Morgunblaðið - 23.04.1997, Síða 44

-44 MIÐVIKUDAGUR 23. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
+ Guðrún Jenný
Jónsdóttir
fæddist á Fitjum,
Hrófbergshreppi,
Strandasýslu, 3.
apríl 1914. Hún lést
á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur 12.
apríl síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Jón Arnason
og Helga Tómas-
dóttir. Systkini
Guðrúnar: Helga
Guðbjörg, f. 11.7.
1895, Árni Eyþór,
f. 22.11. 1896, Jón
Þorkell, f. 18.7.1898, Hólmfríð-
ur, f. 6.1. 1901, Guðmundur
Gísli, f. 9.12. 1902, Sveinn, f.
27.2.1905, Finnur, f. 15.9.1907,
og Guðjón, f. 22.12.1909. Systk-
Elsku Rúna, með þér er farinn
stór hluti úr lífí okkar. Heimsóknim-
ar í Grindavík vom fastur punktur
í tilvemnni.
Ég man eftir, í fyrstu heimsókn
inni í Grindavík, hvað þið hjónin
kuð vel á móti mér sem eins konar
tengdasyni. Handtak Áma var sér-
stakt, ekki bara af því hann var með
einn svona auka litlaputta heldur var
þetta traust handtak manns sem
hafði mikið reynt. Manns sem hafði
sem skytta í Björgunarsveitinni Þor-
bimi átt þátt í að bjarga mörgum
mannslífum af skipum sem strandað
höfðu í brimrótinu sem lemur strönd-
ina í nágrenni Grindavíkur.
í slysavarnamálum stóðst þú þétt
við hlið manns þíns og vannst mjög
#rnfúst starf fyrir kvennadeild
slysavarnafélagsins í Grindavík.
Varst þar m.a. einn af stofnendum
og formaður um tíma. Var starf
þitt þar svo mikils metið að þú varst
inin eru öll látin
nema Jón Þorkell
sem dvelur á Elli-
og hjúkrunarheim-
ilinu Grund.
Fyrri eiginmaður
Guðrúnar Jennýjar
var Guðmundur Jó-
hann Guðmunds-
son, hann fórst með
færeysku skipi árið
1938. Seinni eigin-
maður hennar var
Árni Guðjón Magn-
ússon, f. 3.11. 1914,
d. 18.1. 1987. Barn:
Erna Guðmunds-
dóttir, f. 16.6.1932, d. 2.1.1964.
Útför Guðrúnar Jennýjar
verður gerð frá Grindavíkur-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 14.
sæmd gullmerki SVÍ fyrir störf þín.
Meðan þið Erna töluðuð um eitt-
hvað_ sem konur tala um horfðum
við Árni gjarnan á enska fótbolt-
ann. Hann var ófáanlegur til að
íialda með einhverju liði, „mér finnst
bara gaman að sjá hvað þeir leika
vel á milli sín,“ sagði hann.
Eftir að Árni dó kom það svolítið
í minn hlut að halda við litla gróður-
húsinu. En þar áttir þú margar
góðar stundir. Hreykin varstu er þú
sýndir okkur stóru rósirnar sem
voru að springa út. Ég læt það
flakka núna að þetta hús var nú
frekar lélegt en það gerði sitt gagn.
Rúðurnar vildi fjúka úr í verstu
veðrunum og þá þurfti að tjasla ein-
hveiju í götin. Þá kom vel í Ijós hve
góða reglu þú hafðir á hlutunum.
Þú fjarstýrðir mér út í bílskúr, „í
miðskúffunni er skrúfjárn og töng
upp við veginn, bak við sjónvarps-
kassann eru krossviðsplötur undir
MINNINGAR
dagblaði, í næst efstu hillunni eru
spennur til að festa þær“ o.s.frv.
Þú hafðir ótrúlega hæfíleika til að
muna hvar allt var og allur frágang-
ur á öllu var úthugsaður.
