Morgunblaðið - 06.12.1996, Side 43

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 1996 43
AÐSEIMDAR GREINAR
Nýtt lífeyriskerfi ríkisins
Jón Erlingur
Þorláksson
ÞAÐ voru mikil tíð-
indi að fulltrúar ríkisins
og ríkisstarfsmanna
hefðu orðið sammála um
endurskipulagningu líf-
eyrismála. Nú var komið
annað hljóð í strokkinn
eftir harðar deilur um
þessi efni fyrir nokkrum
mánuðum.
Von margra glæddist
er þeir heyrðu fréttina
að samkomulagið mundi
stuðla að eindrægni með-
al þjóðarinnar fremur en
sundrungu. Það gat
gerst á þann hátt að
nýir starfsmenn ríkisins
gengju í almennan lífeyr-
issjóð með 10% iðgjaldi.
Til eru langreyndir og þrautreiknaðir
sjóðir af því tagi, og standa vel. Ríkis-
starfsmenn mundu að sjálfsögðu öðl-
ast áhrif í sjóði sem þeir gengju til
liðs við. Þeir gætu einnig stofnað
nýjan sjóð með svipuðum reglum og
almennir sjóðir.
Lág laun hafa lengi verið einhver
helsta meinsemd í þjóðfélaginu, ekki
síst meðal opinberra starfsmanna.
Föstu launin eru svo lág að fjölskyld-
ur geta ekki lifað af þeim, en verða
að bjarga sér með mikilli yfirvinnu,
þar sem það er hægt. Þetta kemur
niður á börnum, skólastarfi og
heilsufari, svo að eitthvað sé nefnt.
Má mikið vera ef slakur árangur
skólanemenda stafar ekki meðfram
af þessari ástæðu.
Nei, því er verr, tillögurnar vísa
ekki í átt til sátta um lífeyrismál eða
hærri launa.
Þær fela það í sér að stofnuð er
ný deild í Lífeyrissjóði starfsmanna
ríkisins, A-deild, sem nýir starfs-
menn verða aðilar að. í raun er þetta
nýr sjóður, því að fjárhagur hans er
aðskilinn frá afganginum af sjóðn-
um. Iðgjald verður 15,5% í upphafi,
4% frá starfsmanni og 11,5% frá
vinnuveitanda. Iðgjald vinnuveitand-
ans breytist síðan eftir því sem út-
reikningur sýnir að þörf sé á til þess
að A-sjóður eigi fyrir skuldbinding-
um á hveijum tima. í þessu felst að
vinnuveitandi (ríkið) ber ábyrgð á
A-sjóði.
Abyrgð ríkisins getur átt eftir að
taka á sig grófa mynd. Setjum svo
að skuldbinding sjóðsins og sjóðseign
hafi vaxið upp í 100 milljarða króna
og árlegt iðgjald sé 4 milljarðar. Það
getur orðið eftir 2-3 áratugi, því að
þessi sjóður vex hratt og verður tröll-
aukinn að stærð. Lífeyrisgreiðslur úr
honum verða litlar fyrstu áratugina.
Þá gerist það að meðalævi, sem reikn-
að er með við úttekt sjóðsins, lengist.
Það getur orðið vegna þess að meðal-
ævi landsmanna lengist
almennt, en einnig gætu
menn komist að þeirri
niðurstöðu að nota verði
reynslu sjóðsins sjálfs um
ævilengd við uppgjör
hans í stað þess að miða
við reynslu af þjóðinni
allri, eins og nú er gert.
Gerum ráð fyrir að skuld-
bindingar sjóðsins aukist
um 10% af þessari orsök,
sem vel kann að verða,
því að lífeyrissjóðir eru
viðkvæmir fyrir breyting-
um ævilengdar. Þá
hækka skuldbindingar
hans um 10 milljarða í
einu vetfangi, eða um 2‘A
ársiðgjald. Þetta verður
Ábyrgð ríkisins, segir
Jón Erlingur Þorláks-
son, getur átt eftir að
taka á sig grófa mynd.
ríkið að reiða fram á einu ári ef farið
er eftir orðum frumvarpsins, því að
engin regla er um að dreifa megi
hækkun á fleiri ár.
