Morgunblaðið - 01.11.1995, Blaðsíða 36

MORGUNBLAÐIÐ
36 MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 1995
LEIFUR K.
ERLENDSSON
+ Leifur K. Er-
lendsson fædd-
ist 12. júlí 1908 að
Giljum í Fljótshlíð.
Hann lést á Land-
spítalanum 20.
október síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Hallgríms-
kirkju 30. október.
LEIFUR K. Erlendsson
"•og kona hans Jóhanna
Sighvatsdóttir, kölluð
Hanna, urðu vinir okk-
ar fyrir hartnær
fimmtán árum þegar
við gerðumst nágrannar þeirra á
Bergþórugötu 37. Sambúðin stóð í
tíu ár og fór aldrei styggðaryrði á
milli okkar og þeirra Leifs og
Hönnu.
Börn okkar, Baldvin og Auður,
hændust fljótt að grönnunum á efri
hæðinni, enda tekið tveimur höndum
í hvert sinn sem þau fóru í heim-
sókn, sem var, því sem næst, á
hverjum degi. Hjá Hönnu og Leifi
voru alltaf til ótakmarkaðar birgðir
af keki og kóki og stundum jafnvel
»enn stórkostlegri kræsingar. Mestu
skipti þó að þau höfðu alltaf ótak-
markaðan tíma og athygli handa
smáfólkinu.
Hanna lést fyrir fjórum árum eft-
ir erfið veikindi og nú er Leifur all-
ur. Hann var óvenjulegur maður og
vafalaust nokkuð sérlyndur. Hann
var hins vegar svo skemmtilegur
og alúðlegur við okkur að við kippt-
um okkur aldrei upp við smáatriði
eins og megna lykt í húsinu af soðn-
ingu af ýmsu tagi, syo
ekki sé minnst á lykt-
ina af einum helsta eft-
irlætisrétti Leifs, sem
var fyll.
Í kjallara hússins
gekk og á ýmsu sem
venjulegri nágranna en
Leifur var hefði líklega
ekki liðist. Verkstæði
Leifs í kjallara hússins,
þar sem hann dundaði
sér löngum, fylgdi oft
ærandi hávaði og
stundum var verið að
prufukeyra eða gera
við utanborðsmótora
úti í garði. Þá var Leif-
ur haldinn söfnunarástríðu, sem á
köflum hafði fyrirferðarmiklar af-
leiðingar innan húss sem utan.
Mest af þessari umfangsmiklu
starfsemi snerist á einn eða annan
hátt um suamrbústað þeirra hjóna
við sunnanvert Þingvallavatn. Þar
dvaldi Leifur mörgum stundum frá
vori til hausts. Hann var þar meðal
annars við veiðar enda maðurinn
með sterka veiðináttúru. Eitt sinn
þegar við hjónin vorum úti við um
hádegi á laugardegi um haust birt-
ist Leifur á tröppunum í kolsvörtum
jakkafötum og voru þau Hanna að
fara í jarðarför austur fyrir fjall.
Við tókum eftir því að Leifur var
með teppisstranga undir handleggn-
um og stóð byssuhlaup út úr strang-
anum. Við spurðum hversvegna
hann ætlaði vopnaður í jarðarför og
hann svaraði: „Það er aldrei að vita
nema maður sjái eitthvað kvikt.“
Og í bæinn kom hann með gæs sem
hann hafði lagt að velli á einhveiju
FANNEY
G UÐMUNDSDÓTTIR
+ Fanney Lilja
Guðmundsdótt-
ir var fædd í
Reykjavík 16. októ-
ber 1923. Hún lést
á Landspítalanum
15. október síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Guðmundur Jóns-
son, kaupmaður frá
> Grund á Akranesi,
f. 1.9. 1888, d. 18.7.
1955, og Júlíana
Sveinsdóttir frá
Vífilsmýrum í Ön-
undarfirði, f. 30.7.