Þú misstir fyrri manninn þinn,
Guðmund Jóhann Guðmundsson,
árið 1938 með færeysku skipi sem
fórst í óveðri. Það sagði mér gömul
kona að þið hefðuð þótt svo glæsi-
legt par að af bar. Með honum átt-
ir þú eina dóttur, Ernu, sem varð
mikil listakona en aftur var að þér
harmur kveðinn er hún lést úr erfið-
um sjúkdómi aðeins 31 árs gömul.
Fyrst þegar við komum með böm-
in í heimsókn í Grindavík varst þú
nú kannski engin barnagæla, þú
varst ekkert vön að hafa börn á
heimilinu og hafðir áhyggjur af að
eitthvað kynni að brotna eða aflag-
ast, varst kannski búin að mynda
smá brynju sem þú vildir ekki hleypa
hverjum sem var í gegnum eftir
bitran ástvinamissi. En nú síðustu
árin var brynjan alveg horfín,
„svona leyfið þeim að hlaupa, þau
skemma ekkert“ var viðkvæðið, þú
fylgdist vel með börnunum, heilsu
þeirra og skólagöngu og hlustaðir
meira að segja á körfuboltasögur,
þó hann hafí nú kannski ekki verið
þitt aðaláhugamál. Kölluðu þau þig
aldrei annað en ömmu Rúnu í dag-
legu tali. Það sem þú gafst þeim
af hjarta þínu síðustu árin veldur
því að þín er sárt saknað hér á heim-
ilinu núna.
Eftirminnileg fjölskylduheimsókn
var farin fyrir jólin í fyrra. Sagðist
ég aðeins ætla að skreppa út í bíl-
skúr að gæta þar að ýmsu. Skömmu
síðar bankar Kjötkrókur uppá með
angandi hangilæri. Gervið var gott
og þú þekktir ekki komumann og
varst nú alls ekkert viss hvort þú
vildir hleypa honum inn. En gerðir
það þó og kynntir fyrir Ketkróki
nöfnu þína og böm hennar en Raggi
væri úti í skúr. Slegið var upp jóla-
balli og ég gat ekki betur séð en
þú skemmtir þér konunglega. Það
var að vísu svolítið áfall er þú upp-
götvaðir hver var hinn raunverulegi
gestur. Þú skammaðir mig ekki
GUÐRUN JENNY
* JÓNSDÓTTIR
neitt en þið nöfnur hlóguð ansi lengi.
Einnig er mér minnisstætt er þú
komst í fyrsta skipti í herbergið
þitt á Hrafnistu í desember síðast-
liðnum, það var mikil gleði í þeim
svip er þú sýndir þá. Enda hafðir
þú lengi beðið eftir þessari stund,
þarna greipst þú lífið að nýju og
öðlaðist aukinn kraft til að taka
þátt í því, kynntist nýju fólki sem
saknar þín nú úr hópnum. Ekki síst
spilafélagarnir, en þær sögðu þig
afar góða spilakonu. Eins og aðrir
beiðst þú eftir vorinu en þá ætlaðir
þú að hafa bílinn hjá þér og þeysa
á honum um göturnar.
Ekki var á þér að sjá að þú ætlað-
ir neitt að fara að kveðja okkur strax
þó komin værir á níræðisaldur. Sem
dæmi um heiðarleika þinn og reglu-
semi hafðir þú fársjúk á banaleg-
unni mestar áhyggjur af því að þú
áttir eftir að borga símareikninginn.
Elsku Rúna, við biðjum algóðan
Guð að gæta þín og huggum okkur
við að hugsa til gleðilegra endur-
funda þinna við ástvini á himnum.
Með innilegu þakklæti fyrir allt sem
þú hefur gefíð okkur.
Ragnar Torfason.
Guðrún Jenný Jónsdóttir, Tungu,
Grindavík, lést laugardaginn 12.
apríl og fer útför hennar fram frá
Grindavíkurkirkju í dag, miðviku-
daginn 23. apríl.
Guðrún var fædd og uppalin við
Steingrímsfjörð í Strandasýslu.
Hún kom hingað til Grindavíkur
árið 1932 með fyrri manni sínum,
Guðmundi Guðmundssyni, en hann
var formaður á bát, er hann átti
með Sigurði Þorleifssyni. Komu þeir
með bátinn hingað frá Hólmavík,
en þaðan höfðu þeir gert út um
sumarið. Höfðu þeir verbúð_ í Vík.
