Morgunblaðið - 05.03.1998, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 05.03.1998, Blaðsíða 24
24 FIMMTUDAGUR 5. MARZ 1998 MORGUNBLAÐIÐ ÚR VfcRINU Vinnslustöðin hf. blæs til sóknar f bolfískvinnslu f Þorlákshðfn og Eyjum „Sóknarfærin eru fyrir hendi“ Stjórnendur Vinnslustöðvarinnar hf. í Vestmannaeyjum og Þorlákshöfn sjá ........ .......................7----- nú fyrir sér töluverð sóknarfæri í frystingu bolfísks í landi. A síðasta rekstrarári var mikið tap á bolfiskvinnslunni. Sighvatur Bjarnason, fram- kvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar, segir í samtali við Hjört Gíslason, að með aukinni sérhæfingu, fullvinnslu, breyttu vinnufyrirkomulagi og ein- staklingspremíu, sé unnt að stunda arðbæra bolfiskvinnslu í landi. Morgunblaðið/Sigurgeir SIGHVATUR Bjarnason, framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar, fylgist með loðnufrystingu í Eyjum. MIKLAR breytingar eiga sér nú stað í starfsemi Vinnslustöðvarinn- ar í Vestmannaeyjum og Þorláks- höfn. Þar eru sérhæfing og full- vinnsla aðalatriðin, en mikil áherzla verður nú lögð á arðbæra bolfisk- vinnslu, eftir gífurlegt tap á henni á síðasta rekstrarári. Eignir, meðal annars togarinn Breki með 1.700 tonna kvóta, hafa verið seldar og er lausafjárstaða fyrirtækisins góð. Salan á Breka er einnig liður í að lækka skuldir félagsins, en stjóm þess ákvað að lækka skuldir um 1.000 milljónir króna. Eigið fé hefur aldrei verið meira, eða um 2.500 milljónir króna, og segir Sighvatur Bjamason, framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar, að nú séu góð sóknarfæri fyrir fyrirtækið og ætl- unin sé að nýta þau. Málað skrattann á vegginn „Ég verð einfaldlega að játa að til þessa hef ég málað svo skrattann á vegginn að ég hef aldrei séð neina ljóstým í landvinnslunni," segir Sig- hvatur Bjarnason í samtali við Ver- ið. „Mér fannst eins og eina vitið í fiskvinnslunni væri uppsjávarfisk- urinn, loðnan og sfldin, þar væri eina hagnaðarvonin, en nú er ég far- inn að sjá ljósið í bolfiskvinnslunni líka og þar ætlum við okkur að snúa vörn í sókn. Lausafjárstaða fyrir- tækisins hefur aldrei verið betri og eigið fé aldrei meira. Það er skylda okkar gagnvart hluthöfum að reka arðbært fyrirtæki og stefnan er að geta greitt þeim eðlilegan arð af fjárfestingu þeirra." Breytt vinnufyrirkomulag Hvað er það sem hefur orðið til þess að staðan í landvinnslunni er að breytast svona mikið? Var ekki gífurlegt tap á landvinnslu fyrir- tækisins á síðasta rekstrarári? „Við sögðum frá hörmulegum ár- angri okkar í bolfiskvinnslunni á síðasta aðalfundi. Þá voram við þeg- ar byrjaðir á töluverðri vinnu til að bæta úr honum og höfum verið að því í vetur og sjáum nú fram á betri tíð. Eitt af stærstu málunum til að bæta stöðuna er að auka framieiðni á hvern starfsmann. Við fóram þvi mjög fljótlega í viðræður við verka- lýðsfélögin um breytt vinnuíyrir- komulag, þar sem markmiðið var að stytta vinnutímann, en nýta hann betur. Hugmyndin var að hefja vinnu klukkan 7 eða 8 á morgnana, hafa engar pásur, hálftíma í mat og þrisvar tíu mínútna kaffihlé, en þó með þeim hætti að vinnslan stöðv- aðist aldrei nema í matartíma og fólk væri aðeins í vinnu í 7 tíma í stað 8. Jafnframt vildum