Morgunblaðið - 19.10.1997, Blaðsíða 40

40 SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
GUÐMUNDUR
FREYR
HALLDÓRSSON
+ Guðmundur
Freyr Halldórs-
son fæddist í
Reykjavík 11. júní
1941. Hann lést 1.
október siðastlið-
inn og fór útför
hans fram frá Víd-
alínskirkju í
Garðabæ 9. októ-
ber.
Kveðja frá gömlu
glímufélögunum í
Ármanni
Horfínn er á brautu
úr hópi okkar gömlu glímufélag-
anna í Glímudeild Glímufélagsins
Ármanns, Guðmundur Freyr Hall-
dórsson, sá mæti kappi og góði
félagi. Háði hann sína lokaglímu
við þann vágest krabbamein af
karlmennsku en eftir snarpa viður-
eign var hann lagður að velli og
lífsglíman flautuð af hinn fyrsta
október síðastliðinn.
Á kveðjustundu er margs að
minnast og það því fremur sem
samfylgdin hefur varað lengur en
þriðjung aldar. Ekki munu hér
taldir upp allir þeir titlar, sem
Guðmundur Freyr Halldórsson
glímukappi vann á ferli sínum en
nefna má, að hann varð Reykja-
víkurmeistari og íslandsmeistari
margsinnis , hlaut fegurðarglímu-
verðlaun oft og sigraði í Skjaldar-
glímu Ármanns 1977 og hlaut þar
með sæmdarheitið Skjaldarhafi
Ármanns. Fjöldi glímumóta sem
Guðmundur Freyr tók þátt í skipti
hundruðum, bæði innan félagsins,
í héraði og á landsvísu. Ávallt hlaut
hann þá umsögn, að hann hefði
framið góða glímu og fagra. Ekki
er þess minnst að nokkur viðfangs-
maður hafí gengið ósáttur frá
glímuvelli eftir að hafa hlotið byltu
af hans völdum, því engan mann
níddi hann.
Fyrstu kynni mín, er þetta skrif-
ar, af Guðmundi Frey Halldórs-
syni, voru þegar Guðmundur kom
á glímuæfingu í Ármanni haustið
1960 þá nær tvítugu. Hann var
vel meðal maður á hæð, grannvax-
inn og fremur léttur, fimur og
hraustur, bar sig vel og enginn
veifiskati var hann. Hann tileink-
aði sér fljótt eigindi glímunnar svo
og brögð og varnir og varð liðtæk-
ur glímumaður þegar á fyrsta
vetri. Valdi ég hann þá í sýningar-
flokk glímudeildarinnar, þar sem
hann átti fastan sess æ síðan.
Sjálfur lýsti Guðmundur Freyr sín-
um fyrstu kynnum af glímu með
þeim hætti, að hann hefði eftir
miklar fortölur farið á æfingu hjá
Ármanni með vinnufé-
laga, sem var góður
glímumaður. Þarna
fékk hann fyrstu til-
sögn í glímu og byltu
að auki. Ekki tókst
betur til en svo að
brækur hans rifnuðu
enda án glímubeltis.
Hefði hann nærri lofað
sjálfum sér að fara
ekki á fleiri æfingar.
Fljótlega skipti hann
um skoðun og mætti á
æfingu aftur í þeirri
von að geta goldið líku
líkt þó síðar yrði. Guð-
mundur Freyr lauk frásögn sinni
með því að segja, að þegar frá
leið hafi hann komist að því að
glíman væri ein ágætasta íþrótt,
sem stunda mætti.
Áður hefur verið nefnt, að Guð-
mundur Freyr valdist í sýningar-
flokk glímudeildarinnar eftir fýrsta
veturinn og tilheyrði hann flokkn-
um óslitið síðan. Um vorið 1961
voru haldnar glímusýningar innan-
lands og um sumarið farið í sýn-
ingaför til 5 Evrópulanda (Dan-
mörk, Austur-Þýskaland, Austur-
ríki, Tékkóslóvakía og Pólland).
