Morgunblaðið - 06.12.1996, Qupperneq 56

56 FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
-
Guðmundur
■ Þórarinsson
fæddist í Reykjavík
24. mars 1924.
Hann lést á Land-
spítalanum að
morgni 29. nóv-
ember síðastliðinn.
Foreldrar Guð-
mundar voru Þór-
arinn Magnússon,
f. 29.3. 1895, d.
18.3.1982, skósmið-
ur í Reykjavík, og
Ingibjörg Guð-
mundsdóttir, f. 5.1.
1900, d. 20.6. 1989,
húsmóðir. Systkini: Magnús
Þórarinsson, f. 4.1. 1926, d.
11.6. 1996, trésmiður, Helga
Áslaug Þórarinsdóttir, f. 14.7.
1927, handavinnukennari, Guð-
björg Ólína Þórarinsdóttir, f.
30.11.1929, ritari, Þuríður Þór-
arinsdóttir, f. 10.3. 1932, hús-
móðir. Guðmundur kvæntist
Við voram að koma af knatt-
spymuæfingu á Melavellinum,
nokkrir félagar, haustið 1968 þegar
við rákumst á breiðleitan og bros-
hýran mann. Ég kannaðist strax við
manninn. Hann var tiltölulega ný-
kominn frá Svíþjóð þar sem hann
stundaði þjálfun, svo sögðu blöðin.
Eitt vissi ég vel, að hann kenndi
leikfimi fyrir Vogaskóla niðri í
íþróttahöllinni í Laugardal, þar
hafði ég séð hann og var eldri bróð-
ir minn nemandi hans.
Við strákamir færðum okkur nær
honum og kynntum okkur. Eftir
stutt spjall fékk hann okkur til að
stökkva langstökk án atrennu af
gangstéttarbrún fyrir utan búnings-
klefa okkar. Eftir nokkur stökk var
okkur boðið í unglingakeppni í
gamla ÍR húsinu við Túngötu. Við
þáðum boðið og kvöddum.
Á mótinu sem haldið var nokkrum
dögum síðar var samankominn stór
hópur unglinga, en einnig nokkrir
landsfrægir afreksmenn í frjáls-
íþróttum. Hvílík upplifun og hvatn-
ing, slíkt hafði ég ekki uppiifað.
Þessi stemmning hafði það mikil
áhrif á mig að ég varð að gefa þess-
ari nýju íþrótt tækifæri. Dæmið var
sett rétt upp, unglingakeppni,
íþróttahetjur og ungur þjálfari með
nýjar hugmyndir. Þetta vora mín
fyrstu kynni af Guðmundi Þórarins-
syni og fijálsum íþróttum.
Ég veit að ekki era margir
íþróttaleiðtogar heima sem hafa
haft eins mikil áhrif á stóran hóp
unglinga og íþróttamanna og Guð-
mundur.
Gífurleg þolinmæði, skilningur og
góðmennska voru einkenni Guð-
mundar, svo mikil að allir vildu eiga
hann. Stundum jaðraði við afbrýði-
semi ef nýr fijálsíþróttamaður fékk
meiri tilsögn en maður sjálfur.
Ófáar voru ferðimar uppá Bald-
ursgötu þar sem Guðmundur bjó
lengi, þar var spjallað saman, litið
í blöð og lesnar bækur, en umfram
allt hvatning og nýjar leiðir ræddar
í sambandi við æfingar til að bæta
árangurinn.
Margar urðu ferðirnar um landið
og erlendis, keppnismenn og þjálf-
ari með það markmið að hafa
ánægju af félagsskap hver annars
og minningar úr keppnisferðinni í
ferðatöskunni.
Ég man enn eftir þeim degi er
við sátum saman tveir og ræddum
um framtíð mína í fijálsum. „Það
er kominn sá tími að ég get ekki
sinnt þér eins mikið og ég vil, nú
verðið þið strákarnir að aðstoða
hver annan,“ sagði Guðmundur. Það
var mikið rétt, við vorum orðnir
nógu gamlir til að hjálpa hver öðr-
um, en samt var hönd Guðmundar
alltaf til taks.
