Morgunblaðið - 19.12.1995, Qupperneq 50

50 ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 1995
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Hreinræktað hneyksli
HINN 8. desember sl. sendi
Samband íslenskra tryggingafé-
laga allsheijarnefnd Alþingis um-
sögn sína um tillögur Gests Jóns-
sonar hæstaréttarlögmanns og
Gunnlaugs Claessens hæstaréttar-
dómara um breytingar á skaða-
bótalögunum. Meginefni umsagn-
arinnar eru staðhæfingar um að
iðgjöld í bílatryggingum muni
þurfa að hækka um 30% verði til-
lögurnar að lögum. Þessar stað-
hæfingar eru byggðar á athugun,
sem sambandið hafði látið gera og
fylgdi umsögninni. Ég fæ ekki
betur séð en að þessi
athugun sé röng í
veigamiklum atriðum,
þar sem gert sé ráð
fyrir háum tjónakostn-
aði í þeim meirihluta
allra skráðra slysa,
sem ýmist muni aldrei
leiða til nokkurs tjóna-
kostnaðar hjá vá-
tryggingafélögunum,
eða aðeins smávægi-
legs kostnaðar. Hér er
alvarlegt mál á ferð-
inni, þar sem það snýst
Jón Steinar
Gunnlaugsson
um upplýsingar til Al-
þingis. Verður ekki
betur séð en að sam-
bandið hafi gefið þess-
ar upplýsingar í því
skyni að koma í veg
fyrir, að þingið sam-
þykkti nauðsynlegar
réttarbætur því fólki
til handa sem missir
starfsorku sína í
skaðabótaskyldum
slysum. Vil ég nú leit-
ast við að skýra hvern-
ig þessu er farið.

inni fylgja sokkabuxur,
OroblueðaSanPelleSrino
er handbók
sem Kolbrun Aðalsteinsdottir tök saman
/
fyrir þá sem hafa áhuga á
ef bók sem skrifuö var meö þaö aö leiöaríjósí
aö allt það ssm þÚLte>!mí_
og sannfæringu.
Kotbrun MMiiehnOótUr • SkíJa ichr, Cassöíahcas
£rU Magnirtrfóttir • Hiftfre.AsluraeíStafí
Gústaf Guðrnundstion Uó&n-yridí
Freyr WkOMnum Cllr
ÍWi Hrönn Einksrfóttír • Fyiirseeta j 4sí|is María Frarklín • Fjrní«»S
Agúst Haövardsson o« Magnús Schevtng Aerctvs Upo.’t
HnHdóra Sleingnntsrfóttir • SnyrtifflBft raesUKl
Bnar ErteixHfton • Staí'iC'ia f.tytvjosabv
E!in Guðlaug Stetánsdóftir Fyrírvruð
GuðbjörB Akla Por.oIdsttóUir - fyrusa.io
Stgurtaug VifelúwlóUir og lónas Franklin • F-orctrftáí
Pétur H. 8j*rrmoft • SFiIíii
gjöf til þín frá íslensk austurlenska.
Þetta þýðir einfaldlega,
segir Jón Steinar
Gunnlaugsson, að í
meira en 60% tilvikanna
verður aldrei um neinar
bótakröfur að ræða.
„Skráð“ slys
Þegar ísleasku vátryggingafé-
lögin skrá hjá sér bótaskyld slys í
úmferðinni leita þau víða fanga.
Hluti slysanna er skráður eftir
upplýsingum úr lögregluskýrslum,
þar sem fram kunna að koma at-
hugasemdir um að einhver hafi
slasast. Slíkar upplýsingar kunna
einnig að koma fram í áreksturs-
skýrslum ökumannanna sjálfra eða
öðrum gögnum sem félögunum
verða kunnug. Og í árslok á hveiju
ári áætla félögin svo í ofanálag
fjölda „ótilkynntra“ slysa, þ.e.a.s.
slysa þar sem bótaréttur er til stað-
ar en félögin hafa ekki ennþá feng-
ið neina vitneskju um. Með þessum
hætti hefur íjöldi svokallaðra
„skráðra“ eða „tilkynntra" bóta-
skyldra umferðarslysa á ári orðið
2.400-2.600 undanfarin ár.