Varð þá þegar ljóst að þar var á
ferð mikið glímumannsefni og sér-
staklega góður sýningamaður.
Enda fór svo að hann valdist í nær
allar glímusýningar á því árabili
fram á sumarið 1996 er hans síð-
asta sýning var að Árbæ. Auk ferð-
arinnar 1961 tók Guðmundur
Freyr þátt í sýningaferðum Ár-
menninga til Færeyja 1966, til
Norður-Irlands 1968 og til Fær-
eyja 1974.
Lauslega áætlað munu þessar
sýningar á glímu og ásamt fornum
leikjum, sem glímudeildin tók upp
á sína arma 1962, hafa orðið hátt
á þriðja hundrað talsins undir
minni stjórn, innanlands og utan,
og ætla ég að telja megi á fingrum
sér þau skipti sem Guðmundur
Freyr átti ekki heimangengt.
Til viðbótar því sem að framan
er talið og hver maður gæti verið
fullsæmdur af var Guðmundur
Freyr valinn til sýningaferða á
vegum Glímusambands íslands
árið 1967 til Kanada og aftur í
aðra för til Kanada árið 1975. Þá
var hann sendur á vegum Glímu-
sambandsins til Frakklands 1987
ásamt Siguijóni Leifssyni til að
sýna og kynna glímu.
Á nærfellt öllum sýningum og
glímumótum Glímudeildar Ár-
manns undir minni stjórn í hartnær
fjörutíu ár hefur íslenski fáninn
verið um hönd hafður og til þess
valdir bestu menn og þjálfaðir sem
t
Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
HERMANN SIGURÐSSON,
Snorrabraut 56,
Reykjavík,
sem lést að morgni mánudagsins 13. október
sl., verður jarðsunginn frá Fríkirkjunni í Reykja-
vík þriðjudaginn 21. október kl. 15.00.
Guðmundur Hermannsson,
Adda Hermannsdóttir,
Óli Jón Hermannsson,
Sigurður G. Hermannsson,
Hermann Hermansson,
Katrín Hermannsdóttir,
Eiríkur Á. Hermannsson,
Valdimar O. Hermannsson,
Snorri G. Hermannsson,
Örn Hermannsson,
Helgi Magnús Hermannsson,
Gunnar Hermannsson,
Auður Guðmundsdóttir,
Ólafur Óskarsson,
Kristín E. Jónsdóttir,
Sigrún A. Ámundadóttir,
Fanney Jóhannsdóttir,
Brynjar Stefánsson,
Kristín Hjálmarsdóttir,
Sigurbjörg Pétursdóttir,
Sjöfn Guðnadóttir,
Guðlaug L. Brynjarsdóttir,
Björk Baldursdóttir,
Sigrún Þorbjörnsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
fánaberar. Mikið iiggur við að
þessu þjóðtákni íslendinga sé full-
ur sómi sýndur og enginn vansi.
Tók ég við þessari hefð í arf frá
forverum mínum. Fljótlega eftir
að Guðmundur Freyr kom í sýn-
ingaflokkinn fól ég honum að vera
til aðstoðar fánabera og tileinkaði
hann sér starfið með slíkum ágæt-
um að innan tíðar varð hann öðrum
mönnum hæfari til starfans. í tæp-
lega þrjátíu og fimm ár gegndi
hann þessu verki með lotningu og
bar ekki skugga á. Þótti fram-
ganga hans öðrum fremri í þessu
starfi og var hann því einnig að
jafnaði til kallaður, þegar Glímufé-
lagið Ármann efndi til hátíða.
Einnig fékk Glímusamband íslands
Guðmund Frey sem fánabera, þeg-
ar mikið þótti liggja við, í utanferð-
um eða á stórmótum.