Það er erfitt að trúa þvi að okkar
hinsta samverastund skyldi verða
síðastliðið haust. Ég hafði komið
heim til íslands í stutta viðdvöl frá
Bandaríkjunum þar sem ég er bú-
settur. Við sátum saman, drukkum
Elínborgu Jóhann-
esdóttur úr Vest-
mannaeyjum 4.8.
1949, þau slitu sam-
vistum 1962. Börn
þeirra: 1) Jóhannes
Þór, f. 20.5. 1949,
kvæntur Erlu Guð-
jónsdóttur og eiga
þau þijú börn, þau
eru: Guðrún Osk, f.
19.1. 1965, Ragnar
Þór, f. 21.8. 1973,
Björgvin Freyr, f.
30.5. 1977. 2) Krist-
ín Ingibjörg, f. 2.8.
1951, gift Viggó
Hagalín Hagalínssyni og eiga
þau þijú börn, þau eru: Guð-
mundur Jón, f. 16.4. 1977,
Krislján Ingi, f. 9.6. 1981, Elín
Þóra, f. 18.3. 1986.
Utför Guðmundar fer fram
frá Fríkirkjunni í Reykjavík í
dag og hefst athöfnin klukkan
15. Jarðsett verður í Gufunesi.
kaffi og ræddum um þátíð, nútíð
og framtíð. Alltaf var jafn ánægju-
legt að vera í hans nærveru.
Elsku Guðmundur minn, mér
þótti meira en vænt um þig, þakka
þér fyrir þolinmæðina, skilninginn,
góðmennskuna og allan þann tíma
sem þú gafst mér. Ég mun reyna
eins og svo margir aðrir, sem þú
hafðir áhrif á, að gera rneira en
alltaf bara að þiggja. Að gefa öðram
var líf þitt og þannig vildir þú að
við yrðum. Guðmundur minn, nú ert
þú í öðram heimi sem færist öllum
nær. Þakka þér samveruna þar til
síðar.
Óskar Jakobsson.
Kveðja frá íþróttafélagi
Reykjavíkur
Þegar Guðmundur Þórarinsson
er kvaddur er ÍR-ingum efst í huga
mikið þakklæti fyrir heilladijúgt
áratugalangt starf hans í þágu fé-
lagsins. Ekki aðeins á sviði þjálfun-
ar heldur einnig að félagsstörfum.
Hann tók fyrst að sér þjálfun hjá
félaginu árið 1952 og álíka snemma
lá leið hans inn í aðalstjórn félags-
ins og deilda. Þar var nærvera hans
óskað sakir þess hversu ráðagóður
hann var og fús til að taka þátt í
lausn viðfangsefna og vandamála
félagsins. Frá því Guðmundur kom
til starfa í ÍR og allt til dauðadags,
í rúmlega 40 ár, átti félagið hug
hans allan. Naut það starfskrafta
hans og áhuga með einum eða öðr-
um hætti til hinstu stundar.
Guðmundur naut virðingar og
hylli langt út fyrir raðir ÍR. Hann
var dáður af skjólstæðingum sínum
í Öskjuhlíðarskóla þar sem hann
kenndi 1968-94, veitti samtökum
íþróttakennara forystu um skeið,
var formaður Lyftingasambandsins
og fyrstur íslendinga sæmdur sér-
stakri heiðursviðurkenningu nor-
ræna lyftingasambandsins, auk þess
sem hann var sæmdur mörgum
æðstu viðurkenningum íþrótta-
hreyfingarinnar fyrir störf sín.
Guðmundur gaf mikið af sér í
þágu ÍR og liðsmanna þess. Svo
mikið, að félagið stendur í ómældri
þakkarskuld við hann. Vegna fram-
lags hans þótti hann sjálfkjörinn
heiðursfélagi en Guðmundur var
tekinn í tölu heiðursfélaga ÍR í
fyrra á miklum tímamótum í tæp-
lega 90 ára sögu félagsins, er það
vígði nýtt heimili við Skógarsel.
