Morgunblaðið - 06.12.1996, Qupperneq 6

6 FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Sorg, grátt gam-
an og svalldans
Fyrri umræða um fjárhagsáætlun borgarinnar 1997 í gær
Raunhækkun skulda
150 milljónír á árinu
TONLIST
Iláskólabló
SINFÓNÍUTÓNLEIKAR
Flutt voru verk eftir Bralims, Britten
og Beethoven. Einleikari: Guðný
Guðmundsdóttir. Stjórnandi: Sidney
Harth. Fimnitudaginn 5. desember
1996.
ÁÐUR fyrr var talað um hin þijú
stóru B-in og þá átt við Bach, Beet-
hoven og Brahms en nú eru þau
orðin fímm (ef ekki fleiri), þá bætt
er við Bartók og Britten. Á tónleik-
unum í gærkveldi voru það Brahms,
Britten og Beethoven, sem voru við-
fangsefni Sinfóníuhljómsveitar ís-
Iands og hófust tónleikarnir á „trag-
íska“ forleiknum eftir Brahms. Oft
hefur verið deilt um þetta ágæta
verk og því haldið fram, að í verkinu
sé fátt að finna sem sorglegt má
kalla. Það sé hins vegar alvarlegt
og rismikið og sérlega vel samið.
Hvað sem þessu líður var flutningur-
inn tignarlegur og mjög vel mótaður
af Sidney Harth, sem gerði ekkert
til að draga fram þann grát, sem
ýmsir segjast finna í þessu glæsilega
verki.
Annað viðfangsefnið var f ðlukon-
sert, op. 15, eftir Benjamin Britten.
Konsertinn er mjög erfíður fyrir fiðl-
una og lék Guðný Guðmundsdóttir
konsertinn mjög vel, sérstaklega
annan kaflann, sem er sérkennileg
tónsmíð, þar sem fléttað er saman
viðkvæmni og gamansemi, stundum
nokkuð grárri, er á köflum verður
jafnvel dramatísk. Þessi þverstæðu-
kenndi þáttur endar á fallegum ein-
leikskafla (kadensu), sem var frá-
bærlega vel leikinn af Guðnýju.
Áður en kadensunni lýkur hefja
básúnurnar að leika uppistöðustef
lokakaflans, sem er í eins konar
passacalíu-formi.
Lokakaflanum lýkur á syngjandi
línum fyrir fíðluna á móti nokkuð
kyrrstæðum hljómum og jék Guðný
lok kaflans afburða vel. í heild var
leikur Guðnýjar mjög góður og sama
má segja um hljómsveitina, þó nokk-
uð gliðnaði flutningurinn um miðbik
lokakaflans, sem einnig má kenna
gisnum rithætti tónskáldsins.
Tónleikunum lauk með þeirri sjö-
undu eftir Beethoven. Margt hefur
verið ritað um tónleikahald í heim-
inum og þykir mörgum, að flytjend-
ur og skipuleggjendur tónleika séu
allsráðandi um allt er varðar tónlist.
Mest allt efni er eftir gamla snillinga
og þá sé mikils vert, að flytjendur
séu afburðasnillingar, því sífelldur
endurflutningur gömlu meistara-
verkanna, sé því aðeins nothæf sölu-
vara, að flutningurinn einn sé ein-
stæður hvað gæði snertir. Mjög fá
nýrri tónverk hafa eignast þá stöðu
að leiktæknisnillingum þyki einhver
akkur í að leika þau og því hefur
nýi tíminn ekki enn yfirtekið efni-
sval stórhijómsveitanna.
