Morgunblaðið - 30.09.1997, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 30. SEPTEMBER 1997 17
__________________________________ERLENT___________________________________
Ólíklegt talið að slæmt skyggni vegna skógarelda hafi valdið flugslysinu í Indónesíu
Sjónum beint
að áhrifum
flugmaðurinn, sem ekki vildi láta
nafns síns getið.
Þáverandi starfsmaður banda-
rísku flugvélaverksmiðjanna
Boeing Co. sagði frá því á ráð-
stefnu, sem haldin var 1991 um
hættur þess að fljúga gegnum
gosmökk, að flugvélar hafi oft lent
í hættu vegna þess að flogið væri
í gegnum mekki, þrátt fyrir að
sérfræðingar hefðu ítrekað sagt
að slíkt bæri að forðast. Fyrirtæk-
ið hefði skipt um tíu hreyfla sem
hefðu verið á flugvélum sem flogið
hafi verið inni í gosmekkinum frá
eldfjallinu Pinatubo á Filippseyjum
árið áður.
Loftmengunin sem nú liggur yfir
Suðaustur Asíu er öðru vísi en eld-
fjallaaska, en engar rannsóknir
hafa verið gerðar á ögnunum í
reyknum og hugsanlegum áhrifum
þeirra á flugvélar, að því er Aoki
segir. Nú sé beðið eftir niðurstöðum
rannsókna á blöðum hreyfla Air-
busvélarinnar, og athugunum á
flugritum hennar.
loflmengiin-
ar á hreyfla
Tókýó. Reuter.
SERFRÆÐINGAR í flugmálum
telja ekki líklegt að slæmt skyggni
af völdum þykkrar loftmengunar
hafi verið orsök flugslyssins í Indó-
nesíu sl. föstudag, en segja mögu-
legt að hreyflar vélarinnar hafí bil-
að vegna þess að reykur frá skógar-
eldum hafi valdið skemmdum á
þeim.
Airbus A-300-B4 þota indónes-
íska flugfélagsins Garuda fórst
skömmu fyrir lendingu og með
henni allir sem um borð voru, 234
farþegar og flugliðar. Vélin átti um
það bil 45 km ófarna að flugvellin-
um við borgina Medan á eynni
Súmötru, og var að koma frá
höfuðborginni, Jakarta.
Flogið í reykjarkófi
Á leiðinni var yfirleitt flogið í
reykjarkófi, sem legið hefur yfír
miklum hluta Indónesíu og Malasíu
undanfarnar vikur vegna gífur-
legra skógarelda. Haft hefur verið
eftir mörgum flugmönnum og flug-
málasérfræðingum að ólíklegt sé
að takmarkað skyggni hafi valdið
slysinu. Flugmenn hafi þjálfun í
blindflugi, og reiði sig á leiðsögu-
tæki, sem séu mjög fullkomin í
nýjum vélum.
Japanskir flugmálasérfræðingar
hafa sagt að loftmengunin kunni
að hafa haft áhrif með öðrum hætti.
Yasutomo Aoki, flugmálaskýrandi
og fyrrum ritstjóri tímaritsins
Aviation Journal, sagði í samtali
við fréttastofu Reuters að það væri
vel þekkt að þotuhreyflar og
skrúfuhverflar geti bilað þegar þeir
fari gegnum gosmökk.
Annar japanskur flugmálasér-
fræðingur, Haruro Terao, fyrrum
prófessor í loftsiglingafræði við
Tokaiháskóla, sagði í grein í dag-
blaðinu Asahi Shimbun að áhrif
loftmengunarinnar á flugvélina
sjálfa, fremur en hæfileika flug-
manna, gæti verið ein af orsökum
slyssins.
Frekari rannsókna þörf
Aoki segir að rannsaka þurfi
áhrif loftmengunar á flugvéla-
hreyfla, sérstaklega í langflugi.
Athyglin beinist sérstaklega að
áhrifum reykagna sem setjast á
hreyfilblöð. Aoki segir að agnir,
áþekkar sandkornum, sem séu í
gosmekki, geti valdið vélarbilunum.
Agnirnar stífla örsmá loftgöt á yfir-
borði hreyfilblaðanna og leiðir það
til ofhitunar, og blöð geta brotnað
af vegna hitaþenslu og brotin vald-
ið skemmdum á innviðum hreyfils-
ins.
Reuters hefur hins vegar eftir
flugmanni í Singapore, með 20 ára
reynslu, að reykagnir frá skógar-
eldum séu of litlar til þess að valda
skemmdum á hreyflum og vængj-
um nýjustu gerða flugvéla. „Eld-
íjallaaska er það versta sem hugs-
ast getur, og ef flugvélar þola hana
þá er reykur ekkert stórmál," sagði
Talebanar tóku Emmu
Bonino fasta í Kabúl
FJÁRMÖGNUN
LVSINGAR HF
Brussel. Reuter.
STJÓRN Taleban-hreyfingarinnar,
sem fer með völd í Afghanistan,
baðst í gær afsökunar á því, að
Emma Bonino, mannúðarmálafull-
trúi Evrópusambandsins (ESB),
skyldi handtekin í Kabúl í gærmorg-
un. Fulltrúi framkvæmdastjórnar
ESB sagði á fréttamannafundi í
Brussel í gær að atvikið hefði ekki
haft teljandi áhrif á för Bonino í
Afghanistan.
Ráðamenn í Afghanistan tilheyra
hreyfingu Talebana, sem eru bók-
stafstrúaðir múslímar. í gærmorg-
unn var Bonino, og fylgdarlið henn-
ar, sem í eru hjálparstarfsmenn og
fjölmiðlafólk, handtekin eftir að
myndir höfðu verið teknar á kvenna-
sjúkrahúsi í höfuðborginni.
Reuter
LEITARMENN við hluta úr flaki Airbus A-300 þotu Garuda. Flugrita vélarinnar, svarta kassans
svonefnda, var enn leitað í gær. Lík flestra er fórust með vélinni hafa verið fjarlægð úr flakinu, og
í gær voru lík 48 þeirra lögð í eina gröf skammt frá slysstaðnum. Voru líkin svo illa brunnin að
ekki var unnt að bera kennsl á þau.
Að sögn fréttamanns
bandarísku sjónvarps-
stöðvarinnar CNN
brugðust afghanskir
lögreglumenn „ókvæða
við því að sjónvarpsupp-
tökuvélar skyldu vera
með í förinni." Hafði
CNN eftir Bonino að
allir lögreglumennirnir
hefðu verið vopnaðir
sjálfvirkum rifflum og
lamið með þeim fólk í
fylgdarliði hennar. „Þeir
voru æpandi og ég fékk
á tilfinninguna að eng-
inn réði ferðinni," sagði
Bonino við CNN.
Talsmaður Talebana
Emma
Bonino
sagði að fólkið hefði
verið handtekið vegna
þess að það var að taka
myndir af konum, og
hefðu ekki haft nauð-
synlega pappíra frá yf-
irvöldum. Talebanar
segja það stefnu stjórn-
ar sinnar að menn megi
ekki taka myndir af
konum sem þeir eru
ótengdir. Myndir af lif-
andi verum eru af bók-
stafstrúuðum múslím-
um álitnar andstæðar
bókstaf íslam.
För Boninos og
fylgdarliðs hennar til
Áfghanistan lauk í gær.
KEMUR
HREYFINQU
Á HLUTINA
SUÐUDLANDSBRAUT 22
SÍMI 533 1500 • FAX 533 1505
þiq í síma 550 3000
ö
VAKA- HELGAFELL