Morgunblaðið - 30.04.1998, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 1998 35
Óreiða
Morgunblaðið/Silli
MARGRÉT J. Pálniadóttir, Jóhanna V. Þórhallsdóttir, Björk Jónsdótt-
ir og píanóleikarinn Aðalheiður Þorsteinsdóttir í Húsavíkurkirkju.
Fjórar klassískar
söngkonur
Húsavík. Morgunblaðið.
HÚSAVÍKURKIRKJA bauð til
ATRIÐI úr Grandavegi 7.
Sálarrann-
sóknir á
Grandavegi
Á EFTIR sýningu á Granda-
vegi 7 í Þjóðleikhúsinu hinn 1.
maí verða umræður þar sem
hópur úr Sálarrannsóknarskól-
anum, ásamt skólastjóranum,
Magnúsi Skarphéðinssyni, mun-
ræða innihald sýningarinnar út
frá sjónarhóli sálarrannsókna.
Viðstaddir verða leikarar úr
sýningunni og aðstandendur
hennar. Öllum gestum á sýn-
ingunni þetta kvöld er velkomið
að taka þátt í umræðunum.
„Grandavegur 7 var frum-
sýndur á liðnu hausti og fékk í
alla staði frábærar viðtökur,"
segir í kynningu. Eru sýningar
nú orðnar yfir 30 talsins. Leik-
ritið byggist á samnefndri
verðlaunaskáldsögu Vigdísar
Grímsdóttur.
Söguhetjan er ung stúlka
sem er skyggn og gerist sagan
á mörkum þessa heims og ann-
ars.
Sigríður Margrét Guð-
mundsóttir og Kjartan Ragn-
arsson eru höfundar leikgerðar
og er Kjartan jafnframt leik-
stjóri.
Er líf eftir
listina?
MARGRÉT Hafsteinsdóttir
miðill mun stýra skyggnilýs-
ingafundi í Nýlistasafninu við
Vitastíg, laugardaginn 2. maí kl.
20.30.
Tilefni þessarar uppákomu er
20 ára starfsafmæli Nýlista-
safnsins og standa myndlistar-
mennimir Steingrímur Eyfjörð
og Jón Sæmundur fyrir fundin-
um.
Margrét mun lesa í verk sem
eru í eigu safnsins og stjórna al-
mennum skyggnilýsingafundi
þar sem m.a. verður reynt að
komast í samband við framliðna
listamenn sem tengdust safninu
náið hérna megin og er yfir-
skrift fundarins „Er líf eftir list-
ina“ haft að leiðarljósi.
Fundurinn verður tekinn upp
á myndband og mun niðurstöðu
hans komið fyrir á Veraldar-
vefnum.
Að fundi loknum verða born-
ar ft-am veitingar. Aðgangseyrir
er 800 kr.
Tímarit
LEIKLISTARBLAÐIÐ (25.
árg. 1. tbl. 1998), er málgagn
áhugaleikhstar á Islandi. Meðal
efnis í ritinu er grein um Hall-
dór Laxness, viðtal við Gunn-
hildi Sigurðardóttur skóla-
stjóra, umfjöllun um Grímni í
Stykkishólmi, leiklistarhátíðina
í Harstad og Gunnar Sigurðs-
son leikstjóri kynnir sig. Ein-
þáttungurinn er úr smiðju Hug-
leiks, Svona er að drífa sig eftir
Fríðu B. Andersen.
Ritstjóri er Bjami Guðmars-
son. Steinmark prentaði.
Dreifingu annast Bandalag ís-
lenskra leikfélaga. Argangur-
inn (3-4 blöð) kostar 1.500 kr.
BÆKUR
Hugleiðingar
BARA VIÐ
eftir Ingibjörgu Elínu Sigurbjörns-
dóttur. Spaðjarka, 1998 - 211 bls.
Verð 1.100 kr.
BARA við er dálítið sérkennileg
bók og voguð. Höfundurinn, Ingibjörg
Elín Sigurbjörnsdóttir, hefur valið þá
leið að sprengja upp öll form þannig
að óljóst er hvort við höfum í höndun-
um skáldsögu, smásagnasafii eða
greinasafn. Kannski er bókin fyrst og
fremst óreiðusafh.
Bókin byggist á stutt-
um köflum sem sumir
hafa smásöguígildi en
aðrir líkjast meir grein-
um, ádrepum eða les-
endabréfum. Þessir
kaflar eru bundnir sam-
an með dagsetningum
svo að þeir gætu virst
hluti einhvers konar
dagbókar. Það og sterk
nærvera höfundar bind-
ur bókina saman. Stíll
bókarinnar er rabb-
kenndur og málfarið
hversdagsmál, oft tal-
málskennt.
Viðfangsefni Ingi-
bjargar tengjast hvers-
dagslífinu. Bryddað er á ólíkum efn-
um, jafnt atvinnuleysi, sparsemi og
mengun Laugavegar sem skilgrein-
ingu á kverúlöntum, eyðsluklóm og
menntun. Allt þetta tengist svo sam-
an með aðskiljanlegum hætti.