Báturinn hét Hafrenningur. Átti það
nafn eftir að fylgja bátum hér lengi
eftir það. Farnaðist þeim vel þennan
vetur.
Árið 1933 eru þeir báðir orðnir
formenn hjá Einari í Garðhúsum,
Sigurður með mb Eddu en Guð-
mundur með mb Lóu. Báðir bátarn-
ir smíðaðir hér í Grindavík. Stór og
mikil skip, miðað við þann tíma, um
það bil 7 tonn hvor.
Þennan vetur höfðu þau Guðrún
og Guðmundur aðsetur í Krossi, (nú
Hvoli). Þar bjuggu einnig Sigurður
Hilmarsson, sem var háseti hjá
Guðmundi og kona hans, Halldóra
Jónsdóttir og voru þær Guðrún vin-
konur á meðan báðar lifðu. Halldóra
bjó síðar á Bergi í Ytri-Njarðvík.
Þannig var með mig, að árið
1931-1934 sá ég um Lestrarfélag
Grindavikur, sem var fyrsti vísirinn
að Bókasafni Grindavíkur. Var það
til húsa í Kvenfélagshúsinu. Ég man
vel, að Guðrún og Halldóra ásamt
Önnu í Múla voru helstu viðskipta-
menn félagsins, en þær voru allar
ungar og ókunnugar hér og menn
þeirra uppteknir við sjósókn og
frystihúsrekstur. Anna var gift Ingi-
mundi Ólafssyni, er byggði fyrsta
frystihúsið hér í Grindavík, þar sem
fyrirtækið Fiskimjöl og lýsi hóf
starfsemi fyrst. Á þessum árum var
ég ennþá í föðurhúsum á Járngerð-
arstöðum og lá leið mín um hlaðið
á Krossi. Komust þær upp á lagið
með að láta mig taka hjá sér bæk-
ur, sem þær voru búnar að lesa og
koma með nýjar og fékk ég þá góð-
an bita að launum, sem var vel þeg-
ið.
Sá hörmulegi atburður varð urh
vetur, að mb Lóa fórst í róðri. Fimm
menn voru í áhöfn og drukknuðu
þrír en tveir björguðust. Þeir sem
björguðust voru Guðmundur skip-
stjóri og Bjarni (Guðmundsson?)
ættaður af Ströndum.
Þetta ár fluttu þau Guðrún og
Guðmundur með dóttur sína Ernu,
á öðru árinu, til Hafnarfjarðar og
bjuggu þar næstu árin. Guðmundur
stundaði sjó á ýmsum skipum en
árið 1938 réðist hann á færeyska
skútu, sem fískilóðs. Fossanes hét
skútan, en á miðri vertíð fórst hún
með allri áhöfn við suð-austurströnd
íslands. Var Guðrún nú orðin ekkja
með Emu, sem enn var á barns-
aldri. Vann Guðrún fyrir þeim og
meðal annars í Keflavík, en þar
kynntist hún seinni manni sínum,
+ Sigríður Helga-
dóttir fæddist. á
Herríðarhóli í Holt-
um 21. október
^ 1907. Hún lést 16.
apríl síðastliðinn á
EIIi- og hjúkrunar-
heimilinu Grund.
Foreldrar hennar
voru Ingveldur
Andrésdóttir, f.
1880, d. 1953, Ás-
grímssonar
verslunarmanns á
Eyrarbakka, og
Helgi Skúlason, f.
1867, d. 1953, bóndi
á Herríðarhóli og síðar skrif-
stofumaður í Reykjavík, Gísla-
sonar prófasts á Breiðabólstað
í Fljótshlíð. Systkini Sigríðar
eru Guðrún, f. 1900, Elín Mál-
fríður, f. 1904, Andrea, f. 1905,
Þorsteinn Benedikt, f. 1911, d.
Örstutt kveðja til þín, Sigga mín
(okkar).
