Morgunblaðið - 28.03.1996, Blaðsíða 28

28 FIMMTUDAGUR 2g. MARZ 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Bændur og Bretar
LEIKIJST
Leikflokkurinn
sunnan Skarösheiðar
SKJALDHAMRAR
eftir Jónas Árnason. Leikstjóri:
Bryndís Loftsdóttir. Leikendun Har-
aldur Benediktsson, Asta J. Magnús-
dóttir, Guðjón Friðjónsson, Einar
Karl Birgisson, Sigríður Matthías-
dóttir, Þorvaldur Valgarðsson.
Frumsýning Félagsheimilinu Hlöð-
um á Hvalljarðarströnd 24. mars.
LEIKLISTIN er iðkuð í hreppun-
um fjórum sunnan Skarðsheiðar
af engu minni krafti en víðast ann-
ars staðar á byggðu bóli hérlendis.
Hvalfjarðarstrandarhreppur, Innri-
Akraneshreppur, Leirár- og Mela-
hreppur og Skilmannahreppur hafa
styrkt starfsemi leikflokksins ár
eftir ár þannig að því fer íjarri að
íbúamir þar mæni vonaraugum á
bjarma kvöldhiminsins yfir Reykja-
vík í von um kraftaverk til að hafa
ofan af fyrir sér og reyna sig við
á andlega sviðinu. Nei, takk, þeir
eru fullfærir um það sjálfir, a.m.k.
sumir. Og ekki spillir nú að Nor-
ræna skólasetrið er staðsett á
svæðinu og forráðamenn þar vel-
viljaðir.
Undanfarin tvö ár hefur leik-
hópurinn sett á fjalimar leikrit
sem heit^Með vífið í lúkunum og
Með hjartáð í buxunum en nú
endurspeglast aukin staðfesta í
efnisvali því leikritið heitir Skjald-
hamrar, en eins og kunnugt er er
vitavörðurinn og æðarbóndinn
Kormákur þekktur fyrir annað en
hringlandahátt og tilfinningaleg
gönuhlaup ... nema ef vera skyldi
fyrir tilstilli konu, náttúmlega, og
breskrar aðalsmeyjar í ofanálag.
Áhugaieikararnir gjalda þess
allir að hafa ekki fengið nægilega
mikla æfingu en það er gömul
saga en ekki ný og á við um flest-
alla leikhópa. Það er tímafrekt og
stundum erfitt að bregða sér í
annarra skinn, en þess krefst ein-
mitt leiklistin, þótt í áhugamanna-
leikhúsum megi stundum hafa
allnokkuð og ekki ókvikindislegt
gaman af því að sjá einstaklinginn
skína í gegn um gervið og opin-
bera þannig sjálfan sig. Það hefur
ósjaldan vakið dillandi hlátur með-
al kunningja eða sveitunga. Þann-
ig var það á þessari sýningu. T.d.
vék augljóslega eðlislæg háttvísi
og jafnaðargeð einstaklingsins
Þorvalds Valgarðssonar ekki á
sviðinu fyrir hroka, sjálfsánægju
og stéttarrembingi majórsins sem
Þorvaldur lék. Börn meðal áhorf-
enda vom með þetta alveg á
hreinu. Þeim fannst gaman að sjá
á sviðinu fólk sem þau þekktu.
Því má segja að innlifun leikara á
þessari sýningu hafi verið í lág-
marki og samband þeirra við
áhorfendur á öðmm forsendum en
í venjulegu leikhúsi. Þó á þetta
síst við um Guðjón Friðjónsson
sem lék Pétur Daníel Nielsen.
Bryndís Loftsdóttir er að byija
að fóta sig á hálli braut leik-
stjómarlistarinnar. Hún á ugglaust
eftir að læra að verða heimtufrek-
ari við sitt fólk og þar með betri.
Sviðsmyndin, sem hún gerði ásamt
ieikumnum, ber vitni um natni.
Guðbrandur Gíslason
KARLAKÓRINN Þrestir.
Karlakórinn Þrestir heldur vortónleika
KARLAKÓRINN Þrestir heldur
vortónleika sína fimmtudaginn 28.
mars kl. 20.30 og laugardaginn 30.
mars kl. 17.00 í Víðistaðakirkju í
Hafnarfirði. Stjórnandi kórsins að
þessu sinni er Sólveig S. Einarsdótt-
ir og undirleikari Miklós Dalmay.
Efnisskráin er uppbyggð á nokk-
uð hefðbundinn hátt, samsett af
bæði íslenskum og erlendum lögum.
Þannig hafa þeir á efnisskránni
þjóðleg lög eftir þá Pál ísólfsson,
Emil Thoroddsen og Jón Leifs
ásamt lögum eftir þá Jón Ásgeirs-
son, Sigfús Einarsson, Friðrik Jóns-
son og Pálmar Þ. Eyjólfsson svo
einhveijir séu nefndir., Af erlendu
lögunum má nefna rússneska syrpu
og iög eftir Mozart og Verdi. Ein-
söng með kórnum syngur einn kór-
félaga, Helgi Þórðarson, og eins
munu þeir fleiri saman syngja í
öðmm lögum. Til að auka fjöl-
breytni tónleikanna höfum við boðið
fimm söngnemum að syngja nokkur
lög.