Það er að sjálfsögðu deginum
ljósara, að stór hluti þeirra slysa
sem skráð eru með ofangreindum
hætti leiðir aldrei til nokkurrar
skaðabótakröfu á hendur vátrygg-
ingafélagi. í öðrum tilvikum eru
tjónin smávægileg, leiða e.t.v. að-
eins til greiðslu á tekjutapi í stuttan
tíma en engra bóta vegna varan-
legra afleiðinga. Raunar er það svo
að flestir launþegar, sem verða að-
eins fyrir stuttum frátöfum frá
vinnu vegna slyss, halda fullum
launum og þurfa því engar bætur
að sækja í hendur vátryggmgafé-
lags. Samkvæmt upplýsingum sem
virðast vera óumdeildar munu um
eða innan við 40% allra skráðra
siysa leiða til mats á varanlegri
örorku eða miska. Þetta þýðir ein-
faidlega að í meira en 60% tilvik-
anna verður aldrei um neinar bóta-
kröfur að ræða, eða þá svo smá-
vægilegar kröfur að litlu máli skipt-
ir fyrir tjónakostnaðinn í heild.
Hár kostnaður áætlaður í
málum, sem aldrei verða
bótamál
í fyrrgreindri athugun SÍT er
skoðaður tjónakostnaður vátrygg-
ingafélaga síðari hluta ársins 1993,
þ.e.a.s. fyrsta hálfa árið sem nýju
skaðabótalögin voru í gildi. Athug-
unin nær til félaga sem vátryggja
rúmlega 90% bifreiða. Tjónum
þessa árshelmings er skipt í þrennt.
Fyrst eru talin 119 tjón, sem búið
er að gera upp. Meðaltjón í þeim
flokki er talið vera um 1 milljón
króna. Síðan eru talin 215 tjón, þar
sem komið er fram nógu mikið af
gögnum til að unnt sé að áætla
tjónakostnaðinn. Þar er áætlað að
meðaltjónið nemi 1,7 milljónum
króna. í þriðja og síðasta flokkinn
eru tekin 587 tjón „sem ekki eru
Nýkomin:
Skinnefni
Vatteruð spariefni
Rósótt flúnel
Stór tölusending
Ný fatamerki
Dragtaefni
Samkvæmisefni
Fínt flauel o.fl., o.fl.

..
MORKINNI3
VIRKA
(VIÐ SUÐURLANDSBRAUT)
SÍMI 568 7477
svo langt komin í vinnslu að unnt
hafi verið að skipta áætlun niður á
bótaþætti". Er áætlað að meðaltjón-
ið í þessum flokki sé jafnhátt og í
þeim tilvikum, þar sem tjónin hafa
þegar verið gerð upp eða 1 milljón
króna. Samtals er þarna verið að
fjalla um 921 tjón á síðari hluta
árs 1993. í skjalinu er gert ráð
fyrir að tjón á fyrri hluta árs séu
að jafnaði yfir 20% fleiri en tjón á
síðari hluta árs. Þegar þetta er
reiknað saman kemur í ljós, að með
athugun á þessu 921 tjóni er verið
að fjalla um öll tjón, sem skráð
hafa verið hjá félögunum, eftir þeim
aðferðum sem fýrr var getið, á síð-
ari hluta árs 1993.
SÍT gerir athugun sína nú í nóv-
ember 1995. Þá eru liðnir að jafn-
aði 26 mánuðir frá slysunum á síð-
ari árshelmingi 1993. Allir sem við
þessi mál vinna vita að þá eru
komnar fram verulega miklar upp-
lýsingar í yfirgnæfandi fjölda þeirra
mála, þar sem slys hefur leitt til
varanlegs skaða á heilsu manna.