við taka upp einstaklingspremíu að nýju. Við mátum það svo að með þessum breytingum væri hægt að auka framleiðni á hvem starfsmann um 25 til 35%, en auk þess myndu tekj- ur starfsfólks aukast. Þannig myndu þessar breytingar skila okk- ur mjög öflugri vinnslu og starfs- fólkinu betri kjörum og styttri vinnudegi. Samþykkt í Þorlákshöfn Við fengum þessar breytingar samþykktar í Þorlákshöfn, en hér í Vestmannaeyjum var breyttu fyrir- komulagi á vinnu hafnað, en sam- þykkt að taka upp einstaklingsbón- us. Mig langar til að þakka verka- lýðsfélaginu í Þorlákshöfn fyrir framsýni og samstarfsvilja í verki. Við byrjum því að vinna eftir þessu, hvora með sínu sniði í Eyjum og Þorlákshöfn, eftir loðnuvertíð í þrjá mánuði og sjáum þá hvernig útkom- an verður. Þá munum við fara yfir hana með starfsfólkinu og verka- lýðsfélögunum og meta framhaldið. Eigum að geta tvö- faldað framlegð 1 Við teljum að með breyttu vinnu- fyrirkomulagi og öðram breyting- um í vinnslunni hjá okkur og auk- inni sérhæfingu, eigum við að geta gert bolfiskvinnsluna arðbæra. Við teljum að við getum rúmlega tvö- faldað framlegð eitt út úr vinnslunni á síðasta ári. Við höfum verið að skoða hvernig þetta er gert annars staðar og búa síðan til kerfi sem hentar okkur. Við gerum ráð fyrir því að í Þorlákshöfn verði eingöngu unninn þorskur og ýsa í bita. Við teljum að eftir nauðsynlegar breyt- ingar og viðbætur á tækjakosti megi vel keyra um 4.500 tonn í gegnum húsið þar á ári. Það á að vera arðbær vinnsla, en umhverfið í bolfiskvinnslunni hefur batnað mik- ið. Ég hef ekki séð markaðinn svona góðan og verðið jafn hátt síðan ég byrjaði í þessu. Fullvinnsla í Eyjum í Eyjum munum við leggja áherzlu á karfavinnslu, en keyra einnig eitthvað á þorski, en stefnt er að því að hafa ávallt rússafisk til vinnslu eftir þörfum. Við höfum séð að dauðir dagar í vinnslunni hafa verið okkur kostnaðarsamir. Þeir kosta okkur ekki bara peninga, heidur hafá þeir neikvæð áhrif á starfsfólkið. Með því að halda stöðguri vinnu vonumst við til að geta bætt liðsandann hjá okkur. Ætlunin er að setja upp pökkun- ar- og fullvinnslu hér í Eyjum. Við eigum tæki til brauðunar á fiski í Þorlákshöfn, sem við flytjum hingað og setjum svo upp fuílkomna línu fyrir pökkun í öskjur og í poka fyrir neytendamarkaði. Við munum þá vinna allan karfann hér, bæði fersk- an í flug í poka og öskjur og teljum þetta fara vel saman. Saltfískur á Saga Class Síðan eram við búnir að byggja saltfiskvinnslu okkar upp á ný og er hún orðin mjög öflug og tækni- vædd. Þar höfum við lækkað fram- leiðslukostnað veralega og getum því farið að berjast um hráefnið hér á mörkuðunum. Það era seld um 10.000 tonn á mörkuðunum hér í Eyjum og þar af fara um 7.000 tonn burt. Við erum einnig í töluverðri full- vinnslu á saltfiski í neytendapakkn- ingar, bæði fyrir markaði hér heima og erlendis. Við erum til dæmis að hanna nýja saltfískrétti fyrir útflutning. Við erum einnig að þróa okkur áfram í fullvinnslu á loðnu. Saltfiskurinn okkar undir merk- inu 200 mflur er nú kominn á mat- seðilinn á Saga Class, en við eram í þróunarstarfi í saltfiski og öðram fiskréttum fyrir flugeldhús. Við leggjum áherzlu á flugvélamarkað- inn, enda er hann áhugaverður. Það er