Morgunblaðið - 14.12.1996, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
LAUGARDAGUR 14. DESEMBER 1996 17
Malasískur
skipakóngur
kaupir Danyard
Kaupmannahöfn. Morgnnblaöið.
___________ÚRVERINU__________
Engin kennsla á þriðja
stigi í fyrsta sinn í
sögn Stýrimannaskólans
Aðeins fjórir nemendur sóttu um farmanninn í haust
STÝRIMANNASKÓLINN í Reykjavík.
BJORGUN Danyard skipasmíða-
stöðvarinnar í Frederikshavn og
Álaborg kemur úr austri, nánar
tiltekið frá Malasíu. Skipasmíða-
stöðin, sem er í eigu Lauritzen-
samsteypunnar, stefndi í átt að
gjaldþroti, þar sem stöðin hefur
verið rekin með tapi undanfarið,
þó eftirspum hafi verið eftir skip-
um hennar. Nú hefur Dato Amin
Shah skipakóngur í Malasíu boðist
til að greiða 600 milljónir danskra
króna fyrir 48% hlutabréfa í stöð-
inni. Shah fullyrðir að hann hafi
áhuga á að reka stöðvarnar áfram,
en sé ekki aðeins á höttunum eftir
þekkingu og reynslu stöðvarinnar.
Því munu 1.700 starfsmenn stöðv-
arinnar að öllum líkindum halda
vinnunni.
Á fyrri hluta ársins var tap
Danyard 460,2 milljónir danskra
króna, en var á sama tíma í fyrra
72,3 milljónir. Áætlað tap í ár er
560 milljónir. Stöðin er að byggja
7 tankskip og 2 feijur, sem mikill
áhugi er á. Við smíðamar hefur
verið þróuð ný tækni og þykja
báðar skipsgerðirnar merkar nýj-
ungar á sínu sviði, en áætlanir um
smíðarnar hafa ekki staðist. Skipin
hafa því orðið mun dýrari en ætlað
var, auk þess sem markaðsaðstæð-
ur hafa verið óhagstæðar svo og
SÆNSKA húsnæðislánastofnunin
Statshypoteket var í gær seld
Handelsbanken fyrir 23 milljarða
sænskra króna, sem jafnframt er
hæsta sala í reiðufé er farið hefur
fram í Svíþjóð. Nýi bankinn verður
sá stærsti í Svíþjóð. Statshypotek-
et var áður í eigu ríkisins en hefur
verið einkavætt og átti ríkið 34
prósent í henni. Erik Ásbrink fjár-
málaráðherra hefur lagt blessun
sína yfir söluna, en hann lagðist
fyrir skömmu eindregið gegn því
að tryggingafélagið Skandia
keypti Statshypoteket.
Með kaupunum myndast nýr
risi á sænskum og norrænum lána-
gengi Bandaríkjadals. í lok síðasta
árs vom gerðar ráðstafanir til að
leysa vandann við smíðamar, en
þær hafa ekki skilað tilætluðum
árangri.
Dato Amin Shah er umsvifamik-
ill skipakóngur í Asíu, en hefur
hingað til ekki starfað í Evrópu. í
viðtali við danska sjónvarpið full-
yrti hann að ekki væri ætlunin að
hirða tækniþekkingu úr fyrirtæk-
inu og láta það síðan kollsigla,
heldur væm kaupin liður í áætlun
hans um að koma undir sig fótun-
um í evrópskum skipasmíðum.
Bæði starfsmenn og bæjarstjórn í
Álaborg og Frederikshavn vonast
því til að ekki þurfí að koma til
uppsagna og að salan tryggi
áframhaldandi starfsemi stöðv-
anna.
