Morgunblaðið - 01.11.1995, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
SAMHUGUR
í VERKI
HIN BREIÐA samstaða þjóðarinnar með Flateyringum
í hörmungum þeirra og sorg lætur engan ósnortinn.
Hljóðlát blysför tugþúsunda íslendinga í Reykjavík í fyrra-
kvöld sýndi þjóðarsamstöðu, sem er okkur öllum til sóma,
og eiga skipuleggjendur þessarar fögru stundar, Félag
framhaldsskólanema, heiður skilinn fyrir sitt framlag.
Það er stórkostlegur árangur að landssöfnunin Samhug-
ur í verki skuli hafa skilað þeim, sem um sárt eiga að
binda á Flateyri, vel á þriðja hundrað milljónum króna á
þeim fjórum dögum sem söfnunin hefur staðið.
Þjóðin er ávallt tilbúin til að sýna órofa samstöðu á
ögurstundu. Nú eru 22 ár liðin frá því að landsmenn stóðu
að baki Vestmanneyingum, þegar náttúruhamfarir riðu
yfir Heimaey og eldgos ógnaði framtíðarbyggð í stærstu
verstöð landsins. íslendingar sýna það öðru sinni á þessu
ári, að þegar þeir verða fyrir hörmungum á borð við
mannskæð snjóflóð, þá eru allir bræður og systur: enginn
skorast undan merkjum; smálegt dægurþras hverfur;
hrepparígur og átök stjórnar og stjórnarandstöðu sömu-
leiðis.
Frábær árangur af landssöfnuninni Samhugur í verki
í janúar í ár, er snjóflóð hrifsaði til sín kjarna byggðar á
Súðavík og kostaði fjórtán mannslíf, er öllum í fersku
minni. Auðvitað er ekkert til, sem bætt getur Flateyring-
um og öðrum syrgjendum missi tuttugu ástvina. En það
er von til þess, að þeir sem eiga um sárt að binda, geti
fremur sefað sorg sína, þegar þjóðin nær að sýna þeim,
sem mest hafa misst, samúð og samstöðu með þeim hætti
sem Súðvíkingum var sýnd og nú Flateyringum.
Það er ljós í myrkrinu, að samhugur þjóðarinnar skuli
skila sér til syrgjenda með jafnáþreifanlegum hætti og
nú hefur gerst.
SKYNSAMLEG NIÐUR-
STAÐA í QUEBEC
MEIRIHLUTI Quebec-búa tók skynsamlega ákvörðun
í atkvæðagreiðslunni um sjálfstæði fylkisins, sem
fram fór í fyrradag. Meirihlutinn var reyndar afar naum-
ur en niðurstaðan er engu að síður skýr: Quebec verður
áfram hluti Kanada en ekki sérstakt ríki.
Frönskumælandi íbúum Quebec fyndist þeir ef til vill
geta lagt betri rækt við þjóðarvitund^ sína og séreinkenni,
ef Quebec yrði fullvalda „þjóðríki“. í kosningabaráttunni
fyrir atkvæðagreiðsluna var hins vegar ekki ljóst við hvað
væri átt með fullveldi. Sjálfstætt Quebec væri heldur ekki
þjóðríki frönskumælandi fólks; innan landamæra þess
væru annars vegar hundruð þúsunda enskumælandi
manna og hins vegar 130.000 frumbyggjar.
Þessir minnihlutahópar væru óánægðir með stöðu sína,
rétt eins og margir Quebec-búar eru innan Kanada í dag,
og frumbyggjarnir, sem gera kröfu til tveggja þriðju hluta
landsvæðis Kanada, hafa lýst því yfir að þeir myndu vilja
aðskilnað frá Quebec. Hvað væri þá unnið? Væri vandamál-
ið smærra í sniðum vegna þess að minnihlutahóparnir
væru fámennari?
Þar, sem ólíkar þjóðir eða menningarhópar búa í ná-
býli, er stofnun nýrra ríkja sjaldnast lausn á deilum þeirra,
eins og dæmin sanna. Menn hljóta að leita annarra lausna.
í forystugrein Morgunblaðsins 26. ágúst á seinasta
ári, þar sem vikið var að deilunum í Quebec, sagði meðal
annars: „Fólk er ekki líklegt til að sýna því ríki hollustu,
sem treður á menningareinkennum þess og sjálfsvirðingu.
Þjóðríkið, í núverandi skilningi, hlýtur að vera á undan-
haldi — tilvera ríkis verður ekki byggð á menningarlegri
einsleitni."
Hinn naumi sigur sambandssinna í kosningunum í Que-
bec sýnir að margir frönskumælandi Kanadamenn eru
óánægðir með hlutskipti sitt og telja menningu sinni og
tungu ekki nægilegan sóma sýndan. Það er óánægja, sem
sambandsstjórnin og önnur fylki í Kanada hljóta að reyna
að koma til móts við. Affarasælast er að finna lausn sem
tryggir að menning og sérkenni allra Kanadamanna séu
virt, og að þeir geti áfram sameinazt um sameiginleg
pólitísk gildi, sem hafa frá upphafi verið undirstaða kanad-
íska ríkjasambandsins, en láti ekki menningarmun sundra
sér.
VINKONURNAR Guðbjörg Birna Jónsdóttir og
Sunna Dís Magnúsdóttir úr Flensborgarskóla.
KRISTINN
Siguijónsson.
