Morgunblaðið - 06.12.1996, Síða 51
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 1996 51
AÐSENDAR GREIIMAR
Fjölgun refa yrði gífur-
leg, segir Grímur
Gíslason, ef ekki verður
hafður þar hemill á.
nokkru skipta samspil landbúnaðar-
ins og náttúru landáins, hverjar
yrðu afleiðingar þess, ef slakað
verður verulega á því að halda niðri
refastofninum, á líkan hátt og verið
hefir um aldir. Svarið vefst ekki
fyrir refaveiðimönnum: Gengið yrði
á aðra þætti lífríkisins. Tófan þyrm-
ir ekki neinu sem hún ræður við til
fæðuöflunar. Egg fugla, ungar í
hreiðrum og fuglamir sjálflr, allt
upp i fullorðnar álftir, sem dæmi
eru til að tófa hafí brugðið á bak
sér og borið heim á greni sitt. Dreg-
ið hefir að vísu úr því að refir legg-
ist á sauðfé vegna breyttra búskap-
arhátta þar sem það er mikið meira
við hús og í heimahögum heldur
en áður var. Oft hefir það þó orðið
svo að skæður dýrbítur gerir, annað
slagið, vart við sig. En aðallega
dreifist féð um víðlendið á þeim
tíma sem tófan hefir nóg af öðru
æti og er gæsastofninn þar áber-
andi, að talið er. Ekki skal hér lagð-
ur dómur á frétt í D.V. þann 28.
október sl. þar sem sagt er frá því
að: „Rebbi steli rófum“ og tilgreind-
ur staðurinn.
Hér að framan hefir verið brugð-
ið upp staðreyndum úr einum þætti
þjóðlífsins. Full ástæða virðist til
þess að benda þeim annars ágætu
mönnum, sem sitja í ráðgjafa- og
ráðamannastólum að gá að sér áður
Tekið skal fram að ég hefí rætt við
velflesta, eða alla, refaveiðimenn
hér í Austur-Húnavatnssýslu,
vegna heimildaöflunar minnar og
koma skoðanir þeirra, óbeint, fram
í því sem hér er sagt.
En hér koma þá sundurliðaðar
nokkrar tölur áranna:
Árið 1990: Flest greni austan
Blöndu, alls 11 og unnir 46 yrðling-
ar, frá 1 upp í 7 í greni og munur
á gottíma allt að 4 vikum.
Árið 1991: Unnin 22 greni. Veidd
27 fullorðin dýr og 75 yrðlingar,
eða alls 102 dýr, auk allmargra
hlaupadýra. Trúlegt að steggimir
séu í hópi hlaupadýranna þar sem
fá grendýr unnust, miðað við fjölda
grenjanna og að læðurnar hafi því
einar þurft að sjá um búskapinn.
Árið 1992: Alls 98 dýr í Austur-
Húnavatnssýslu. (Osundurliðað).
Árið 1994: Þeir Skagfírðingarnir
Birgir Hauksson í Valagerði og
Kári Gunnarsson frá Flatatungu
veiddu 76 grendýr og 25 hlaupa-
dýr, eða alls 101 dýr.
Arið 1996: Sömu Skagfirðingar
lágu á 6 grenjum, unnu 9 fullorðin
dýr og 23 yrðlinga, eða alls 32 dýr.
DÝRBITIÐ lamb.
litla sundur tjóðurbandið og hvarf
til eðlis síns og uppruna. Framhald-
ið varð svo það að sami maður skaut
tófuna um vorið og var hún þá með
7 hvolpa. Tjóðurbandið um háls
dýrsins sannaði að þama var um
heimaalninginn að ræða.
Athyglisvert er að sl. vor virðist
fijósemi refastofnsins hafa verið
lítill, það er hvolpafjöldi lítill og í
ósamræmi við hagstætt tíðarfar og
þurr greni. En hvað sem árlegum
sveiflum líður er sýnilegt að fjölgun-
in yrði gífurleg, ef ekki væri hafður
hemill þar á, sbr. heildarveiðina,
rúmlega 100 dýr á ári hér í Austur-
Húnavatnssýslu. Sú tala yrði fljót
að margfaldast.
