Morgunblaðið - 01.11.1995, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Dýrari tegundir bíla lækka í verði vegna nýrra tollareglna
Fleiri notaðir
bílar fluttir inn
INNFLUTNINGUR á notuðum
fólksbílum hefur aukist verulega frá
því nýjar tollareglur tóku gildi í byij-
un júlí. Fluttir höfðu verið inn 219
notaðir fólksbílar fyrstu fjóra mán-
uðina eftir reglugerðarbreytinguna,
frá byijun júlí til loka október. Mest
hefur verið flutt inn af þýskum bíl-
um, 84 bílar, 53 bandarískir bílar
og 46 japanskir bílar.
Halldór Baldvinsson hjá Aðalbíla-
sölunni segir að með breytingum á
tollareglunum gefist íslendingum nú
kostur að kaupa notaða bíla í dýrari
verðflokki á sannarlega lægra verði
en affallareiknað fob-verð sagði til
um.
Halldór segir að mikið framboð
sé á bílasölum í Þýskalandi af eins
til fimm ára gömlum Mercedes-Benz
bílum, sem lítið framboð er af á
markaði hérlendis. Mikið framboð í
Þýskalandi skýrist af því að stutt er
síðan C- og E-lína bílanna var end-
umýjuð.
Mikið framboð og útstreymi
„Það er mikið framboð af eldri
gerðunum og alltaf betra og betra
verð. Þó er framboð ekki mikið af
sjálfskiptum bílum og því dálítið erf-
iðara en ella að finna réttu bílana
fyrir íslenskan markað. Framboðið
er mikið en útstreymið frá Þýska-
landi er líka mjög mikið. Þangað leita
allar Norðurlandaþjóðimar, Rússam-
ir eru alls staðar að kaupa Mercedes-
Benz, Portúgalir, ítalir og Spánveij-
ar, allir að flytja þá út úr landinu,"
segir Halldór. Hann segir að flestir
bílanna séu seldir ytra með. allt að
tveggja ára ábyrgð frá þýsku fyrir-
tæki. Halldórsegir að það ásamt því
að hann prófar bílana og skoðar eigi
að vera nokkuð góð trygging fyrir
því að bílarnir séu í góðu standi.
Halldór kveðst hafa flutt inn not-
aða bíla á árunum 1985-1987 en síð-
an hafi komið daufur kafli í viðskipt-
in. Fyrir einu ári fór hann að flytja
inn bíla frá Þýskalandi og bjóða þá
Morgu nbl aðið/Þorkell
NOKKRIR bílar af Mercedes-Benz gerð og BMW, sem Halldór
hefur flutt inn.
á töluvert lægra verði en þeir voiu
metnir á hérlendis. Á einu ári hefur
hann flutt inn 45 notaða bíia, þar
af eru um 80% af Mercedes-Benz
gerð. Þá er hann að heija innflutning
á notuðum bílum frá Kanada. Hall-
dór segir að töluvert miklu geti mun-
að á verði innfluttra bíla og gang-
verðs á markaði hér en það beri að
hafa í huga að innfluttu bílana verð-
ur að staðgreiða og engir bílar tekn-
ir upp í söluverðið. Halldór segir að
margir hafi hafið innflutning á not-
uðum bílum þegar tollareglur breytt-
ust í sumar. Áður voru reglurnar þær
að tollstjóri fékk uppgefíð fob-verð
frá umboði og við það var stuðst við
útreikning á afföllum á notaða bíln-
um. Nú er hins vegar stuðst við
reikning frá kaupanda bílsins, eins
og gert var allt fram til ársins 1988
þegar reglunum var breytt.
Stúdentar
á alnetinu
BIRTAR voru svonefndar
útskriftarkynningar á
blaðsíðu 6 í Morgunblaðinu
á sunnudag. Um var að
ræða samstarfsverkefni
Morgunblaðsins og Stúd-
entaráðs Háskóla Islands.
Tilgangurinn er að gefa
stúdentum tækifæri til að
láta vita af brautskráningu
sinni og fá þannig hugsan-
lega atvinnutækifæri.
Erlendis er algengt að
ungt fólk kynni sig á vinnu-
markaðnum með þessum
hætti og er stefnt að því
að bjóða slíkar kynningar í
Morgunblaðinu við útskrift-
ir nemenda á háskólastigi
og einnig við brautskrán-
ingu nemenda I verklegum
greinum.