1880, d. 14.11.1968.
Börn þeirra auk Fanneyjar, sem
var yngst: Ástríður Anna, f. 7.3.
1917, d. 18.2. 1944. Guðmundur
Svavar, f. 11.5. 1918, d. 20.4.
1974. Kristín Þórey, f. 18.10.
1919. Aðalheiður Jóna, f. 2.6.
1922. Sveinn, f. 9.10. 1910, d.
9.11. 1977. Fanney giftist Rein-
hard Lárussyni, 12. júní 1943,
en þau slitu samvistir. Börn
þeirra eru: 1) Fanney Anna, f.
16.12.1943, gift Hafsteini Odds-
syni. Böm þeirra eru Gunnar,
Anna Lilja, Hildur Ósk og Haf-
dís Perla. 2) Guðmundur Val-
garð, f. 23.8. 1945, kvæntur
Betty Ingadóttur. Börn þeirra
eru Hilmar, Ásta
Kristín og Rein-
hard. 3) Auður, f.
22.2. 1949. Seinni
maður Fanneyjar
var Tryggvi E. Guð-
mundsson, en þau
slitu samvistir.
Fanney útskrifaðist
frá Verzlunarskóla
íslands 1941. Hún
starfaði árum sam-
an við skrifstofu-
störf, hjá Verkfræð-
ingafélagi íslands,
Læknafélagi ís-
lands og Vélum og
verkfærum. Fanney
lét málefni vangefinna mjög til
sín taka á meðan heilsa og kraft-
ar entust.
Utför Fanneyjar hefur farið
fram í þyrrþey.
ÞRIÐJUDAGINN 24. október sl. var
til grafar borin í nýja kirkjugarðinum
í Gufunesi Fanney Lilja Guðmunds-
dóttir, móðursystir mín, sem lést
árla aðfaranætur sunnudagsins 15.
október, daginn fyrir afmælisdaginn
sinn, en hún hefði orðið 72 ára. Að
ósk hennar fór útförin fram í kyrr-
þey, en þar sem hún hafði aldrei
bannað mér beinlínis að minnast sín
Þetta er minningarkort
Slysavarnarfélags íslands
Skrifstofan sendir þau bæði
innanlands og utan.
Þau fást með íslenskum, enskum,
dönskum og þýskum texta.
Sími SVFÍ er 562 7000
Gjaldið er innheimt með gíróseðli.
BARÐUR D.
JENSSON
MINNINQAR
túninu á leiðinni. Á Þingvallavatni
stundaði Leifur silungsveiði af mikl-
um móð og naut þess að fylla gríðar-
stóra frystikistu í þvottahúsinu á
Bergþórugötunni með afla sumars-
ins ásamt kynstrum öllum af sauð-
íjárafurðum sem honum þótti því
betri sem þær voru feitari.
í tugi skipta skoðaði maður á
vetrarkvöldum með Leifí sömu alb-
úmin og myndirnar frá sumarbú-
staðnum og Þingvallavatni, og alltaf
kom sérstakur glampi í augu Leifs
þegar minnst var á bústaðinn og
spurt um fyrirætianir næsta sumar.
Vorin fóru gjaman í að koma til
trjágræðlingum í mjólkurfemum,
fyrst inni í kjallara en svo úti í garði.
Þaðan var haldið með sprotana aust-
ur að Þingvallavatni, en við sumar-
bústaðinn vann Leifur, miðað við
aðstæður á staðnum, þrekvirki í
trjárækt.
