Morgunblaðið - 29.03.1996, Blaðsíða 35
34 FÖSTUDAGUR 29. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 29. MARZ 1996 35
STOFNAÐ 1913
UTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
LAGLAUNALAND-
IÐ ÍSLAND
NIÐURSTÖÐUR könnunar, sem Verzlunarmannafélag
Reykjavíkur hefur gert á launum verzlunarmanna
hér á landi annars vegar og í Danmörku hins vegar renn-
ir stoðum undir þá skoðun, að ísland sé láglaunaland í
samanburði við nágrannalöndin.
Könnunin staðfestir margt, sem áður hefur komið fram,
til dæmis að taxtalaun eru miklu hærri í Danmörku en
hér. Minni munur er hins vegar á ráðstöfunartekjum
danskra verzlunarmanna og íslenzkra, eftir að tekið hef-
ur verið tillit til skatta og gjalda og verðlags.
Ekki má hins vegar horfa framhjá því að íslenzkir
verzlunarmenn þurfa að vinna mun lengur fyrir þessum
tekjum en danskir. Lengd vinnutímans hér á landi, sem
orsakast ekki sízt af lágum launum, er í raun alvarlegt
þjóðfélagsmein, sem kemur meðal annars niður á heilsu-
fari og fjölskyldulífi launþega og eitrar þannig út frá sér.
Skýringarnar á hinum lágu launum geta verið margar.
ísland hefur gengið í gegnum áralanga efnahagserfiðleika
og launþegar þurft að færa miklar fórnir. Lægri laun eru
ein þeirra fórna, sem almenningur hefur orðið að færa
til þess að viðhalda hinum efnahagslega stöðugleika, sem
þrátt fyrir allt hefur gert þrengingarnar bærilegri.
Aftur á móti er ljóst að pottur er víða brotinn í rekstri
íslenzkra fyrirtækja, sem dregur úr framleiðni þeirra og
gerir þeim þar af leiðandi ekki kleift að greiða jafnhá
laun á vinnustund og erlendum fyrirtækjum. Slæm nýting
vinnuafls, agaleysi og takmörkuð samkeppni eru á meðal
þeirra orsaka, sem hafa verið nefndar. Forsenda þess að
hækka launin er að ráða bót á þessu.
Magnús L. Sveinssson, formaður VR, segir í samtali
við Morgunblaðið í gær, að í næstu kjarasamningum verði
að stefna að því að jafna þann mun, sem er á launum
hér og annars staðar. Undir það skal að sjálfsögðu tekið.
Slíkt má hins vegar ekki gerast þannig að launþegar
heimti hærri laun án þess að taka tillit til þess kerfis-
vanda, sem liggur að baki lágum launum. Slíkt myndi
aðeins kollvarpa stöðugleikanum. Launþegahreyfingin og
fyrirtækin verða að vinna í sameiningu að lausnum, sem
byggjast ekki sízt á aukinni skilvirkni og framleiðni.
JARÐHITI OG
UMHVERFIÐ
JARÐHITINN er önnur meginorkulind íslendinga.
Beinn sparnaður af nýtingu jarðhita til húshitunar hér
á landi í stað olíu er um 6.500 milljónir króna á ári,
miðað við meðalverð á olíu í fyrra. Sparnaðurinn mælist
raunar í 10.000 milljónum króna ef miðað er við olíuverð
síðustu 25 ára. Þetta kom fram í erindi Guðmundar Páls-
sonar um þjóðhagslegan ávinning af nýtingu jarðhita á
íslandi á ársfundi Orkustofnunar. Guðmundur upplýsir
að samanlagður sparnaður af húshitun með jarðvarma í
stað olíu hafi numið 250 milljörðum króna frá árinu 1970
talið.
Ávinningur af nýtingu heita vatnsins er ekki einvörð-
ungu peningalegur. Hann er jafnframt heilsufarslegur.
Vítt og breitt um landið nýtum við jarðvarma í sundlaug-
ar. Og nýting heits vatns til húshitunar í stað olíu veldur
og því að mun minna koltvíildi fer út í andrúmsloftið.
Heildarlosun á koltvíildi, sem nam 2,9 milljónum tonna
árið 1990, hefði numið 1,9 milljónum tonna til viðbótar,
ef hús öll hér á landi hefðu verið kynt með olíu.
