Morgunblaðið - 01.11.1995, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Reykjavíkurborg:
Hefur greitt 21 þúsund fyr- 7"^
ir snyrtivörur borgarstjóra
Þú raátt líka alveg fá rakvélina okkar og spæsið á fótleggina, Sólrún mín...
Brot úr silfurpeningi
í Þórisárkumli
BROT af silfurpeningi er meðal
gripa, sem fundist hefur í Þórisár-
kumli við Þórisá í landi Eyrarteigs
á Skriðdal. Peningurinn er talinn
vera frá tímum Aðalsteins konungs
í Englandi, en hann var konungur
á árunum 926 til 940.
Halldóra Ásgeirsdóttir, forvörður
á Þjóðminjasafninu, hefur unnið við
rannsókn á þeim hlutum sem fund-
JÁRNSTYKKI, svokallað prófíljárn,
losnaði af flutningabíl á Suður-
landsvegi á föstudag og féll á fólks-
bíl. Lögreglan biður ökumann flutn-
ingabílsins að hafa samband.
Toyota fólksbíl var ekið Suður-
landsveg til Reykjavíkur og skamnít
fyrir ofan Litlu kaffístofuna mætti
fólksbíllinn Ijósum flutningabíl. Um
ust í Þórisárkumlinu en það er kennt
við Þórisá, sem rennur skammt frá
þeim stað, sem kumlið fannst. Tek-
in var röntgenmynd af moldar-
köggli, sem fylgdi þeim munum sem
fundust í kumlinu og kom þá í ljós
brot úr gamalli silfurmynt. „Þetta
er svona rúmlega einn fjórði úr
heilum peningi," sagði Halldóra.
Sagði hún að hugsanlega leyndist
leið og bílarnir mættust kastaðist
járnstykkið af flutningabílnum,
lenti á fólksbílnum og skemmdi
hann.
Ökumaður flutningabílsins, eða
aðrir sem geta veitt upplýsingar um
málið eru beðnir að hafa samband
við slysarannsóknadeild lögregl-
unnar í Reykjavík.
meira í kögglinum sem kæmi í ljós
þegar hann hefur verið unninn. Á
röntgenmyndinni hafi sést hluti af
peningnum en í kögglinum er einn-
ig blýmet, sem notað var í stað lóða
og var eitt brotið undir því og sást
því ekki á röntgenmynd.
Krossar á báðum hliðum
Tveir krossar eru á annarri hlið
peningsins og stafurinn R sem lík-
lega er fyrir REX en á hinni stend-
ur ERE og kross. „Brotið er líklega
frá tíð Aðalsteins konungs í Eng-
landi, sem var konungur á árunum
926 til um 940,“ sagði Halldóra.
„Það hefur fundist héma svona
peningur áður, en það er sjaldgæft
að finna peninga í svona kumli.“
Að öllum líkindum hafa þessir hlut-
ir verið í pyngju sem haugbúinn
hefur borið ásamt tveimur molum
af tinnu.
Járn af einum bíl á annan
Matvæladagur 1995
Menntunarstigið
hæst í kjötiðnaði,
brauð- og kökugerð
Guðmundur Stefánsson
MATVÆLA- og nær-
ingarfræðingafélag
íslands gekkst fyrir
matvæludegi sl. laugardag. í
félaginu eru um 120 meðlim-
ir. Markmið dagsins var að
vekja athygli á manneldis-
málum og mikilvægi mat-
vælaiðnaðar í landinu og
kynna störf þeirra sem starfa
við matvælaframleiðslu. I til-
efni dagsins var haldin sér-
stök ráðstefna undir yfir-
skriftinni Menntun fyrír mat-
vælaiðnað. Þátttakendur
voru 120 en þeirra á meðal
voru m.a. fulltrúar matvæla-
iðnaðarins og menntastofn-
ana, auk skólanema. Áhersla
var lögð á að gefa yfirlit yfír
þá menntun sem í boði er á
öllum stigum frá grunnskóla
og upp á háskólastig og leit-
ast var við að meta hvernig mennt-
unin nýtist matvælaiðnaði og hvað
mætti betur fara. Dr. Guðmundur
Stefánsson vár í undirbúnings-
nefnd matvæladagsins.
-Stendur menntun fyrír mat-
vælaiðnað til boða á öiium skóla-
stigum?
„Já, það má segja að það sé lagð-
ur ákveðinn grunnur að náminu í
grunnskólunum með heimilisfræð-
um og þess háttar greinum. Þegar
kemur á hærri skólastig er margs-
konar námsefni í boði eins og til
dæmis í Fjölbrautarskólanum í
Breiðaholti, þár sem kennd er mat-
arfræði og svo má nefna starfs-
námið sem fram fer í Iðnskólanum.
Nú stendur til að flytja það í Verk-
menntaskólann í Kópavogi og að
þar verði undir einu þaki bakara-
nám, kjötiðnaðarnám auk Hótel og
veitingaskólans.
Á ráðstefnunni var fjallað um
hversu miklu máli matvælaiðnað-
urinn skiptir okkur íslendinga.
