Morgunblaðið - 09.06.1996, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 9. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ

VIKAN 2/6 - 8/6.
► MAÐUR sem brenndist
illa þegar sjóðheit olía
spýttist yfir hann í Krossa-
nesverksmiðjunni á Akur-
eyri um miðjan maí, lést
af völdum brunans aðfara-
nótt miðvikudags.
127 lög á Alþingi
ÞINGFUNDUM Alþingis var frestað
til hausts á miðvikudagskvöld og var
það í síðasta sinn sem frú Vigdís Finn-
bogadóttir, forseti íslands, gaf út for-
setabréf um þingfrestun. 127 lög voru
sett á þinginu sem stóð frá október.
Þ- HAFRANNSÓKNA-
STOFNUN telur óhættað
veiða 200 hrefnur árlega
og 100 langreyðar. Leggur
stofnunin til að veiði í þess-
um mæli verði heimiluð,
verði tekin um það ákvörð-
un að hefja hvalveiðar á ný.
Ólafur með forystu
SAMHERJI hefur slitið
viðræðum við stjórn ÚA og
bæjarstjórann á Akureyri
um hugsanlega sameiningu
þriggja dótturfélaga fyrst-
nefnda fyrirtækisins. For-
svarsmenn Samheija segja
ágreining um verðmæti
fyrirtækjanna hafa verið
helstu ástæðu viðræðuslita.
ÓLAFUR Ragnar Grímsson forseta-
frambjóðandi hefur um 44,1% fylgi
meðal þjóðarinnar samkvæmt skoðana-
könnun Félagsvísindastofnunar fyrir
Morgunblaðið. 28,5% lýstu yfir stuðn-
ingi við Pétur Kr. Hafstein, 14% við
Guðrúnu Agnarsdóttur, 10,4% við Guð-
rúnu Pétursdóttur og 3,1% við Ástþór
Magnússon. í skoðanakönnunum, sem
gerðar voru fyrir Frjálsa verslun ann-
ars vegar og Stöð 2 og DV hins veg-
ar, eru niðurstöður áþekkar.
íslendingar
vinna meira
► PÓST- og símamála-
stofnuninni verður breytt í
hlutafélag um næstu ára-
mót samkvæmt lögum sem
Alþingi samþykkti. Eitt
hlutabréf verður gefið út í
Pósti og síma hf., sem verð-
ur í eigu ríkisins. Stjórnar-
andstaðan gagnrýndi frum-
varpið harðlega.
í SKÝRSLU Þjóðhagsstofnunar fyrir
forsætisráðherra kemur fram að ís-
lendingar vinni meira en fléstar aðrar
þjóðir og landsframleiðsla á vinnustund
hérlendis sé langt undir meðaltali
OECD-ríkja. Fullvinnandi fólk hérlend-
is vinni að meðaltali 50 klukkustundir
á viku en Danir aftur á móti 39 tíma.
Tímakaup í dönskum iðnaði er 97%
hærra en í islenskum. Lífskjör eru þó
talin góð hér á landi,
► HAFIN er könnun á
möguleikum til sameining-
ar fiskvinnslu- og útgerð-
arfélaganna á Þingeyri og
þriggja rækjuvinnslu- og
útgerðarfyrirtækja á
ísafirði. Ef til sameiningar
kemur gæti hún orðið liður
í að koma í veg fyrir at-
vinnubrest á Þingeyri.
Karfakvótinn
að klárast
ÞEGAR hafa veiðst um 35 þúsund tonn
af karfa á Reykjaneshrygg og er reikn-
að með að miðað við aflabrögð muni
karfakvótinn klárast um miðjan júní,-
eða á næstu tíu dögum. Mokveiði hefur
verið á Reykjaneshrygg að undanförnu,
en heildarkvóti fslendinga á Reykjanes-
hrygg nemur um 45 þúsund tonnum.
Nýr tónn um
stækkun NATO
JEVGENÍ Prímakov, utanríkisráð-
herra Rússlands, gaf í skyn á fundi
utanríkisráðherra Atlantshafsbanda-
lagsins (NATO) í Berlín að stjóm
Rússlands gæti sætt sig við stækkun
bandalágsins, en ekki við það að her-
afli og vopnabúnaður þess yrði fluttur
að rússnesku landamærunum.
Utanríkisráðherramir samþykktu
breytingar á NATO í þá veru að þátt-
ur Evrópu yrði meiri og bandalagið
gæti farið út fyrir sitt hefðbundna
varnarhlutverk og tekist á við friðar-
gæslu og önnur verkefni utan aðildar-
ríkjanna.