Það hefur mikið heitt vatn runnið í hús landsmanna
síðan Reykjavíkurborg og aðrir forgönguaðilar hófu nýt-
ingu jarðvarma til húshitunar. I dag búa um 220 þúsund
landsmenn á hitaveitusvæðum. Jarðvarmi er að auki nýtt-
ur í stórum stíl til ylræktar og í nokkrum mæli til raf-
magnsframleiðslu.
Miklu varðar að við höldum vöku okkar á sviði rann-
sókna og nýtingar á þessari mikilvægu orkulind, jarð-
hitanum. Sjávarauðlindin er fullnýtt að stærstum hluta.
Landbúnaður framleiðir og búvörur umfram innlenda
eftirspurn. En þriðja auðlindin, fallvötnin og jarðvarminn,
geymir framtíðarmöguleika, sem nýta verður með aðgát
og hyggindum.
NOKKUÐ almenn ánægja
ríkir með nýjan vinnu-
staðasamning Slipp-
stöðvarinnar Odda hf. og
starfsmanna sem undirritaður var í
síðustu viku. Samningurinn nær til
um 130 starfsmanna fyrirtækisins í
fimm stéttarfélögum, Félagi málm-
iðnaðarmanna, Félagi byggingat'-
manna, Félagi verslunar- og skrif-
stofufólks, Verkalýðsfélaginu Ein-
ingu og Rafvirkjafélagi Norðurlands
og gildit' ft'á 1. mars sl. til 30. júní
á næsta ári. Vinnustaðasamningur
hefur verið í gildi hjá stöðinni frá
árinu 1987 og eru aðilar sammála
urn að reynslan af því fyrirkomulagi
hafi verið góð og til hagsbóta bæði
fyrir fyrirtækið og starfsmenn.
Samkvæmt nýja samningnum fá
starfsmenn 4% launahækkun frá 1.
mars sl. og 2% launahækkun til við-
bótar um næstu áramót. Auk þess
var samningut' um greiðslu fyrir
vaktavinnu endurskoðaður og
munnlegt samkomulag um ýmsar
álögur verið fest á blað. Breyting-
arnar fela m.a. í sér lægra vaktaálag
og afnám ákvæðis um að boða yfir-
vinnu með fyrirvara.
I sameiginlegri yfirlýsingu kemur
fram að Slippstöðin-Oddi hafi á und-
anförnum árum gengið í gegnum
mikið erfiðleikatímabil en þess sé
nú vænst að betri tíð sé framundan
þannig að aðilar vonast til þess að
samningurinn verði til að styrkja
samkeppnisstöðu fyrirtækisins í
framtíðinni. „Það er sameiginleg
ætlun starfsma.nna félagsins og eig-
enda þess að byggja upp samkeppn-
ishæft fyrirtæki, bæði með tilliti til
innlendrar samkeppni og erlendrar.
Það er ásetningur þessara aðila að
byggja upp fyrirtæki sem er í
fremstu röð íslenskra skipasmíða-
stöðva bæði i viðgerðum og nýsmíð-
um,“ segir í yfiriýsingunni og einnig
að aðilar samningsins stefni að því
að efla enn frekar þá ímynd sem
félagið hefur fyrir fagleg vinnubrögð
og vandaðan frágang verka. Til að
efla félagið sé það ásetningur aðila
að auka framleiðni, bæta verkskipu-
lag og tryggja góða þjónustu við
viðskiptavini og afhendingu verka í
samræmi við verksamninga.
Styrkur fyrir fyrirtækið
Ingi Björnsson, framkvæmdastjóri
Slippstöðvarinnar Odda hf. segir að
reynslan af vinnustaðasamningi við
starfsmenn sé góð og því sé talið
hagkvæmara að semja þannig. „Við
viljum halda þessu fyrirkomulagi
áfram og erum þess vegna að semja
á þessum nótum. Það er styrkur fyr-
ir fyrirtækið að vera með sameigin-
legan samning við alla starfsmenn
og þá eru allir starfshópar í sama
takti og ekki einn starfshópur að
trufla starfsemi fyrirtækisins I dag
og annar á morgun. Efnislega felur
samningurinn í sér vissa kjarabót
fyrir starfsmenn og einnig það að
við gerum fyrirtækið sveigjanlegra
og samkeppnishæfara.
