Morgunblaðið - 09.06.1996, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 9. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
í ÞJÓNUSTU-
HL UTVERKI
NÚ ERU liðlega tvö ár frá því að Reykvíkingar felldu borgarstjómarmeirihluta sjálfstæðismanna og veittu
R-listanum lyklavöld að Ráðhúsinu. Að hálfnuðu kjörtímabili lítur Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjórí um öxl
og horfír fram á veg í samtali við Pétur Gunnarsson og Kristínu Gunnarsdóttur.
ÞEGAR BÚIÐ er að dást að útsýninu
úr skrifstofu borgarstjóra suðuryfír
Tjömina vaknar spumingin um
hvemig Ingibjörg Sólrún kunni við
Ráðhúsið sem vinnustað. Hún var ekki hrifín
af byggingu hússins á sínum tíma?
„Eins og allir vita var ég ekki hrifin af bygg-
ingu Ráðhússins. Húsið er í sjálfu sér merki-
legt; arkítektúrinn er fallegur og hönnunin. En
með því að vinna í þessu húsi hef ég sannfærst
um að það er ekki mjög hentugt. I fyrsta lagi
var það of lítið frá fyrstu tíð og rúmar ekki
nema hluta þess sem hér á að vera. Svo em
allir veggir fastir og allar innréttingar bundn-
ar. Maður hreyfir ekkert, sem er mjög óhentugt
í stjómsýsluhúsi. Eins og einhver sagði: „Það
er ánægjulegt að horfa á skúlptúr en erfítt að
búa í honum.“
- Hvað ber hæst í þínum huga þegar þú horf-
ir yfir þau tvö ár sem þú hefur verið borg-
arstjpri í Reykjavík?
„Ég er mjög ánægð með það starf sem hefur
farið fram á vegum Reykjavíkurlistans í borgar-
málum. Ekki síst er ég ánægð með að það
hefur tekist að ná nokkuð góðum tökum á fjár-
málastjóm borgarinnar og draga úr þeirri ár-
vissu skuldasöfnun sem hér hefur verið. A ámn-
um 1992 til 1994 var skuldasöfnun borgarinnar
frá 2,2-3,2 milljarðar á ári. Við höfum ekki náð
að stöðva skuldasöfnun algjörlega en við náðum
henni niður í milljarð árið 1995 og það er mark-
visst stefnt að því að ná jafnvægi í fjármálum
borgarinnar.
Það er líka veralegur ávinningur - og sá sem
skiptir kannski mestu máli þegar til lengri tíma
er litið - að hlutfali rekstrarútgjalda af skatt-
tekjum hefur verið að lækka. 96% af skatttekj-
um fóm í rekstur 1994, það hlutfall var komið
niður í 80% 1995 og við stefnum að því að ná
75%. Rekstrarútgjöld hafa líka lækkað í krónu-
tölu á milli áranna 1994 fram til 1996.
Ég er þess utan sérstaklega ánægð með þá
áfanga sem náðst hafa í dagvistarmálum, þau
hafa alltaf verið mér mikið hjartans mál. Ég
sagði fyrir síðustu kosningar að ég vildi koma
dagvistai-málum í það horf að það þyrfti ekki
að vera að deila um þessa löngu biðlista á fjög-
urra ára fresti ámm og áratugum saman. Nú
sjáum við fram á, í lok þessa árs, að vera búin
að bæta við 6-700 nýjum heilsdagsplássum frá
því við tókum við.
Deilt um formsatriði
En við eram ekki einvörðungu búin að byggja
upp leikskólakerfi borgarinnar heldur höfum við
hækkað rekstrarstyrki til einkarekinna og for-
eldrarekinna leikskóla og farið að greiða niður
kostnað hjá dagmæðmm þannig að fólk eigi
raunvemlega valkosti.