Stökk í skuldbindingum sjóðsins
geta orðið af fleiri ástæðum en breyt-
ingu ævilengdar. Vextir gegna lykil-
hlutverki. Allir útreikningar nú byggj-
ast á 3,5% vöxtum, sem ekki er hátt
við núverandi aðstæður. En það er
kunnugt að miklar sveiflur verða á
fjármagnsmarkaði. Hrunið mikla í
Bandaríkjunum árið 1929 er ekki eina
dæmið. Menn geta átt eftir að standa
frammi fyrir því einhvern tíma að
3,5% vextir séu óraunhæfir, en 2%
nær lagi. Slík breyting mundi hafa
enn meiri áhrif á stöðu sjóðsins held-
ur en ævilengdin.
Ríkisábyrgðin bætist ofan á annað
þegar borin eru saman kjör í hinum
nýja A-sjóði ríkisins og almennum
lífeyrissjóðum. Ríkið hlýtur að verð-
leggja þann þátt, beint eða óbeint.
Það er að mínum dómi röng stefna
að ætla sér að fullnægja ýtrustu
þörfum fólks fyrir tekjur á efri árum
með skyldutryggingu lífeyrisrétt-
inda. Hollara er að treysta að hluta
til á framtak einstaklinganna sjálfra,
hvetja þá til þess að eignast hús-
næði, hlutabréf og aðrar eignir til
að hafa upp á að hlaupa.
Höfundur er tryggingafræðingur.
HVAÐ ER
Hornitex?
ÞÝSKAR ÞILPLÖTUR
GÆÐAVARA í STÍL
Fyrirliggjandi
Þ. ÞORGRÍMSSON &CO
ÁRMÚLA 29 • PÓSTHÓLF 8360 • 128 REYKJAVÍK
SÍMI553 8640 /568 6100
auglýsingar
I.O. O.F. 12 = 1781267V2
l.O.O.F. 1 = 178126872 = 9.0.*
Frá Guðspeki-
félaginu
Ingólfsstræti 22
Áskriftarsími
Ganglera er
896-2070
Föstudagur 6. des. 1996
í kvöld kl. 21 heldur Jón Ellert
Benediktsson erindi, „Boðskap-
ur jólanna", í húsi félagsins, Ing-
ólfsstræti 22.
Á laugardag er opið hús frá kl.
15-17 með fræðslu kl. 15.30.
Á fimmtudögum ki. 16-18 er
bókaþjónusta félagsins opin
með mikið úrval andlegra bók-
mennta.
Hugleiðslustund með leiðbeining-
um er á sunnudögum kl. 17-18.
Allir velkomnir.
FERÐAFÉLAG
ÍSLANDS
MÖRKINNI 6 - SlMI 568-2533
Sunnudagsferð 8. des.
kl. 13.00
Hafravatn - Reykjaborg
Kvöldvaka með suðrænum blæ
verður á miðvikudagskvöldið
11. des. kl. 20.30 í Mörkinni 6.
Þar mun Haukur Jóhannesson
sýna myndir og segja frá Hawaii
og þau Laufey Sigurðardóttir,
fiðluleikari, og Páll Eyjólfsson,
gítarleikari, munu flytja ítalska
tónlist.
Allir velkomnir.
Eignist nýja fræðsluritið um
Hengilssvæðið á kr. 1.900
(félagsverð kr. 1.500). Tilvalið c
jólapakkann. Fæst á skrifstof-
unni og í helstu bókaverslunum.
Pantanir í áramótaferðina
31/12-2/1 óskast staðfestar
strax.
Ferðafélag íslands.
Pýramídinn -
andleg
miðstöð

Jólaaðventudagar
í Pýramídanum
Helgina 7.-8. des. verður opið
hús í Pýramídanum frá kl. 10-17
báða dagana. Fólki gefinn kostur
á að kynnast starfsemi Pýramíd-
ans. Starfsfólk kynnir störf sín
gestum að kostnaðarlausu.
Einnig verða kynningar- og sölu-
básar frá einstaklingum og bóka-
útgefendum.
Kaffi, kökur, sælgæti o.fl. verður
.á boðstólum.
Aðgangseyrir 500 kr.
