Morgunblaðið - 20.01.1996, Blaðsíða 10
10 LAUGARDAGUR 20. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hæstiréttur íslands kveður upp dóm um veiðireynslu og úthlutun veiðiheimilda
Fyrri eigendur
skips njóta
veiðireynslu
HÆSTIRETTUR kvað upp dóm á
fimmtudag í máli útgerðarmanna
í Keflavík um veiðireynslu og
aflaúthlutun eftir eigendaskipti og
staðfesti rétturinn dóm Héraðs-
dóms um að seljanda skips beri að
fá hluta af kvóta, sem úthlutað var
eftir söluna. Hér birtist dómur
Hæstaréttar í heild:
Ár 1996, fimmtudaginn 18. jan-
úar, var í Hæstarétti í málinu nr.
401/1994:
Örn Erlingsson og
Þorsteinn Erlingsson
gegn
Ragnari Ragnarssyni
Uppkveðinn svohljóðandi dómur:
Mál þetta dæma hæstaréttar-
dómararnir Haraldur Henrysson,
Guðrún Erlendsdóttir, Hjörtur
Torfason, Hrafn Bragason og Pétur
Kr. Hafstein.
Áfrýjendur hafa skotið málinu
til Hæstaréttar með stefnu 21.
september 1994. Krefjast þeir sý-
knu af öllum kröfum stefnda og
málskostnaðar í héraði
og fyrir Hæstarétti.
Stefndi krefst stað-
festingar á hinum áfrýj-
aða dómi og málskostn-
aðar fyrir Hæstarétti.
Mál þetta varðar ekki eignarrétt
að fiskistofnum á íslandsmiðum,
sbr. nú 1. gr. laga nr. 38/1990 um
stjóm fiskveiða, heldur meðferð
stefnda á þeim veiðiheimildum, er
tengdar væru fiskiskipi hans að
landslögum, þegar hann seldi áfrýj-
endum skipið með kaupsamningi
15. júlí 1988. Er um það deilt,
hvort hann geti krafið áfrýjendur
um efndabætur eða aðra greiðslu
fyrir þá sök, að þeir neituðu honum
um atbeina sinn til þess, að hann
fengi úthlutað aflahlutdeild í skar-
kola frá 1. janúar 1991 handa nýju
skipi hans á grundvelli aflareynslu,
sem eldra skipið hafði öðlast meðan
hann átti það.
Stefndi hafði lengi lagt stund á
skarkolaveiðar, þegar hann gerði
kaup sín við áfrýjendur, og hugðist
halda þeim áfram, svo sem hann
gerði. Þessar veiðar voru háðar
því, að skip hans hefði leyfi til
botnfiskveiða, sbr. þá 3. og 4. gr.
laga nr. 3/1988 um stjórn fiskveiða
1988-1990, en höfðu ekki verið
bundnar sérstökum aflatak-
mörkunum síðan á árunum 1984-
1985. Mátti búast við, að litið yrði
í einhveijum mæli til afla-
reynslu frá því tímabili,
er veiðarnar voru
óbundnar, ef til þess
kæmi, að takmarkanir
yrðu aftur settar, eins og
raunin varð, þegar reglugerð nr.
465/1990 um veiðar í atvinnuskyni
kom til skjalanna. Þó að þar væri
byggt á ákvæðum nýrra laga nr.
Keyptu ekki
annað en
skipið sjálft
skipinu, þegar eftir út-
hlutun samkvæmt fyrr-
nefndri reglugerð í
mars 1991. Jafnframt
virðist Ijóst, að sjávar-
útvegsráðuneytið hafi
verið reiðubúið til að
virða þetta tilkall á
grundvelli laganna, ef
fram kæmi staðfesting
þess, að samningar
hans og áfrýjenda
stæðu því ekki í vegi.
Að þessu athuguðu
verður hinn áfrýjaði
dómur staðfestur með
skírskotun til for-
sendna hans.