Svo er ég auðvitað mjög ánægð með það,
sem hefur komið á daginn, að samstarf Reykja-
víkurlistans hefur tekist mjög vel. Þetta er ekki
þvingað samstarf þar sem reynt er að láta líta
út fyrir að allt sé í lukkunnar velstandi en svo
sé hver höndin upp á móti annarri. Eins og í
öllum hópum þar sem fólk starfar saman hefur
það gerst að okkur greinir á; en það merkilega
er að þegar slíkur ágreiningur hefur komið upp
hefur hann verið þvért á öll flokksbönd. Þannig
að Reykjavíkurlistinn er velvinnandi hópur fólks,
sem vill ná árangri í borgarmálum, leggur mik-
ið á sig og stendur vel saman.
Ég leyfi mér að fullyrða að það er mun sam-
hentari hópur sem fer með stjóm borgarinnar
núna heldur en sá sem stjómaði henni á síð-
asta kjörtímabili og var það þó bara einn flokk-
ur.“
- Á hverju byggist þessi samheldni?
„Það vom miklar hrakspár fyrir kosningar
um að það yrði hver höndin upp á móti ann-
arri og að einhveijir yrðu til að hlaupa út und-
an sér. Auðvitað er skýringin að hluta til sú
að fólk er ákveðið í að starfa saman. En að
' .....................................................................................
v ✓ ,r',
Morgunblaðið/Golli
hluta til skýrist þetta _af breytingum á hinu
pólitíska andrúmslofti. Ég held að á miili póli-
tískra flokka séu ekki eins miklar skæmr og
vom á ámm áður. Þess vegna eigi fólk auðveld-
ara með að starfa saman en áður var. Það spill-
ir heldur ekki að við höfum ánægju af því að
vera samvistum við hvert annað.“
- Hvemig fínnst þér minnihlutinn standa sig
í að veita ykkur aðhald?
„Mér er heldur illa við að fella dóma yfír
pólitískum andstæðingum mínum. Það em ekki
hlutlægir dómar. En mér fínnst minnihlutinn
ekki hafa staðið sig vel, hann hefur verið mátt-
lítill, fínnst mér, og átt erfítt með að fínna sér
pólitískan stað til að standa á.
Þeirra gagnrýni hefur mjög oft snúist um
aðferðir eða formsatriði frekar en efni mála.
Umræðan snýst oft um það í borgarstjóm hvort
mál hafí farið rétta leið. Bragurinn hefur oft
verið sérkennilegur. Þeir era náttúrulega búnir
að hafa völdin í 60 ár og þá verður erfítt að
sitja fyrir utan valdakerfíð. Þeir hafa verið mun
lengur að finna sér samastað í minnihluta held-
ur en meirihlutinn - sem hafði mikla reynslu
af því að sitja í minnihluta - hefur verið að
finna sér sinn stað í meirihluta."
- Nú er komin fram áfangaskýrsla um breyt-
ingar á nefndaskipan og stjómskipulagi hjá
borginni. Riðlast samstarfsgrundvöllur R-list-
ans, þegar þið þurfíð að skipta með ykkur
embættum upp á nýtt, fækka nefndum og
nefndamönnum?
„Þegar menn em að byija þá setja þeir sér
vinnureglur og setja niður á blað hvemig skipt-
ing eigi að vera og hver eigi að gera hvað.
Þegar maður fer svo að vinna þá skiptir þetta
ekki lengur máli ef samstarfíð gengur vel. Þeg-
ar menn hins vegar - hvort sem það er í hjóna-
bandi eða í pólitísku samstarfi - þurfa sífellt
að vera að minna á hvaða reglur gilda og hvem-
ig verkaskiptingin á að vera, þá eru komnir
brestir i samstarfíð.
