Morgunblaðið - 05.03.1998, Qupperneq 10

10 FIMMTUDAGUR 5. MARZ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Nefnd verði skipuð til að
kanna möguleika á vegtollum
LÖGÐ hefur verið fram á Alþingi þingsálykt-
unartillaga þess efnis að Alþingi álykti að fela
í-íkisstjórninni að skipa nefnd er kanni hvort
unnt sé að beita vegtollum til
þess að draga úr þörf á gerð
samgöngumannvirkja, stuðla
að minni mengun og afla fjár
til vegagerðar.
Fyrsti flutningsmaður til-
lögunnar er Einar K. Guð-
finnsson, þingmaður Sjálf-
stæðisflokks, en meðfiutn-
ingsmenn eru fimm aðrír al-
þingismenn úr öllum þing-
flokkum Alþingis, nema ______________________
Framsóknai’flokki.
I greinargerð tillögunnar segir m.a. að þróun
umferðar síðustu ára geri það meira knýjandi
en fyrr að leita nýrra leiða í umferðarmálum.
Umferð bifreiða fari árlega mjög vaxandi og
ALÞINGI
umferðaröngþveiti skapist víða í borgum og
bæjum stuttan tíma sólarhringsins, þegar fólk
sé á leið úr og í vinnu. Umferðaræðar ráði ekki
við álagið og miklir og kostn-
aðarsamir umferðarhnútar
myndist.
„Hefðbundið svar við þessu
hefur verið að fjárfesta í meh’i
vegagerð, mislægum gatna-
mótum, breiðari vegmn og þar
fram eftir götunum. Gífurlegt
fjármagn hefur farið í að leysa
umferðarvanda af þessu tagi,“
segir m.a. í greinargerð. „A
allra síðustu misserum og ár-
um hefur hins vegar orðið þó
nokkur hugarfarsabreyting í þessum efnum.
Settar hafa verið kröfur um aðhald í ríkisrekstri
og að ekki sé ráðist í ónauðsynlegar fjárfesting-
ar. Þá hafa áhyggjur manna af umhverfinu auk-
ist, vegna útblásturs og áhrifa mannvirkja á
það.“
Hækka veggjöld þegar umferð er mikil
I greinargerð segir ennfremur að af þessum
sökum hafi hugmyndir um að beita vegtollum
sem hagstjórnartækjum eflst. „Mismunandi veg-
gjald efth’ álagstímum gæti stýrt umferðarþung-
anum og dreift honum yfir lengri tíma. Þannig
mætti koma í veg fyrir umferðaröngþveiti, spara
hinu opinbera fjárfestingar í ónauðsynlegum
umferðarmannvirkjum og verja því fjármagni til
annarra hluta. Þessu mætti auðvitað koma við
með hefðbundinni innheimtu slíkra gjalda, en
hitt er líklegra til árangurs að nýta sér það að
rafeindatækni auðveldar okkur að verðleggja
umferð í því skyni að hafa áhrif á hana. Þannig
mætti hækka veggjöldin þegar umferð er mikil
en draga að sama skapi úr gjaldtökunni þegar
færri bflar eru á ferð,“ segir m.a. í greinargerð.
Alþingi
Stutt
Gjald af flugvéla-
bensíni
LAGT hefur verið fram á Alþingi
stjórnarfrumvarp þess efnis að
felld verði úr Iögum heimild til inn-
heimtu gjalda af flugvélabensíni og
þotueldsneyti skv. 5. og 6. gr. laga
um flugmálaáætlun og fjáröflun til
framkvæmda í flugmálum. Er
breytingum þessum ætlað að jafna
samkeppnisskilyrði í flugi, að því er
fram kemur í athugasemdum við
frumvarpið.