ekki viðamikið verkefni, en mjög skemmtilegt, enda mikilvægt að út- lendingarnir fái góðan fisk í flugvél- inni. Það er mikilvægur hluti af góðri landkynningu og kynningu á íslenzkum fiski út á við. Aukið vinnsluvirði Áherzlan hjá okkur er í senn sér- hæfing og fullvinnsla. Við setjum einnig upp þróunardeild í samvinnu við Islenzkar sjávarafurðir, en erum einnig í nánu samstarfi við erlend fyrirtæki. Fyrir markaði á Norður- löndum munum við framleiða tölu- vert af brauðuðum afurðum úr gull- laxi, kolmunna, marningi og mót- aðri blokk. Þannig verður engin hefbundin blokkarframleiðsla hjá okkur og vinnsluvirði afurðanna aukið eins og unnt er. Góður árangur í kolmunna, gulllaxi og litla karfa Vinnslustöðin hefur ekki staðið betur fjárhagslega. Lausafjárstað- an er góð og fyrirtækið á miklar eignir. Við eram hins vegar enn að glíma við lausn ákveðinna vanda- mála. Annnars vegar er það land- vinnslan, sem við sjáum nú fram á að geti skilað okkur viðunandi arð- semi. Hins vegar eram við með of stóran flota miðað við aflaheimildir og því var Breki seldur og Kap II er einnig á sölulista. Við getum nýtt skipin mun betur og höfum reyndar náð góðum ár- angri í veiðum á gulllaxi, litla karfa og kolmunna. Þar höfum við getað nýtt umfram veiðigetu. Við þurfum að finna lausn á því, vegna þess að við verðum að halda áfram veiðum og vinnslu á þessum tegundum. Við höfum gert samninga um sölu á af- urðum til Noregs og Svíþjóðar. Gulllaxinn er marinn og mótaður í stykld, en kolmunninn flakaður og frystur um borð í Gulldrangi, sem er að veiðum við Færeyjar. Við vinnum svo flökin enn frekar til út- flutnings hér í Eyjum. Litli karfmn er heilfrystur fyrir markaði í Evr- ópu og Asíu, en þessi karfategund er nú utan kvóta og því góð viðbót við annað.“ Aukin afköst á hvern starfsmann Dugir þetta til að snúa afkomunni við eða er fleira sem verið er að gera til að bæta reksturinn? Þetta ár verður okkur að öllum líkindum erfitt, en það veltur anzi mikið á blessaðri loðnunni eins og undanfarin ár. Sfldin fór illa með okkur í haust og ekki blés byrlega í loðnunni þar til í síðustu viku. Við höfum unnið mikið í því að auka af- köst og lækka kostnað við loðnu- frystinguna og nú getum við flokkað og fryst um 500 tonn af loðnu á sól- arhring. Nýtt kerfi í frystingu og pökkun hefur aukið afköst á stai-fs- mann verulega og umbúðakostnaður hefur lækkað mikið, með því að hætta að pakka í öskjur og pakka þess í stað í poka. Afurðirnar fara síðan beint út í gám og hann af stað um leið og hann er fullur og skip kemur í höfnina. Með því móti verð- ur kostnaður við birgðahald lítill sem enginn. Við getum því haft góðar tekjur af loðnuvinnslunni og bindum vonir við góða vertíð. Má segja að vinnufyrirkomuiag og launakerfi hafi verið andstætt bæði vinnslunni og hagsmunum starfsfólksins? „Við höfum ekki náð nógu góðum árangri í rekstrinum og verðum að bæta úr því. Við erum reyndar sann- færðir um að það takizt með breytt- um áherzlum og þeim úrbótum sem við eram að gera á rekstrinum, en við verðum einnig að líta aðeins til baka. Einstaklingskerfið eins og það var, var gengið sér til húðar. Hóp- bónusinn, sem við tók var góður til að byrja með, en smám saman dró úr afköstum vegna