Það er ekki sársaukalaust fyrir
okkur gömlu glímufélagana að
kveðja Guðmund Frey Halldórsson
félaga okkar og vin um áratuga
skeið. En þetta er lífsins gangur
og grisjast hópurinn örar en áður
og telur vart fleiri en tylftina leng-
ur. Innan tíðar og þegar frá líður
mun endurminningin um góðan
dreng merlast í hugum okkar og
ekki kæmi mér á óvart að við grip-
um á lofti fleygar tilvitnanir í Guð-
mund Frey eða rifjuðum upp
spaugileg atvik þar sem hann var
aðalmaðurinn. Hann var að jafnaði
léttur í lund, spaugsamur og stríð-
inn og grunnt var á stákslegum
galsa. Hann tók upp á því á sýning-
um og þá sérstaklega á sýningum
fornra leikja að kalla til áhorfenda:
„Leggjum kallinn!" og æða síðan
í skrokk á mér óviðbúnum og oft
fór það svo að brækur mínar rifn-
uðu eða ég lá flatur í vellinum því
á stundum voru sýningar undir
berum himni. Þótti þetta hin besta
skemmtun og það því fremur að
allt var þetta óundirbúið. Síðar fór
ég að girða mig glímubelti innan
klæða og varð þá meira jafnræði
með mönnum. „Kallinn“ í hans
munni átti ávallt við stjórnandann.
Aldrei varð þess vart að alvara eða
þykkjuþungi fylgdi með af hans
hálfu.
Er samfylgd lýkur þökkum við
gömlu glímufélagarnir í Ármanni
fyrir að hafa átt Guðmund Frey
Halldórsson að glímubróður og fé-
laga og söknum vinar í stað. Við
vottum ekkju hans, Aagot Emils-
dóttur, og fjölskyldu og ættingjum
öðrum okkar dýpstu samúð.
Fyrir hönd gömlu glímufélag-
anna í Ármanni,
Hörður Gunnarsson.
Núna er frændi okkar búinn að
kveðja þennan heim. Freyr var
sannur glímukóngur í huga okkar
systra, honum var ætlað að glíma
við þennan erfiða sjúkdóm, sem
hann gerði með reisn, barátta hans
var bæði stutt og erfið.
Við erum sannfærðar um það
að hann þurfti ekki að lúta í lægra
haldi fyrir þessari baráttu heldur
hafi Guð ætlað honum betra og
erfiðara starf annars staðar í þess-
ari veröld, eitthvað sem enginn
annar en Freyr gæti glímt við.
Freyr var mikill og merkur maður
í huga okkar systra. Það var hann
sem fann alltaf það jákvæða við
allt og alltaf var stutt í bros. For-
eldrar okkar og við áttum margar
góðar stundir með þér og fjöl-
skyldu þinni, við þökkum fyrir þær.
Elsku Freyr, við munum geyma
í hjarta okkar minningu þína. Við
biðjum Guð um að vemda og vaka
yfir eiginkonu þinni, börnum,
barnabörnum og allri fjölskyld-
unni.
Þínar frænkur,
Sigrún, Særún og Guðrún
Jóhannsdætur og fjölsk.
STEFANIA
JÓHANNSDÓTTIR
+ Stefanía Jó-
hannsdóttir
fæddlst á Stokks-
eyri 20. mars 1902.
Hún andaðist í
Skógarbæ í Reykja-
vík 6. október síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Guðný
Stefánsdóttir frá
Miðskála, V-Eyja-
fjöllum, og Jóhann
Guðmundsson,
Bakka, Landeyjum.
Hún átti þrjá bræð-
ur, þeir voru: Krist-
mundur, fæddur
1899, Guðni, fæddur 1905, og
Jóel, fæddur 1911. Þeir eru all-
ir látnir. Eftirlifandi uppeldis-
systir hennar er María Kon-
ráðsdóttir, fædd 1916. Stefanía
fluttist með foreldrum sínum
til Vestmannaeyja árið 1910 og
ólst þar upp. Hún fluttist frá
Vestmannaeyjum til Reykjavík-
ur árið 1946.