Áfrýjendur greiði
stefnda óskipt máls-
kostnað fyrir Hæsta-
rétti, svo sem um er
mælt í dómsorði.
Dómsorð
Hinn áfrýjaði dómur
á að vera óraskaður.
Áfrýjendur, Örn Erl-
ingsson og Þorsteinn
Erlingsson, greiði
eru nytjastofnar á íslandsmiðum
sameign íslensku þjóðarinnar, sam-
kvæmt 1. gr. laga nr. 38/1990 um
stjórn fiskveiða, sbr. áður 1. gr.
laga nr. 3/1988 um stjórn fiskveiða
1988-1990.
Þegar aðilar málsins gerðu með
sér kaupsamning um mb. Arnar
KE-260 hinn 15. júlí 1988 sættu
skarkolaveiðar ekki sérstökum tak-
mörkunum. Þau réttindi, sem leiddi
af takmörkunum þessa nytjastofns
lögum samkvæmt á árinu 1990 og
stefndi hefði getað öðlast vegna
fyrri veiða sinna á skipinu, hefði
hann átt það áfram, voru þá ekki
til orðin. Áðilar sömdu ekki á þann
veg, að til skjalanna kynnu að koma
önnur réttindi en þá var vitað um
og tengd væru aflareynslu stefnda.
Samningurinn var fullefndur sam-
kvæmt efni sínu, þegar lög nr.
38/1990 leystu lög nr. 3/1988 af
hólmi. Samkvæmt 7. gr. yngri lag-
anna skal veiðiheimildum úthlutað
til einstakra skipa, en ekki einstakl-
inga, sbr. og 6. gr. reglugerðar nr..
465/1990 um veiðar í atvinnu-
ur óskipt í málskostnað
fyrir Hæstarétti.
Sératkvæði
38/1990 um stjórn fiskveiða, var
skýrt samhengi á milli þeirra og
hinna eldri laga.
Aðilar eru sammála um, að rétt-
indi til skarkolaveiða hafi ekki ver-
ið rædd við gerð kaupsamnings
þeirra. Hins vegar er viðurkennt
af hálfu áfrýjenda, að þeir hafi
ekki verið að kaupa annað af
stefnda en skipið sjálft. Fyrir Iigg-
ur, að stefndi hafði uppi tilkall til
aflahlutdeildar vegna þeirrar afla-
reynslu, sem hann hafði áunnið
skyni, en þar er svo kveðið á, að
stefnda, Ragnari Ragn- leyfilegum heildarafla af skarkola
arssyni, 200.000 krón- skuli úthlutað til einstakra skipa
miðað við aflareynslu þeirra á tíma-
bilinu frá 1. september 1987 til 31.
ágúst 1990.
Með hliðsjón af framansögðu
er ekki unnt að fallast á, að stefndi
geti átt einkaréttarlegt tilkall til
þeirra réttinda,_ sem hann byggir
kröfu sína á. Ákvæði kaupsamn-
ingsins um fiskveiðaréttindi verður
því ekki að mínum dómi
Péturs Kr. Hafstein
hæstaréttardómara
í hæstaréttarmálinu nr. 401/1994:
Örn Erlingsson og
Þorsteinn Erlingsson
gegn
Ragnari Ragnarssyni
Hagnýting veiðiheim-
ilda er á hveijum tíma
háð ákvörðunum í lögg- __________
jöf og fyrirmælum
stjórnvalda. Uthlutun heimildanna
skapar ekki eignarrétt yfir þeim,
sem varinn er af eignarréttará-
kvæðum stjórnarskrárinnar, enda
Veiðiheimildir ský.rt svo, að það geti
til skipa, ekki
einstaklinga
tekið til annarra réttinda
en þeirra, er tengdust
________ hinu selda skipi við
samningsgerðina. Ber
því að sýkna áfrýjendur af öllum
kröfum stefnda og dæma þeim
málskostnað í héraði og fyrir
Hæstarétti.