Sú sjöunda eftir Beethoven er eitt
allsheijar „bachanal", eins og Wagn-
er heitinn kallaði verkið. Sidney
Harth mótaði verkið mjög vel og
kom margt á óvart, eins og t.d. í
fúgatókaflanum í hinum fræga alle-
gro þætti verksins. Barth lagði
áherslu á ýmis fíngerð smáatriði og
að megintónefni verksins kæmi vel
fram. Þá var „tempóið" í þriðja
þættinum (presto) mjög gott, ekki
of hratt, svo að allt var skýrt og
greinilegt. Sjálfur „bachanal"
kaflinn var sannkallaður „svalldans"
og hljómsveitin var sem hugur
hljómsveitarstjórans og má segja,
að þessir tónleikar hafí verið með
þeim bestu hjá Sinfóníuhljómsveit
Islands í langan tíma. Óskandi væri
að Sidney Harth ætti oftar leið um
og gripi þá tónsprotann sér í hönd
og fylkti liði, til aö syngja um sorg-
ina, gamansemina og stíga síðan
trylltan svalldans.
SKULDIR borgarinnar á þessu ári
hækka um 500 milljónir króna, þar
af eru 350 milljónir vegna verðbreyt-
inga. Raunhækkun skulda erþví 150
milljónir króna, sagði Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir borgarstjóri þegar
hún mælti fyrir flárhagsáætlun
Reykjavíkurborgar fýrir 1997 á
fundi borgarstjómar í gær. Ekki er
gert ráð fyrir lántökum umfram af-
borganir á næsta ári, samkvæmt
fjárhagsáætluninni.
Heiidarskuldir 1990-1994 hækk-
uðu, á verðlagi í árslok 1996, úr 4,8
milljörðum í 13 milljarða, eða um 8
milljarða, og um 1,5 milljarða árið
1995.
Heildartekjur borgarsjóðs eru
reiknaðar rúmlega 18,8 milljarðar
króna og nema skatttekjur 13.750
milljónum króna. Hækka þær um
tæpa 2 milljarða frá áætlaðri út-
komu þessa árs. Reiknað er með því
að útsvarstekjur hækki um 2.010
milljónir króna og tekjur af fast-
eignaskatti um 83 milljónir en á
móti lækkar sérstakur skattur á
verslunar- og skrifstofuhúsnæði um
103 milljónir króna.
Hækkun tekna af útsvari á rætur
að rekja til hækkunar á lágmarks-
útsvari úr 8,4% í 11,10% á næsta
ári vegna yfirtöku á rekstri grunn-
skólans. Af því renna 0,73% til Jöfn-
unarsjóðs. Ekki liggur endanlega
fyrir hver útsvarsprósentan verður
á næsta ári en viðræður standa yfír
milli ríkisvaldsins og Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga um hækkun á
útsvarsprósentu til að bæta sveit-
arfélögunum kostnað vegna hækk-
unar á lífeyrisiðgjöldum kennara.
Þá hafa boðaðar lagabreytingar
sem bæta eiga sveitarfélögunum
ijárhagsleg áhrif af upptöku fjár-
magnstekjuskatts ekki komið fram
og þarf að endurskoða tekjuáætlun
FULLTRÚAR sjálfstæðismanna í
borgarstjórn Reykjavíkur gagn-
rýna að í fjárhagsáætlun borgar-
innar sé ekki verið að greiða niður
skuldir hennar þrátt fyrir góðæri
og auknar áiögur á borgarbúa.
Þegar tekið sé tillit til bókhalds-
sjónhverfinga í tengslum við tillög-
ur um stofnun Fasteignasýslu
borgarinnar séu þær að aukast.
Þeir benda á að 550 milljóna króna
tekjur hafí fengist með hækkun
fasteignagjalda í gegnum hol-
ræsaskatt, 500 milljónir króna
með hækkun reikninga borgarfyr-
irtækja og arðgreiðslur frá Lands-
virkjun hafí aukist.
Fé í ómarkvissar nýjar
stofnanir og dýran umbúnað
„Nú er svo komið að Reykavík,
þrátt fyrir hinar stórauknu álögur
á borgarbúa, er komin í hóp ör-
fárra sveitarfélaga sem nota ekki
góðærið í þeim tilgangi að greiða
niður skuldir," segir í bókun sjálf-
stæðismanna í gær.