Má segja, að með því hafi flutningi
félagsins í Breiðholt verið að fullu
lokið en allt frá 1929 höfðu höfuð-
stöðvar þess og hjarta verið í ÍR-
húsinu við Túngötu. Þar átti Guð-
mundur góðar stundir. Þar steig
margur unglingurinn sín fyrstu
íþróttaspor undir leiðsögn Guð-
mundar. Upp úr því umhverfi og
undan handaijaðri hans náðu sumir
þeirra árangri á heimsmælikvarða.
Af þeim sökum hafði Guðmundur
sterkar taugar til ÍR-hússins, beitti
sér fyrir því að það yrði sem lengst
í notkun og hafði því með höndum
umsjón þess lengi.
Á vettvangi ÍR er skerfur Guð-
mundar í þágu fijálsíþróttamanna
mestur en einnig þjálfaði hann tals-
vert í öðram deildum. Eftir að hann
kom heim 1967 eftir nokkurra ára
dvöl í Svíþjóð lagði hann granninn
að og byggði fijálsíþróttastórveldi
sem vann sigur í Bikarkeppni FRÍ
16 ár í röð og 17 sinnum alls 1972-
1989. Margir afreksmanna félags-
ins á þessum tíma stigu sín fyrstu
spor í Hljómskála- og Breiðholts-
hlaupum IR, nýjung sem Guðmund-
ur innleiddi í íþróttastarfsemina hér
á landi 1969 og átti meiri þátt í
miklum uppgangi í fijálsum hér á
landi á áttunda áratugnum en flest-
ir gera sér grein fyrir.
En það er ekki aðeins ÍR, sem
stendur í þakkarskuld við Guðmund.
Það gera fjölmargir liðsmenn fé-
lagsins einnig. Þeir sjá ekki aðeins
á eftir góðum félaga heldur einstak-
lega kærum vini. Manni sem tók
þeim með opnum örmum sem ungl-
ingum, gaf sér ætíð góðan tíma til
að tala við þá og hlusta, leiðbeindi
af alúð í íþróttum en ræktaði mann-
kosti þeirra ekki síður. Huggaði og
herti og skilaði þjóðfélaginu betri
einstaklingum.
Söknuður allra ÍR-inga er mikill
er Guðmundur Þórarinsson fellur
frá. Meiri er þó söknuður fjölskyldu
hans og ástvina. Sendir félagið þeim
innilegar samúðarkveðjur.
F.h. stjómar ÍR,
Ágúst Ásgeirsson.
Síminn hringdi hér í Austin í
Texas frá íslandi og mér var til-
kynnt lát Guðmundar Þórarinsson-
ar. Víst er að margur maðurinn
fékk sömu sorgarfregn víðs vegar
um heiminn, því Guðmundur teng-
ist mörgum sterkum böndum sem
nú er harkalega rykkt í. Sannarlega
á ég margar góðar minningar um
Gumma Þór í gegnum ÍR. Eftir
fréttina sat ég lengi og rifjaði upp
liðinn tíma og staði sem Guðmund-
ur tengist: IR-húsið við Túngötu,
Melavöllurinn, hvítasunnuferðir í
Pétursey, æfingaferð til Bretlands,
fundir heima hjá Guðmundi og í
Öskjuhlíðarskóla, Víðavangshlaup
ÍR, Hljómskálahlaupin, Breiðholts-
hlaupin, Baldurshaginn, bikarfund-
ir og bikarsigrar, öll mótin og ferð-
irnar... lengi mætti enn telja.