Dugguvogur 2.
Símar 588 1415 og 588 2526.
Nýbýlavegi 30, Kópavogi,
gengið inn Dalbrekkumegin
Tónleikar
tileinkaðir syrgjendum og öðrum
þeim, er eiga um sárt að binda,
verða í húsnæði Sjálfeflis, Nlý-
býlavegi 30, (Dalbrekkumegin),
sunnudaginn 8. desember
kl. 17.15.
Þema tónleikanna verður um-
hyggja og huggun.
Séra Sigurður Haukur Guðjóns-
son flytur hugleiðingu.
Einsöngvarar verða: Björk Jóns-
dóttir, Jón Þorsteirisson og
Signý Sæmundsdóttir.
Undirleikari: Gerrit Schuil.
Ef þér líður illa, einhverra hluta
vegna, kíktu þá til okkar á sunnu-
daginn. Hver veit nema söngur
þessarra frábæru söngvara geti
mildað líðan þína.
Verð kr. 700. Veitingar.
Kristín Þorsteinsdóttir,
Sigrún Olsen.
HAPPDRÆTTI
ae
Kr.
Vinningaskrá
29. útdráttur 5. des. 1996
Ibúðarvinningur
2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
31001
Kr. 100.000
3001
Ferðavinningar
_______Kr. 200.000 (tvöfaldur)
46817
70402
75264
Ferðavinningar
Kr. 50.000 Kr. 100.0 00 (tvöfaldur)
128 14576 22364 34256 43331 64511
2638 19744 23390 43067 62216 64904
Kr.
Húsbúnaðarvinningar
10.000 Kr. 20.000 (
120 9198 19259 32821 44168 54367 63374 71876
160 9299 20707 34155 45140 54746 64306 72092
649 9761 20974 34976 46134 54835 64360 72126
1513 10461 21250 34993 46723 55052 64784 72202
1644 10757 21406 35193 46749 55269 65126 72754
2116 11062 22095 35426 46900 55345 65705 73323
2201 11337 22123 35554 47381 55506 65771 73795
2591 11439 22420 35672 47385 56006 65829 74082
3129 11743 22478 36101 47479 56420 66342 75097
3299 11820 23517 36219 47528 56520 66799 75315
3332 11860 24549 36756 47549 57038 67117 75546
3336 11906 25380 37014 48376 57056 67282 75825
3920 11949 25684 38000 48422 57218 67433 75908
4072 12065 25955 38059 48510 57255 67475 76499
4109 12528 25958 38151 49168 57721 67757 77054
4362 12897 27391 38490 49250 58184 68154 77116
5175 13524 27454 38517 49392 58444 68259 77197
5180 14443 27723 38738 49430 59025 68862 78004
5710 14629 27789 40618 49782 59028 69116 78216
5812 15159 28677 40893 50058 59538 69188 78442
6084 15162 29014 40948 50410 59635 69262 78566
6144 15778 29978 41493 51374 61189 69486 78595
6175 16029 30409 41966 51490 61654 69939 78633
6180 16151 30654 42189 51733 61754 70061 78700
6213 16380 31027 42368 51989 61770 70097 78778
7109 17655 31093 42491 52653 62212 70311 79203
7275 17889 31157 42704 53159 62304 70323 79592
8271 18080 31372 43815 53327 62458 71028 79910
8308 18560 31527 43851 54203 62712 71604
8410 18847 32586 44075 54358 62818 71828
Þú sparar ailt a 6
73% símkostnabar
Nú getur þú talað í friði án þess að hafa áhyggjur af svima'ndi háum símareikningum. Ný
tækni og þróun símamála markar endalok einokunar símafyrirtækja. Símkostnaður má
ekki hindra samskipti okkar og framgang Islands sem fyrirmynd friðar og hreinnar náttúru.
Þess vegna býður Friður 2000 allt að 73% ódýrari símaþjónustu.
Þú færð einnig internetið, alþjóðlega neyðartryggingu og ýmis önnur fríðindi þegar þú
gerist félagi Friðar 2000. ce^
Friður 2000, Ingólfsstræti 5, Reykjavík, sími 552 2000, www.peace.is/2000 Ýv