Morgunblaðið - 06.12.1996, Blaðsíða 20
MORGUNBLAÐIÐ
|^ -ÍOOU Q'afJM'íaWT
20 FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 1996
ERLEIMT
Boutros Boutros-Ghali dreg’ur sig
tímabundið í hlé
Uppgjöf eða
snjall leikur?
Washington, New York. Reuter.
BANDARÍSK stjóm-
völd fagna þeirri
óvæntu ákvörðun
Boutros Boutros-Ghali,
að hætta tímabundið
við að sækjast eftir
endurkjöri sem fram-
kvæmdastjóri Samein-
uðu þjóðanna (SÞ).
Vonast var til þess í
gær, að ákvörðun hans
yrði til þess að höggva
á hnútinn í deilum inn-
an öryggisráðsins um
nauðsyn þess að fínna
annan mann í starf
framkvæmdastjóra.
Bandaríkjamenn
beittu neitunarvaldi gegn Boutros-
Ghali í öryggisráðinu 19. nóvember
er greidd voru atkvæði um tillögu
um að umboð hans sem fram-
kvæmdastjóra skyldi endumýjað
til fímm ára. Öll önnur ríki, 14
talsins, studdu Boutros-Ghali, en
ástæða vantrausts Bandaríkja-
manna er, að þeir telja hann
áhugalausan um nauðsynlega upp-
stokkun á starfsemi SÞ.
Vestrænir sendifulltrúar litu
flestir á þessa ákvörðun sem snjalla
leið af nálfu Boutros-Ghali til að
undirbúa brottför úr starfí. Útilokað
væri fyrir hann að hafa ekki traust
Bandaríkjamanna og hann vildi
ekki halda framboði
sínu til streitu og taka
þannig áhættu á, að
nýr framkvæmdastjóri
kæmi frá annarri álfu
en Afríku. Vildi hann
ekki lenda í þeirri að-
stöðu, að láta kenna
sér um að svo færi.
Sömuleiðis gæti hann
ekki dregið sig alveg í
hlé vegna þess mikla
stuðnings sem hann
nyti.
Frakkar og fulltrú-
ar margra Afríkuríkja
sögðust enn álíta að
Boutros-Ghali væri í
traustri stöðu og hann vildi einung-
is stíga til hliðar um stundarsakir
til þess að sjá hvern veg mál þróuð-
ust. Enn aðrir fulltrúar hjá SÞ
sögðu, að Boutros-Ghali hefði ein-
ungis sest á varamannabekk um
stund og biði þess hvort öryggis-
ráðið gæti komið sér saman um
eftirmann, eða hvort það neyddist
til að láta allsheijarþinginu eftir
að velja framkvæmdastjóra. Þar
er hann sagður njóta yfírgnæfandi
stuðnings. Altént hefur stofnunin
einungis tvær vikur til að koma
málinu í höfn en þá hefjast jóla-
leyfí og ráðningartími Boutros-
Ghali rennur út 31. desember.
BOUTROS
Boutros-Ghali
Reuter
Norska tréð í New York
MYNDIN var tekin rétt eftir
að kveikt hafði verið á um
26.000 ljósaperum á 28 metra
háu, norsku jólatré sem sett var
upp við skautasvell hjá Rocke-
feller Center í New York í vik-
unni. Um er að ræða hefð sem
ríkt hefur í 64 ár og dregur
að fjölda ferðamanna í borg-
inni.
Brezk þingnefnd
Auðvelt
að svindla
á ESB
London. Reuter.
BREZK þingnefnd, sem hefur
skoðun ríkisreiknings með
höndum, lýsir yfír áhyggjum
af því hversu auðvelt væri að
svíkja fé út úr landbúnaðar-
og byggðasjóðum Evrópu-
sambandsins. í skýrslu, sem
nefndin hefur tekið saman,
kemur fram að reglugerða-
frumskógurinn á þessu sviði
sé svo þéttur, að endurskoð-
endur og yfirvöld eigi fullt í
fangi með að koma auga á
svikin.