Fyrri maður Stefaníu var
Sigurður Jónsson,
fæddur 7. desem-
ber 1897 á Selja-
völlum, A-Eyjafjöll-
um. Þau slitu sam-
vistum. Seinni mað-
ur hennar er Aðal-
steinn Indriðason,
fæddur 10. október
1906 á Patreks-
firði. Börn Stefaníu
eru: 1) Jóhanna
Sigurðardóttir,
fædd 25. maí 1924.
2) Leifur Á. Aðal-
steinsson, fæddur
30. nóvember 1943.
Eiginkona hans er Margrét
Valgerðardóttir. Þau eiga þrjú
börn og þrjú barnabörn. 3)
Aðalsteinn Ó. Aðalsteinsson,
fæddur 3. nóvember 1945. Eig-
inkona hans er Ásdís Elín Júl-
íusdóttir. Þau eiga einn son.
Utför Stefaníu Jóhannsdótt-
ur fer fram frá Fossvogskap-
ellu á morgun, mánudag, og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Amma mín, Stefanía Jóhanns-
dóttir, leið út af í svefni 95 ára
gömul eins og kerti sem hefur
brunnið niður og deyr hægt og hljóð-
lega. Innilegt og kærleiksríkt sam-
band hennar og afa, Aðalsteins
Indriðasonar, fram á síðustu stundu
snerti djúpt aila sem þekkja þau og
hugur okkar er hjá honum núna
þegar Stefanía er borin til hinstu
hvílu. Amma var 65 ára gömul árið
sem ég fæddist og ég þekkti hana
því aðeins sem fullorðna konu. í
hartnær þrjátíu ár voru sunnudags-
heimsóknir til ömmu og afa fastur
hluti af tilverunni. Amma bar fram
veitingar eins og sá sem hefur alist
upp við kröpp kjör og lifað þá tíma
að ekki var nóg til að borða. Hún
vildi fyrir alla muni tryggja að eng-
inn stigi svangur upp frá borðum.
Að lokinni hverri heimsókn voru
barnabörnin leyst út með gjöfum
og það var töluvert átak sem þurfti
til að sannfæra ömmu um að bama-
barnið sem nú var fullorðinn maður
vanhagaði ekki um neitt. Amma
hafði helst áhyggjur af því að hún
hefði ekki nóg að gefa. Þær áhyggj-
ur voru ástæðulausar.
Börn læra af því sem þeim er
sagt en þó öllu fremur af fordæmi
þeirra sem þau líta upp til. Sá lær-
dómur er ómeðvitaður og verður
hluti af persónu barnsins smátt og
smátt. Amma setti mér og öðrum
sem þekktu hana fordæmi með
þeirri væntumþykju og umhyggju
sem hún sýndi okkur, gjafmildi,
þolgæði og æðruleysi. En fyrst og
fremst með þeirri ást og umhyggju
sem hún bar til afa. Það var hvetjum
manni hollt að verða vitni að inni-
legu sambandi þeirra. Þegar amma
slasaðist og þurfti að fara á spítala
um tíma fylgdi ég stundum afa í
heimsóknir til hennar. Það er
ógleymanlegt hvernig afi hálfhljóp
eftir ganginum til að hitta ömmu,
eins og unnusti að hitta unnustu
sína, og hvernig þau urðu bæði
stærri og sterkari við að haldast í
hendur. Megi Guð gefa honum styrk
þann tíma sem líður þar til þau hitt-
ast aftur. Það hlýtur að teljast náð
að mega lifa heilsuhraust í næstum
heila öld, fá að reyna misjafna tíma,
eiga ástríkan maka og eignast böm,
barnabörn og barnabarnabörn og
deyja drottni sínum í sátt við Guð
og menn. Við hljótum að þakka
Guði fyrir Stefaníu og gleðjast yfir
því að sál hennar hafi yfirgefið lúin
líkama_ og tekið sér bólfestu hjá
Guði. Á sama tíma er mikill söknuð-
ur nú þegar góð eiginkona, mamma,
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvu-
sett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveldust
er mðttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin
Word og Wordperfect eru einnig auðveld í úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins
( bréfasíma 6691115, eða á netfang þess (minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið
greinina inni ( bréfinu, ekki sem viðhengi. Nánari upplýsingar má lesa á heimasíð-
um. Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari ekki yfir eina örk A-4 miðað
við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða 2.200 slög. Höfundar eru beðnir að
hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
tengdamanna, amma, langamma og
vinkona er fallin frá.