Auk þess sem kynning-
arnar birtust í Morgunblað-
inu verða þær birtar á
heimasíðu Morgunblaðsins
á alnetinu í a.m.k. einn
mánuð frá og með deginum
í dag, 1. nóvember
(http://www.streng-
ur.is/mbl).
Dýrum
úrum
stolið
TVÍVEGIS á hálfum mánuði
var brotist inn í verslun Jóns
og Óskars á Laugavegi og
stolið dýrum úrum úr glugga
verslunarinnar. Þjófarnir
hafa ekki náðst.
Þann 14. október var stolið
12 Delma-úrum og unnar
miklar skemmdir á hús-
næðinu og eru þær metnar á
um eina milljón króna.
I fyrrinótt var svo brotin
stór rúða og stolið þremur
dýrum Mercedes Benz-úrum,
en verð þeirra var 120 þús-
und, 150 þúsund og 174 þús-
und krónur. Dýrasta úrið
fannst skemmt um nóttina.
Rannsóknarlögregla ríkis-
ins fer með rannsókn máls-
ins, en þar fengust þær upp-
lýsingar að málin væru óupp-
lýst.
Tillaga um að borgaralegar fermingar verði ekki í Ráðhúsinu
BORGARSTJÓRI hefur lagt fram
í borgarráði frávísunartillögu
vegna tillögu sjálfstæðismanna í
borgarráði um að samþykkt verði
að Ráðhúsið verði ekki oftar vett-
vangur fyrir borgaralegar ferm-
ingar. í tillögu borgarstjóra segir
að ekki verði séð að ástæða sé til
að útiloka tiltekínn hóp borgarbúa
frá því að nýta sér Ráðhúsið og
því sé tillögunni vísað frá. Frávís-
unartillagan var samþykkt með
þremur atkvæðum gegn tveimur.
Opinn almenningi
í frávísunartillögu borgarstjóra
segir enn fremur að húsnefnd ráð-
hússins hafi reynt að liðsinna sem
flestum sem til hennar leiti og að
meginreglan til skamms tíma hafi
verið sú að Tjarnarsalurinn væri
einungis lánaður endurgjaldslaust
út til viðburða, sem fyrst og fremst
hafi listrærit gildi og væru opnir
almenningi eða höfðuðu til al-
mennings. Þessi regla væri enn í
gildi en það sem hún setti starf-
seminni þrengri skorður en ástæða
væri til og takmarkaði afnot borg-
arbúa af Ráðhúsinu umfram það
sem tíðkaðist í öðrum borgum
hafí verið ákveðið að salurinn
skyldi jafnframt falur gegn gjaldi
R-listínn vísaði
tillögunni frá
í tilvikum þar sem viðburðir upp-
fylltu ekki þessi skilyrði.
Víðar reglur
í bókun borgarráðsfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins, segir að aug-
lýst sé að reglur þær sem vitnað
sé tii í bókun R-listans séu svo
víðar að áfram yrði að velja og
hafna eins og gerst hafi þegar
Hjálpræðishernum var úthýst en
borgaralegri fermingu sérstaklega
fagnað. í frávísunartillögu R-list-
ans væri athyglisvert að hvergi
væri minnst á afgerandi hlut borg-
arstjóra í þeirri borgaralegu ferm-
ingu sem framkvæmd var í ráð-
húsinu á síðasta vetri.
Aldrei úthýst
í bókun borgarstjóra segir að
bókun Sjálfstæðisflokksins hljóti
að vera byggð á misskilningi.
Hjálpræðishemum hafí aldrei ver-
ið úthýst úr Ráðhúsinu eins og
komið hafi í ljós við móttöku á
vegum borgarstjóra vegna komu
kommandórs Earle Maxwell til
landsins. Þá hafi Lúðrasveit Hjálp-
ræðishersins spilað í ráðhúsinu og
borgarstjóri hafi auk þess ritað
ávarp í afmælisrit hersins og verið
viðstödd 100 ára hátíðarsamkomu
og flutt þar ávarp. Hvað varðaði
borgaralega fermingu í Ráðhúsinu
hafi ekki verið talin ástæða til að
geta sérstaklega um ávarp borgar-
stjóra í frávísunartillögunni enda
hafi það verið óviðkomandi útláni
á Tjarnarsalnum. Borgarstjóri
flytji víða ávörp, ýmist í krafti
embættis síns eða sem einstakling-
ur og í því felist ekki að borgaryf-
irvöld sem slík eigi sérstaka aðild
að þeim viðburðum.
