Morgunblaðið - 06.12.1996, Síða 45

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 1996 45
AÐSENDAR GREINAR
Endurskipulagning
í Hveragerði
VEGNA fréttar í
Morgnnblaðinu 30. nóv-
ember sl. undir fyrir-
sögninni „Ágreiningur
meðai sjálfstæðismanna
í Hveragerði, verk-
stjórastarf formannsins
lagt niður“ vill undirrit-
aður koma eftirfarandi
athugasemdum á fram-
færi í blaði yðar vegna
ummæla er höfð eru
eftir Birni Pálssyni fyrr-
verandi verkstjóra í
áhaldahúsi Hveragerð-
isbæjar.
í fyrsta lagi segir
Björn Pálsson: „Bæjar-
stjórinn hefur beðið
lengi eftir að fá að skrifa þetta bréf.
Hann hefur verið að stíga á mig
síðan hann kom hér til starfa (hér
er átt við bréf þess efnis að staða
hans verði lögð niður)“.
Fyrrverandi verkstjóri fullyrðir að
undirritaður hafi beðið eftir tæki-
færi tii að koma sér úr starfi. Þessi
fullyrðing er alröng og vill undirrit-
aður benda á að það er meðal ann-
ars hluti af starfi bæjarstjóra að
taka þátt í og stýra hagræðingu á
vegum Hveragerðisbæjar. Undirrit-
aður hefur tekið þátt í margvíslegum
hagræðingaraðgerðum hjá Hvera-
gerðisbæ eftir að hann kom til starfa
í júní 1994 og það er öllum ljóst að
slíkt er ekki til vinsælda fallið. Með-
al annars voru allar
ræstingar á vegum
Hveragerðisbæjar end-
urskipulagðar á árinu
1995 og snertu þær
aðgerðir fjölda starfs-
manna. Flestir ef ekki
allir eru sáttir við þá
uppstokkun. Á síðasta
ári var jafnframt starf-
semi íþróttamann-
virkja (sundlaug og
íþróttahús) stokkuð
upp, komið var á
vaktakerfi og fyrir-
komulagi ræstinga
breytt. Að þessu sinni
var einfaldlega komið
að uppstokkun í
áhaldahúsi. Bæjarstjórn Hveragerð-
is hefur unnið markvisst að því að
hagræða og endurskipuleggja í
rekstri bæjarins þannig að bæjarfé-
lagið geti verið samkeppnisfært við
önnur bæjarfélög, ef svo má að orði
komast. Veita þarf þjónustu í takt
við nágrannabyggðarlögin og sveit-
arfélögin á suðvesturhorninu, einnig
þarf framkvæmdastigið að vera það
sama, þ.e. ekki dugar að bjóða upp
á götur án bundins slitlags o.s.frv.
Til þess að ná settum markmiðum
þarf að ríkja agi og aðhald í rekstri
sveitarfélagsins.
í öðru lagi segir Björn Pálsson:
„Það eru læti í pólitíkinni hjá okkur.
Eg er yfírlýstur andstæðingur þessa
Fleiri en einn mögu-
leiki í heildaruppstokk-
un var skoðaður, segir
Einar Mathiesen
í athugasemd.
samstarfs og þar með allra bæjar-
stjórnarfulltrúa, sem allir sam-
þykktu þetta undir yfirskini skipu-
lagsbreytinga o.s.frv. ..
Fyrrverandi verkstjóri lætur í
veðri vaka að starf hans hafi verið
lagt niður vegna þess að hann hafi
aðrar skoðanir en bæjarfulltrúar.