Tónleikarnir verða síðan endur-
teknir í Digraneskirkju fimmtudag-
inn 11. apríl kl. 20.30.
Þann 13. apríl ætlar kórinn síðan
að heimsækja Stykkishólm og
syngja kl. 16.00 og Logaland í
Borgarfirði sama dag ki. 21.00.
Morgunblaðið/Ásdís
CAPUT-hópurinn ásamt nokkrum fylgifiskum.
Kraftmikil íslensk tónlist
CAPUT-hópurinn lék nýlega í
Kaupmannahöfn á 3. tónlist-
arbíenalnum í Den anden opera.
Stjórnandi var Guðmundur Óli
Gunnarsson.
Caput flutti norræn verk,
meðal þeirra íslensk, Elju eftir
Áskel Másson og Árhring eftir
Hauk Tómasson. í tónlistar-
gagnrýni eftir Jan Jakoby er
talað um „marrandi kraft“ og
hrífandi nýja íslenska tónlist.
Árhringur er að dómi gagnrýn-
andans einmitt dæmi um kraft-
inn í islenskri tónlist. Hann líkir
verkinu við fljót sem brýst fram
og renni aðeins stöku sinnum í
lygnari vötn án þess að hlu-
standinn taki eftir því. Um Elju
segir að verkið sé frásagnar-
kenndara og blandaðra en Ár-
hringur með í senn tilhneigingu
til að spegla hið háleita og djúpa
og einnig kalla fram lagræna
söngstúfa. Þótt ólíkir séu eigi
þeir Áskell og Haukur það sam-
eiginlegt að litstigi þeirra sé
skær og krafturinn marrandi -
langt frá hinum blíðu dönsku
tónum.
Anders Beyer skrifar í In-
formation að ástæða sé til að
kynna fyrir Dönum hinn nánast
óþekkta Caput-hóp því að þar
sé um að ræða einkar góðan
hóp tónlistarmanna. Hann segir
að ekki sé orðum aukið að full-
yrða að Caput sé í forystu með-
al nýrra íslenskra tónlistarhópa
og sé einnig í norrænu sam-
hengi í fremstu röð.
í sama streng taka tónlistar-
gagnrýnendur fleiri danskra
blaða.
Strengleikar
ísafjarðarkirkja
Kór- og
hljómsveitar-
tónleikar
KÓR- og hljómsveitartónleikar
verða haldnir í Isafjarðarkirkju
næstkomandi pálmasunnudag, 31.
mars, kl. 14. Fram koma Bamakór
Tónlistarskóla ísafjarðar, kór ísa-
fjarðarkirkju, félagar úr kirkjukór
Bolungarvíkur og kór Suðureyrar-
kirkju, Sunnukórinn og Sinfóníu-
hljómsveit áhugamanna _ ásamt
hljóðfæraleikurum frá Isafirði.
Bjamey Ingibjörg Gunnlaugsdóttir
syngur einsöng og Hulda Braga-
dóttir leikur einleik á orgel. Stjórn-
andi á tónleikunum er Ingvar Jónas-
son. Á efnisskránni eru m.a. verk
eftir Schubert, Mozart, Bach, Hand-
eí, Franck, Mascagni og Jónas Tóm-
asson.
Sinfóníuhljómsveit áhugamanna
var stofnuð haustið 1990 og starfar
í Reykjavík. Að þessu sinni leika
um tuttugu manns með sveitinni.
Ingvar Jónasson var einn af stofn-
endum sveitarinnar. Einleikari tón-
leikanna, Hulda Bragadóttir, er org-
anleikari í ísafjarðarkirkju. Ein-
söngvarinn, Bjarney Ingibjörg
Gunnlaugsdóttir, er Isfirðingur og
stundar nám í Tónlistarskólanum í
Reykjavík.
TÓNLIST
Scltjarnarncskirkja
STRENGJATÓNLEIKAR
Verk eftir Madetoja, Bach, Rautava-
ara og Hafliða Hallgrímsson. Óm
Magnússon, pianó; Kammersveit Sel-
tjamamess u. stj. Sigursveins K.
Magnússonar. Seltjamameskirkju,
sunnudaginn 24. marz kl. 20.30.
ENGRI var nesjamennsku til
að dreifa sl. sunnudagskvöld, þeg-
ar 16 manna strengjasveit mætti
til leiks vestur í Seltjarnarnes-
kirkju. Né heldur var lítið og lágt
yfir hljómi kirkjunnar, og mega
andlegir sem veraldlegir guðshús-
ráðendur að sönnu vera stoltir af
þessum frábæra kammertónlei-
kastað. Viðfangsefni kvöldsins
voru valin af kostgæfni og voru
sem klæðskerasaumuð fyrir safa-
ríka strengjasveit í góðum sal.