3.000
reglugerðir
I skýrslu nefndarinnar seg-
ir að um úthlutun úr landbún-
aðarsjóði ESB, sem nærri
helmingur alls fjár Evrópu-
sambandsins rennur um, gildi
meira en þijú þúsund reglu-
gerðir. Styrkir, sem hafðir
hafi verið ranglega út úr
sjóðnum, hafí margfaldazt og
nemi nú um 35 milljörðum
íslenzkra króna. Nefndin
leggur til að sjóðurinn verði
endurskipulagður og reglurn-
ar einfaldaðar.
Aragrúi
verkefna
Þá eru þingmennirnir
þeirrar skoðunar að erfítt sé
að hafa eftirlit með byggða-
sjóðum ESB, ekki sízt vegna
fjölda verkefna, sem þeir
styrkja, en þau eru um
31.000 talsins.
Verkalýðsleiðtogi spáir
verkföllum vegna EMU
Bonn. Reuter.
URSULA Engelen-Kefer, einn
helzti verkalýðsleiðtogi í Þýzka-
landi, segir að niðurskurður út-
gjalda til velferðarkerfisins, í
þágu aðildar að Efnahags- og
myntbandalagi Evrópu (EMU)
geti leitt til víðtækra verkfalla í
ríkjum Evrópusambandsins. Það
sé misráðið að grípa til slíks niður-
skurðar á tímum vaxandi atvinnu-
leysis í Evrópu og nær að hækka
skattana.
„Við þurfum á EMU að halda,
en það skiptir miklu hvernig það
er gert,“ segir Engelen-Kefer,
sem er varaforseti þýzka alþýðu-
sambandsins (DBG). „Ef það er
gert eins og [Theo] Waigel [fjár-
málaráðherra Þýzkalands] vill,
er hætta á gífurlegum verkföll-
um.“
Hærri skatta frekar en niður-
skurð félagslega kerfisins
Waigel hefur lagt áherzlu á að
skilyrðum Maastricht-sáttmálans
um fjárlagahalla, sem verður að
uppfylla til að eiga rétt á EMU-
aðild, verði mætt með miklum nið-
urskurði ríkisútgjalda. Niðurskurð-
urinn hefur meðal annars komið
niður á heilbrigðis- og lífeyriskerf-
inu.
Engelen-Kefer sagði að ekki
ætti að ná fjárlagahallanum niður
með því að skera niður félagslega
kerfíð. Skynsamlegra væri að
bregðast við eins og ítalska ríkis-
stjórnin, sem hefur lagt á sér-
stakan „evró-skatt“. „Það væri
miklu gáfulegra að leggja á sér-
stakan skatt vegna Maastricht.“
Tillögur Láru Margrétar samþykktar
Viðræður
Sljórnvöld í Júgó-
slavíu gagnrýnd
LÁRA Margrét Ragnarsdóttir,
formaður sendinefndar Alþingis á
þingi Vestur-Evrópusambandsins,
sem fundar í París þessa dagana,
lagði í gær fram tvær breyting-
artillögur við ályktun þingsins,
sem samþykktar voru einróma.
Annars vegar lýsir þingið, að
tillögu Láru Margrétar, yfir
áhyggjum af stöðu mála í sam-
bandsríkinu Júgóslavíu (Serbíu
og Svartfjallalandi), þar sem
stjórnvöld hafa hafnað niðurstöð-
um nýafstaðinna sveitarstjórna-
kosninga og ekki tekið mark á
fjöldamótmælum stjórnarand-
stæðinga. í ályktuninni er tekið
fram að með þessu sé ríkisstjórn
landsins að stofna í hættu friði
heima fyrir, sem og friðarferlinu
í Bosníu.
Hins vegar lýsir VES-þingið því
yfír að ríkisstjóm Júgóslavíu geti
ekki reiknað með að ríkið verði
hluti af nýju öryggiskerfi Evrópu,
sem nú sé í þróun, haldi stjórnvöld
áfram að vanvirða almenn mann-
réttindi og lýðræðislegar leikreglur.
Island á aukaaðild að Vestur-
Evrópusambandinu.