þess að afkasta- mestu konurnar sáu að þær vora með sama kaup og hinar, sem minna afköstuðu. Fyrir vikið slökuðu allir á og launin hreinlega lækkuðu. I síð- ustu samningum vora teknar 54 krónur úr bónusnum og settar inn í tímakaupið og ég studdi það mjög þá, en er viss um það nú að það vora mistök. Nú segja konurnar að bón- usinn sé alltof lágur, aðeins 120 krónur til dæmis, og það sé of lítið til að það taki því að slíta sér út fyrir það. Færra fólk en hærri laun Nú held ég að við verðum að setj- ast niður með fólkinu og verkalýðs- félögunum til að fá svar við því hvort vilji sé fyrir því að halda áíram vinnslu á fiski í landi. Verði svarið það, að landvinnslunni eigi að halda áfram, verðum við að finna leiðir til þess að hún geti gengið. Það er okkar hagur að fólkið hafi sem hæst laun. Séu launin ekld há verður framleiðnin einfaldlega lítil. Sé farið út í einstaklingspremíu verðum við ánægðari eftir því sem premían verður hærri. Þá fær fólkið meiri laun og við meiri framleiðni á hvern starfsmann. Þetta snýst ekki um það að ætla sér að pína fólkið og halda því á lágum launum. Ég vil miklu frekar hafa færri í vinnu á hærri launum. Verkalýðsforystan þarf að skilja alvöru málsins og starfa með land- vinnslunni að því að gera vinnsluna arðbæra. Það er allra hagur og eina leiðin til þess er að vemda þau fjöl- mörgu störf, sem era í greininni." Eftir miklu að slægjast Hvernig lítur framtíðin svo út eft- ir allar breytingarnar? „Ég er sannfærður um að eftir miklu sé að slægjast í bolfiskvinnsl- unni og að landvinnslan eigi sér góða framtíð. Það koma alltaf tíma- bil, þar sem lítið verður úr loðnu- veiðum. Við höfum getað tekið þá áhættu að leggja mikið undir í loðn- unni, en við getum það ekki til fram- tíðar. Þegar að því kemur að loðnan hrynur, viljum við vera komnir með það góða landvinnslu, að fyrirtækið skili hagnaði án þess að hann bygg- ist að langmestu leyti á loðnu. Við ætlum okkur því að jafna vægi milli vinnslugreina. Getum skilað arði Fyrirtæki eins og Vinnslustöðin, sem er með 2.500 milljónir í eigið fé, verður að skila að minnsta kosti 250 milljóna ki'óna hagnaði á ári. Það hlýtur að vera krafa hluthafanna að fá arð af fjárfestingu sinni, en arður hefur enn ekki verið greiddur út í mörg ár. Við höfum sett okkur ákveðin markmið í rekstri. Stjórn- endur og stjóm fyrirtækisins er sannfærð um að við séum á réttri leið og það sem við erum að gera, geti sldlað okkur veralegum arði án mik- illa fjárfestinga. Taldst það erum við í mjög góðum málum. Afskriftir hafa verið um 500 milljónir á ári og vextir um 250 milljónir. Þessari upphæð verðum við að ná niður og þess vegna höfum við verið að selja eignir. Jafn- framt þarf að bæta framlegð fyrir- tækisins. Það verður ekki gert nema með aukinni hagræðingu og aukinni framleiðni. Mai'kmiðin hafa verið sett, skipu- lagsbreytingar hafa verið ákveðnar og verið er að breyta vinnutilhögun tfl hins betra, bæði fyrir starfsfólk og fyiártækið. Sóknarfærin era fyrir hendi í bolfiskinum og loðnan skilar ennþá sínu. Vonandi nást þessi mark- mið því Vinnslustöðin hefur alla burði til að vera öflugt og arðbært fyrir- tæld,“ segir Sighvatur Bjaraason.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.