Fyrst var Elegie Op. 4 nr. 1 eftir
Sibeliusarnemandann Leevi Mad-
etoja, harmþungið lítið verk en
hreint í lund og vel skrifað. Þegar
í byijun kom fram, að hér voru
engir viðvaningar á ferð, því leikur
og hendingamótun voru úthugsuð,
styrkbreytingar hnitmiðaðar og
heildarhljómur þéttur og glæsileg-
ur. „Proff sánd“ (eins og sagt er
á hljóðversíslenzku), sem stappaði
nærri silfraða Nimbus-hljóminum
af Ensku strengjasveitinni hans
Williams Boughtons.
Örn Magnússon píanóleikari,
bróðir stjórnandans, stjórnaði
kammersveitinni frá hljómborðinu
að fornum sið í píanókonsert
Bachs í A-dúr BWV 1055, og tókst
það ágætlega, því ekki var að sjá
og heyra, að sveitin ætti í vand-
ræðum með samtaka innkomur,
né heldur að hún kæfði víravirki
píanósins á milli túttíkafla, þó að
hún sýndi örlitla tilhneigingu til
að flýta í Larghetto-miðkaflanum.
í tónleikaskrá var verkið sagt
umritun úr fiðlukonsert, eins og
flestir sembalkonsertar Bachs, og
kann þar að koma til ný þekking,
því Grove (útg. 1980, vitnandi í
Neue Bach Ausgabe) segir það
umskrifað úr konsert fyrir ást-
aróbó. Verkið var vel og skörulega
fiutt, nema hvað kirkjan var að-
eins of ómmikil fyrir hraðasta
slaghörpuflúrið, a.m.k. heyrt aftan
úr sal til vinstri.
Tvær ósviknar strengjasveitar-
perlur voru á boðstólum eftir hlé.
Divertimento Einojuhanis
Rautavaaras (f. 1928) var samið
á námsárum hins kornunga Finna
vestan hafs hjá Áaroni Copland
1947, oger óhætt að kalla snilldar-
stykki, jafnvel þótt ekki sé miðað
við aldur- höfundar. Þó að verkið
sé svolítið íhaldssamt fyrir sinn
tíma - tónamálið ber keim af
fransk-enskum serenöðustíl milli-
stríðsáranna, að ógleymdum Dag
Wirén og Bartók - þá ber það flest
einkenni sígildleikans. Rautavaara
gerðist síðan mun framsæknari;
því miður, liggur manni við að
segja, eftir að hafa hlustað á þetta
„skólaverk".
Seltirningar og Sigursveinn K.
Magnússon leyfðu hljómadýrð Di-
vertimentosins að njóta sín út í
æsar með sérlega útfærðri dýnam-
ík, og í lokaatriði kvöldsins, tveim
þáttum úr svítuverki Hafliða Hall-
grímssonar frá 1987, Dagdraumar
og Tölustafir, var ekki síður gert,
því innlifuð spilamennskan afhjúp-
aði hér sýnishorn af gimsteini, sem
ætti að eiga upplagt erindi á
geisladisk, ef afgangurinn nær
upp í fyrirheit forsmekksins.
Sigursveinn og kammersveitin
máluðu í sameiningu áhrifamikla
mynd af dulúðinni í fyrri þættin-
um, Ljósið kemur langt og mjótt,
með fínlegum tónalitum, og and-
stæða fífutýrunnar mjóu muldraði
mjúkt og mæðulega úr dýpri
strengjum í upphafi þess síðari,
Sálmur við klett. Einkennandi fyr-
ir þáttinn var lítið hrynfrum í
lombardískum rytma, „scottish
snap“ eins og brezkir kalla, sem
gætir m.a. í ungverskum þjóðlög-
um og íslenzkum barnagælum.
Enn var leikið með ómenguðum
bravúr, og er ekki ofsagt, að þætt-
irnir tveir úr verki Hafliða hafí
myndað tignarlegt niðurlag á sér-
lega vel heppnuðum tónleikum.
Hlustendur hefðu ábyggilega
flestir kosið að fá meira að heyra
án tafar. Af hveiju látið var sitja
við þessa tvo þætti að sinni, var
ekki tilgreint nánar í tónleikja-
skrá, en af niðurlagsorðum henn-
ar, ósk um að kammersveitinni
auðnist að flytja verkið í heild
„áður en langt um líður“, mætti
þó gruna, að fremur hafi ráðið
magn en gæði, ef hafður er í huga
„divisi“-ritháttur Hafliða, sem
gerir stundum ráð fyrir fjölda und-
irradda innan hverrar strengja-
raddar.
Ef rétt er til getið, mun fram-
haldið m.ö.o. spurning um aukinn
mannskap. Eftir leikni flytjanda
að dæma virðist að minnsta kosti
næsta ólíklegt, að Kammersveit
Seltjarnarness ráði ekki nú þegar
við tæknikröfur tónskáldsins, og
ef verkið skyldi enn liggja óskráð
hjá garði í hljómandi mynd, þætti
manni liggja beinast við, að KS
skellti því sjálf á geisladisk. Þeim
Seltirningum er greinilega fátt að
vanbúnaði - nema þá ef vera
kynni mannfæðin.
Ríkarður Ö. Pálsson,