Það er því líklegt að í fyrri flokkun-
um tveimur hafi langflest slík mál
verið talin. Málafjöldinn þar er um
37% af heildinni, eða álíka hlutfall
og í gegnum árin hefur leitt til
mats á varanlegri örorku. Það blas-
ir því við að málin 587 í þriðja
flokknum (63% málanna) séu að
langmestu leyti mál sem aldrei
verða nein tjón sem máli skipta.
Samt er tjónskostnaðurinn þar tal-
inn vera 1 milljón króna á hvert
mál að meðaltali, eða jafnhár og í
þeim málum sem þegar hafa verið
gerð upp. í skjali SIT er talið að
kostnaðurinn í heild við líkamstjón-
in nemi 2.600 milljónum króna allt
árið. Samkvæmt framansögðu virð-
ist mega lækka þá fjárhæð um
a.m.k. helming, en hlutfall tjónanna
587 í heildarkostnaðinum nemur
55%. Þetta þýðir að tjónakostnaður
á ári vegna líkamstjóna eftir gildis-
töku skaðabótalaga gæti numið um
1.300 milljónum króna í stað 2.600
milljóna. Er þá ekki reiknuð inn
eðlileg tortryggni gagnvart áætlun-
um á tjónakostnaði í miðflokknum
að ofan (215 málunum), sem þessi
vinnubrögð SÍT gefa ástæðu til að
viðhafa.
Engra hækkana á iðgjöldum
er þörf
SÍT telur að tillögurnar um breyt-
ingar á skaðabótalögunum leiði til
tæplega 50% hækkunar á bóta-
greiðslum. Vel má vera að það láti
nærri. Menn sjá þá vel, hvernig
farið hefur verið með það fólk sem
hefur slasast og misst starfsorku
undanfarin 2'h ár frá því skaða-
bótalögin tóku gildi. Auðvitað er
það svo að allar þessar hugleiðingar
um fjárhæð vátryggingaiðgjalda
koma lagareglum um skaðabætur
fyrir fjártjón ekkert við. Við hljótum
að miða löggjöfina einfaldlega við
það meginmarkmið að fjártjón
manna sé bætt að fullu. En vátrygg-
irigafélögin hafa viljað reyna að
gera iðgjöldin hér að aðalatriði, lík-
lega í þeim tilgangi að fæla alþing-
ismenn frá því að koma réttarbót-
unum á vegna meintrar hræðslu
þeirra við vísitöluhækkanir. Þegar
þessi hræðsluáróður þeirra er skoð-
aður efnislega kemur í ljós að þar
stendur ekki steinn yfir steini.
Tjónabætur í heild verða eftir fyrir-
hugaðar breytingar að öllum líkind-
um töluvert lægri heldur en vá-
tryggingafélögin hafa áætlað í
heildartjónabætur að óbreyttum
lögum. Breytingarnar gefa þannig
ekki tilefni til hækkunar iðgjalda.
Mér er kunnugt um að þessum
hræðsluáróðri hefur verið fylgt eft-
ir við alþingismenn með persónuleg-
um samtölum í stórum stíl. Hér eru
á ferðinni menn mikilla áhrifa. Og
þeir virðast hafa haft þann árang-
ur, að endurbæturnar á skaðabóta-
lögunum verði a.m.k. ekki afgreidd-
ar fyrir jól til að taka gildi 1. jan-
úar nk. eins og til stóð. Það mun
þvi ennþá fjölga þeim tjónþolum
sem verða að una skertum skaða-
bótagreiðslum í þágu fjárhagsmuna
þeirra merku samtíðarmanna sem
stjórna tveimur stærstu vátrygg-
ingafélögunum á íslandi.
Að undanförnu hafa farið fram