„Verði frumvarpið að lögum
munu áætlaðar tekjur samkvæmt
flugmálaáætlun fyrir árin 1998 til
2001, sem nú er til meðferðar á AI-
þingi, lækka um 45 milljónir króna
á árinu 1998, 65 milljónir kr. árið
1999, 67 milljónir kr. árið 2000 og
69 milljónir kr. árið 2001. Fjárveit-
ingar til framkvæmda á flugvöllum
lækka þó ekki um þá fjárhæö þar
sem framlag til rekstrar flugvalla
og til Flugstöðvar Leifs Eirikssonar
mun lækka um 28 millj. kr. á árinu
1998 og 35 millj. kr. á árunum
1991-2001. Framlag til fram-
kvæmda á flugvöllum samkvæmt
flugmálaáætlun lækkar þvf um 17
millj. kr. á árinu 1998, 30 millj. kr.
árið 1999, 32 millj. kr. árið 2000 og
33 millj. kr. árið 2001,“ segir í at-
hugasemdum við frumvarpið.
Þar segir ennfremur að samhliða
þessu verði lendingargjöld í iiman-
landsflugi hækkuð sem nemi tapi
vegna niðurfellingar á eldsneytis-
gjaldi í innanlandsflugi. „Yflrstjórn
Keflavíkurflugvallar hefur lýst því
yfir að sértekjur Keflavíkurflug-
vallar muni hækka um 18 millj. kr.
ár hvert til ársins 2001 og á móti
komi lækkun á framlagi til Flug-
stöðvar Leifs Eiríkssonar sam-
kvæmt flugmálaáætluninni"
Frumvarp um breytingu á fyrirkomulagi ÁTVR
Hægt verði að greiða
áfengi með krítarkorti
STEINGRÍMUR J. Sigfússon,
þingmaður Alþýðubandalags og
óháðra, mælti fyrir frumvarpi til
laga um breytingar á fyrirkomu-
lagi áfengisverslunar á Alþingi í
gær. Meðflutningsmaður er Ög-
mundur Jónasson, þingmaður Al-
þýðubandalags og óháðra. Tilgang-
ur frumvarpsins er að gera nókkr-
ar breytingar á lagaákvæðum sem
varða Áfengis- og tóbaksverslun
ríkisins (ÁTVR) og snerta mögu-
leika fyrirtækisins til að veita við-
skiptavinum sínum nútímalega
þjónustu á jafnræðisgrundvelli um
allt land, efth- því sem kostur er.
f frumvarpinu eru því lagðar til
nokkrar breytingar á ákvæðum
áfengislaga og laga um verslun
með áfengi og tóbak, að sögn
Steingríms. í fyrsta lagi er lagt til
að fellt verði á brott ákvæði núgild-
andi laga um að heimild til að setja
á stofn útsölustaði áfengis sé bund-
in við það að meirihluti íbúa búi í
þéttbýli og að íbúar séu ekki færri
en 1.000 í þrjú ár samfellt. ÁTVR
fái í stað þess tiltölulega frjálsar
hendur í þeim efnum, þar með talið
að opna verslun með áfengi í fá-
mennari byggðarlögum og af-
skekktari landshlutum, að sögn
Steingríms.
í öðra lagi er í framvarpinu lagt
til að ákvæði í lögum sem krefjast
staðgreiðslu áfengis verð felld
brott, en þau ákvæði hafa, að sögn
ÝMSAR breytingar á fyrirkomulagi ÁTVR eru lagðar til í frumvarpi
sem lagt hefur verið fram á Alþingi.
Steingríms, verið túlkuð á þann
hátt að ÁTVR geti ekki tekið við
greiðslu fyrir áfengi með krítar-
kortum. í þriðja lagi er lagt til að
rýmkaðir verði möguleikar til að
láta afgreiðslutíma áfengisverslana
fylgja afgreiðslutíma verslana al-
mennt. Til dæmis í verslunarmið-
stöðvum þar sem áfengisútsala er
til húsa innan um aðrar verslanir.
í fjórða lagi er lagt til í frum-
varpinu að breytt verði ákvæði um
stjóm ÁTVR sem felur í sér að
fjármálaráðherra skipi einn í
stjóm fyrirtækisins. Telja flutn-
ingsmenn rétt að stjóm fyrirtækis-
ins, sé hún til staðar á annað borð,
sé kosin af Alþingi.