Sjálfstæðismenn segja að fé
fari í ómarkvissar nýjar stofnanir,
á borð við Atvinnu- og ferðamála-
stofnun, og í dýran umbúnað um
nýjar skrifstofur, og er þar
Fræðslumiðstöð Reykjavíkurborg-
ar nefnd sem dæmi. í bókuninni
borgarsjóðs þegar útsvarsprósenta
liggur fyrir.
Rekstrargjöld 82,6%
af skatttekjum
Rekstrargjöld að frátöldum tekj-
um málaflokka hækka um tæplega
1.850 milljónir króna frá áætlaðri
útkomu yfirstandandi árs en hækk-
unin nemur um 2.450 milljónum
króna sé miðað við upphaflega fjár-
hagsáætlun 1996. Rekstrargjöld án
fjármunatekna og fjármagnsgjalda
eru áætluð 11.362 milljónir króna
eða 82,6% af skatttekjum, á móti
9.159 milljónum króna árið 1996,
sem samsvarar 81%. Ef hækkun á
rekstrargjöldum og skatttekjum
vegna yfirtöku grunnskólans er frá-
talin hefði hlutfallið orðið 80%.
Fjármunatekjur eru í heild áætl-
aðar 153,8 milljónir en fjármagns-
gjöld áætluð 800 milljónir króna,
sem gæti breyst milli umræðna.
Áætlað er að veija 1.872 milljón-
uin króna til byggingafram-
kvæmda. Framlag til smíði og
kaupa á félagslegum eignar- og
leiguíbúðum er 120 milljónir, til
fasteignakaupa 25 milljónir, 15
milljónir til að bæta aðgengi fatl-
aðra og 15 milljónir til húsverndar-
sjóðs. Til byggingaframkvæmda og
fasteignakaupa renna því 2.047
milljónir. Afborganir af lánum eru
áætlaðar 730 milljónir króna.
í framkvæmdum við þjóðvegi á
höfuðborgarsvæðinu er lagt til að
árleg fjáiveiting til nýbygginga
þjóðvega verði nálægt 1.300 millj-
ónum króna.
20 milljónir til úrbóta
vegna umferðarhávaða
Hávaði frá umferð er vaxandi
vandamál í borginni og er gert ráð
fyrir að veija 20 milljónum króna
er einnig gagnrýnt að nær ekkert
hafi dregið úr atvinnuleysi og að
þeim sem eru lengi án vinnu fjölgi.
„Nú eru 37% atvinulausra Reyk-
víkinga búnir að vera atvinnulaus-
ir í 6 mánuði eða lengur. Fyrir 3
árum var þessi ’nópur 17%. Hluti
meinsins er að með stefnu R-list-
ans er orðið auðveldara að komast
á fjárhagsaðstoð Félagsmálastofn-
unar en að fá vinnu.“
Holræsaskattur og heil-
brigðisskattur verði lagðir af
Nefndar eru leiðir sem sjálf-
stæðismenn í borgarstjórn hafi
bent á til að bæta rekstur borgar-
innar. Meðal þeirra er að holræsa-
skattur og heilbrigðisskattur verði
lagðir af, fjárhagsaðstoð Félags-
málastofnunar endurskoðuð, dag-
mæður fái stuðning, heimgreiðsl-
um verði komið á að nýju til for-
eldra yngstu barnanna og rekstr-
arfélög verði stofnuð um menning-
arstarfsemi.
Sjálfstæðismenn benda á að
dregið hafi úr lóðaúthlutunum í
borginni síðastliðin tvö ár, og séu
þær aðeins þriðjung af því sem
var. „Þetta er alvarlegt merki þess
að þeir sem enn hafa tök á að
byggja séu að flytjast frá borg-
inni.“
til úrbóta vegna hávaðamengunar.
