Morgunblaðið - 28.03.1996, Qupperneq 10

10 FIMMTUDAGUR 28. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
__________________________________FRÉTTIR___________________________________
Samanburður á launum verslunar- og skrifstofufólks á íslandi og í Danmorku
Ráðstöfunartekjur
eru 4-33% hærri í
Danmörku en hér
m m ■■
LaunasamanDurour samKvæmi k araKonnunum
heildarl. mism. ísland mism.
(iftqvinna
i Afqreiðsla á kassa 1994! Daranöfk ísland
Meðalmánaðartekjur 138.000 61.700 124% 85.100 62%
| Tekjuskattur 49.300 800l 6063% 10.200 383%!
Félagsgj., lífeyrissj. og atvinnutrygg. 10.500 3.100 239% 4.300 144%
| Til ráðstöfunar 78.200 57.800 35% 70.600 11%|
Til ráðst. miðað við kaupmáttarjöfnuð 73.700 57.800 28% 70.600 4%
| Fjöldi yfirvinnutíma á viku 0 ~~Ö| 7,9

I Símavarsla 1994 i
Meðalmánaðartekjur 168.500 : 82.200 105% 91.500 84%
Tekjuskattur 65.000 9.000 622% 12.800 408%|
Félagsgj., lífeyrissj. og atvinnutrygg. 10.800 [ 4.100 163% 4.600 135%
Til ráðstöfunar 92.700 69.100 34% 74.100 25% |
Til ráðst. miðað við kaupmáttarjöfnuð 87.400 69.000 27% 74.100 18%
| Fjöldi yfirvinnutíma á viku 0 0 2,7 |
I .. ■ •
I Sölustörf á ferðaskrifstofu 1994!
Meðalmánaðartekjur 221.600 I 94.000 136% 105.600 110%
j Tekjuskattur 94.700 13.800 586% 18.400 415%]
Félagsgj., lífeyrissj. og atvinnutrygg. 11.300 j 4.700 I 140% 5.300 113%
| Til ráðstöfunar 115.600 75.500 53% 81.900 41%j
Til ráðst. miðað við kaupmáttarjöfnuð 108.900 75.500 I 44% 81.900 33%
| Fjöldi yfirvinnutíma á viku 0 0 ? I
\ \
I Gjaldkerar og bókarar 1994
Meðalmánaðartekjur 192.200 106.350 81% 124.700 54%
| Tekjuskattur 78.200 18.700 318% 26.100 200% |
Félagsgj., lífeyrissj. og atvinnutrygg. 11.000 j 5.300 I 108% 6.200 77%
| Til ráðstöfunar 103.000 82.400 ' 25% 92.400 11%]
Til ráðst. miðað við kaupmáttarjöfnuð 97.000 j 82.300 18% 92.300 5%
[ Fjöldi yfirvinnutíma á viku 0 0 3,7 I
Heimild fyrir Danmörk: Kjarakönnun danska vinn Heimild fyrir island: Könnun Kjararannsóknarnefi jveitendasambandsins. idar og Kjarakönnun VR.
Fyrsta skrefið í
undirbúningi
kjarasamninga
segir formaður VR
RÁÐSTÖFUNARTEKJUR dansks-
verslunarmanns eru 4-33% hærri
en verslunarmanns á íslandi þegar
tillit hefur verið tekið til greiðslu
tekjuskatts og annars frádráttar,
auk mismunandi verðlags í löndun-
um tveimur. Verslunarmaðurinn á
íslandi þarf auk þess að vinna tals-
vert lengur fyrir tekjunum heldur
en starfsbróðir hans í Danmörku
og er launamunurinn á bilinu 18%
til 44% eftir starfsgreinum ef ein-
göngu er tekið mið af launum fyrir
dagvinnu.
Munurinn er hins vegar miklu
meiri ef eingöngu er litið til grunn-
launa verslunarmanna hér og í Dan-
mörku, þar sem hærri skattar þar
en hér á landi verða til þess að jafna
ráðstöfunartekjumar. Meðalgrunn-
laun samkvæmt kjarasamningum
félags verslunar- og skrifstofufólks
í Danmörku (HK) eru tæpar 140
þúsund krónur á mánuði á sama
tíma og meðalgrunnlaun verslunar-
fólks hér á landi samkvæmt kjara-
samningum Verslunarmannafélags
Reykjavíkur eru rétt tæpar 60 þús-
und krónur. Til viðbótar koma launa-
tengd gjöld sem eru hlutfallslega
hærri hér á landi heldur en í Dan-
mörku eða að meðaltali 37% hér
samanborið við 25% í Danmörku.
Kostnaður dansks vinnuveitanda
vegna launa, þegar bæði er tekið
tillit til launa og launatengdra
gjalda, er frá því að vera 70% og
upp í yfir 100% hærri heldur en
kostnaður íslensks vinnuveitanda.