í fimmta og síðasta lagi er í
frumvarpinu lagt til að stofnað
verði embætti þjónustufulltrúa við
Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins.
Dæmi um verksvið slíks þjónustu-
fulltrúa yrði að koma upplýsingum
til viðskiptavina um vöraúrval og
nýjar tegundir án þess að brjóta
gegn skýlausu banni um auglýsing-
ar.
Alþingi
Stutt
Bryndís Hlöðvers-
dóttir tekur sæti sitt
að nýju
BRYNDÍS Hlöðversdóttir, þing-
maður Alþýðubandalags og
óháðra, hefur tekið sæti sitt að
nýju á Alþingi, en í fjarveru henn-
ar sat Guðrún Helgadóttir vara-
þingmaður í Reykjavík.
Auk þess hefur Gunnlaugur M.
Sigmundsson, þingmaður Fram-
sóknarflokks, tekið sæti sitt að
nýju á Alþingi, en í hans stað var
Ólafur Þ. Þórðarson varaþingmað-
ur í Vestfjarðakjördæmi.
Þá hefur varaþingmaður tekið
sæti á Alþingi, en Birna Sigurjóns-
dóttir, 3. varaþingmaður Samtaka
um Kvennalista í Reykjaneskjör-
dæmi, tók í vikunni sæti Kristínar
Halldórsdóttur, þingmanns
Kvennalista. Kristín mun ekki geta
sótt þingfundi næstu tvær vikurnar
af persónulegum ástæðum.
Vinnuumhverfi sjó-
manna verði bætl
GUÐMUNDUR Hallvarðsson, þing-
maður Sjálfstæðisflokks, er fyrsti
flutningsmaður þingsályktunartil-
lögu þess efnis að Alþingi álykti að
fela ríkisstjórninni að stuðla að því
að vinnuumhverfi sjómanna verði
bætt. I tillögunni segir að meðal
annars þurfi að huga að mengun-
arvörnum um borð í skipum, eftir-
liti með meðferð matvæla og með-
ferð hættulegra efna, auk þess sem
gefa þurfi gaum að vinnuvernd um
borð í fiskiskipum og kaupskipum
á þann hátt, að um vinnuumhverfi
sjómanna gildi vinnu-, hollustu- og
mengunarvarnareglur sambærileg-
ar við þær sem gildi hjá öðrum
starfsstéttum.
Aiþingi
Dagskrá
ÞINGFUNDUR Alþingis hefst kl.
10.30 í dag. Eftir atkvæðagreiðslu
um ýmis mál verða eftirfarandi
þingmál á dagskrá:
1. Dómstólar. 2. umr.
2. Vopnalög. 2. umr.
3. Gjaldþrotaskipti. 2. umr.
4. Mannréttindasáttmáli Evrópu.
2. umr.
5. Rannsókn á refsingum við af-
brotum. Fyrri umr.
6. Áfengislög. 1. umr.
7. Hægri beygja á móti rauðu
ljósi. Fyrri umr.
8. Kirkjugarðar, greftrun og lík-
brennsla. 1. umr.
9. Samræmd samgönguáætlun.
Síðari umr.
10. Flugmálaáætlun og fjáröflun
til flugmála. 1. umr.
11. Póstþjónusta. 1. umr.
12. Leigubifreiðar. 1. umr.
13. Vegtenging milli lands og
Eyja. Fyrri umr.
14. Hafnalög. 1. umr.
15. Atvinnuréttindi skipsljómar-
maima. 1. umr.
16. Atvinnuréttindi vélfræðinga.
1. umr.
Sýslumanni veitt
áminning
DÓMSMÁLARÁÐUNEYTIÐ hef-
ur veitt Sigurði Gizurarsyni, sýslu-
manni á Akranesi, áminningu fyrir
að hafa gert samkomulag um
greiðslu 50 milljóna króna sektar
sem Hæstiréttur dæmdi Þórð Þ.
Þórðarson á Aki-anesi til að greiða
vegna skattsvika. Sigurður ætlar
að stefna ráðuneytinu fyrir dóm til
að fá áminningunni hnekkt.