Þessi fullyrðing hans er fráleit og
stenst engan veginn og virðist hafa
þann tilgang einan að gera bæjar-
fulltrúa ótrúverðuga. Skipulags-
breytingar í rekstri áhaldahúss og
garðyrkjudeildar Hveragerðisbæjar
hafa haft langan aðdraganda eða
allt aftur til marsmánaðar 1995. Það
var síðan 28. nóvember sl. að endan-
leg framkvæmdaáætlun vegna end-
urskipulagningar rekstrar áhalda-
húss og garðyrkudeildar var staðfest
í bæjarstjórn eftir að hafa verið til
ítarlegrar umfjöllunar og umræðu
hjá bæjarfulltrúm í 4-5 vikur. Fleiri
en einn möguleiki í heildaruppstokk-
un var skoðaður, meðal annars var
skoðaður sá möguleiki að leggja
Einar
Mathiesen
áhldahúsið alfarið niður í núverandi
mynd, selja vélar og tæki og losa
þar með um umtalsvert íjármagn. í
stað þess að bæjarfélagið væri að
reka áhaldahús, vélar og tæki yrði
samið við verktaka sem myndu ann-
ast verkin undir eftirliti umsjónar-
manns verklegra framkvæmda.
Þessi leið er vel framkvæmanleg í
Hveragerði og hefur m.a. verið farin
á Dalvík. Bæjarfulltrúar voru sam-
mála um að slík uppstokkun væri
stórt skref sem erfitt yrði að stíga
til baka ef útkoman yrði ekki í takt
við væntingar. Því voru bæjarfulltrú-
ar allir sem einn sammála um að
styðjast við þær grunntillögur sem
ráðgjafarfyrirtækið Rekstur og ráð-
gjöf ehf. hafði unnið og miða að því
að skila verulegum sparnaði fyrir
bæjarsjóð. Breytingarnar á rekstri
áhaldahúss og garðyrkjudeildar fela
meðal annars í sér eftirfarandi:
• Sett verður upp lagerkerfi í
áhaldahúsi.
• Innkaup og vörunotkun verði
skráð í áhaldahúsi jafnóðum.
• Ráðinn verði garðyrkjufræðingur
eftir áramót, en staðan hefur verið
ómönnuð sl. 5 mánuði.
• Starfsmannatölfræði verði gerð
skilvirkari.
• Verkáætlunarfundir verði betur
skilgreindir sem og starfshættir
þeirra.
• Tvær stöður verða lagðar niður,
þ.m.t. staða verkstjóra.
• Ráðinn verði tæknifræðingur til
að annast umsjón verklegra fram-
kvæmda.
• Einni vélamannsstöðu verði breytt
í flokksstjórastöðu.
• Vinnutíma starfsmanna verður
breytt og bakvaktir veitustofnana.
• Skipuriti bæjarins verður breyt
m.t.t. breytinga.
• Gerðar verða nýjar starfslýsingar
fyrir bæjartæknifræðing, umsjón-
armann verklegra framkvæmda,
flokksstjóra, vélamenn og verka-
menn.
Ástæður þess að staða verkstjóra
er lögð niður eru m.a. þær að fyrir-
hugaðar eru verulegar framkvæmdir
á vegum bæjarins og veitna. Fyrir-
hugað er að ráðist verði í eftirtaldar
framkvæmdir á næstunni: Lagt
verður bundið slitlag á tvö hverfi
þ.e. Lynheiði og Arnarheiði/Borgar-
heiði, gera á átak á lagningu gang-
stétta. vinna á að lokaframkvæmd-
um við grunnskóla, fyrirhugað er
að stækka leikskóiann Undraland
ef samningar um stofnkostnaðar-
framlög ganga eftir, ljúka á
framkævmdaáætlun vegna bygging-
ar skólphreinsistöðvar og verður
vinna við hönnun hafin á árinu 1998,
þá er fyrirhugað að hefjast handa
við endurnýjun á dreifikerfi hitaveit-
unnar. Framkvæmdir verða að
mestu leyti unnar af verktökum. Því
mun álag á tæknideild bæjarins auk-
ast verulega, vegna undirbúnings
og eftirlits með framkvæmdum, en
umsjónarmanni verklegra fram-
kvæmda er ætlað að vera staðgeng-
ill bæjartæknifræðings sem jafn-
framt er framkvæmdastjóri veitna.
Af þessu má sjá að allt tal um
„skrípaleik" og ódrengileg vinnu-
brögð bæjarfulltrúa og bæjarstjóra
eru úr lausu lofti gripnar og er þeim
alfarið vísað heim til föðurhúsanna.
