Morgunblaðið - 19.12.1995, Side 1

96 SÍÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
290. TBL. 83. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR19. DESEMBER1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Rúmlega 40% atkvæða í þingkosningunum í Rússlandi talin í gær
Flokkur kommúnista er
ótvíræður siffurvegari
Skriður á
Saríyevo. Reuter.
SKRIÐUR komst í gær á liðsflutn-
inga Bandaríkjamanna til Bosníu
en þoka og slæmt skyggni hafði
hamlað fiugi til Tuzla í fimm
daga.
I gær lenti fyrsta Herkúles-vél-
in á vegum Bandaríkjahers og
gert var ráð fyrir að á þriðja tug
Reuter
flutninga
véla myndi fljúga til Tuzla í gær.
Þá héldu bardagasveitir úr
bandaríska hernum frá Króatíu
yfir til Bosníu í gær. Myndin er
af bandarískum hermönnum á
flugvellinum í Tuzla.
■ Króatar hafa í hótunuin/25
Bandaríkj asij ór n
lokar stofnunum
Washington. Reuter.
UM 260.000 bandarískir ríkis-
starfsmenn héldu sig heima í gær
en þær stofnanir, sem þeir vinna
hjá, hafa verið greiðsluheimilda-
lausar í þrjá daga. Hafa samninga-
umleitanir Bills Clintons Banda-
ríkjaforseta og meirihluta repú-
blikana á þingi engan árangur
borið.
Clinton neitar
Engar viðræður voru fyrirhug-
aðar í gær en Leon Panetta, starfs-
mannastjóri Hvíta hússins, ætlaði
að ræða við þingleiðtoga demó-
krata um hugsanlega lausn á deil-
unni. Af 13 útgjaldafrumvörpum
ríkisstjórnarinnar hafa aðeins sjö
verið afgreidd sem lög.
Clinton ætlaði í gær að beita
neitunarvaldi sínu gegn nokkrum
útgjaldafrumvörpum eins og þau
koma frá hendi repúblikana og var
ástæðan sú, að í þeim er kveðið á
um niðurskurð, sem hann sættir
sig ekki við.
Bob Dole, leiðtogi repúblikana
í öldungadeild, sagði í gær, að
ef hann, Clinton og Newt
Gingrich, leiðtogi repúblikana í
fulltrúadeildinni, settust niður
saman í einn dag gætu þeir leyst
þessa deilu um afgreiðslu fjárlag-
anna.
Valdahlutföllin á þingi virðast þó
svipuð og ekki búist við miklum
breytingum á stjórnarstefnunni
Moskvu. Reuter.
KOMMÚNISTAR og leiðtogi þeirra,
Gennadí Zjúganov, eru ótvíræðir
sigurvegarar í þingkosningunum,
sem fram fóru í Rússlandi á sunnu-
dag. Fengu þeir tæp 22% atkvæða
en næstur þeim með hálfu minna
fylgi kom þjóðernissinnaflokkur
Vladímírs Zhírínovskís. í þriðja
sæti var Rússneska föðurlandið,
flokkur Víktors Tsjernomyrdíns for-
sætisráðherra, sem naut stuðnings
Borís Jeltsíns, forseta Rússlands.
Eru úrslitin mikið áfall fyrir Jeltsín
og talin endurspegla óánægju kjós-
enda með erfið kjör og samfélags-
lega upplausn. Hafa þau vakið
áhyggjur sumra á Vesturlöndum
og í Austur-Evrópu en viðbrögðin
eru þó minni en ætla mætti. Eru
tölurnar miðaðar við rúmlega 40%
atkvæða og geta því breyst nokkuð.
Zjúganov sagði í gær, þegar ljóst
var hvert stefndi, að úrslitin væru
vantraust á ríkisstjórn Jeltsíns og
þær vestrænu markaðsumbætur,
sem hún hefði beitt sér fyrir. Sagði
hann, að kosningarnar hefðu aðeins
verið fyrri hluti sigurgöngunnar fyr-
ir kommúnista, sá síðari yrði í for-
setakosningunum í júní á næsta ári.
Tilfærsla milli kommúnista
og þjóðernissinna
Zjúganov sagði það vera eitt af
forgangsmálum kommúnista að
reka burt Andrei Kozyrev utanríkis-
ráðherra en að þeirra dómi er hann
allt of hallur undir vestræn ríki.
Raunar er búist við því, að Kozyrev
segi af sér en hann náði kjöri sem
þingmaður fyrir Múrmansk.
A Vesturlöndum hefur úrslitum
kosninganna verið tekið með miklu
jafnaðargeði. Hafa margir fagnað
mikilli kosningaþátttöku og tals-
maður Hvíta hússins benti á, að
sigur kommúnista væri aðallega á
kostnað þjóðernissinna og því væru
valdahlutföllin á rússneska þinginu
nokkurn veginn þau sömu.
