Morgunblaðið - 29.03.1996, Blaðsíða 22

22 FÖSTUDAGUR 29. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Róttækar ráðstafamr 1 Albaníu
Evrópskt nauta-
kjöt bannað
London. Reuter.
FARIÐ vegna kúariðunnar í
Bretlandi og óttans við að það
geti valdið heilarýrnunarsjúk-
dómi í mönnum veldur því að á
mörgum landamærastöðvum er
fylgst vandlega með öllu sem
líkst getur kjötsmygli. Mætti
ætla að um hættulegt fíkniefni
væi'i að ræða. Lengst allra gengu
menn í fátækasta landi Evrópu;
þar var allur innflutningur á
nautakjöti frá öðrum Evrópu-
löndum bannaður.
Tollverðir í Costa Rica leita
að smyglkjöti í farangri ferða-
manna, belgískir bændur hafa
komið á fót sjálfboðaliðssveitum
sem fylgjast með grunsamlegum
vöruflutningum og hyggjast
þannig hindra smygl frá Bret-
landi.
í Jórdaníu hefur verið bannað
að selja súkkulaði frá Bretlandi,
bandarískir hermenn í Evrópu
fá nú nautakjötið í hamborgar-
ana frá heimalandinu. Ban-
hungruðum viðskiptavinum á
flugvellinum í Dublin er fagnað
með stóru skilti við Burger King-
skyndibitastaðinn þar sem stend-
ur: „Hamborgararnir okkar er
að öllu leyti úr írsku nautakjöti".
Bændur á Norður-írlandi reyna
nú að smygla nautgnpum sínum
yfír landamærin til írlands.
Ur hverju er víngúmið?
Egyptar leyfa ekki innflutning
á bresku leðri, neytendur á Tæv-
an eru hræddjr við þurrmjólk frá
Bretlandi. í Ástralíu hefur verið
stofnuð sérstök heilbrigðisnefnd
til að kanna allar breskar fram-
leiðsluvörur er tengjast naut-
gripum, súpu í dós jafnt sem
sósu.
Talsmaður dönsku neytenda-
samtakanna vill að stjórnvöld í
Kaupmannahöfn greini ná-
kvæmlega frá innihaldi ýmiss
konar vara frá Bretlandi, allt frá
sælgæti til fegurðarlyfja. „Það
er fullt af_ ensku víngúmi í
verslunum. Ég er ekki að segja
að það ætti að fjarlægja það en
ég hef ekki hugmynd um úr
hvetju þau eru búin til,“ sagði
talsmaðurinn.
Skýrsla rannsóknarnefndar um morðið á Yitzhak Rabin
Leyniþjónusta sem
brást hlutverki sínu
Vægar tekið á yfírmönnum Shin Bet en búist var við
en niðurstaðan gífurlegur álitshnekkir
Jerúsalem. Reuter.
RANNSÓKNARNEFND, sem fjall-
aði um morðið á Yitzhak Rabin,
forsætisráðherra ísraels, kemst að
þein-i niðurstöðu í skýrslu, sem birt
var í gær, að Shin Bet, ísraelska
leyniþjónustan, hafi haft að engu
upplýsingar um, að ofstækisfuliur
gyðingur ætlaði að myrða forsætis-
ráðherrann.
Nefndin, sem var skipuð þremur
mönnum undir forsæti fyrrverandi
forseta hæstaréttar ísraels, kannaði
hvað farið hefði úrskeiðis hjá leyni-
þjónustunni og hvernig á því stóð,
að jafn auðvelt reyndist og raun
bar vitni að ráða Rabin af dögum
á friðarfundi í Tel Aviv 4. nóvem-
ber sl.
„Shin Bet hafði fengið miklar
upplýsingar um, að líf ráðamanna,
einkum forsætisráðherrans, væri í
hættu en hvorki yfirmaður leyni-
þjónustunnar né aðrir frammámenn
þar tóku til alvarlegrar athugunar
að endurmeta öryggisráðstafanirn-
ar,“ segir í skýrslunni.
Yigal Amir, banamaður Rabins,
25 ára gamall ísraeli, var dæmdur
í lífstíðarfangelsi í fyrradag fyrir
rétti í Tel Aviv.