Logfrædingur
Þórhildur Sandholt
Solumenn
Gisli Sigurbjornsson
Sigurbjorn Þorbergsson
Ásgarður - raðhús
Gullfallegt og vel staðsett 109,3 fm raðhús, kjallari og
tvær hæðir. Skiptist í 3 svefnherb., stofu og baðherb.
Gott fjölskylduherb. og þvottahús í kjallara. Suðurgarð-
ur. Verð 8,2 millj.
Opið í dag kl. 12-14
Stakfeil
Fasteignasala Suðurlandsbraut 6
568-7633 if
11ÍH-W9 197ÍI f-ÁRUS k VALDIMARSSON, framkva.mdastjori
|)()L I lulTlJvfc lu/U KRISTJAN KRISTJANSSON, lOGGHTUR FASItiGNASAtf
Góðar eignir nýkomnar til sölu:
Einbhús - gamli bærinn - vinnupláss
Járnklætt timburhús með steyptum kjallara og 4ra herb. íb. á hæð og
í risi. Mikið endurbætt. Geymslukj. Viðbygging-, verslunar/vinnuhús-
næði um 40 fm. Góð eign á góðu verði.
Suðuríbúð við Meistaravelli
4ra herb. íb. tæpir 100 fm á 4. hæð. Vinsæll staður. Langtímalán kr.
4,2 millj. Skipti möguleg á 2ja herb. íb. í nágr. Gott verð.
Lítil - ódýr - austurbærinn
Sólrík 2ja herb. íb. á 2. hæð, tæpir 50 fm í steinh. skammt frá Hlemm-
torgi. Gott sturtubað, rúmg. herb., lítið eldh. Tilboð óskast.
Úrvalsíbúð - Eskihlíð - tilboð
á 4. hæð 102,5 fm. Gólfefni, eldhús, bað og skápar allt nýtt. í risi fylg-
ir rúmg. herb. Snyrting í risinu. Ágæt sameign. Útsýni.
Suðuríbúð - lyftuhús - fráb. útsýni
Sólrík 3ja-4ra herb. íb. á 6. hæð við Æsufell. Sameign eins og ný.
Mjög gott verð.
Fjöldi fjársterkra kaupenda
Sérstaklega óskast einbýlis- eða raðhús á einni hæð í borginni og
nágr. Ennfremur góðar íbúðir í vesturborginni og miðborginni. Þá óska
nokkrir eftir eignum í gamla bænum og nágr. sem þarfn. endurbóta.
Margskonar hagkvæm eignaskipti.
var stofnuð 12. júlí1944. UUBIVES1 18 5. 552 1158-552 1371
• •
Opiðídag kl. 10-14.
Margskonar eignaskipti.
menna fasteignasalan. sf.
ALMEIMMA
FASTEIGNASALAIU
Ósamræmi í niðurstöðum DNA-rannsókna á íslandi og í Noregi
Flestum spurning-
um enn ósvarað
ENN hafa ekki fengist skýringar á
því hvers vegna niðurstöðum DNA-
rannsókna, sem gerðar voru á ís-
landi annars vegar og Noregi hins
vegar, í sakamáli gegn breskum
manni ber ekki saman. Maðurinn
var 18. desember sl. dæmdur til
12 mánaða fangelsisvistar fyrir að
hafa nauðgað konu um borð í skipi
í Reykjavíkurhöfn 8. október, m.a.
á grundvelli niðurstöðu úr DNA-
rannsókn, sem gerð var á Rann-
sóknastofu Háskólans í meinafræði.
í lýsingu málavaxta i dómi Hér-
aðsdóms Reykjavíkur frá 18. des-
ember kemur fram að Rannsóknar-
stofu Háskólans var send beiðni um
rannsókn að kvöldi 8. október. Sig-
urði Ingvarssyni líffræðingi á
frumulíffræðideild Rannsóknastofu
Háskóla Islands í meinafræði var
falið að rannsaka strok úr smokk.