Lauritzen samsteypan hefur þeg-
ar þurft að leggja umtalsverðar
upphæðir í skipasmíðastöðina og
lagði á síðasta ári 400 milljónir í
hana. Eftir sölu á 48% hlutabréfa
til Shah ætlar samsteypan að halda
eftir ijórðungi bréfa í Danyard, en
leitar danskra aðila til að kaupa
27 prósent bréfanna til að halda
meirihluta í höndum Dana. Leitað
hefur verið til lífeyrissjóða, en hing-
að til hefur áhuginn verið takmark-
aður.
markaði. Ársvelta stofnananna
tveggja er 870 milljarðar, sem
samsvarar helmingi sænskrar
þjóðarframleiðslu. Það eina, sem
hugsanlega gæti staðið í vegi fyr-
ir kaupunum, er að sænska sam-
keppnisstofnunin samþykkti hana
ekki. Nýja stofnunin hefur ekki
hlotið nafn, en talsmenn Handels-
banken hafa látið í Ijós ósk um
að halda báðum nöfnunum, sem
njóti bæði mikils trausts. Stefnt
er að því að nýi bankinn hafí 35%
af húsnæðislánum og einstakl-
ingslánum eftir fimm ár og sitji
að 26% af heildarlánamarkaði
Svía.
ENGIN kennsla er nú á þriðja stigi
Stýrimannaskólans í Reykjavík, en
á því öðlast nemendur réttindi til
skipstjórnar á farskipum. Guðjón
Ármann Eyjólfsson, skólameistari
Stýrimannaskólans í Reykjavík, seg-
ir aðeins fjóra nemendur hafa sótt
um farmanninn sl. haust. Ráðuneyt-
ið hafi talið það of fámennt til að
haida úti náminu. „Það er auðvitað
mjög óviðunandi fyrir þá nemendur,
sem settust í skólann á sínum tíma,
að geta ekki fengið að ljúka nám-
inu. Það verður bara að segjast eins
og er að Islendingar virðast ekki
hafa orðið efni á því að mennta fólk
í sjávarútvegi. Á sama tíma og innan
við 25 milljónum kr. var í fyrra var-
ið til reksturs Stýrimannaskólans,
var 120 milljónum veitt til Bænda-
skólans að Hólum. Auk þess höfum
við ekki fengið fjárveitingar til þess
að ljúka byggingu skólahúsnæðisins
sem er að mínu mati þjóðinni til
skammar enda 51 ár liðið siðan hús-
ið var fyrst vígt.“
Þetta er í fyrsta skipti í sögu Sjó-
mannaskólans, sem stofnaður var
árið 1891, sem 3. stiginu er ekki
haldið úti, að sögn Guðjóns. „Ég fór
mjög ákveðið fram á aukafjárveitingu
til skólans í haust vegna þess að ég
er sannfærður um að þeir 27 nemend-
ur, sem núna eru á 2. stigi, komi
flestir til með að fara á 3. stigið á
næsta ári, verði boðið upp á það þá.“
Ráðuneytið vill að
lágmarki tíu nemendur
Fram til ársins 1988 voru nem-
endur á 3. stigi að jafnaði tólf til
fímmtán talsins, en síðan hafa verið
frá fímm nemendum og upp í ellefu
mest og í fyrra útskrifuðust níu far-
menn. Síðustu 16 árin hafa að með-
altali verið á 3. stigi ellefu nemendur.
Guðjón segir að 4. stigs námi, sem
tekur til skipstjórnarréttinda á varð-
skipum, sé haldið úti þegar Land-
helgisgæslan óski þess og síðast
hafi það verið gert árið 1994. Hins-
vegar hafi ráðuneytið tekið ákaflega
illa í það ef nemendur eru undir tíu
talsins í 3. og 4. stigi.
FISKISTOFA hefur sent út úthlut-
un á endanlegum kvóta í grálúðu
og langlúru fyrir yfírstandandi fisk-
veiðiár, en þetta er í fyrsta skipti
sem þessar tvær tegundir eru
kvótabundnar. Að sögn Þorsteins
Áhyggjur FFSÍ
Formannaráðstefna Farmanna-
og fiskimannasambands íslands,
sem haldin var á Akureyri fyrir
skömmu, lýsir furðu sinni á afstöðu
Alþingis til fíárveitinga til reksturs
Stýrimannaskólans í Reykjavík og
skorar á það að bæta nú þegar úr
því ófremdarástandi sem þar ríkir.