Útflutningur matvæla, sem er að
lang stærstum hluta fískur, stend-
ur undir um 80% af verðmæti alls
útflutnings þjóðarinnar og skiptir
okkur mun meira máli en flestar
aðrar þjóðir,“ segir Guðmundur.
„Samkvæmt lauslegri könnun
sem gerð var á því hvernig fag-
menntun er notuð í greinum mat-
vælaiðnaðarins kom í ljós að
menntunarstigið er hæst í kjötiðn-
aði, brauð- og kökugerð og mjólk-
uriðnaði eða um 20% af vinnuafl-
inu. Hins vegar er hlutfallið mun
lægra í fiskiðnaði, þar sem það er
um 8-10%.
-Hvaða skýring er á því?
„Skýringin er hugsanlega sú að
það hefur verið fastara form á
þessum málum í kjötiðnaði og
brauð- og kökugerð, þar sem fólk
fer í starfsnám og aflar sér lög-
verndaðra réttinda. í mjólkuriðnað-
inum hefur einnig verið
mjög löng hefð fyrir því
að mjólkurfræðingar
afli sér starfsmennt-
unar, og hafa langflest-
ir sótt sér menntun í
Danmörku. í fiskiðnaðinum hefur
aftur á móti ekki verið eins löng
hefð fyrir starfsnámi. Fiskvinnslu-
skólinn hefur þó útskrifað töluverð-
an fjölda fólks sem hefur nýst fisk-
iðnaðinum vel en þar er þó ekki
um lögvemduð starfsheiti að ræða.
Á ráðstefnunni var einnig kynnt
nám í mafvælafræði við Háskóla
íslands og talsvert var rætt um
endurmenntun sem er farin að
gegna veigameira hlutverki og býð-
ur upp á námskeið tengd matvæla-
iðnaði. Akureyringar komu fram
með þær hugmyndir að hefla
kennslu í matvælaframleiðslu við
Háskólann á Akureyri og að nám
í matvælagreinum á framhalds-
►Dr. Guðmundur Stefánsson
er fæddur 21. mars 1964. Hann
lauk BS-prófi í matvælafræði
frá Háskóla íslands 1988 og
doktorsprófi í matvælafræði frá
University of Massachusetts
1994. Guðmundur starfar sem
sérfræðingur hjá Rannsóknar-
stofnun fiskiðnaðarins. Hann er
kvæntur Þóru Völu Haralds-
dóttur, verkfræðingi, og eiga
þau eina dóttur, Ragnheiði
Völu.
skólastigi verði samræmt í hefð-
bundnum greinum eins og kjötiðn
og bakaraiðninni."
-Fer menntun vaxandi á þessu
sviði?
„Já, það eru töluverðar breyting-
ar í gangi. Starfsnámið er að flytj-
ast undir einn hatt frá Iðnskólanum
í Reykjavík yfir í Kópavoginn og á
Akureyri eru uppi hugmyndir um
að heQa matvælaframleiðslunámið,
sem ég nefndi áðan, næsta haust.
Það hafa líka orðið töluverðar
breytingar á matvælafræðinni í
Háskóla íslands, sem er orðin sjálf-
stæðari eining en áður var. Fisk-
vinnsluskólinn er einnig nýtekinn
til starfa á ný í Hafnarfirði og á
að starfrækja hann í meiri tengsl-
um við iðnaðinn."
-Á ráðstefnunni var einnig rætt
um hvað mætti betur fara. Hvað
kom fram um þetta efni?
„Fulltrúar iðnaðarins héldu þrjú
erindi eftir hádegi og fluttu nokk-
urskonar reynslusögur. Þórarinn
Sveinsson, mjólkursamlagsstjóri
KEA, taldi að ástandið væri nokkuð
gott í mjólkuriðnaðinum, þar er
menntastigið tiltölulega hátt. Hins
vegar hefur verið erfíðara fyrir
aðrar stéttir, en mjólkurfræðinga
, eins og til dæmis mat-
vælafræðinga, að hasla
sér völl þar. Óskar
Karlsson, frá Sölumið-
stöð hraðfrystihúsinna,
gerði grein fyrir mennt-
un í fiskiðnaði og niðurlag hans
var, að það þyrfti að vera góð sam-
vinna á milli iðnaðarins og þeirra
sem taka ákvarðanir í menntamál-
um þegar verið er að byggja upp
nám á þessu sviði, og að auká
mætti samstarf þar á milli. Má
segja að þetta hafi verið niðurlag
ráðstefnunnar. Henni lauk svo með
erindi sem Þráinn Þorvaldsson, frá
fyrirtækinu íslenskt franskt hf.,
flutti um ný tækifæri sem eru að
skapast í matvælaiðnaði, sérstak-
lega í útflutningi. Þar er verið að
flytja út fullunna vöru sem er oft
vandasamt að framleiða og krefst
tæknilegrar þekkingar og fagþekk-
ingar.“
Góð og aukin
samvinna
nauðsynleg