Við teljum að með þessum nýja
samningi séu ýmis atriði færð til
nútímalegra horfs og gefi það svig-
rúm til að standa undir þeim launa-
breytjngum, sem í samningnum fel-
ast. í greininni hefur einnig orðið
visst launaskrið, sem við þurfum að
mæta.“
Með þessu fyrirkomuiagi koma
fulltrúar starfsmanna að sjálfri
samningagerðinni og segir Ingi að
það sé mjög jákvætt og gefi mögu-
leika á að taka á ýmsum sértækum
málum innan fyrirtækisins. Ingi seg-
ir að hægt sé að tala um _________
að þessi samningur sé
betri en þeir samningar
sem verkalýðsfélögin eru
almennt með. Hins vegar
sé ómögulegt að segja til
um hversu stíft sé svo
borgað eftir almennum samningum
og því er slík viðmiðun mjög erfið.
Kauptaxtar færðir að
útborguðu kaupi
Hákon Hákonarson, formaður Fé-
lags málmiðnaðarmanna, segir að
reynslan af vinnustaðasamningi
Slippstöðvarinnar Odda sé undan-
tekningarlaust mjög góð og að tíminn
hafí einmitt leitt það í ljós. „Samning-
urinn er hvað merkilegastur fyrir það
að á sínum tíma voru kauptaxtarnir
Félagsmenn fimm verkalýðsfélaga gera samning við Slippstöðina Odda hf.
Vinnustaðasamningiir
hagsbót fyrir alla
Starfsmenn Slippstöðv-
arinnar Odda hf. á Akur-
eyri undirrituðu nýjan
vinnustaðasamning við
fyrirtækið í síðustu viku.
Sérstakur vinnustaða-
samningur hefur verið
við lýði innan fyrirtækis-
ins frá árinu 1987 og
Margrét Þóra Þórs-
dóttir og Kristján
Kristjánsson komust að
því í viðtölum við for-
svarsmenn verkalýðsfé-
laga og starfsmenn, að
reynslan af siíkum
vinnustaðasamningi sé
almennt góð.
fæi'ðir að útborguðu kaupi og eftir
því hefur verið farið. Samningurinn
hefur sannað gildi sitt á síðustu árum
og ekki hvað síst á þeim tíma sem
hremmingar málmiðnaðarmanna á
svæðinu hafa verið hvað mestar en
þá héldu þessir kauptaxtar. Þarna
er líka hægt að taka tillit til innri
aðstæðna fyrirtækisins, báðum að-
ilum til hagsbóta."
Forsvarsmenn fyrirtækisins og
starfsmenn höfðu lengi velt þessari
hugmynd fyrir sér að sögn Hákons
og í árslok 1986 hófst sú vinna af
fullum krafti og lauk með undirrit-
un samnings 17. mars 1987. Hákon
segir að þessi samningur hafi verið
fyrirmynd fjölmargra annarra
vinnustaðasamninga víðs vegar um
landið. „í því sambandi er hægt að
tala um flest öll málmiðnaðarfélög
hringinn í kringum landið, fyrir
utan Reykjavík. í kjölfar okkar
samninga voru gerðir samningar
m.a. á Akranesi, í Vestmannaeyjum
og á Suðurnesjum en þeir eru
byggðir í öllum grundvallaratriðum
á okkar samningi."
Hákon segir að ef farið verður í
að breýta lögunum um stéttarfélög
og vinnudeilur, eins og hugmyndir
séu uppi um, eigi að gefa vinnu-
staðasamningunum stöðu. „I stað
þess að ræða þá um vinnustaðafé-
lög, yrði rætt um vinnustaðasamn-
inga, sem eru í grundvallaratriðum
allt annað og ég tel að vanti í Iögin.“
Almenn og náin samstaða
________ Björn Snæbjörnsson,
formaður Verkalýðsfé-
lagsins Einingar, tekur í
sama streng varðandi
ávinninginn af sérstökum
vinnustaðasamningi hjá
Slippstöðinni Odda hf.
„Það hefur náðst almenn og náin
samstaða innan þess hóps sem að
samningnum hafa staðið og reynslan
hefur verið góð. Trúnaðarmenn fyr-
irtækisins eru lykilmenn í þessari
vinnu með okkur. Vinnustaðasamn-
ingar eru því af hinu góða og það
hefur sýnt sig að slíkir samningar
eru betri en almennir samningar.“
Hugmyndir um vinnustaðafélög
eiga ekki upp á pallborðið hjá for-
svarsmönnum verkalýðsfélaga.
Björn telur slíkt vera skref afturá-
Fyrirtækið
sveigjanlegra
og samkeppn-
ishæfara
ÞORSTEINN Haraldsson stjórnar flotkvíarkrananum.
Morgunblaðið/Kristján Kristjánsson
STARFSMENNIRNIR fengu nú að nýju morgunkaffið, sem þeir
höfðu skipt út í fyrri samningi.