áKýpur
Nikósíu. Reuter.
SENDIMAÐUR írlands, núver-
andi forsætisríkis Evrópusam-
bandsins, segist hafa fengið loforð
beggja þjóðarbrota á Kýpur fyrir
því að snemma á næsta ári verði
hafnar beinar viðræður um að
leysa deilur fylkinganna og greiða
þannig fyrir aðild landsins að ESB.
Sendimaðurinn, Kester Heaslip,
hefur rætt við leiðtoga grísku- og
tyrkneskumælandi manna í heila
viku. Hann segir að leiðtogar
beggja þjóðarbrota hafi heitið því
að ganga til viðræðna „í góðri trú
og í þeirri von að árangur náist.“
Heaslip segist gera ráð fyrir að
viðræður geti hafizt í marz. Gert
er ráð fyrir að Kýpur hefji aðildar-
viðræður við ESB eftir rúmt ár.
Heaslip segir að núverandi klofn:
ingur muni gera aðild landsins að
ESB mjög erfiða, en þó ekki
ómögulega.
Námu-
menn enn
í verkfalli
KOLANÁMUMENN í Síberíu
héldu áfram verkföllum í gær
en vonir þeirra um sigur eru
sagðar fara
dvínandi. Að
sögn tals-
manns tóku
um 80.000
manns þátt í
aðgerðunum
og 42 af 76
námum á
svæðinu voru
lokaðar.
Starfsmenn hafa sumir ekki
fengið laun í hálft ár. Um
400.00 námumenn í Rússlandi
lögðu niður vinnu á þriðjudag
til að leggja áherslu á kröfur
um umbætur en ekkert varð
úr fjöldafundi sem halda átti í
Kemerovo, höfuðstað Kúzbass-
námuhéraðsins í gær. Víktor
Tsjernomýrdín forsætisráð-
herra segir að veitt hafi verið
miklu fé 3. desember til að
greiða launaskuldir.
Atvinnuleysi
eykst
ATVINNULEYSI í Þýskalandi
í nóvember mældist meira en
nokkru sinni frá stríðslokum,
alls fjölgaði atvinnulausum um
50.000. Eru nú 4,1 milljón
manna án vinnu og hlutfallið
er 10,7% á ársgrundvelli en þá
er búið að taka tillit til árstíða-
sveiflna. Aukningin í nóvember
var meiri en hagfræðingar
höfðu gert ráð fyrir og segja
embættismenn ekkert benda til
batnaðar á næstunni.
Hætta sam-
skiptum við
Suður-Afríku
UTANRÍKISRÁÐHERRA Tæ-
vans, John Chang, sagði í gær
að stjórn sín myndi hætta öllum
samskiptum við Suður-Afríku
sem hefur ákveðið að slíta
stjórnmálatengsl við eyríkið og
taka í staðinn upp tengsl við
Kína. Chang, sem reyndi vart
að leyna reiði sinni eftir fund
með s-afrískum ráðamönnum,
sagði einnig að hætt yrði um-
svifalaust við allar fram-
kvæmdir í Suður-Afríku í mót-
mælaskyni. Nelson Mandela,
forseti Suður-Afríku, sagði að
áfram yrði haldið uppi fullum
tengslum nema að forminu til.
N-Kóreu-
menn flýja
17 manns frá Norður-Kóreu,
sem flúðu yfir landamærin til
Kína og þaðan til Hong Kong,
hafa beðið um hæli í Suður-
Kóreu. Ferðalagið suður á bóg-
inn tók mánuð og nutu flótta-
mennirnir aðstoðar nokkurra
þjóðbræðra sinna í Kína. Ætt-
ingjar flóttafólksins, búsettir í
Bandaríkjunum, greiddu leið-
sögumönnunum fyrir hjálpina.
í hópnum eru fimm börn og
ófrísk kona.
Havel með
lungnabólgu
VACLAV Havel, forseti Tékk-
lands, er kominn með lungna-
bólgu en hann var skorinn upp
vegna krabbameins í lungum
fyrr í vikunni. Uppskurðurinn
tókst vel, að sögn lækna.