Hvort að ekki megi gera nauðsyn-
legar skipulagsbreytingar í áhalda-
húsi og garðyrkjudeild bæjarins af
því að fyrrverandi verkstjóri hefur
verið formaður Sjálfstæðisfélagsins
Ingólfs í Hveragerði um 14-15 mán-
aða skeið læt ég aðra um að svara.
Höfundur er bæjarstjóri í
Hveragerði.
Húsverndun í Reykjavík
- orð o g athafnir
FYRIR skömmu
efndi Húsverndarnefnd
Reykjavíkur til mál-
þings til að ræða nýja
stefnumótun borg-
arinnar í húsverndar-
málum að því er sagði
í fundarboði. Þar
greindi forseti borgar-
stjórnar, sem jafnframt
er formaður Hús-
verndarnefndar borg-
arinnar og formaður
Skipulagsnefndar, frá
markmiðum og stefnu
borgaryfirvalda í mál-
efnum elstu borgar-
hverfanna og hópur
arkitekta sem starfar
fyrir borgarstofnanir greindi frá
áliti sínu á því hvernig haga beri
húsverndun innan Hringbrautar.
Fullur einhugur virtist ríkja um
þá stefnumótun eða öllu heldur álit
sem kynnt var á málþinginu. Engar
raddir heyrðust sem gagnrýndu á
nokkurn hátt það álit sem kynnt
var og enginn hreyfði andmælum.
Fáum dögum síðar birtist í sjálfu
Morgunblaðinu leiðari þar sem
fagnað var þeirri áherslu á hús-
verndun í höfuðborginni sem mál-
þingið vitnaði um.
I þessu samhengi kann að vera
gagnlegt að hugsa til þess að bráð-
um eru þrír áratugir liðnir frá því
sérfræðingar voru fyrst fengnir til
þess að gera tillögu að húsverndun
í Reykjavík. Árið 1968 lögðu Hörð-
ur Ágústsson listmálari og Þor-
steinn Gunnarsson arkitekt fram
álit sitt á varðveislugildi byggðar í
elstu bæjarhlutunum.
Tillagan var gerð að
ósk borgarstjórnar. Á
þeim tíma ríkti svo
sannarlega ekki ein-
hugur um að okkur
bæri að varðveita göm-
ui hús. Margir máls-
metandi menn voru
þeirrar skoðunar að
það væri beinlínis
æskilegt að afmá sem
mest af gamalli byggð,
hversu kyndug sem
slík afstaða virðist nú
á dögum.
Engu að síður var
áliti Harðar og Þor-
steins og tillögum um
verndun vel tekið og hliðsjón var
höfð af tillögum þeirra við ráðstaf-
anir í skipulagsmálum gamla bæj-
arins um langt skeið.
Þrír áratugir eru senn liðnir og
almenningsálitið hefur smám sam-
an þroskast og mótast. Nú telja
flestir það sjálfsagða siðferðilega
skyldu okkar að reyna eftir mætti
að sjá til þess að ummerki um sögu
borgarinnar varðveitist. Um það er
alls ekki lengur deilt. Við vitum þó
öll að ekki verður allt varðveitt og
því þarf sífellt að fara fram endur-
mat á því sem telst mikilvægt.
Margar húsakannanir hafa farið
fram í Reykjavík síðan 1968, fyrst
og fremst á vegum Árbæjarsafns,
en einnig á vegum Torfusamtak-
anna og nú seinast á vegum Hús-
verndarnefndar Reykjavíkurborgar.
Smám saman hafa vinnuaðferðir
við húsakannanirnar þróast, þeim
Gera þarf fjárhagslega
eftirsóknarvert, segir
Hjörleifur Stefáns-
son, fyrir eigendur
húsa í gömlu borgar-
hverfunum að halda
þeim vel við.
hefur fjölgað sem þátt taka í gerð
þeirra og svigrúm hefur gefist til
þess að safna ítarlegri þekkingu og
rökstyðja álit betur en áður. í aðal-
atriðum hafa niðurstöður Harðar
og Þorsteins hlotið hvetja staðfest-
inguna á fætur annarri ef svo má
segja. Hvert nýtt endurmat á varð-
veislugildi byggðarinnar hefur und-
antekningarlítið staðfest fyrri nið-
urstöður.