Laun í fjórum starfsgreinum
Þessar upplýsingar koma meðal
annars fram í könnun sem Edda
Rós Karlsdóttir, hagfræðingur, hef-
ur unnið fyrir VR á launum verslun-
ar- og skrifstofufólks á íslandi og
í Danmörku. Gerður er samanburð-
ur á launum afgreiðslufólks, fólks
sem starfar við símvörslu, við sölu-
störf á ferðaskrifstofum, svo og
gjaldkera og bókara og stuðst við
tölur úr kjarakönnun danska vinnu-
veitendasambandsins annars vegar
og tölur Kjararannsóknarnefndar
hins vegar nema þegar um sölu-
störf á ferðaskrifstofum er að ræða,
en þá er stuðst við ársgamla kjara-
könnun Verslunarmannafélags
Reykjavíkur. Verðlag er að meðal-
tali nokkru hærra í Danmörku en
á íslandi og hefur verið tekið tillit
til þess í framangreindum niður-
stöðum, auk þess sem í könnun
Eddu Rósar er gerð grein fyrir fyrir-
vörum í samanburðinum varðandi
áunninn lífeyrissparnað, mismun-
andi atvinnutryggingar og ólíka
skattlagningu fjármagnstekna.
138 þúsund kr. fyrir
afgreiðslustörf
Fram kemur meðal annars að
meðalmánaðartekjur í Danmörku
fyrir afgreiðslu á kassa eru 138
þúsund krónur, en 61.700 kr. á
Islandi og er munurinn 124%. Mun-
urinn á ráðstöfunartekjum fyrir
dagvinnu verður hins vegar 28%
þegar tekið hefur verið tillit til
skattgreiðslu og mismunandi verð-
lags í löndunum. íslenski verslunar-
maðurinn vinnur hins vegar að
meðaltali yfirvinnu tæpar átta
klukkustundir á viku og þegar tillit
hefur verið tekið til þess munar 4%
á ráðstöfunartekjum afgreiðslu-
fólks hér og í Danmörku. Saman-
tekið jafngildir þetta því að vinnu-
vikan sé einum degi lengri hér en
í Danmörku. Mismunur ráðstöfun-
artekna dagvinnulauna fólks við
símvörslu er 27%, en 18% ef miðað
er við heildarlaun. Munurinn er 44%
hjá sölufólki á ferðaskrifstofum en
lækkar í 33% ef miðað er við heild-
arlaun. Munurinn er minni á laun-
um gjaldkera og bókara eða 18%
þegar samanburður er gerður á
dagvinnulaunum, en fer niður í 5%
þegar miðað er við heildarlaun hér.
A blaðamannafundi í gær þar
sem skýrslan var kynnt var einnig
greint frá samanburði á ráðstöfun-
artekjum afgreiðslufólks í smásölu-
verslun í nokkrum löndum heims,
samkvæmt launakönnun alþjóða-
samtaka verslunar- og skrifstofu-
fólks. Þar kemur fram að laun hér
eru hærri en á Grikklandi, Spáni,
Kýpur og Fiiippseyjum. Laun í
Finnlandi eru ívíð hærri en hér á
landi og ennþá meiru munar þegar
litið er til ráðstöfunartekna í Bret-
landi, Frakklandi, Belgíu, Svíþjóð,
Danmörku, Þýskalandi og Hollandi.
Jafna þarf þennan mun
Magnús L. Sveinsson, formaður
VR, sagði að þessi skýrsla um mis-
mun á launum verslunar- og skrif-
stofufólks á íslandi og í Danmörku
væri fræðilegasti samanburður sem
gerður hefði verið hér á landi á
þessu sviði. Skýrslan hefði verið
kynnt á fundum með fulltrúum
starfsgreina í félaginu, en þetta
væri fyrsta skrefið í undirbúningi
félagsins fyrir gerð næstu kjara-
samninga, sem væru lausir um ára-
mót. Stefna yrði að því að jafna
þennan mun sem væri á launum
hér og landi og annars staðar og
til greina kæmi að gera samninga
til lengri tíma en hingað til hefði
tíðkast ef samkomulag yrði um það
stefnumið að gera það í áföngum,
en útgangspunktur væri að jafn-
framt því að jafna þennan mun
yrði sá stöðugleiki varðveittur sem
náðst hefði í íslensku efnahagslífi.
Tryggingaráð um húsnæðisvanda
Tryggingastofnunar
Húsnæði stofnunar-
innar ófullnægjandi
••
Oryggi skólabarna við Nesjaskóla
Gagnrýna Vegagerðina
fyrir seinagang
TRYGGINGARAÐ hefur samþykkt
samhljóða harðorða ályktun þar
sem skorað er á stjórnvöld að minn-
ast 60 ára afmælis Tryggingastofn-
unar ríkisins með því að bæta úr
brýnum húsnæðisvanda stofnunar-
innar.
í ályktun tryggingaráðs segir að
húsnæði Tryggingastofnunar full-
nægi ekki kröfum um aðgengi fatl-
aðra, aðkomu bifreiða, aðstöðu
starfsfólks og geymslurými. Erfíð-
leikum sé bundið að sækja þjónustu
til stofnunarinnar og talsvert óhag-
ræði hljótist af því að stofnunin
starfi á Qórum stöðum á höfuðborg-
arsvæðinu.