Björg Thorarensen, skrifstofu-
stjóri í dómsmálaráðuneytinu,
sagði í samtali við Morgunblaðið að
áminningin byggðist á því að sam-
komulagið hefði ekki verið í sam-
ræmi við gildandi lög sem kveða á
um innheimtu sekta innan árs frá
endanlegum dómi. Sýslumaður
hefði fengið skriflega áminningu á
grundvelli 21. greinar laga um rétt-
indi og skyldur starfsmanna ríkis-
ins og hefði verið litið til þess að
hann þætti hafa sýnt vankunnáttu
og óvandvirkni í starfi og sýnt af
sér óhlýðni við löglegt boð ráðu-
neytisins.
Umrætt samkomulag var gert
21. janúar sl. og snerist um það að
greiddar skyldu 5 milljónir króna á
næstu sex mánuðum og samið um
greiðslu eftirstöðva, 37,5 milljóna
króna, eigi síðar en 1. janúar 1999.
Árs greiðslufrestur
rennur út 1. júlí nk.
Um það hvort ráðuneytið hefði
rift samkomulaginu og hvemig
fullnustu refsingarinnar væri hátt-
að, en vararefsing þessarar sektar
er fangelsi í 1 ár, sagði Björg að
samkvæmt lögum mætti ekki veita
lengri greiðslufrest en eitt ár. 11.
júlí næstkomandi væri ár liðið frá
því að dómur í málinu gekk og fyrr
væri hinn löglegi greiðslufrestur
ekki liðinn.
Hún sagði að áminningin hefði
verið afgreidd þannig að starfs-
manninum hefði verið sent bréf og
honum tilkynnt að hann væri
áminntur.
Sigurður Gizurarson, sýslumað-
ur, sagði í samtali við Morgunblað-
ið í gær að hann mundi stefna
dómsmálaráðherra fyrir héraðs-
dóm Reykjavíkur í því skyni að fá
áminninguna dæmda löglausa. Sig-
urður kvaðst telja þessa „afmælis-
gjöf ráðuneytisins" til sín ólög-
mæta þar sem með henni ruglaði
ráðuneytið saman annars vegar
starfsmannalögum og hins vegar
stjómsýslulögum; „ráðuneytið
raglar saman stjómvaldinu sýslu-
manninum á Akranesi og einstak-
lingnum, ríkisstarfsmanninum og
borgaranum Sigurði Gizurarsyni,"
sagði Sigurður Gizurarson, sýslu-
maður á Akranesi.
Stjórnsýslulög ekki starfs-
mannalög
„Þessi áminning er veitt með vís-
an til 21. gr. laga 70/1996 um rétt-
indi og skyldur starfsmanna ríkis-
ins en samkomulagið sem sýslu-
maðurinn á Akranesi gerði við
Helga V. Jónsson, skipaðan réttar-
gæslumann Þórðar Þ. Þórðarson-
ar, var ekki gert af einstaklingnum
og ríkisstarfsmanninum Sigurði
Gizurarsyni heldur af sýslumann-
inum sem var stjómvald. Það er
verið að veita mér áminningu fyrir
stjórnsýslugeming sem stofnunin
Sýslumaðurinn á Akranesi fram-
kvæmdi, um slíkt gilda stjórnsýslu-
lög en ekki lög um réttindi og
skyldur staifsmanna ríkisins.“
Sigurður sagði að ráðuneytið
gæti ekki ógilt stjómsýslugern-
inga og ákvarðanir sýslumanns
varðandi sektarinnheimtuna nema
með dómi sem ráðuneytið gæti
höfðað á þeim forsendum að því
væri skylt vegna almannahags-
muna að beita sér í málinu. Starfs-
mannalögin ættu hins vegar við ef
um það væri að ræða að sá ein-
staklingur sem gegndi embættinu
þætti hafa vanrækt starf sitt eða
sýnt af sér ósæmilega hegðun. Þá
væri hægt að beita hann áminn-
ingu á grundvelli starfsmannalaga. —