Af þessu má draga þá ályktun,
að á þessu sviði höfum við nokkuð
traust land undir fótum. Menn eru
í aðalatriðum sammála um hvað
beri að varðveita. En þegar litið er
til baka og skyggnst eftir aðgerðum
til að tryggja sem best varðveislu
þeirrar byggðar sem niðurstöður
húsakannananna hafa sýnt að er
mikilvæg verður hins vegar allt
heldur þokukennt. Víst höfum við
Húsafriðunarsjóð ríkisins sem er
góðra gjalda verður. Honum er
einkum ætlað að styrkja eigendur
friðaðra húsa til að halda húsum
sínum við. Friðuð hús á landinu
öllu eru rúmlega 300 talsins og sjóð-
Hjörleifur
Stefánsson
greiðir í Umhverfissjóð
Verslunarinnar
UMHVERFISSJÓÐUR
VERSLUNARINNAR
urinn er ekki nógu burðugur til
þess að áhrif hans á varðveislu
borgarhluta geti orðið umtalsverð.
Svo eigum við lánasjóð. Reykjavík-
urborg veitir lán til viðhalds og
endurbóta á gömlum húsum í borg-
inni en lánin eru með svipuðum
kjörum og gengur og gerist á al-
mennum lánamarkaði og skipta því
engum sköpum. Þær ráðstafanir
sem fólgnar eru í Húsafriðunársjóði
ríkisins og Húsverndarsjóði Reykja-
víkurborgar eru því veigalitlar borið
saman við umfang þeirrar hús-
verndar sem þörf er á í Reykjavík.
Það vakti athygli mína að á
málþinginu var aðeins fjallað um
stefnumótun á vegum borgarstjórn-
ar en ekki um stefnu hennar. Með
þessu orðavali eru gefin fyrirheit
um að stefnumótunin kunni að
verða að stefnu, en ekkert er þó
um það fullyrt. Með hliðsjón af því
hve lengi hefur verið rætt um
stefnumótun á þessu sviði (um þrjá-
tíu ár) vildi ég nú vekja athygli á
því að tímabært sé að taka næsta
skref. Enginn yrði sakaður um Jljót-
ræði þótt það yrði gert nú.
Stjórnvöld borgarinnar geta auð-
vitað hvenær sem er gert það álit
á húsverndun sem kynnt var á
málþinginu að stefnu sinni. Til þess
þarf borgarstjórn hins vegar að
grípa til athafna og breyta ýmsum
aðstæðum. Hún þarf í sem stystu
máli að gera fjárhagslega eftirsókn-
arvert fyrir eigendur húsa í gömlu
borgarhverfunum að halda húsum
sínum vel við. Mér virðist óhætt að
fullyrða að þegar stjórnendur
Reykjavíkurborgar hafa búið svo
um hnútana að eigendur húsa
gömlu borgarhlutanna sjái sér hag
í því að meðhöndla húsin sín sem
menningarminjar sé hægt að tala
um verndunarstefnu borgarstjórnar
- fyrr ekki. Álit starfsmanna borg-
arinnar eða sérfræðinga á hennar
vegum á húsverndun, eða jafnvel
álit einstakra ráðgjafarnefnda
borgarstjórnar jafngildir alls ekki
stefnu borgarstjórnar. Ef orð og
athafnir fara saman er hins vegar
um stefnu að ræða.
Þetta eru auðvitað augljós sann-
indi. Stundum verður hins vegar að
hafa orð á því sem auðsætt er jafn-
vel þó það sé hálfankannalegt: Það
er fyllilega orðið tímabært að grípa
til markvissari og afdráttarlausari
aðgerða en hingað til í samræmi við
almennt álit um nauðsyn þess að
varðveita sem best elstu borgarhlut-
ana og bæta þá jafnframt.
Höfundur er arkitekt.
^M'^flísar
Stórhöfða 17, við Gullinbrú,
sími 567 4844
íjólapakkann
Fallegar blússurfrá
Opið laugardag kl. 10-18 og sunnudag kl. 13-17.
t í's k u v e r s l u n
Rauðarárstíg 1, sími 561 5077