Er það í fyrsta sinn sem sérstök
fjárveiting er til slíks og eru tillög-
ur um aðgerðir til úrbóta á næstu
grösum.
Áætlaður heildarkostnaður
vegna gatna og holræsa að þjóð-
vegum undanskildum er um 3 millj-
arðar króna, sem er tæplega 27%
hækkun frá fjárveitingum þessa
árs. Munar þar mestu um stór-
auknar framkvæmdir við holræsi.
Á móti kostnaði koma greiðslur frá
nágrannasveitarfélögum vegna
sameiginlegra holræsafram-
kvæmda, framlag úr vegasjóði til
viðhalds og reksturs þjóðvega,
gatnagerðargjöld og holræsagjöld
og nema tekjurnar alls 1.365 millj-
ónum króna.
Gert er ráð fyrir að veija 786,5
milljónum til holræsa og þar nemur )
hlutur nágrannasveitarfélaga )
vegna sameiginlegra framkvæmda
95 milljónum þegar hlutdeild í
greiðslum úr ríkissjóði hefur verið
dregin frá. Reiknað er með að
framlag úr ríkissjóði, samkvæmt
lögum um stuðning við fram-
kvæmdir í fráveitumálum, nemi
135 milljónum króna. Gert er ráð
fyrir að holræsagjald skili 490 k
milljóna króna tekjum til nýfram-
kvæmda.
Framkvæmdakostnaður við ný- I
byggingar gatna og holræsa án
þjóðvega nemur 1.869,5 milljónum
króna. Gert er ráð fyrir að tekjur
til nýbygginga nemi alls 1.100
milljónum króna þannig að framlag
úr borgarsjóði vegna nýbygginga
gatna og holræsa án þjóðvega verði
769,5 milljónir króna en var á
þessu ári samkvæmt upphaflegri f
framkvæmdaáætlun 355 milljónir |
króna. k
Leiguíbúðir Reykja-
víkurborgar
Umsjón verði
hjá rekstrar- >
félagi t
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri hefur lagt fram tillögu í borg-
arstjórn um að umsjón leiguíbúða á
vegum borgarinnar færist til sjálf-
stæðs rekstrarfélags sem nefnist
Fasteignasýsla Reykjavíkurborgar.
Leiguíbúðir á vegum borgarinnar eru
hátt í 1.200 og að meðaltali eru um k
20 nýjar keyptar á ári. Með tilfærsl- «•'
unni telur Ingibjörg Sólrún að hag- f
kvæmni í rekstri íbúðanna aukist og ^
meiri hreyfing verði á þeim og að
þar af leiðandi styttist biðlistar. Gert
er ráð fyrir að rekstrarfélagið kaupi
íbúðirnar af borginni í áföngum og
á næsta ári greiði það 800 milljónir
króna.
Borgarfulltrúar Sjálfstæðismanna
segjast hlynntir stofnun rekstrarfe-
lagsins, en gagnrýna að greiðslur ^
þess fyrir íbúðirnar séu færðar borg- ©
arsjóði til tekna. „Hér er um einstaka p
sjónhverfíngu að ræða, því augljóst K
er að skuldir Reykjavíkurborgar auk-
ast við lántöku hins nýja félags um
800 milljónir króna,“ segir í bókun
þeirra á borgarstjórnarfundi í gær.
„Þessi aðgerð er sambærileg við, að
foreldrar tækju lán á nafni barna
sinna til að auka eyðslu heimilisins
og héldu því síðan fram að skuldir
heimilisins hefðu ekki aukist." Sjálf- ^
stæðismenn segja það enga tilviljun p
að greiðslan fyrsta árið sé 800 millj- ^
ónir því einmitt þá upphæð vanti til w
að reka borgarsjóð nokkurn veginn *
á sléttu. i,
Jón Ásgeirsson
Þér birtist
1 í f s ý n
2 1. a 1 d a r
Skuldaaukning
þrátt fyrir góðæri
og auknar álögur