Fæðingarorlof yfirleitt lengra hjá öðrum Norðurlandaþjóðum en hjá íslendingum
SÆNSKIR og danskir foreldrar
sem ættleiða börn njóta sama rétt-
ar til fæðingarorlofs, styrkja og
dagpeninga og þeir foreldrar sem
eignast böm. Á íslandi, í Noregi
og Finnlandi njóta foreldrar sem
ættleiða böm hins vegar ekki sama
réttar og aðrir foreldrar. Fæðing-
arorlof er styst í Danmörku og á
íslandi. Þetta kemur fram í svari
heilbrigðisráðherra á Alþingi við
fyrirspurn Össurar Skarphéðins-
sonar þingmanns Alþýðuflokksins.
í íslenskum lögum um fæðing-
arorlof er miðað við að það sé 6
mánuðir en samkvæmt sérákvæði
er fæðingarorlof vegna ættleiðing-
ar 5 mánuðir og má taka það frá
þeim tíma sem leyfi til ættleiðing-
ar hefst. Mánaðargreiðslur al-
mannatrygginga em jafnháar í
báðum tilfellum en ættleiðandi
móðir fær 26.294 krónur í fæðing-
arstyrk í fimm mánuði og ýmist
fulla eða hálfa fæðingardagpen-
inga á sama tímabili, 1.102 krónur
Ekki sami réttur við
fæðingu og ættleiðingu
eða 551 krónu á dag eftir því
hvað móðirin hefur unnið mikið
árið fyrir ættleiðingu.
í Danmörku er fæðingarorlof
jafnlangt, hvort sem um fæðingu
eða ættleiðingu er að ræða, eða
24 vikur. Dagpeningar eru 90%
af launum viðkomandi, þó að há-
marki 2.556 danskar krónur á viku
eða um 29.900 krónur og miðast
upphaf greiðslu vegna ættleiðing-
ar við þann tíma sem bamið kem-
ur á heimilið. Að auki fá foreldrar
sem ættleiða barn frá útlöndum
sérstaka eingreiðslu, sem var í
sumar 31,457 danskar krónur
(368 þúsund ISK).
Árs orlof
Norskir foreldrar eiga rétt á
fullum dagpeningum í 42 vikur
(210 virka daga) eða 80% dagpen-
inga í 52 vikur (260 virka daga),
svo framarlega sem þeir hafa unn-
ið úti a.m.k. sex af síðustu 10
mánuðum fyrir fæðingu. Þessir
dagpeningar miðast við tekjur við-
komandi. Foreldrar sem ættleiða
barn eiga rétt á dagpeningum í
37 vikur eða 80% dagpeningum í
46 vikur. Þeir foreldrar sem ætt-
leiða barn, en uppfylla ekki skil-
yrði fyrir greiðslu dagpeninga,
geta fengið eingreiðslu sem nam
í upphafi ársins 26.625 norskum
krónum (270 þúsund ISK). Að
auki fá foreldrar sem ættleiða
barn frá útlöndum 30 þúsund
norskar krónur eða um 310 þús-
und íslenskar krónur.
í Svíþjóð gilda sömu reglur,
hvort sem um er að ræða fæðingu
eða ættleiðingu. Greiddir eru dag-
peningar í samtals 450 daga vegna
fæðingar eða ættleiðingar barns.
Dagpeningar eru aldrei lægri en
60 krónur á dag, eða rúmar 580
íslenskar krónur, hjá þeim sem
ekki hafa stundað vinnu. Aðrir fá
hlutfall launa, 90% fyrstu 30 dag-
ana og síðan 80% af sömu við-
miðun í 330 daga. Síðustu 90 dag-
ana er upphæðin 60 krónur á dag.
Að auki er greidd eingreiðsla
vegna ættleiðingar bams frá út-
löndum. Miðast greiðslan við
helming ættleiðingarkostnaðar, þó
að hámarki 24 þúsund sænskar
krónur eða um 233 þúsund krónur.
Finnskir foreldrar, sem ættleiða
börn undir 6 ára aldri, eiga rétt á
fæðingarorlofi og miðast upphafið
við þann dag sem þeir fá barnið
í hendur. Dagpeningar eru greidd-
ir 234 virka daga frá fæðingu
barnsins; ef foreldrar taka við
barninu þegar meira en 134 virkir
dagar eru liðnir frá fæðingu fá
þeir greidda dagpeninga í 100
daga að hámarki.
Vegna fæðingar eru hins vegar
greiddir dagpeningar í 105 virka
daga til móður og síðan í 158 virka
daga til annars hvors foreldris og
miðast upphæðin við sjúkradag-
peninga, en þeir miðast við tekjur.