Ég hugsa að í þessu máli vegi mannlegi þátt-
urinn þyngra en sá pólitíski. Við eram að fækka
því fólki sem kemur að nefndarstörfum. Það
þýðir væntanlega það að einhveijir sem hafa
verið í nefnd detta út.“
Leystur dagvistarvandi
- Hvaða karakter telur þú að meirihluti R-
listans og þín borgarstjóratíð hafí fengið í hug-
um borgarbúa? Það var stundum sagt að Davíð
hefði verið borgarstjórinn sem byggði Perluna
og Ráðhúsið og að Geir hafí malbikað borgina.
Ingibjörg Sólrún er borgarstjórinn sem ...?
„ ... leysti dagvistarvanda borgarbúa. Ég vildi
gjaman fá þann merkimiða að ég hafi verið sá
borgarstjóri sem ieysti dagvistarvandann.
Mér hefur fundist algjörlega ófullnægjandi
að það skyldi ekki leitað leiða fyrr til þess að
mæta þessari ríku kröfu og þessari miklu þörf,
sem hefur verið til staðar hjá borgarbúum fyrir
þessa þjónustu áratugum saman. Þegar svona
mikil eftirspum er til staðar er ekki hægt að
segja bara við foreldra: „Þetta er bara vitleysa
og ekki hollt fyrir börnin ykkar, gerið þið eitt-
hvað annað.“ Foreldrar em sérfræðingar í sínum
eigin bömum. Ef þetta er sú þjónusta sem þeir
vilja og kalla eftir áratugum saman þá eigum
við að reyna að leita leiða til þess að mæta því.“
„Það er rétt að mörgum fínnst það helst
bera vott um karakter í stjómmálum ef hægt
er að benda á einhveijar stórbyggingar eins og
Perluna og Ráðhúsið. Þær verða tákn fyrir það
sem menn em að gera. Það er allt annað þegar
þú byggir upp hundmð leikskólarýma í þjónustu-
stofnunum vítt og breitt um borgina. Þau er
ekki hægt að sýna í einhveiju „komplexi“ ein-
hvers staðar. En borgin er fyrst og fremst þjón-
ustufyrirtæki í eigu borgarbúa. Meginhlutverk
Reykjavíkurborgar er að reyna að mæta þörfum
og kröfum borgarbúa fyrir brýna sameiginlega
þjónustu. Það á að vera hennar meginviðfangs-
efni. Ég vil segja að þjónusta við bamafjölskyld-
ur í borginni sé forgangsmál.
Þegar ég tala um þjónustu við bamafjölskyld-
ur í borginni á ég líka við skólamál, umferðarör-
yggismál í hverfunum, ég á við áherslu í upp-
byggingu á grænum svæðum. Við höfum t.d.
lagt mikla áherslu á að endurbæta útivistar-
og leiksvæði í hverfum borgarinnar.“
- Er þetta forgangsröðun sem er afleiðing
afþví að þú skilgreinir þig sem kvenfrelsissinna
í stjórnmálum? Hvað áhrifhefur það og sú stað-
reynd að konur eru í helstu lykilstöðum meiri-
hlutans á ykkar störf og svipmót?
„Það hefur auðvitað sitt að segja. Karlar og
konur em ólík og hafa að vissu leyti, vegna
reynslu sinnar, uppeldis og margra annarra
þátta, svolítið mismunandi sjónarhom og skiln-
ing á því hvað era brýnar þarfir. Það þýðir
ekki að annað kynið sé betra en hitt.
Auðvitað hefur upprani minn í pólitík sitt að
segja varðandi þessa forgangsröðun. Þótt dag-
vistarmál hafi fyrir tveimur áratugum verið
kvennapólitískt baráttumál þá Held ég að þetta
sé orðið almennt fjölskyldupólitískt mál og að
karlar, ekki síður en konur, leggi áherslu á að
fá þjónustu fyrir bömin sín.
Eg er mjög stolt af því í mínu starfí hér
hvað vel hefur tekist til að ráða konur í stjóm-
unarstöður. Þegar við komum að þessu vom
þær teljandi á fingram annarrar handar en nú