20. október kom í ljós, að DNA-
böpd höfðu fengist úr efnivið þeim,
sem Sigurði var sendur, en þau
voru óskýr vegna skamms tíma sem
hann hafði og var rannsóknin end-
urtekin á lengri tíma. Síðari hluta
októbermánaðar voru sýni frá ytra
og innra byrði smokks send
Rettsmedisinsk Institut við Ríkis-
spítalann í Osló svo og blóðsýni
mannsins og konunnar. Kanna átti
hvort ytra byrði tengdist kæranda,
þ.e. konunni, og innra byrði smokks
tengdist ákærða, þ.e. manninum.
Smokkinn afhenti konan lögreglu
eftir að hafa fundið hann á gólfi í
herberginu þar sem hún vaknaði
að morgni 8. október.
Norski sérfræðingurinn tjáir
sig ekki
Niðurstaða íslensku rannsóknar-
innar sýndi að sýnið úr smokknum
kæmi úr ákærða en erfðagreining
gaf ekki til kynna „merki um líf-
sýni“ frá konunni, eins og segir í
dómnum. 0,1% líkur voru taldar á
að sæði væri úr öðrum manni en
ákærða eða nánum ættingja hans.
Ekki fundust sæðisfrumur í leg-
göngum konunnar sem rekja mætti
til nýlegs sáðláts.
Niðurstöður norsku rannsóknar-
innar voru á þá leið að sýni úr ytra
byrði smokks væri úr konunni en
sæði í smokknum geti ekki verið
úr ákærða. Rannsóknin var undir
yfirstjórn Bente Mevág, sem er einn
helsti sérfræðingur Norðmanna í
DNA-greiningu. Hún sagðist í gær,
í samtali við Morgunblaðið, ekki
geta tjáð sig um niðurstöðurnar
meðan málið væri enn fyrir dóm-
stólum.
Skýringa beðið á áliti
Gunnlaugs
Gunnlaugur Geirsson, yfirmaður
rannsóknastofu Háskóla Islands í
meinafræði, hefur samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins sent frá sér
endanlegt álit um DNA-rannsóknir
í nauðgunarmálinu þar sem segir
að niðurstaða byggð á norsku rann-
sókninni sé fullnaðarrannsókn í
málinu. Ekki hefur komið fram á
hverju hann byggir það álit sitt.
Sigurður Ingvarsson sagði í sam-
tali við Morgunblaðið á sunnudag
að íslensku rannsóknirnar stæðu
en til að tjá sig um norsku rann-
sóknina þyrfti hann að sjá gögn
yfir hana. Svara þurfi þeirri spurn-
ingu hvort sömu sýni hafi verlð
rannsökuð og hvort til séu sýni úr
öllum sem hlut eigi að máli. Haiin
hafði ekki milligöngu um sendingu
sýnisins til Noregs.
Skýringa Gunnlaugs Geirssonar
á misræminu og svara hans við
þeim fjölda spurninga sem hafa
vaknað eftir að ljóst var að niður-
stöðurnar voru ósamhljóða er því
enn beðið. Ekki hefur náðst í Gunn-
laug síðustu daga.
Farbannið stytt
Hinn dæmdi Breti, sem er 23 ára
gamall fjölskyldumaður frá Hull,
var úrskurðaður í farbann meðan á
rannsókn málsins stóð. Héraðsdóm-
ur framlengdi það til 15. apríl sl.
mánudag þegar það rann út og var
úrskurðinum áfrýjað til Hæstarétt-
ar. Hæstiréttur staðfesti úrskurðinn
í gær en stytti farbannið til 8. febr-
úar.
Fangelsisdómnum var einnig
áfrýjað til Hæstaréttar. í úrskurði
Hæstaréttar í gær kom fram að
málið verður tekið fyrir innan fárra
dag. Þá verða niðurstöður norsku
rannsóknarinnar, sem Ásgeir Á.
Ragnarsson, verjandi Bretans, segir
ítarlegri en þá íslensku, lagðar fram
sem ný gögn í málinu.