Ráðstefnan vekur sérstaka athygli
á þeirri alvarlegu staðreynd að á
þessu skólaári skuli 3. stig við Stýri-
mannaskólann í Reykjavík ekki vera
starfrækt og þeim nemendum, sem
sóttu um skólavist til áframhaldandi
náms sem þeir hófu tveimur árum
fyrr, var vísað frá:
Leiðir til skorts á
skipstjórnarmönnum
„Sú minnkandi aðsókn að skip-
stjórnarnámi sem átt hefir sér stað
á undanfömum árum mun óhjá-
kvæmilega leiða til þess að skortur
verði á skipstjórnarmönnum með
fyllstu atvinnuréttindi til starfa á
kaugskipum og varðskipum eftir fá
ár. í þessu sambandi minnir ráð-
stefnan á að FFSÍ hefur, um árabil,
hvatt til og reyndar tekið þátt í til-
lögugerð sem lýtur að endurskipu-
lagningu skipstjórnarnámsins sem
ráðstefnan telur, til lengri tíma litið,
vera lykilinn að því að unga menn
og konur fýsi að nema skipstjómar-
Þorsteinssonar hjá Fiskistofu var
úthlutað miðað við aflareynslu síð-
ustu þriggja ára, frá 1. júní 1993
til 31. maí 1996.
í steinbít er aflamarkið 7.560 tonn
og 883 í langlúru. Um fiskveiðiára-
fræði og leggja fyrir sig skipstjórn-
arstörf, en án árangurs hingað til.
Með tilliti til þess sem að framan
segir lýsir ráðstefnan yfir ánægju
með framkomnar tillögur „um skip-
an skipstjórnarnáms" sem mennta-
málaráðuneytið sendi frá sér í júní
sl. þó einhverju þurfí að víkja þar
til, sbr. t.d. athugasemdir FFSÍ
dags. 2. ágúst 1996. Ráðstefnan
leggur áherslu á að menntamála-
ráðuneytið geri nú gangskör að því
að ijúka við tillögumar sem allra
fyrst svo hægt verði að hefjast
handa við undirbúning að gildistöku
þeirra. í þessum efnum telur ráð-
stefnan að tími framkvæmdanna sé
löngu kominn.
Ráðstefnan tekur undir allar til-
lögur skólanefndar Stýrimannaskól-
ans í Reykjavík sem koma fram í
umsögn hennar um tillögur mennta-
málaráðuneytisins, ekki síst að skól-
inn verði einn þeirra framhaldsskóla
sem bjóði upp á nám á sjávarútvegs-
braut, en ekki einungis sérgreina-
hluta hennar eins og tillögur ráðu-
neytisins gera ráð fyrir. Leggur ráð-
stefnan líkt og skólanefndin áherslu
á að skólinn fái fjárveitingu í þessu
skyni á fjárlögum fyrir árið 1997
þannig að hann geti boðið upp á
kennslu á sjávarútvegsbraut haustið
1997 og kennsla fagnáms samkv.
nýju kerfi geti mögulega hafíst
haustið 1998.“
mótin, sem voru þann 1. september
sl., var 80% af leyfílegu magni út-
hlutað til flotans til bráðabirgða, en
nú hefur endanleg úthlutun fyrir
fískveiðiárið allt farið fram, að teknu
tilliti til allra athugasemda.
Sænska húsnæðislánastofnunin seld
Handelsbanken
hreppti hnossið
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
Kvóti á steinbít o g langlúru
Cindy Crawford veit, hvemig hún sameinar
glæsileika og ímynd med stil frá heimsins
stærstu hönnudum. Hversdags og vid hátkfleg
tækifæri velur hún Omega. “Trust your
judgement, trust Omega” - Cindy Crawförd
l^meBall
KRINGLUNNI
S 553-1199
NEW Gm^telLaJiari
18k Gull og/eda stál.
Hert safirgler.