Frá löngum kynnum við óvenju-
legan persónuleika er margs að
minnast og hér hefur einungis verið
unnt að varpa upp myndbroti. Við
hittum Leif síðast, öll fjölskyldan, í
september síðastliðnum. Þá hafði
hann nýlega gengist undir aðgerð
vð langvarandi slæmsku í öðm hnénu
og var heima í helgarfríi frá heilsu-
hælinu í Hveragerði þar sem hann
dvaldi sér til hressingar og endur-
hæfingar eftir aðgerðina. Hann var
kátur að vanda, en tæpum tveimur
vikum síðar fréttum við að Leifur
væri aftur lagstur á spítala og nú
af allt öðmm ástæðum og væri alvar-
lega veikur. Við sem höfðum, eftir
að við hittum hann svo skömmu
áður, enn og aftur talað um að Leif-
ur yrði að minnsta kosti hundrað
ára, óskuðum þess nú að hann þyrfti
ekki að þjást lengi heldur fengi að
fara fljótt, og gekk það eftir.
Við kveðjum góðan vin með sökn-
uði.
Albert og Ása.
að henni lokinni, langar mig að gera
það með fáeinum orðum.
Hún var seig, hún Fanney, frænka
mín, og hafði lifað af mörg áföllin
um dagana. Og svo var að sjá sem
hún ætlaði h'ka að hafa sig upp úr
síðasta hjartaáfallinu, sem yfir hana
dundi, svo vel bar hún sig. En svo
fór ekki, enda búin að fá nóg, sagði
hún mér daginn áður en hún kvaddi
þennan heim. Hún sagðist orðin svo
þreytt, að sig langaði ekki að lifa
lengur. Hvíldin var því kærkomin og
viðskilnaðurinn í sátt og friði, andlát-
ið hægt og átakalaust.
Fanney var yngst barna foreldra
sinna, sem við í fjölskyldunni köll-
uðum jafnan ömmu Júlíönu og Guð-
mund afa, og samofin lífi mínu eins
og þau öll. Þau voru mér öll góðir
vinir en systurnar þrjár þó sérstak-
lega, því þær voru. mér allt í senn
fóstrur, frænkur og vinkonur eftir
að móðir mín lést frá þremur börn-
um, 26 ára að aldri. Móðuramma
mín leit tíðum á mig sem yngstu
systur þeirra og þannig var ég henni
í senn yngsta barn hennar og elsta
barnabamið.
Þegar andlát nákomins ættingja
eða vinar rýfur hinn vanabundna
hvunndag annríkis og streitu, hljót-
um við að staldra við og hljóðna,
jafnvel þótt fráfallið komi okkur ekki
á óvart, jafnvel þótt við vitum, að
hvíldin hafi verið kærkomin eftir
langa og stranga göngu. Tregi og
sorg læsast um hugann, ekki síst
vegna ótal minninga, sem á hann
leita, og við sjáum skýrar en áður
þá þætti, sem mynduðu samskiptavef
okkar og þess, sem hefur horfið frá
Sérfræðingar
í blóniaskreytingum
við öll ta‘kifu‘ri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstadastrætis,
sími 19090
+ Bárður Jensson, fyrrver-
andi formaður _ verka-
lýðsfélagsins Jökuls í Ólafsvík,
fæddist í Ólafsvík 16. október
1918. Hann lést á Borgarspíta-
lanum í Reykjavík 20. október
sl. og fór útförin fram 28. októ-
ber.
MIG langar í örfáum orðum að
minnast vinar míns, Bárðar D.
Jenssonar frá Ólafsvík, en hann
lést hinn 20. október sl. og fer
útför hans fram frá Ólafsvíkur-
kirkju í dag, laugardaginn 28.
október.