STARFSMAÐUR Slippstöðvarinnar Odda málar
skrúfuhring á Sigurfara ÓF 30.
I FLOTKVINNI er Báldur EA 108 frá Dalvík.
bak og að ekki megi rugla saman
vinnustaðasamningum og vinnu-
staðafélögum. „Hvaða sjúkrasjóður
myndi til að mynda standa undir sér
hjá 250 manna félagi? Að mínu
mati er slíkt félag andvana fætt.
Þetta snýst ekki bara um kaup og
kjör, heldur einnig um alls kyns þjón-
ustu sem stærri félög geta veitt sín-
um félagsmönnum."
Kemur í veg fyrir
innbyrðis átök
Guðmundur Ómar Guðmundsson
formaðui' Félags byggingamanna í
Eyjafirði sagði að reynslan af vinnu-
staðasamningum í Slippstöðinni-
Odda væri góð. Helstu kostir við
slíka samninga væru að allir væru
að vinna eftir sama kjarasamningi,
ekki bara hvað varðar launalið held-
ur einnig ýmis réttindamál önnur,
sem áður voru méð mismunandi
hætti. „Þetta auðveldar samnings-
gerð og kemur í veg fyrir innbyrðis
átök vegna kjaradeilna. Staðan verð-
ur líka sterkari að ná fram bættum
kjörum vegna sérstöðu fyrirtækis-
ins,“ sagði Guðmundur Ómar.
Hann sagði mikinn mun á hvort
nokkur mismunandi félög sem ættu
félagsmenn á sama vinnustað gerðu
sameiginlegan kjarasamning eða
hvort stofnað væri nýtt stéttarfélag
innan vinnustaðarins. „Hinar ýmsu
starfsgreinar eiga eftir sem áður
samleið með sínum félögum í öðrum
málum. Það eru frekar fáir trésmið-
ir og rafvirkjar að vinna hjá stöð-
inrii, en þeir eiga þá félag-
ið að faglega og hafa að-
gang að námskeiðum og
slíku á þeirra vegum,“
sagði Guðmundur Omar.
Hann sagðist vera nokkuð
ánægður með nýja kjara-
samninginn, hann inyndi væntan-
lega bæta samkeppnisstöðu fyrir-
tækisins og tryggja þar með starfs-
mönnunum vinnu. „Auðvitað vilja
menn alltaf sjá hærri launatölur,
en miðað við umhverfið hér held ég
að þessi samningur gefi ágætis
laun.“
Vill atkvæðagreiðslu í einn pott
Jóna Steinbergsdóttir formaður
Félags verslunar- og skrifstofufólks
sagði vinnustaðasamninga almennt
af hinu góða. Hún væri þó ekki al-
veg sátt við að hvert félag fyrir sig
gæti fellt samninga, betra væri að
atkvæðagreiðsla um þá væri í einum
potti. „Það er svo mismunandi
hversu margir eru í hverju félagi,
mér finnst ekki réttlátt að eitthvert
lítið félag geti fellt samning ef þorri
starfsmanna er þeim meðmæltur,"
sagði Jóna.
„Mér finnst margt jákvætt við
svona samninga. Þeir sem eru með
lægstu launin hafa meiri möguleika
á að ná fram meiri kjarabótum.
Kosturinn fyrir atvinnurekendur er
líka ótvíræður, þeir eru tryggðir
fyrir því að eitt og eitt félag sem
fer í verkfall lami starfsemina.
Vegna þess er meiri möguleiki á
að ná fram betri samningi fyrir
starfsfólkið, atvinnurekendur eru
þá frekar tilbúnir að koma til móts
við okkar kröfur. Eg er því tilbúin
að standa að fleiri slíkum samning-
um,“ sagði Jóna.
Óþrifaleg og erfið vinna
Halldór Sigurgeirsson sem situr
í samninganefnd fyrir málmiðnað-
armenn sagði menn almennt sætta
sig við nýja samninginn og hann
væri tvímælalaust til bóta fyrir
vinnustaðinn. Betra væri að ná
fram ýmsum sérkjörum sem giltu
fyrir starfsmenn stöðvarinnar, en
auðvitað mætti alltaf finna einhver
atriði sem menn hefðu kosið að
hafa með öðrum hætti. Aðalágrein-
ingsefnið varðaði það að vaktaálag
er aflagt af dagvinnunni en var
áður 40%.