► BORÍS Jeltsín, forseti
Rússlands, og Gennadí
Zjúganov, leiðtogi og for-
setaframbjóðandi kommún-
ista, eru nú jafnir að fylgi
samkvæmt skoðanakönnun-
um og færist aukin harka í
baráttuna fyrir kosningarn-
ar 16. júlí. A föstudag var
fyrsta ofbeldisverkið í kosn-
ingabaráttunni framið þeg-
ar frambjóðanda í borgar-
stjórnarkosningunum í
Moskvu var sýnt banatil-
ræði. Hann komst lífs af.
Klaus myndar stjórn
ÞRIGGJA flokka
stjórn Vaclavs
Klaus missti
óvænt meirihluta
í þingkosningum
í Tékklandi fyrir
viku. Vaclav Hav-
el, forseti Tékk-
lands, veitti Klaus
stjómarmynd-
unarumboð og
gerðu borgara-
legu flokkarnir í
stjórn hans sam-
komulag við jafn-
aðarmenn, sem voru sigurvegarar
kosninganna, um að þeir styddu
minnihlutastjórn undir forsæti Klaus.
Þ- FÆREYSKA landstjórn-
in missti meirihluta sinn á
mánudag þegar jafnaðar-
menn ákváðu að ganga úr
henni.
Vaclav
Klaus
► Framkvæmdastjórn Evr-
ópusambandsins ákvað á
miðvikudag að aflétta banni
við útflutningi á breskum
nautgripaafurðum að hluta
og áminntu Breta um að
láta af hindrunaraðgerðum
vegna bannsins. Breska
sljórnin sagði að ekki hefði
verið komið nægilega til
móts við hana.
Heittrúarmönnum
falin stjórnarmynd-
un í Tyrklandi
NECMETTIN Erbakan, leiðtoga
flokks íslamskra bókstafstrúar-
manna, var á föstudag falin stjórnar-
myndun í Tyrklandi eftir að stjórn
Mesuts Yilmaz sagði af sér á fímmtu-
dag. Velferðarflokkur Erbakans er
sá stærsti á þingi, en ólíklegt er talið
að hann geti fengið nægilegan stuðn-
ing annarra flokka til að mynda
meirihlutastjóm.
► ARIANE-5 geimflaug
var sprengd í loft upp 37
sekúndum eftir að henni
hafði verið skotið á loft í
Frönsku Gíneu, þar sem
hana hafði borið af leið.
Flaugin var með fjóra vís-
indagervihnetti um borð.
Atvikið þykir áfall fyrir
Geimferðastofnun Evrópu.
► Heimsmeistaraeinvígi
Alþjóðaskáksambandsins
(FIDE) hófst í rússneska
lýðveldinu Kalmúkíu á
fimmtudag. Þar eigast við
Anatolí Karpov, heims-
meistari FIDE, og Gata
Kamsky.
FRETTIR
Viltu
mjólk
úr pela?
Morgunblaðið/Kristinn
SAUÐBURÐI erað
ljúka þessa dagana.
Þó hann hafi víðast
hvar gengið vel er
alltaf talsvert um
að lömb missi mæð-
ur sínar eða að þær
vilji ekki sinna af-
kvæmum sínum.
Þetta litla lamb frá
Seljalandi undir
Eyjafjöilum á móð-
ur sem er ekki
nægilega dugleg að
mjólka handa því
og þess vegna var
gripið til þess ráðs
að gefa því mjólk
úr pela. Það er íris
Kristinsdóttir sem
gefur lambinu og
bróðir hennar,
ívar, fylgist með.
Ný lög um fjármagnstekjuskatt fela í sér veigamiklar
undantekningar vegna söluhagnaðar hlutabréfa
Hindrar að fé streymi
út úr atvinnulífinu
HIN nýju lög um skattlagningu
fjármagnstekna, sem Alþingi sam-
þykkti nú í vikunni, eru í meginat-
riðum samhljóða tillögum sérstakr-
ar nefndar um samræmda skatt-
lagningu fjármagnstekna. Þær
breytingar, sem urðu á frumvarpinu
í meðförum þingsins, lúta fyrst og
fremst að söluhagnaði hlutabréfa,
skattalegri meðferð arðgreiðslna
hjá fyrirtækjum, meðferð jöfnunar-
hlutabréfa og skattlagningu óskatt-
skyldra aðila.
Samkvæmt tillögum nefndarinn-
ar, sem Ásmundur Stefánsson,
framkvæmdastjóri hjá íslands-
banka, veitti forystu var gert ráð
fyrir 10% fjármagnstekjuskatti á
allan söluhagnað hlutabréfa eins
og allar aðrar fjármagnstekjur.
Áður hafði mikið misræmi ríkt í
skattlagningu fjármagnstekna eins
og sést á meðfylgjandi teikningu.