Bárður var einn af þeim mönn-
um sem settu svip sinn á bæinn
og maður tók jafnan eftir honum
þar sem hann fór. Þegar ég var
ungur strákur að alast upp í Olafs-
vík man ég eftir Bárði sem mynd-
arlegum og líflegum manni og mér
fannst alltaf vera ákveðinn
„sjarmi" yfir honum. Hann tók
alla tíð mikinn þátt í félagslífi stað-
arins, þar sem hann var meðal
annars mjög virkur í starfi leikfé-
lagsins í Ólafsvík á árum áður og
þótti góður leikari. Hann tók alla
tíð virkan þátt í umræðum um líf-
ið og tilveruna og þar á meðal um
stjómmál, hvort sem um var að
ræða sveitarstjórnamál eða lands-
pólitíkina. Hann gat verið óvæginn
í slíkri umræðu, en hafði yfirleitt
nokkuð til síns máls og það var
oft gaman að verða vitni að því
þegár hann var í ham í þeirri
umræðu. Þá man ég eftir Bárði
þar sem hann var áberandi meðal
okkur. Því er það svo að fyrir augu
mér renna myndir úr lífí Fanneyjar,
hver af annarri, svo langt aftur í tím-
ann, sem fyrstu barnsminningar mín-
ar ná.
Fanney ung verslunarskólastúlka
í faðmi stórfjölskyldunnar á Baugs-
veginum; það er kvöldverður,
gluggarnir myrkvaðir, stríð og
stormar geisa fyrir utan, en innan-
dyra halda ungmennin uppi glaðværð
og lífiegum samræðum. Jafnvel
stríðsfréttirnar, sem allir hlýða á
hljóðir, fá ekki bælt niður gleðina
nema stutta stund.
Ég sé hana fyrir mér nýtrúlofaða,
myndarlegum manni, geislandi af
hamingju og fullvissu um, að fram-
undan sé framtíðin björt og fögur.
En ég sé líka fyrir mér sára tog-
streitu við skilnað þeirra þremur
börnum seinna.
Ég sé hana fyrir mér himinglaða
með frumburðinn sinn, fallega og
myndarlega stúlku og síðar dreng-
inn, allt eins og átti að vera — en
svo nokkrum árum síðar í örvænt-
ingu að bíða eftir framför yngri telp-
unnar sinnar og verða að horfast í
augu við andlega fötlun hennar. Og
ég sé, sem hefði það gerst í gær,
botnlausa sorg hennar, þegar hún
þurfti að láta telpuna frá sér, og
baráttu hennar fyrir að fá gert fyrir
hana það sem hægt væri, henni til
framfara. Svo lengi sem henni entist
heilsa vann hún að stuðningi við
vangefna og lagði þar margt gott til
mála þótt ekki færi hátt.
Ég gæti haldið áfram, því þannig
liðu árin, að á skiptust skin og skúr-
ir. En þannig er jú lífíð hjá okkur
flestum. Fullt upp af andstæðum,
aðeins mismunandi miklum. Þeir, sem
eru gæddir sterkum tilfinningum og
ríku geði, sveiflast ætíð milli and-
stæðna gleði og sorgar, hamingju og
örvæntingar. Við lærum smám saman
að meta gildi hinnar sáru reynslu eigi
síður en hinnar ljúfu og skilja, að
enginn má sköpum renna. Þegar sá
skilningur er fenginn, getum við tek-
ið okkur sjálf í sátt, sem og aðra og
lífíð sjálft. Við lærum að skilja og
meta margbreytileika manneskjunn-
ar, hver sem hún er, og taka með
vaxandi þolinmæði og umburðarlyndi
því, sem að höndum ber.
Mér var hún alltaf einstaklega
góð, þessi kona, allt frá því að hún
passaði mig smástelpu í Hljómskála-
áhorfenda á knattspyrnuleikjum
og hvatti okkur strákana í Víkingi
óspart til dáða. Um árabil var
Bárður ökukennari og hann kenndi
mörgu ungu fólki á Snæfellsnesi
að aka bifreið og það sem því fylg-
ir. Ég var einn af þeim sem fékk
bílpróf eftir eftirminnilega og
skemmtilega meðhöndlun í Saabin-
um hjá honum.
Síðar kynntist ég Bárði betur
þegar ég starfaði sem bæjarritari
í Olafsvík og hann var formaður
Verkalýðsfélagsins Jökuls í Ólafs-
vík, en hann var um árabil forystu-
maður verkafólks í Ólafsvík og
gætti vel hagsmuna þeirra. Kynni
okkar Bárðar voru ánægjuleg á
þessum tíma og við bundumst vin-
áttuböndum sem hafa haldist alla
tíð síðan. Bárður var tónlistarunn-
andi og hafði meðal annars gert
nokkuð af því að leika fyrir dansi.