„Aðgengi viðskiptavina stofn-
unarinnar fullnægir hvergi nærri
nútímakröfum sem gerðar eru um
aðgengi hreyfihamlaðra og aðkomu
fólks á bifreiðum. En þær munu
fáar stofnanir hins opinbera sem
hreyfihamlaðir eiga jafn oft erindi
í og einmitt Tryggingastofnun ríkis-
ins. Það er miður, og í raun niður-
lægjandi, að einmitt sú stofnun sem
ætti að vera til fyrirmyndar um
aðgengi fatlaðra skuli vera jafn illa
í stakk búin til að sinna þjónustu
við þá,“ segir í ályktun trygginga-
ráðs.
Tryggingastofnun verður 60 ára
1. apríi nk. í mörg ár hefur verið
rætt um að stofnunin fengi nýtt
húsnæði, en ekkert orðið úr fram-
kvæmdum. Tryggingaráð bendir á
að Tryggingastofnun sé sú stofnun
ríkisins sem falið sé að ráðstafa
mestu fjármagni úr ríkissjóði. Það
sé afar mikilvægt að fylgst sé vei
með hvernig þeim fjármunum sé
varið. Til að svo geti orðið verði
að þúa vel að stofnuninni.
Ályktun tryggingaráðs hefur
verið send forsætisráðherra, heil-
brigðis- og tryggingaráðherra, for-
seta Alþingis og formanni heilbrigð-
is- og trygginganefndar Alþingis.
BÆJARSTJÓRI Hornafjarðar og
bæjarfulltrúar gagnrýna Vegagerð-
ina fyrir seinagang við gerð hraða-
hindrunar og gangbrautar á þjóð-
veginum milli Nesjaskóla og
íþróttahúss sveitarinnar. Umdæm-
isverkfræðingur Vegagerðarinnar á
Reyðarfirði segir að nauðsynlegt
hafi verið að leysa úr ágreiningi
um fyrirkomulag framkvæmdanna
áður en út í þær væri farið en hann
segir ekkert til fyrirstöðu af hálfu
Vegagerðarinnar að gera þetta í
vor.
Undanfarin ár hefur verið rætt
um nauðsyn þess að hægja á um-
ferðinni og koma upp góðri gang-
braut milli Nesjaskóla og íbúða-
hverfisins í Nesjum, þar sem
íþróttahús skólans er. Sveitarstjórn-
in óskaði upphaflega eftir göngu-
braut í göngum undir hringveginn
og hefur verið með aðrar hugmynd-
ir um lausnir en Vegagerðin.
Kom máiið til umræðu í bæjar-
stjórn Hornafjarðar þegar rætt var
um skólamál og öryggi vegna fyr-
irhugaðs aksturs yngstu skóla-
barnanna frá Höfn í Nesjaskóla.
Sturlaugur Þorsteinsson bæjar-
stjóri segir í samtali við Morgun-
blaðið að Hornafjarðarbær hafi ósk-
að eftir ráðstöfunum og Vegagerðin
lofað þeim en síðan gerðist ekkert.
„Þetta gefur mér tilefni til að hug-
leiða hlutverk Vegagerðarinnar og
samskipti við bæjarfélögin þar sem
þjóðvegurinn fer í gegn. í þessu
tilviki er um viðkvæmt umhverfi að
ræða, mikið öryggismál þar sem
börnin eru stöðugt að fara yfir þjóð-
veg og ég tel að stofnunin verði að
taka tillit til óska sveitarstjórnar-
manna,“ segir hann.
Ágreining þurfti að leysa fyrst
Einar Þorvarðarson, umdæmis-
verkfræðingur Vegagerðarinnar á
Reyðarfirði, segir að ágreiningur
hal'i verið um málið milli sveitar-
stjórnar og Vegagerðarinnar. '
Heimamenn hefðu viljað fá tvær
göngubrautir yfir veginn en Vega-
gerðin talið eina nægja. Heimamenn
hefðu þá viljað hafa brautina á
milli skólans og íþróttahússins en
Vegagerðin ekki getað fallist á það
vegna nálægðar við heimkeyrsluna
að skólanum. Niðurstaðan væri sú
að sveitarfélagið færði héimreiðina ?
frá. Einar mótmælir því að dráttur
á framkvæmdum sé Vegagerðinni
að kenna. Fyrst hafi þurft að fá
niðurstöðu í málið. Nú sé hún feng-
in og telur hann ekkert því til fyrir-
stöðu að Vegagerðin hefjist handa
við verkið með vorinu, að því til-
skyldu að Hornafjarðarbær færi
heimreiðina um leið.
Auk göngubrautar verður gerð
umferðareyja og hraðahindranir.
Einnig verða afmarkaðar göngu-
leiðir að göngubrautinni og hún
upplýst.