Við fyrri atkvæðagreiðslu felldu
félagsmenn í Félagi málmiðnaðar-
manna samninginn og sagði Halldór
að kannski mætti að einhveiju leyti
rekja óánægju málmiðnaðarmanna
til þess tíma er fjöldauppsagnir voru
hjá stöðinni. Menn hefðu verið end-
urráðnir á lægri launum á þessu
erfiðleikatímabili, sumir verið búnir
að vera 5 ár að vinna sig upp í ákveð-
inn launaflokk sem þeir svo töpuðu
á einu bretti. „Margir litu á þessa
samningsgerð núna sem baráttu i
að ná þessu til baka,“ sagði Hall-
dór. Atvinna væri að aukast í grein-
inni og einhveijir starfsmenn væru
að líta í kringum sig eftir vinnu á
öðrum stöðum. „Vissulega er þetta
óþrifaleg og erfið vinna, það hefur
verið mikið að gera síðustu mánuði
og menn unnið mjög mikið þannig
að álagið er töluvert. En á móti
kemur að þetta er mjög öruggur
vinnustaður, hér fá menn launin sín
á réttum tíma.“
Mikill hræðsluáróður rekinn
í fyrri atkvæðagreiðslu felldu
málmiðnaðarmenn samninginn, en
allir aðrir hópar samþykktu. Eftir
smávægilegar breytingar var hann
borinn undir atkvæði á ný og þá
samþykktur af öllum félögum. „Það
var rekinn mikill hræðsluáróður á
milli atkvæðagreiðslna og mönnum
hreinlega hótað að launin myndu
lækka um allt að 100 krónur á tím-
ann, þ.e. að við yrðum settir á al-
mennan kjarasamning," sagði einn
málmiðnaðarmaður sem vildi ekki
koma fram undir nafni.
Ekki minna í
launaumslagið
Þorsteinn Haraldsson, trúnaðar-
maðut' verkamanna, sem jafnframt
átti sæti í samninganefnd, segir
vinnustaðasamninginn góðan, þó
auðvitað vilji menn alltaf meira en
hægt er að fá. „Það er mjög til
hagsbóta að vera með sér-
stakan vinnustaðasamn-
ing, bæði fyrir starfsmenn
og fyrirtækið og breyting
á því væri afturför," segir
Þorsteinn. Hann segir erf-
itt að meta breytinguna
Fyrirmynd
annarra
vinnustaða
samninga
launalega gagnvart eldri samningn-
um en þó fái menn alltént ekki
minna í launaumslagið en áður.
Þorsteinn segist ekki hrifinn af
hugmyndinni um vinnustaðafélög og
að nauðsynlegt sé fyrir starfsmenn
að hafa verkalýðsfélögin á bak við
sig við samningsgerðina. Hann segir
að þótt margir hafi verið óhressir
með að einn hópur hafi fellt fyrri
samninginn á dögunum, sé það fyrir-
komulag mikilvægt og þá geti einn
hópur ekki samið fyrit' aðra.
* *
Forsvarsmenn VSI og KI segja niðurstöður
launasamanburðar ekki koma á óvart
Forsendur
hækkana
skortir hér
Niðurstöður samanburðar Verslunarmannafé-
lags Reykjavíkur á launum hér á landi og í
Danmörku þurfa ekki að koma á óvart að
mati forsvarsmanna vinnuveitenda. Þeir setja
hins vegar spumingarmerki við forsendurnar.
BENEDIKT Kristjánsson for-
maður Kaupmannasamtaka
íslands og Þórarinn V. Þór-
arinsson framkvæmdastjóri
Vinnuveitendasambands Islands segja
niðurstöður sainanburðar sem gerður
var fyrir VR á launum verslunar- og
skrifstofufólks á íslandi og í Dan-
mörku ekki koma á óvart.
Þar kernur fram að i'áðstöfunartekj-
ur þessara launþega eru 4%-33% hærri
í Danmörku en hér, en launamunurinn
er 18%-44% eftir starfsgreinum ef ein-
göngu er tekið mið af launum fyrir
dagvinnu. Benedikt kveðst hins vegar
telja forsendur viðmiðunarinnar skorta
og mismunurinn sé minni en þar komi
fram.