Eðlilegt er að sú spurning komi
upp í huga þeirra, sem láta sig
en þeir kasta frá sér reynslu kyn-
slóðanna, einmitt í samskiptum við
lífríki landsins, sem þróast hefir
gegn um ár og aldir. Þeir, og ýms-
ir aðrir, sem leggja orð í belg, um
þessi umræddu mál, og tala t.d.
fyrir því að hlaða upp í skurði til
þess að endurlífga votlendið og til-
vist vaðfuglanna, ættu að hugleiða
hvort virkilega er samræmi í málf-
utningnum, því varla er hægt að
hugsa sér að þeir hinir sömu vilji
fjölga fuglum til þess að vera æti
fyrir tófuna.
Þeir sem þekkja þessi mál líta á
staðreyndir af raunsæi og mynda
sér skoðanir út frá þeim forsendum.
Höfundur er fyrrverandi bóndi og
búsettur á Blönduósi.
A að margfalda
refastofninn?
UMRÆÐUR um að
bregða til þeirrar ný-
breytni í atvinnuhátt-
um þjóðarinnar að
hætta, að miklu leyti,
við eyðingu refa urðu
til þess að ég fór að
fletta upp fréttapistl-
um mínum frá undan-
förnum nokkrum
árum, um refaveiðar
hér í Austur-Húna-
vatnssýslu. Aðeins er
líka skyggnst norður
fyrir sýslumörkin, til
Skagfirðinga vestan
Héraðsvatna, því lítið
mun rebbi taka tillit til
hreppa og sýslumarka
á svæðinu. Það vill líka þannig til
að tófuvaður virðist vera meiri á
þessu umrædda svæði, þ.e. milli
Blöndu og Héraðsvatna, heldur en
t.d. vestan Blöndu, hvað sem því
veldur.
Ég birti aðeins helstu niðurstöður
úr umræddum pistlum, sem spanna
yfir árin 1990 til og með árinu er
hefír svo til lokið göngu sinni og
er því marktækt í samanburðinum.
í Austur-Húna-
vatnssýslu voru alls
unnin 104 dýr, sem að
mestu var vorvinnsla á
grenjum. Þrátt fyrir að
ekki voru unnin 3
greni, sem vitað var
þó um, vegna aðhalds
um vinnslukostnaðinn.
Á þessum, því miður
ekki samfelldum, veiði-
tölum sést að viðkom-
an er mikil hjá tóf-
unni. Veiðimenn telja
að um 4 hvolpar séu
undir hverri læðu, að
meðaltali, og geti orðið
8 til 10.
Viðkoman er því
býsna mikil og búsældarleg. T.d.
fer ekki á milli mála með læðuhvolp-
inn, sem refaskytta á Skagströnd
tók heim með sér og ól upp sem
húsdýr og leikfélaga barnanna, en
er kom fram á veturinn nagaði sú
Grímur
Gíslason
BIODROGA
Lífrænar jurtasnyrtivörur
BIODROGA
OXYGEN
FORMULA
Nýtt
dag- og næturkrem
BIODRQGA
OXYGEN
FORMUtA
BIODROGA
ÖXYGÉN FÖRMULA
1VA3ACHTPBJEGH
• fWiM&actt uwj*
BAOi'N PARiS
VJTAMIN
HONiG WASKÍ
I
|
II
BlC)DROGA
0XYGEN FORMUIA Sj
AKTlV-TAGtSPFtEöe
1.995 krónur.
Bankastræti 3, sími 551 3635
Staðgreiðsluafsláttur.
Póstkröfusendum,
Ingólfsapótek, Kringlunni; Lilja, Stillholti, Akranesi;
Stjörnuapótek, Akureyri; Hilma, Húsavík.
Góður
í samanburði
LSÍ. Verð frá
979.000 k,
HYUriDBI
til framtiðar
HpII^ÍHMWéMIÍIHHWhhISBMÉMkIÍ^SbmIM>
Samanburðurinn hjéipar þér að velja rétt
3 dyra bílar HYWNBAI vw TOYOTA OPEL NISSAN 1
Acrent L&i GolfCl Corolla XLi Astra GL Aimera LX
Rúmtak vélar sm2 1341 1398 1330 1389 1392
Hestöfl 84 60 75 60 87
Lengd 4103 4020 4095 4051 4120
Breidd 1620 1696 1685 1691 1690
Vökva- og veltistýri J J J J J
Útvarp + segulb. J J N J/N J
VERÐ ö? 9.000 1.220.000 1.164.000 1.199.000 1.248.000
3 dyra
Neqld vetrardekk fylqja öllum Accent bílum.