Ávallt var Guðmundur úrræðagóð-
ur, þrautseigur og er ein minning
mér ofarlega í huga sem tengist
þeim eiginleikum hans. Guðmundur
var þjálfari í ferð fjögurra fjórtán
ára ungmenna á Andrésar andar-
leikana í fijálsum íþróttum í Karl-
stad í Svíþjóð sumarið 1977. Ég
var í þessum hópi og lá leiðin með
lest frá Osló til Karlstad. Áfanga-
stað náðum við rétt upp úr mið-
nætti og hröðuðum við okkur syfju-
leg út úr lestinni. Á leiðinni til
hótelsins uppgötvaði ég að glænýja
og góða myndavélin mín, ferm-
ingargjöf frá systkinum mínum,
varð eftir í lestinni. Angist mín var
mikil, en Guðmundur tók málið í
sínar hendur. Þegar á hótelið kom,
hringdi hann á þær lestarstöðvar
sem lestin stoppaði á til að athuga
með myndvélina. Það kom síðar á
daginn að vélin fór alla leið til
Stokkhólms með lestinni og vegna
hringinga Guðmundar var vélin
send til mín í pósti til íslands.
Gummi okkar er grunnurinn að
mörgum góðum og uppbyggjandi
aðgerðum sem ég ásamt mörgum
öðrum höfum notið góðs af og mun-
um búa að um ókomin ár. Það er
oft erfitt að vera fjarri og geta ekki
verið með gömlum vinum í sameig-
inlegri sorg sem og gleði. Nú á sér
slíkur sorgartími stað. Fjölskyldu
Guðmundar Þórarinssonar allri
sendi ég hugheilar samúðarkveðjur
vegna fráfalls hans.
Með ÍR-kveðju.
Stefán Þór Stefánsson,
Austin, Texas.
Þær eru margar kærar minning-
arnar sem kallaðar eru fram nú
þegar Guðmundur Þórarinsson er
kvaddur hinsta sinn. Æfingamar á
Melavellinum, Hljómskálahlaupin,
GUÐMUNDUR
ÞÓRARINSSON
Breiðholtshlaupin, kastmótin, þrek-
æfingamar í ÍR-húsinu, allar stund-
irnar á Baldursgötunni, ferðirnar á
getraunasölustaðina og keppnis-
ferðir innanlands og utan. Guð-
mundur var miðpunkturinn í öllu
starfi fijálsíþróttadeildar ÍR stærst-
an hluta þess aldarfjórðungs sem
liðinn er síðan ég kom fýrst í hópinn
hans. Æfingar vora að færast frá
gamla Melavellinum inn á Laug-
ardalsvöll á þessum tíma en Mela-
völlurinn og umhverfi hans var enn
aðalmiðstöð æfinganna. í Hljómská-
lanum hélt Guðmundur hlaup um
helgar sem einkum voru haldin fyr-
ir börn og unglinga. í þessum hlaup-
um voram við mörg sem hófum
okkar fijálsíþróttaiðkun. Það var
stutt af vellinum upp á Baldursgötu
þar sem Guðmundur bjó og þangað
var oft farið eftir æfingar og einnig
á öðrum tímum því segja má að þar
hafi alltaf verið opið hús. Þar var
ógrynni bóka og í hverri viku komu
ný tímarit um fij álsíþróttir. Við
lærðum íþróttasöguna um leið og
við fylgdumst með því sem var að
gerast í frjálsíþróttaheiminum.
Þama fengum við, sem vorum að
byija, fijálsíþróttabakteríuna fyrir
lífstíð.
Guðmundur þjálfaði allar greinar
og alla flokka og var vaktin á vellin-
um oft löng. Guðmundur undirbjó
pg sá um skipulag allra móta hjá
ÍR og var sólarhringurinn því oft
undirlagður. Hann kallaði síðan til
gamla ÍR-inga og nýja þegar á
þurfti að halda. Hann lagði mikla
áherslu á að halda gömlum hefðum
og Víðavangshlaup ÍR var honum
sérstaklega hjartfólgið og hann
lagði metnað í að staðið yrði vel að
því. En Guðmundur var einnig alltaf
með hugmyndir að nýjungum í
starfinu. Óskjuhlíðarhlaup og Gaml-
árshlaup, sem nú er tveggja áratuga
gamalt era aðeins tvö dæmi um við-
burði sem Guðmundur kom á og
skipulagði. Það er víða í starfinu í
dag sem byggt er á granni sem
hann lagði. Félagsþátturinn í hans
starfi var stór og mesta uppbygg-
ingin felst í þeim stóra hópi IR-inga
sem alltaf mun búa að starfí hans.
