Morgunblaðið - 05.03.1998, Blaðsíða 50

MORGUNBLAÐIÐ
50 FIMMTUDAGUR 5. MARZ 1998
28“ SN2 SANYO
stereo sjónvarp
• NICAM stereo
• BassXPander
• Textavarp
• 4 hátalarar
• 2 Scart tengi
• Svartur, flatur skjár
Verð aðeins
kr.59.900
stgr.
Verið velkomin í nýja og
stórglæsilega verslun okkar þar
sem þú færð heimilistæki og
þjónustu sem þú getur gert
hörðustu kröfur til. Við bjóðum
nú mun meíra vöruúrvai og verð
sem stenst alla samkeppni.
Heimilistæki hf
SÆTÚNI 8 SÍMI 5691500
www.ht.is
&
AÐSENDAR GREINAR
Opið bréf til
Þrastar
Elliðasonar
SUNNUDAGINN
22. febrúar var í Morg-
unblaðinu fjallað um
áform þín í Breiðdalsá
þar sem þú ætlai’ að
beita meðferðarúrræð-
um þínum. Þau felast í
því að sleppa milli 30
og 40 þúsund göngu-
seiðum í umrædda á.
En hver er „sjúkdóm-
ur“ Breiðdalsár sem
kallar á meðferð?
Breiðdalsá er eina
laxveiðiáin á stóru
landsvæði og meðal-
veiði hennar síðustu 23
árin hefur verið 137 laxar. Sveiflur
eru miklar í laxastofni árinnar og
mest hafa veiðst 412 laxar en
minnst 4 laxar á þessu tímabili. Áin
er því á mörkum útbreiðslusvæðis
laxins. Eg vil nú fara yfir nokkur
atriði sem hníga að því að svona
stórtækar sleppingar í þessa á séu
hæpnar.
1) Náttúrulegur stofn árinnar er
mjög viðkvæmur. Hann er land-
fræðilega einangraður sem hlýtur
að hafa leitt til ákveðinnar aðlögun-
ar þe,ssa ákveðna stofns að þeim að-
stæðum sem áin býður upp á. Hann
sveiflast mikið eða yfir 100 falt frá
minnstu til mestu veiði. Sjávarskil-
yrði úti fyrir þessu landsvæði eru
mjög breytileg.
2) Endurheimtur laxaseiða eru
allt aðrar og lægri á NA- og A-landi
heldur en á S- og SV-landi, ef hug-
myndin byggir á árangri þínum í
Rangánum. Gönguseiðasleppingar í
Hofsá í Vopnafirði (sem er næsta
laxveiðiá við Breiðdalsá) hafa gefið
um þrisvar sinnum lakari endur-
heimtur í veiði heldur en fengist
hafa í Rangánum. Alíka munur er á
milli endurheimtna náttúrulegra
seiða í Vesturdalsá í Vopnafirði og
Elliðaánna, síðarnefndu ánni í hag.
3) Endurheimtur laxgönguseiða
úr sleppingum hafa alltaf verið að
mestum hluta smálax þó seiði séu
af stórlaxastofni og á svæðum þar
sem stórlax er að jafnaði helmingur
veiðinnar. Þannig að ekld er það
stórlaxadraumurinn sem hvetur í
þessu sambandi.
4) Þessar sleppingar eru ólög-
mætar. 171 þess að mega sleppa
seiðum í ár þarf að liggja fyrir áætl-
un til fimm ár, sk. fískræktaráætl-
un. Hinn 24. feb. 1998 hafðir þú
ekki fengið neina slíka áætlun sam-
þykkta, samkvæmt upplýsingum
frá veiðimálastjóra.
5) Nú er það viðurkennd nauðsyn
að taka klaklax úr sama
vatnakerfi sem nota á
til seiðaframleiðslu og
sleppinga. Með því að
nota stofn árinnar eru
mestar líkur á árangri
og minnstar líkur á
skaða. Til framleiðslu á
40.000 laxaseiðum þarf
töluvert af klaklaxi,
hvaðan var hann ættað-
ur?
6) í Breiðdalsá er
einnig bleikja sem hefur
gefið þessari á verulegt
gildi sem veiðiá, hver
yrðu afdrif þess stofns
ef svo stórfelldar sleppingar
hæfust?
7) Sjúkdómahætta fylgir alltaf
sleppingum seiða í vatnakei’fi, því
meiri umsvif því meiri hætta.
Það sem að framan er talið hýtur
að vera umhugsunarefni hverjum
þeim sem ætlar í stórfelldar slepp-
ingar laxaseiða.
✓
Aðall laxveiða á Islandi
hefur verið sá, segír
Þórólfur Antonsson, að
hér er um náttúrulega
stofna að ræða sem
hafa verið nytjaðir
sjálfbaert.
Aðall laxveiða á íslandi hefur
verið sá að hér er um náttúrulega
stofna að ræða sem hafa verið nytj-
aðir sjálfbært. I öðrum löndum
Evrópu og í Ameríku þar sem lax
átti heimkynni, hefur verulega
gengið á stofna hans. Margt af því
er athafnaþrá og stjómunaráráttu
mannsins um að kenna. Því hlýtur
það að vera keppikefli okkar Is-
lendinga að læra af mistökum ann-
arra og reyna að skila fiskistofnum
okkar til næstu kynslóðar eins og
við tókum við þeim. Sveiflur verða
samt áfram í laxastofnum okkar en
er það ekki hluti af veiðimennsk-
unni? Eða er veiðimennskan
kannski komin á það stig að allir
vilji alltaf fá örugga veiði?
En hvað þá um Rangámar, var
það ekki gott framtak? Nokkuð
önnur rök gilda fyrir Rangámar en
ekki að öllu leyti. Enginn laxastofn
var í ánum fyrir svo heitið gæti.
Vatnakerfið er stórt og árnar
Þórólfur Antonsson
-