Ég mun ekki skrifa um ævi þína,
þar eru aðrir mér fróðari. Það hlaut
að gerast um vor, fyrst þú þurftir
að deyja, því það var alltaf vor í
kringum þig, þú varst alltaf glöð
og ljúf, þrátt fyrir öll þín veikindi
1985, Anna María,
f. 1916. Að auki áttu
þau systkin eina
hálfsystur, Pálfríði
Helgadóttur, f.
1893, d. 1976.
Sigríður vann við
verslunarstörf alla
sína starfsævi í
Reykjavík. Fyrst eitt
ár í kjötbúð Slátur-
félags Suðurlands á
Laugavegi 42, síðan
í mörg ár í bakaríi
G. Ólafsson og Sand-
holt á Laugavegi 36
og loks í Lyfjabúð-
inni Iðunni á Laugavegi 40 fram
til ársins 1959.
Sigríður var ógift og barn-
laus.
Útför Sigriðar fer fram frá
Fossvogskapellu og hefst at-
höfnin klukkan 10.30.
gegnum árin. Aldrei heyrði ég
æðruorð af þínum vörum, þótt þjáð
þú yærir.
Ég man fyrst eftir þér, þegar ég
var sendur sem krakki í Sandholts-
bakaríið á Laugaveginum að kaupa
„með sunnudags-kaffinu". Þar af-
greiddi búttuð og falleg kona með
sítt hár, hún Sigríður hjá Sandholt.
Hlýleikinn í framkomu þinni var
einstakur. Síðan liðu mörg ár og
að því kom að við urðum tengd,
þar sem systir þín var tengdamóðir
mín.
Og börnin komu. Snemma á
þeirra ævi var komið við hjá „Siggu
á Grettó". Það var segin saga, þeg-
ar við fórum í göngutúr niður að
tjörn eða annað í bæinn, þá var
viðkvæðið sífellt: „Komum á Grettó,
komum á Grettó“. Og móttökurnar
þar voru eins og vænta mátti, sí-
felld gleði og ánægja. Þau urðu að
klára matinn sinn og það þurfti
ekki að segja þeim það tvisvar.
Ætíð var eitthvert „nammi" sett í
Iitla lófa, þegar kvatt var. Ég man
gleðina hjá börnunum og ekki síður
á andliti þínu. Það var ekki í kot
vísað að koma á Grettó. Stundum
voru börnin þreytt, þá var gott að
fá að leggja sig í rúminu þínu.
Ég vil að lokum þakka þér fyrir
allt, og ég veit að nú eru veikindin
að baki, því þú ert örugglega kom-
in í betri heim.
Eftirfarandi er kannske ekki ort
í tilefni andláts, en mér finnst það
eiga vel við:
Ó, veit hjá þeim að verði ljós
unz vaknar sérhver dáin rós.
Ó, veit oss öllum hjálp og hlíf
og hér og síðar eilíft líf.
(Matt. Joch.)
Guð blessi þig.
Valur.
Látin er á nítugasta aldursári
Sigríður Helgadóttir eftir margra
ára sjúkdómsstríð. Oft er farið fögr-
um orðum um látið fólk, en í þetta
skipti verður erfitt að fínna nógu
sterk orð til að lýsa manngæsku
þessarar konu, sem öllum vildi gott
gera og elskuð var af þeim sem
hana þekktu, bæði skyldum og
vandalausum.
Sigga var tápmikið og glaðvært
barn og átti hún góð bernskuár í
faðmi foreldra og systkina á Herru
við leik og störf. Ekki naut hún
mikillar skólagöngu í nútímaskiln-
ingi þess orðs, en bjó að því að eiga
vel menntaðan föður, sem kenndi
börnum sínum heima. Þegar Sigga
var sextán ára að aldri fluttust þau
til Reykjavíkur, er Helgi faðir henn-
ar brá búi vegna langvinnra veik-
inda konu sinnar. Þegar til höfuð-
staðarins kom varð fjölskyldan að
finna hentugt húsnæði og eftir
nokkur ár í leiguhúsnæði voru fest
kaup á litlu bakhúsi á Grettisgötu
6A, þar sem fjölskyldan bjó upp frá
því. Var þar oft þröng á þingi á
fyrri hluta aldarinnar, en auk fjöl-
skyldunnar bjuggu þar stundum
leigjendur til skemmri eða lengri
tíma og seinna bættust nokkur
barnabarnanna í hópinn.