Alþingi ákvað að afmarka skatt-
lagningu söluhagnaðar, sem miðar
að því að koma í veg fyrir að stór-
felldar fjárhæðir fari út úr atvinnu-
lífinu. í þeim tilgangi var því ákvæði
bætt inn í lögin að 10% skattur
leggst á söluhagnað einstaklinga
af hlutabréfum, enda nemi hagnað-
urinn ekki hærri fjárhæð en 3 millj-
ónum króna hjá einstaklingi og 6
milljónir hjá hjónum. Hagnaður
umfram þessi fjárhæðarmörk ber
venjulegan tekjuskatt. Sérstaklega
er kveðið á um að þetta ákvæði
gildi fyrir söluhagnað sem myndast
á þessu ári.
Frádráttur vegna arðs
lækkaður í 7%
Jafnframt voru settar inn í lögin
heimildir um frestun á þessari
skattlagningu söluhagnaðar ein-
staklinga, ef hagnaðurinn fer um-
fram áðurnefnd fjárhæðarmörk.
Heimilt er að fresta þeirri skatt-
lagningu fram yfir tvenn áramót,
en að þeim tíma liðnum þarf að fjár-
festa að nýju í hlutabréfum til að
fá frekari frestun á skatti.
Alþingi breytti ennfremur nokk-
uð skattalegum heimildum fyrir-
tækja til frádráttar arðgreiðslna frá
skatti. Áður var fyrirtækjum heim-
ilaður frádráttur vegna arðs sem
nam allt að 10% af nafnvirði hluta-
-fjár, en það hlutfall var lækkað í
7%. í staðinn verður fyrirtækjum
nú heimilað að flytja ónýttar frá-
dráttarheimildir vegna arðs á milli
ára.
borg, stéttarfélög og sambærilegra
þjónustuaðila. sem leigja út hús-
næði, en hafa ekki af þvf neinn
hagnað. Fullvíst má þó telja að það
hafi aldrei verið ætlun nefndarinnar
að þessar tekjur yrði skattlagðar.
Loks var i meðförum alþingis
gerð breyting frá tillögum nefndar-
innar um meðferð jöfnunarhluta-
bréfa. í tillögunum var gert ráð
fyrir að öl! hlutafélög þyrftu að
fullnýta allar ónýttar heimildir til
uppreiknings jöfnunarvérðmætis í
eitt skipti fyrir öll. Hins vegar var
ekki gert ráð fyrir því að jöfnunar-
hlutabréfin yrðu gefin út. Útgáfu
slíkra bréfa yrði alfarið hætt og
nafnverð bréfanna eftirleiðis fram-
reiknað samkvæmt ákveðnum
reiknistuðli ríkisskattstjóra. Alþingi
samþykkti þessa tillögu í megin-
atriðum en ákvað að fyrirtæki
þyrftu að gefa út jöfnunarhlutabréf
til að geta nýtt 7% frádráttarheim-
ildina vegna arðgreiðslna.
Forseti ekki skattlagður
Húsaleigutekjur óskattskyldra
aðila undanþegnar
Varðandi. skattlagningu óskatt-
skyldra aðila var ákvæðum bætt inn
í lög að ekki skuli krefjast fjár-
magnstekjuskatts af húsaleigutekj-
um þeirra. Þetta á t.d. við um aðila
eins og Sjálfsbjörg, Reykjavíkur-
Hvernig leggst fjármagnstekjuskatturinn á einstaklinga?
Fyrir breytingar
Vextir, verðbætur og afföll af
bankainnistæðum, skulda-
bréfum og gengishagnaði
Skattfrjálst
Tillögur nefndar um
skattlagningu
fjármagnstekna
Lög um
fjármagnstekjuskatt
1.janúar1997
Arðgreiðslur hlutabréfa
42-47% skattur *
131 þús. kr. frítekju-
mörk hjá einstaklingi
Söluhagnaður hlutabréfa
42-47% skattur *
engin frítekjumörk
Tekjur af húsaleigu
íbúðarhúsnæðis
42-47% skattur
80% frádráttur af
leigutekjum sem eru
undir 300 þús. á ári
* Ónýttur persónuafsláttur kemur til
1. Fráþráttarheimild fyrirtækja vegna
arðgreiðslna er lækkuð úr 10% í 7%.
Flytja má ónýttar heimildir á milli ára.
2.10% skattur leggst á söluhagnað
hlutabréfa á þessu ári enda nemi
hagnaður ekki hærri fjárhæð en 3
milljónum króna hjá einstaklingum
og 6 millj. kr. hjá hjónum.
frádráttar
3. Venjulegur tekjuskattur er lagður á
söluhagnað umfram þessi fjárhæðar-
mörk. Heimilt er að fresta skattlagn-
ingu ef fjárfest er á ný I hlutabréfum.
\
I
l
I
Þá er ónefnd ein breyting sem
gerð var á frumvarpinu og sneri
að skattlagningu fjármagnstekna
forseta. Nefndin gerði í tillögum
sínum ráð fyrir að þær yrðu skatt-
lagðar en’ alþingi ákvað að þær
yrðu undanþegnar frá skatti eins
og aðrar tekjur forseta.

í-