Guðmundur var mikill leiðtogi og
lét vel að vera í forsvari, bæði sem
skipuleggjandi íþróttaviðburða og
sem fararstjóri í keppnisferðum,
enda voru honum falin mörg
ábyrgðarmikil verkefni. í keppnis-
ferðum hafði enginn áhyggjur ef
Guðmundur var með í för. Hann
hafði einnig þannig áhrif í ÍR-liðinu
sem hann byggði upp. Menn smit-
uðust af því hugarfari Guðmundar
að leggja vinnu og metnað í öll verk-
efni, jafnt lítil sem stór og jafnt
auðveld sem krefjandi.
Þrátt fyrir heilsuleysi hin síðari
ár og að hann væri fyrir allnokkru
hættur þjálfun fylgdist Guðmundur
alltaf með starfinu af áhuga. Hann
lá aldrei á skoðunum sínum og
sagði okkur hvað honum fyndist
ætti að gera á annan hátt, þannig
þekkti maður Guðmund. Það höfðu
skipst á skin og skúrir hjá ÍR síðan
Guðmundur hætti sem aðalþjálfari.
Það var því ánægjulegt að Guð-
mundur skyldi ná að fylgjast með
Bikarkeppninni sl. sumar og sjá að
ÍR-liðið væri að nálgast sinn fyrri
sess. Þar hitti hann marga gamla
félaga og hafði hann mikla ánægju
af.
Þrátt fyrir styrk Guðmundar í
heilsuleysi hans voru takmörk fyrir
því hvaða áföllum hann gat tekið.
Síðasta skiptið sem ég sá hann
ganga milli heimilis síns og Ingu
Stínu dóttur hans fór hann hægt
yfir og naut stuðnings dóttursonar
síns á göngunni. Þá var desember
að nálgast og ég hugsaði að nú
færi líklega að styttast í að Guð-
mundur kæmist til Hveragerðis þar
sem hann hefur oft náð að endurnýj-
ast vel. Það var fjarlægt að endalok-
in væru svo nærri og mér fannst
ég ætti eftir að ræða svo margt við
hann.
Störf Guðmundar verða aldrei
fullmetin en á þessari stundu er
þakklæti efst í huga og minningin
um hann mun lifa. Við Oddný send-
um Ingu Stínu og Jóa, þeirra fjöl-
skyldum og öðram aðstandendum
innilegustu samúðarkveðjur.
Gunnar Páll Jóakimsson.
Það er skammt stórra högga á
milli í fijálsíþróttahreyfingunni.
Fyrir skömmu féll Ólafur Unnsteins-
son frá, löngu fyrir aldur fram, og
nú er fallinn í valinn Guðmundur
Þórarinsson. Þessir tveir menn áttu
það sameiginlegt að vera sérstakir
áhugamenn um fijálsar íþróttir og
fylgdu þeim áhuga eftir með starfi
sínu, orðum og gerðum. Guðmundur
var lærður íþróttakennari og kenndi
fþróttir við marga skóla, síðast í
Óskjuhlíðarskólanum frá 1968.
Hann var fijálsíþróttaþjálfari um
áratugaskeið, lengst af hjá ÍR, þar
sem hann var heiðursfélagi en þjálf-
aði einnig í Svíþjóð og íslenska
landsliðið í fijálsum íþróttum og fór
sem slíkur með íslensku keppendun-
um á Ólumpíuleikana 1976 og 1980.
Auk þess þjálfaði Guðmundur lyft-
ingamenn og í ýmsum öðram
íþróttagreinum.