Aðalsteinn Leifsson.
Tuttugasta öldin verður jafnan
talið eitt merkilegasta tímabil ís-
landssögunnar: Fram til þess hafði
þjóðlíf hér tæpast tekið neinum
grundvallarbreytingum. Hér hafði
allar liðnar aldir þróast bændasam-
félag, sem byggðist á nýtingu gæða
landsins, gróðursamfélag moldar og
vatns. Vegna legu landsins þróaðist
hér siglingaþjóð, sem lærði að nytja
sér afurðir lands og sjávar. Hér
varð til starfsheitið útvegsbóndi,
sem talar skýru máli: allir voru
bændur, hvert sem þeir sóttu lífs-
björg sína og hvar sem þeir bjuggu.
Sérstaða kvenna var allar aldir í
grundvallaratriðum hin sama: Vett-
vangur þeirra var heimilið; vinnu-
svæðið við matargerð, klæðaþjón-
ustu og aðhlynningu fyrir unga sem
aidna, fullfríska og farlama. En svo
gengur tuttugasta öldin í garð og
flytur íslendinga í nýjan heim, skipt-
ir þjóðinni í margar og ólíkar starfs-
stéttir, skapar nýtt samfélag, byltir
öllu og gerbreytir.
Við kveðjum í dag verðugan full-
trúa þessa breytingasamfélags,
glæsikonuna Stefaníu Jóhannsdótt-
ur, sem fæddist inn í kvenhlutverk
hins foma samfélags og gegndi því
með sóma alla ævi, kattþrifin, gest-
risin og samviskusöm. Meðfæddir og
áunnir hæfileikar gerðu henni einnig
létt að tileinka sér kosti hins nýja
tíma. í draumsýn sé ég því hversu
vel henni hefði farið forstaða heima-
vistarskóla, að vera leiðbeinandi og
fyrirmynd verðandi húsmæðra,
stjómsöm, vandvirk og vakandi fyrir
velferð þeirra sem leituðu skjóls hjá
henni eða sóttu hana heim. Þannig
sé ég hana einnig fyrir mér sem
forstöðukonu veglegs gist'heimilis,
nærri ólgandi jökulfljóti og ægisönd-
um. Hröktum og hijáðum skipbrots-
mönnum eða lúnum vegfarendum
hefði hún búið gott húsaskjól, veitt
næringu og aðra aðhlynningu. Þaðan
hefði enginn horfið kaldur og hungr-
aður; slík var skapgerð hennar, skiln-
ingur og nærgætni.
En hér eru önnur þáttaskil, tut-
tugasta öldin er að kveðja með öllum
byltingum sínum og breytingum; og
verðugur fulltrúi þessa tímaskeiðs,
Stefanía Jóhannsdóttir er horfin til
æðri heima.
Við kveðjum hana, þökkum allt líf
hennar og starf, biðjum eftirlifandi
maka hennar, bömum hennar og
öðrum niðjum og vinum allrar bless-
unar. Þakkarorðin felum við að lok-
um í verðugri lýsingu Matthíasar:
Fósturlandsins Freyja, fagra Vanadís,
móðir, kona, meyja meðtak lof og prís!
Blessað sé þitt blíða bros og gullið tár:
Þú ert lands og lýða Ijós í þúsund ár!
Helgi Þorláksson.