Sigga lifði tæp níutíu ár af þess-
ari öld sem kennd er við hraða,
ekki síst á íslandi, þar sem nærri
lætur að stökkbreyting hafi orðið á
lífsmynstri þjóðarinnar, úr lágreist-
um torfbæjum til sveita í rúmgott
og rammgert húsnæði borgarinnar,
frá fátækt til allsnægta, úr einangr-
un til samskipta og ferðalaga um
víða veröld. Því undarlegra var það
að hún vann allan sinn starfsaldur
á þremur vinnustöðum á Lauga-
vegi, steinsnar frá Grettisgötu 6,
og ekki gerði hún að öðru leyti víð-
reist um ævina. Vegna veikinda
hætti hún vinnu utan heimilis árið
1959. Þó heyri ég ennþá eldra fólk
sem þekkti hana úr Sandholt eða
Iðunnarapóteki fara um hana lofs-
yrðum fyrir lipurð og hlýju í þeirra
garð og sumt samstarfsfólk hennar
frá þessum árum var að færa henni
gjafir fram á tíunda áratuginn. Og
þeir sem voru börn í hverfinu á
þessum árum segja sögur af „góðu
konunni á Grettisgötunni".
En hver var hún þessi góða kona?
Var hún sífellt að minna á sig með
heimboðum og þátttöku í hégóm-
leika lífsins? Nei, það var öðru
nær. Hógværari kona og hlédræg-
ari er vandfundin nú á tímum, en
þótt hún færi sjaldan á mannamót,
fylgdist hún vel með þjóðfélags-
hræringum. En hún kunni þá list
að hlusta og taka tillit til annarra
án þess að dæma, gefa án þess að
vænta nokkurs í staðinn, halda sínu
án þess að hækka róminn. Á yngri
árum kom það stöku sinnum fyrir
að henni var boðið á hestbak. Vakti
þá undrun hve jafnvel mestu fjör-
gammar létu vel að stjórn í höndum
hennar. Þessi hæfileiki hennar,
djúpur skilningur á eðli málleys-
ingja jafnt sem manna, var einn
helsti kostur hennar.
En Sigga stóð ekki ein. Eftir að
foreldrar hennar voru látnir og
nokkrar systranna giftar, héldu þau
heimili þijú saman, Sigga og systk-
ini hennar Elin og Þorsteinn, sem
einnig voru ógift og barnlaus. Þær
systur voru sérlega nánar, þótt ólík-
ar væru á ýmsa lund, Elín traust
og ákveðin, Sigga viðkvæm, en
seig. Aldrei tók önnur ákvörðun,
svo hún bæri hana ekki undir hina
og aldrei virtist þeim verða sundur-
orða, en báru þvert á móti mikla
umhyggju hvor fyrir annarri. Síð-
asta áratuginn sem þær bjuggu á
Grettisgötu, eftir að Þorsteinn var
látinn, var Andrea systir þeirra
þeim stoð og stytta, en hún hafði
lengi búið með þeim, á tímabili
ásamt sonum sínum áður en þeir
kvæntust. Þegar þessar þijár systur
voru farnar að kröftum s'akir elli
og sjúkdóma, fluttu þær allar á
Elli- og hjúkrunarheimilið Grund
þar sem vel hefur verið að þeim
hlúð síðustu ár.
Sigga móðursystir mín hefur nú
fengið hvíld frá löngu og ströngu
stríði við veikindi og elli, en minn-
ingarnar um mæta konu munu ylja
systrum hennar fjórum sem enn eru
á lífi og öðrum ættingjum og vinum.
Elín Sigríður Konráðsdóttir.
Þá er tími Siggu frænku á þessu
tilverustigi liðinn undir lok. Það
duldist engum sem þekktu Siggu
SIGRÍÐUR
HELGADÓTTIR