I stuttu máli má segja að hann
hafi helgað íþróttunum líf sitt og
lífshlaup hans markaðist af því. Þar
vora þeir Ólafur Unnsteinsson og
Guðmundur á sama báti og þrátt
fyrir mótbyr í fijálsum um nokkurra
ára skeið, létu þeir félagamir ekki
deigan síga og vöru hvarvetna
mættir til leiks, til að blása lífs-
þrótti og eldmóði í þá sem lögðu
leið sína á æfingar til þeirra. Og
reyndar hvarvetna þar sem við var
komið. Nú eru þeir báðir horfnir
yfir móðuna miklu, með stuttu milli-
bili, og skilja eftir sig stórt skarð.
Guðmundur var skemmtilegur
maður, hress, ákveðinn, glaðbeittur.
Ósérhífinn og þrautseigur. Stundum
jafnvel harðskeyttur. Hvort heldur
vestur í gamla ÍR húsi, suður á
Melavelli, inn í Laugardal, á fundum
eða mótum íþróttamanna, var Guð-
mundur mættur til að stappa stálinu
í sína menn, rökræða um þjálfun
og afrek, glettast og gantast, ávallt
undir því formerki og forsendu að
íþróttir væru gulls ígildi. Síðast hitti
ég Guðmund í stúkunni á Laugar-
dalsvellinum. Þar sat hann og fylgd-
ist með fijálsíþróttamóti. Ég heils-
aði upp á hann og áttaði mig á því
að sjón hans hafði enn hrakað. Nú
sá hann vart mig, hvað þá keppend-
uma út á leikvanginum. Það aftraði
honum ekki frá því að mæta. Þótt
sjónin væri biluð, var hugurinn á
sínum stað, ákafinn og eftirvænt-
ingin, hvernig unga fólkinu, hinu
upprennandi afreksfólki, gengi, í
þeirri íþrótt sem hann unni. Sem
hann lifði fyrir og dó.
íslensk íþróttahreyfíng þakkar
Guðmundi Þórarinssyni fyrir öll
hans miklu og góðu störf fyrir æsku
þessa lands í hálfa öld.
Ellert B; Schram,
forseti ÍSÍ.
Varla get ég hugsað um fijáls-
íþróttir án Guðmundar Þórarinsson-
ar. Fyrir mér sem barni og unglingi
voru fijálsíþróttir Guðmundur Þór-
arinsson. Við fráfall hans hefur
fijálsíþróttahreyfingin misst einn af
máttarstólpum sínum. Guðmundur
var hugsjónamaður, mikill foringi,
ráðagóður og hjálplegur. Hann hafði
ákveðnar skoðanir sem hann kunni
vel að láta í ljósi. Allt sem hann
gerði fyrir fijálsíþróttahreyfinguna
og þá sérstaklega ÍR er kapítuli sem
ekki kemst í þessar línur sem hér
eru festar á blað. Guðmundur snerti
líf margra. Ég er ein þeirra sem var
svo lánsöm að fá að kynnast honum
sem barn, fyrst ellefu ára gömul í
Þríþraut FRÍ og Æskunnar. Guð-
mundur stjórnaði þá úrslitakeppn-
inni á Laugarvatni af miklum dugn-
aði. í nógu var að snúast hjá honum
en samt gaf hann sér tíma til að
taka eftir lítilli feiminni stelpu sem
sýndi ágæta tilburði í hlaupum og
stökkum og bauð henni að koma
að æfa hjá IR þar sem hann var
aðalþjálfari. Ekki varð nú úr að ég
færi strax á æfingu aðallega vegna
feimni og Guðmundi hafði láðst að
segja mér hvar ég ætti að mæta.
Ég vissi ekki þá að ég hefði getað
spurt um Guðmund Þórarinsson í
hvaða íþróttahúsi sem var í bænum
og mér hefði verið vísað til hans,
svo þekktur var hann í íþróttaheim-
inum. En að tveimur árum liðnum
lágu leiðir okkar saman að nýju í
sömu keppni. Upp frá því hófst
«
I
«
i
i
í
<
(
(
I
(
l