Laun langt umfram
lágmarkstaxta
„Þarna kemur ekki fram við hvað
er miðað, þ.e.a.s. er miðað við grunn-
taxta hérlendis eða raunveruleg laun
sem greidd eru? Ef miðað er við þá
grunntaxta sem samið er um í kjara-
samningum, er ljóst að þeir eru senni-
lega teljandi á fingrum annarrar hand-
ar sem greiða eftir samningum. Versl-
unin greiðir starfsfólki sínu laun langt
umfram lágmarkstaxta og ef talað er
um samningagerð þarf að leggja fram
hvað menn greiða raunverulega í laun.
Menn geta líkað spurt sig að því hvort
þeir vilji fá allt það atvinnuleysi sem
er hjá verslunarfólki í Danmörku,"
segir Benedikt.
„Hins vegar get ég tekið undir það
sjónarmið formanns VR að launin í
verslunargeiranum þurfa að hækka.
Launataxtarnir eru lágir en hækkun
launa gerist ekki í einni svipan. í fram-
tíðinni þarf að lyfta þessum launum
og gera störf í verslunar-
geiranum aðlaðandi og eft-
irsótt. Menn þurfa að leiða
hugann að þessu í kjara-
samningum á næsta ári,“
segir Benedikt.
Hann segir hins vegar að verslunin
geti ekki greitt hærri laun að óbreyttu
vegna mikils kostnaðar. Menn þurfí
hins vegar að vinna að hagræðingu í
rekstri, með hækkun launa að markm-
iði.
Munur á verðmætasköpun
Þórarinn V. Þórarinsson segir
vinnuveitendur hafa vitað lengi að laun
í Danmörku séu hærri að raungiidi en
hérlendis. Laun þar í landi séu með
því hæsta sem gerist í heiminum og
verðmætasköpun á vinnustund í ís-
lensku atvinnulífi sé miklu minni en
ytra. Launin hér séu samanburðarhæf-
ari við það sem gerist á Bretlandseyj-
um, eða jafnvel í Svíþjóð og Finnlandi.
„Inn í umfjöllum VR-manna vantar
undirstöðu launa í Danmörku, sem
er sú að verðmæt-asköpun í dönsku
atvinnulífi er að minnsta kosti þessum
mun meiri en í íslensku atvinnulífi.
Ef við berum okkur saman við nýj-
ustu tölur sem við höfum um virð-
isauka á vinnustund í iðnaði, sýnist
okkur að þegar við höfum kannski
1.000 krónur í virðisauka út úr hverri
vinnustund í iðnaði hér á iandi, fisk-
iðnaður meðtalinn, eru Danir að hafa
á milli 2.000 og 2.500 krónur út úr
sínumiðnaði.
Islensk fyrirtæki veija stærri hluta
til launagreiðslna en fyrirtæki í öllum
öðrum ríkjum Vestur-Evrópu, þannig
að skýringin á láunamuninum er ekki
sú að svo mikið vei'ði eftir í fyrirtækj-
unum.“
Þórarinn segir ljóst að auka verði
verðmætasköpun íslenskra fyrirtækja,
en margir þættir samfélagsins hafi
áhrif á hana, þar á meðal skólakerfið,
landbúnaðarkerfið, bankakerfið, inn-
flutningstakmarkanir, skortur á sam-
keppni á stórum sviðum, óhófleg nýt-
ing á vinnutíma í atvinnulífi o.fl. Þessu
sé hægt að breyta, en ekki þeirri stað-
reynd að íslensk fyrirtæki séu örsmá
á mælikvarða stórþjóða þannig að þau
njóti aldrei hagkvæmni stærðarinnar,
auk þess sem kostnaður við að vera
staðsett úr alfararleið sé og verði veru-
lega hár.
Verðmætin ekki í Karphúsinu
„Atvinnurekendur vilja leggja allt
af mörkum sem þeim er unnt til að
verðmætasköpun hér vérði
með þeim hætti að ákjósan-
legt verði að búa hérlendis
og starfa, frá sjónarmiði
afkomunnar. Ég vænti þess
að við getum áfram átt sam-
starf við verkalýðshreyfinguna um
aðgerðir til að auka framleiðni og verð-
mætasköpun, eins og við höfum séð
gerast undanfarin misseri.
Að líkindum hefur kaupmáttur ekki
vaxið meira i öðru landi Vestur-Evrópu
en hér á síðasta ári, því launahækkan-
ir voru í efri kantinum sem gerðist á
sama tíma og verðbólgan var í lág-
marki. Við erum á réttri braut, en
verðum að haida áfram að skapa skil-
yrði atvinnureksturs og bæta, því þar
verða verðmætin til. Þau verða ekki
til í Karphúsinu."
„Verðmætin
verða ekki til
í Karphúsinu“