BERGÞ
Skúladc
Landssöfnunin Samhugur í verki gel
HARMLEH
INN SNEl
ÞJÓÐARSÁ
____Landssöfnun undir yfirskriftinni Samhug
náttúruhamfaranna á Flateyri lauk kl. 10 í g;
Olafsdóttir kynnti sér tæknilega hlið söfnun
upp á sjálfboðaliða í gær.
HVERT sæti var skipað í húsakynnum söfnunarinnar ends
HEITIÐ hafði verið 217
milljónum í söfnunina
Samhugur í verki um
áttaleytið í gærkvöldi.
Jón Axel Ölafsson, talsmaður söfn-
unarinnar, sagði að 600 til 700
manns hefðu starfað við söfnunina.
Kristinn Einarsson, tæknirekstrar-
stjóri hjá Pósti og síma, sagðist
ekki vita til að jafnmargir símar
hefðu verið tengdir einu símanúmeri
og þegar mest var eða 90 símar.
Jón Axel sagði að hægt væri að
líkja skipulagningu söfnunarinnar
við stofnun og rekstur á litlu fyrir-
tæki með margþætta starfsemi.
Aðeins tók um 12 tíma að koma
aðstöðunni upp og hafa félagasam-
tök, t.d. Rauði krossinn, Hjálpar-
stofnun kirkjunnar, aðventistar og
fjölmiðlar, mannað ákveðinn fjölda
tölva. Aðrar tölvur hafa verið mann-
aðar af almenningi. Sjálfboðaliðar
hafa hringt inn og vaktstjóri hefur
skipað þeim niður á vaktir.
Jón Axel tók fram að söfnunin
hefði gengið snurðulaust fyrir sig
og andinn meðal sjálfboðaliðanna
hefði verið mjög góður. Eiginlega
hefði verið erfiðast að fá sjálfboða-
liðana til að standa upp frá tölvunum
til að fá sér næringu. Fjölmargir
hafa stutt söfnunina og hafa fyrir-
tæki t.a.m. gefið mat fyrir sjálf-
boðaliðana. Mest voru 90 símar og
70 tölvur í gangi í söfnuninni. Sér-
stakur hugbúnaður var notaður við
söfnunina. Sjálfboðaliðar fengu
stutt námskeið í notkun hans og
hvernig þeir ættu að bera sig til við
söfnunina. Eftir að kennitala vegna
framlaga hafði verið slegin inn kom
nafn viðkomandi á skjáinn. Hlutverk
sjálfboðaliðans var að spyijast fyrir
um hversu háa fjárhæð viðkomandi
hyggðist leggja fram og hvernig
greiðslu yrði háttað. Eins og áður
sagði lauk formlegri söfnun í gær-
kvöldi. Söfnunarreikningur nr.
1183-26-800 í Sparisjóði Flateyrar
verður hins vegar opinn út nóvem-
ber.
Hjá Kristni Einarssyni, tækni-
rekstrarstjóra hjá Pósti og síma,
kom fram að sett hefði verið upp
svokölluð PBX-tenging vegna söfn-
unarinnar. Tengingin væri ekki ný
á nálinni en aldrei hefðu jafnmargir
símar verið tengdir henni og þegar
mest hefði verið í söfnuninni eða
90. Með tengingunni færist símtal
í næsta lausa síma í sama símanúm-
eri. Aðeins tók stuttan tíma að setja
kerfið upp og höfðu ekki komið upp
bilanir á því í gærdag.
Vænt um símtöl frá yngstu
börnunum
„Ég gerðist sjálfboðaliði til að
styðja gott málefni og hafa eitthvað
fyrir stafni í atvinnuleys-
inu. Við höfum fundið
hvað harmleikurinn hefur
snert þjóðarsálina. Mér
hefur fundist sérstaklega
vænt um símtölin frá litlu
krökkunum. Sumir hringja og vilja
gefa allt úr sparibauknum sínum,
kannski 300 til 400 kr. Yngsta barn-
ið var 4 ára strákur. Við komumst
klakklaust fram úr símtalinu. Þó að
þau yngstu geti ekki gefið upp
kennitölu geta þau sagt hvenær þau
eigi afmæli og út frá því vinnum
við,“ sagði Kristinn Siguijónsson,
einn af sjálfboðaliðunum í söfnun-
inni, í samtali við Morgunblaðið í
gær.
Kristinn, sem er frá
Bolungarvík, sagðist hafa
verið'að leika sér svolítið
með tölur í söfnuninni.
„Algengustu framlögin í
söfnuninni eru 1.000 til
5.000 kr. Ef miðað er við 260.000
íbúa er meðaltalið 600 til 700 kr.
eins og staðan er núna [um 180
milljónir]. Meðaltalsframlög ein-
staklinga og fyrirtækja eru hins
vegar um 6.000 kr. og sé sú upphæð
margfölduð með íbúafjölda fæst
einn og hálfur milljarður," sagði
Kristinn.
Kristinn starfaði við söfnunina
fyrir Súðvíkinga í janúar. „Ég hef
hitt aftur marga úr síðustu' söfnun.
Andinn er góður og hér er alltaf líf
og fjör,“ sagði hann og tók fram að
á erfiðleikatímum eins og gengið
hefðu yfir á Vestfjörðum sýndi sig
að íslendingar stæðu þétt saman
þegar á þyrfti að halda.
Margir segjast gefa lítið
„Af því ég er ekki að vinna og á
tíma aflögu finnst mér sjálfsagt að
hjálpa til þegar á þarf að halda,“
sagði Bergþóra Skúladóttir sjálf-
boðaliði. Hún sagði almenning afar
90 símtæki
tengd við eitt
númer