Það kom reyndar fyrir að Bárður
tók lagið með okkur á nikkuna.
Síðustu árin bjó Bárður með
Áslaugu, eiginkonu sinni, á
Dvalarheimilinu Jaðri í Ólafsvík,
þar sem honum virtist líða vel að
búa. Það mætti margt fleira segja
um Bárð D. Jensson því margs er
að minnast, en ég vil að endingu
þakka Bárði fyrir samfylgdina og
vináttuna meðan leiðir okkar lágu
saman í lifanda lífi. Við Drífa, eig-
inkona mín, sendum Áslaugu og
fjölskyldu þeirra Bárðar okkar
dýpstú samúðarkveðjur og biðjum
algóðan Guð að blessa minningu
Bárðar D. Jenssonar.
Magnús Stefánsson.
garðinum, til hinsta dags. Heimili
hennar stóð mér alltaf opið; margar
ferðirnar man ég í sumarbústaðinn
hennar við Hafravatnið; hún fór með
mér í fyrstu útileguna; hún tók mig
heim til sín, þegar leið að fæðingu
fyrsta bamsins míns, sem ég beið
ein þar sem eiginmaður minn var á
sjó og við vorum saman við dánarbeð
ömmu Júlíönu. Og þótt síðar meir
liðu oft langar stundir milli funda
okkar áttum við mörg löng símtöl
þar sem við ræddum hin margvísleg-
ustu mál, sum léttvæg, önnur alvar-
leg og oft þungbær.
Því að lífið var henni sannarlega
enginn dans á rósum, eða þá að hún
lenti á þyrnunum óþyrmilega oft.
Og erfiðleikarnir settu sín merki á
heilsufar hennar, merki, sem ekki
var alltaf tekið mark á sem skyldi.
Því verður væntanlega seint gleymt
í fjölskyldunni, þegar hún fyrir u.þ.b.
tuttugu árum var lögð af heimilis-
lækni sínum hálf-lömuð inn á sjúkra-
hús, send þaðan næstum um hæl
með þeim úrskurði að um væri að
ræða „hysteríska lömun“ og fékk svo
skömmu síðar heilablóðfall, sem lam-
aði hægri helming líkama hennar,
eyðilagði hægri hönd hennar og tal-
færi svo aldrei réðst bót á þrátt fyr-
ir heilaskurð og áralanga þjálfun.
Leiða má að því líkur, að sleggju-
dómurinn sá hafí lagt líf hennar í
rúst. Þessi hæfa og skarpgreinda
kona, sem árum saman hafði unnið
með ágætum fyrir sér og bömum sín-
um og átti nú loks í vændum léttari
lífsbaráttu, var ekki einasta svipt
sjálfstæði sínu heldur varð hún að
byrja sem ómálga bam frá grunni,
læra að ganga að nýju, læra að beita
þeim hluta líkamans sem enn hafði
mátt til að hreyfa sig, læra að tjá
sig, fyrst með annarri hendinni og
svo smám saman að reyna að tala
upp á nýtt. Það var þungbært upp á
að horfa öllum sem þekktu Fanneyju
Guðmundsdóttur. En hún vann að
endurhæfíngunni af einbeitni og tókst
smám saman að gera sig vel skiljan-
lega. Hún var yfírleitt mjög skýr í
hugsun og leysti sín mál af frábærum
dugnaði. Síðustu árin sótti hún styrk
í trú sína og í henni fann hún þann
frið sem gerði henni fært að lifa nokk-
um veginn í sátt við allt og alla og
að horfast æðrulaust í augu við enda-
lokin. Megi hún hvíla í friði.
Margrét Heinreksdóttir.