Einhver eftirmál
í skýrslunni eru sérstaklega
dregnir til ábyrgðar fimm æðstu
foringjar leyniþjónustunnar þegar
Rabin var myrtur og þar á meðal
Karmi Gillon, fyrrverandi yfirmaður
hennar. Leggur nefndin til, að
þremur þeirra verði refsað með ein-
hveijum hætti en segir, að afsögn
Gillons og annars manns sé þeim
nóg refsing. Að auki voru nefndir
tveir menn aðrir en aðeins lagt til,
að öðrum yrði veitt áminning.
Tillögur nefndarinnar að þessu
leyti ganga miklu skemur en spáð
var í desember þegar nefndin hafði
lýst yfir, að niðurstöður hennar
myndu koma illa við ýmsa yfirmenn
Shin Bet. Þær eru samt gífurlegur
álitshnekkir fyrir ísraelsku leyni-
þjónustuna.
Andvaralausir lífverðir
Sá hluti skýrslunnar, sem fjallar
í smáatriðum um yfirsjónir Shin
Bet, er leynilegur og verður ekki
birtur almenningi, þar á meðal það,
sem segir um Avishai Raviv, út-
sendara leyniþjónustunnar meðal
ofstækisfullra gyðinga. Lögfræð-
ingar Amirs héldu því fram, að
Raviv hefði í raun ýtt undir hann
að láta til skarar skríða þegar hann
talaði um að ráða Rabin af dögum.
í skýrslunni segir, að aðeins sum-
ir lífvarða Rabins hafí verið búnir
undir tilræði og flestir haft hugann
við gijótkast eða annað slíkt.
Einhuga um
niðurskurð
Ósló. Morgunbladið.
SAMTÖK norskra sauð- og geitfjár-
ræktenda segjast ekki munu hika
við að skera niður um 100.000 fjár
á Hörðalandi og Rogalandi verði
það talið nauðsynlegt til að komast
fyrir riðuveikina, sem þar hefur
heijað frá því á síðasta áratug.
Leif Gunnar Aunsmo, formaður
samtakanna, lýsti þessu yfir í gær
en áætlað er, að niðurskurðurinn,
slátrun, sótthreinsun og þætur til
bænda, geti kostað allt að sex millj-
örðum ísl. kr. Rogaland er mesta
sauðfjárræktarsvæði í Noregi með
um 200.000 ær á fóðrum á veturna
en á Hörðalandi eru þær 128.000.
Alls er um ein milljón fjár í landinu.
Á ársfundi sauð- og geitfjársam-
takanna komu fram miklar áhyggj-
ur vegna riðuveikinnar á Suðvestur-
landinu og var einhugur um að nið-
urskurður væri eina lausnin til að
útrýma þessum sjúkdómi og mæði-
veikinni einnig.
Reuter
Zúlúmenn
skaka vopnin
SUÐUR-AFRÍSKUR lögreglumað-
ur fylgist með zúlúmönnum, vopn-
uðum kylfum og spjótum, í mót-
mælagöngu í Jóhannesarborg í
gær. Um 7.000 manns tóku þátt í
mótmæiunum en tilefni þeirra var
að tvö ár voru liðin frá því að
átta zúlúmenn úr Inkatha-flokki
zúlúhöfðingjans Mangosuthu But-
helezi voru skotnir í átökum við
húsakynni flokks Nelsons Mandela
forseta, Afríska þjóðarráðsins
(ANC) í borginni. Mandela er af
þjóðerni xhosa sem er annar af
tveim helstu þjóðflokkum svert-
ingja í landinu. Ekki mun hafa
komið til neinna átaka í gær en
lögregla og herlið höfðu mikinn
viðbúnað og sáu um að mótmæ-
lendurnir yfirgæfu borgina ineð
friðsamlegum hætti í litlum hóp-
um. Um 14.000 manns hafa fallið
í átökum Inkatha og ANC undan-
farin 10 ár og óttuðust margir að
upp úr syði enn á ný í gær.
Uppreisnarmenn vilja þjóðaratkvæði um tengslin við ESB
Telja að EES-lausn
geti hentað Bretum
London. Reuter.