Frjálslyndi lýðræðisflokkurinn,
flokkur Zhírínovskís, fékk rúm 11%
og tapaði helmingi atkvæða frá því
í kosningunum fyrir tveimur árum.
Varar Jeltsín við
Tsjernomyrdín forsætisráðherra
sagðist í gær vera sáttur við úrslit-
in þrátt fyrir sigur kommúnista en
flokkur hans var með tæp 10%. Á
hæla honum kom síðan Jabloko,
flokkur umbótasinnans Grígoríjs
Javlínskís, með 8,4%. Hann sagði í
gær, að breytti stjórn Jeltsíns ekki
efnahagsstefnu sinni og stöðvaði
stríðið í Tsjetsjníju, myndi næsti
forseti landsins koma úr röðum
kommúnista eða.þjóðernissinna.
Jeltsín, forseti Rússlands, lét
ekkert eftir sér hafa um úrslitin í
gær en talsmenn hans sögðu um-
bótaflokkana geta sjálfum sér um
kennt. Rússar treystu ekki þeim,
sem gætu ekki staðið saman.
Ymsir forystumenn flokka, sem
ekki komust yfir 5%, náðu þó kjöri
sjálfir í einmenningskjördæmum.
Meðal þeirra voru hershöfðinginn
Alexander Lebed, leiðtogi Rúss-
neska samfélagsins; Sergei Shak-
hraí, aðstoðarforsætisráðherra; Ní-
kolaj Ryzhkov, forsætisráðherra í tíð
Sovétríkjanna og Borís Uodorov,
fyrrverandi fjármálaráðherra.
■ Andstæðingar Jeltsíns/22
Reuter
„VIÐ kusum“ var fyrirsögnin
í Moskovskíj Komsomolek. Á
innfelldu myndinni er
Gennadí Zjúganov, leiðtogi
kommúnista.
Kosið í Austurríki
Schiissel
neitar að
g’efa eftir
Vín. Reuter.
WOLFGANG Schússel, utan-
ríkisráðherra Austurríkis og
leiðtogi Þjóðarflokksins, léði í
gær máls á að hefja viðræður
um stjórnarmyndun við
jafnaðarmenn, sem báru sigur
úr býtum í þingkosningunum
á sunnudag. Schussel sagði
þó ekki koma til greina að
verða við kröfu jafnaðar-
manna um að skattar yrðu
hækkaðir til að minnka fjár-
lagahallann í stað þess að
skerða útgjöldin til velferðar-
mála verulega.
Franz Vranitzky, kanslari
og leiðtogi jafnaðarmanna,
kvaðst búast við því að geta
myndað nýja stjórn með Þjóð-
arflokknum, sem er mið- og
hægriflokkur og kom næstur
á eftir jafnaðarmönnum í
kosningunum.
Schússel viðurkenndi áð sér
hefði ekki tekist að hnekkja
veldi jafnaðarmanna sem
stærsta flokks landsins en
sagði að það þýddi ekki að
Þjóðarflokkurinn féllist á hvað
sem væri í viðræðunum.
Schússel sleit stjórnarsam-
starfi flokkanna tveggja í
október vegna deilu um hvern-
ig bregðast ætti við fjárlaga-
hallanum og hann kvaðst ekki
ætla að gefa eftir þrátt fyrir
kosningasigur jafnaðar-
manna. Skerða yrði útgjöldin
til velferðarmála og engir nýir
skattar kæmu til greina.
Shcússel vildi ekki tjá sig
um hvort hann léði enn máls
á stjórnarsamstarfí við
Frelsisflokk Jörgs Haiders,
sem tapaði 0,6 prósentustiga
fylgi í kosningunum. Þetta er
fyrsta fylgistap flokksins frá
því Haider varð leiðtogi hans
árið 1986.
■ Hafna hægristjórn/24
Fjórir
flokkar
inni
Moskvu. Reuter.
YFIRKJÖRSTJÓRN í Rússlandi
birti í gær úrslit kosninganna á
sunnudag eins og þau voru þeg-
ar taldar höfðu verið 27 milljón-
ir atkvæða, um 40%, í 65 af 89
héruðum landsins. Alls buðu 43
flokkar fram en í gær höfðu
aðeins fjórir fengið tilskilin 5%
atkvæða til að koma manni á
þing. Til samanburðar er fylgið
í kosningunum 1993:
Kommúnistaflokkurinn 21,9%
(12,4%); Fijálsl. lýðræðisfl.
11,1% (22,9%); Rússneska föður-
landið 9,6% (-); Jabloko 8,4%
(7,9%).
Þessir flokkar höfðu ekki náð
5%-þröskuldinum:
Val Rússlands 4,8% (15,5%);
Kvennaflokkurinn 4,5% (8,1%);
Rússnesku samfélögin 4,3% (-)
og Bændaflokkurinn 3,0%
(8,0%).
Á rússneska þingjnu, dúm-
unni, sitja 450 menn og er helm-
ingurinn kosinn af flokkslista en
hinn í einmenningskjördæmum.
Kosningaþátttaka var 65%.