ÁTTA þingmenn brezka íhalds-
flokksins, sem teljast til upp-
reisnarmanna gegn Evrópu-
stefnu ríkisstjórnarinnar, hafa
sent frá sér yfirlýsingu, þar sem
þeir krefjast þjóðaratkvæða-
greiðslu um tengsl Bretlands
við Evrópusambandið.
Þingmennirnir segja að Bretar
eigi að velja á milli fullrar aðildar
og lauslegri tengsla, sem byggð
yrðu á samningnum um Evrópskt
efnahagssvæði — með öðrum orð-
um að Bretland gangi í EFTA á ný.
Þingmennirnir eru þeir sömu
og vísað var úr þingflokki íhalds-
flokksins árið 1994 fyrir að greiða
atkvæði gegn Evrópustefnu
stjórnarinnar á þingi. Þeir voru
EVRÓPÁ^,
_____™
teknir inn í þingfiokkinn að nýju
fyrir tæpu ári.
„í ljósi nýjustu skoðanakann-
ana, sem gefa til kynna víðtæka
óánægju með núverandi stöðu
okkar innan Evrópusambandsins,
mælum við með því að ríkisstjórn-
in leggi fram tillögur um þjóðarat-
kvæðagreiðslu um tengsl Bret-
lands við EB í framtíðinni," segir
í yfirlýsingu þingmannanna.
„Við teljum að spumingin, sem
ætti að spyija, sé hvort Bretland
eigi að halda áfram fullri aðild,
með öllum þeim skuldbindingum
til frekari samruna, sem henni
fylgja, eða, líkt og Noregur, að
leitast við að njóta lauslegri
tengsla, sem byggðust einfaldlega
á aðild að Evrópska efnahags-
svæðinu," segja áttmenningarnir.
Þjóðaratkvæðagreiðsla hefur
einu sinni verið haldin í Bretlandi
um tengslin við ESB. Það var árið
1975, í stjórnartíð Verkamanna-
flokksins, og greiddu Bretar þá
einfaldlega atkvæði um það hvort
þeir ættu að vera áfram í Efna-
hagsbandalagi Evrópu, eins og það
var þá kallað.
Persson tekur sjálfur
að sér Evrópumálin
Kaupmannahöfn. Morgnnblaðið.
EFTlR breytingar Görans Pers-
sons forsætisráðherra á sænsku
sljórninni er ekki lengur neinn
sérstakur Evrópuráðherra. Mats
Hellström sem
áður var Evr-
ópuráðherra,
auk þess að
vera norrænn
samstarfsráð-
herra og utan-
ríkisversl-
unarráðherra,
var leystur frá
embætti og
enginn skipað-
Göran Persson ur j jjans s{að.
Þetta hefur vakið vangaveltur
meðal Svía um það á hvern hátt
séð verði fyrir Evrópumálunum,
en Persson hefur látið! veðri
vaka að hann muni sjálfur annast
þau.
Lena Hjelm-Wallén utanríkis-
ráðherra undirstrikar að afnám
Evrópuráðherraembættisins sýni
að þau mál séu i raun innanríkis-
en ekki utanríkismál. Göran
Persson mun sjálfur fara með
samhæfingu Evrópumálanna,
sem verður þá stjórnað frá for-
sætisráðuneytinu. Björn von
Sydow, nýskipaður verslunarráð-
herra, mun einnig hafa hönd í
bagga með Evrópumálunum, sem
annars verða tengd einstökum
ráðuneytum, eftir því sem efni
þeirra gefur tilefni til.
Ýmsar gagnrýnisraddir hafa
heyrst vegna þessarar breytingar
og áhyggjur uppi um að Persson
reisi sér hurðarás um öxl með
þessari nýbreytni, því með ríkja-
ráðstefnu ESB, sem hefst í dag,
og vaxandi umsvifum þess muni
yfirumsjón þeirra mála verða
mjög krefjandi. I Danmörku er
það utanríkisráðlierrann, sem fer
með samhæfingu Evrópumál-
anna, en forsætisráðherrann hef-
ur í vaxandi mæli dregið þau inn
í sitt ráðuneyti, auk þess sem
ráðuneytin hafa iðulega látið í
ljós óánægju með samhæfingu
utanríkisráðherra, sem telji af-
greiðslu mála.