Þannig er aldrei að vita hvemig kafl-
ar bókarinnar enda. Sagt er til að
mynda frá persónu sem fer í at-
vinnuviðtal en fer út í allt aðra
sálma. Fyrr en varir er lesandi kom-
inn með það á hreint hver var með
hverjum í bekk í Vogaskóla um árið
eða hvemig aðskiljanlegustu sjúk-
dómar leggjast á sameiginlegan
kunningja hins atvinnulausa og til-
vonandi vinnuveitanda.
Oft reynir höfundur heldur ekki að
byggja upp sögu eða sögulíki í kring-
um hugrenningar sínar heldur setur
Handritum
flett í tölvu
London. Reuters.
BRESKA þjóðarbókhlaðan hefur
tekið í notkun tölvuforrit sem gerir
safngestum kleift að „fletta“
nokkrum gersemum í eigu safnsins,
gömlum handritum og fágætum
bókum.
Hugmyndin að því að hægt væri
að skoða handrit á tölvuskjá kvikn-
aði fyrir áratug. Unnið hefur verið
að því í hálft annað ár og var notast
við svipaða tækni og við gerð teikni-
mynda til að gera þetta mögulegt.
„Við vildum að fólk kæmist eins
nærri því að fletta bókunum og
mögulegt væri án þess að það hand-
léki þær,“ segir Jane Carr, talsmað-
ur safnsins. Vona forráðamenn þess
að á hverju ári verði tveimur verk-
um bætt við þau sem fyrir eru.
Fyrstu handritin og bækurnar
sem hægj; verður að „fletta“ eru
stundabók Sforza-ættarinnar, Lind-
isfarne-handritin, Demantasútran -
og Arundel-handritið, minnisbók
Leonardos da Vincis. Með því að
snerta skjáinn og draga fingurinn
eftir honum geta gestirnir flett í
gegnum bækumar, stækkað ein-
stakar síður og hluta úr síðu, lesið
skýringatexta og hlustað á upplest-
ur úr handritunum. Þá geta gestir
skoðað speglaða útgáfu af skrift da
Vincis en hann skrifaði spegilskrift
frá hægri til vinstri, svo að erfiðara
væri að ráða í minnispunkta hans.
Það er annars af húsnæðismálum
bresku þjóðarbókhlöðunnar að
segja að flutningar í umdeilda ný-
byggingu safnsins í St. Pancras
hófst í nóvember sl. en honum lýkur
á næsta ári. Þá mun safnið rúma um
12 milljónir bóka en starfsmenn
verða um 1.000.
þær fram í einhvers konar vitundar-
flæði þar sem hver hugsun rekur
aðra eins og hálfkveðin vísa án mikils
samhengis. „Manstu... hlíðina fríðu?
Hissa núna? Jæja, þá tek ég dýfuna,
fer ofan í alvarlegu málefnin, ætli
þjóðin þoli það? Búið að hjala við
hana sem ungabam, barbídúkku, um
íþróttir, fegurðarsamkeppni, dóta-
fólkið, 666, strikamerkja, véla af
henni djúpmiðin - skrápurinn einn
eftir. Uss! ekki ofstopa. Uss! ekki
segja sannleikann, ekki tala upphátt.
Uss! ekki segja mella mánaðarins,
segðu skækjan í þjóðleikhúsinu hún
gengur fyrir fullu húsi nokkuð metn-
aðarfullt verk...“
Ef til vill er slíkur
texti réttnefndur fjas.
Óljós samúð með al-
þýðufólki einkennir
textann og fordæming á
fordómum gagnvart því.
En hann verður einnig á
köflum frasakenndur og
alhæfingasamur, t.d. í
umræðu Ingibjargar um
menntun: „Oft er talað
um mikilvægi menntun-
ar en oftar en ekki skol-
ar henni út með frá-
rennslinu. Ekkert situr
eftir nema kalkborið
botnfallið. Svo virðist
vera. Ég sé enga mennt-
un í ræðum og ritum
fólksins sem telur sig lækna, lög-
fræðinga, sagnfræðinga, bókmennta-
fræðinga og fleiri. Allt hefur skolazt
til í höfðum tröppufólksins."
Um verkið í heild er þetta að
segja: Óljóst er hver er hugmyndin á
bak við verkið nema það sé óreiðan.
En erfiðara og vandasamara er að
semja óreiðukennt verk sem heppn-
ast en margur hyggur. Til þess þarf
öguð vinnubrögð og mikla skipulags-
vinnu. Óreiðan í þessu verki er of
óöguð og skipulagslaus. Hún er
einnig of mikil til að lesandi finni sig
í því. Þrátt fyrir lipran stíl á köflum
missir bókin því marks. Það má þó
segja höfundi til hróss að djarft er
teflt og í slíkri dirfsku býr alla jafna
nokkur lífsneisti.
tónleika í kirkjunni á sumardag-
inn fyrsta, þar sem fjórar klass-
fskar söngkonur í sumarskapi
skemmtu við góða aðsókn og
hrifningu áheyrenda.
Söngkonurnar eru sunnan
heiða, þótt tvær þeirra séu barn-
fæddir Húsvíkingar. Þær eru
SELKÓRINN heldur vortónleika í
Islensku óperunni fóstudaginn 1.
maí kl. 17.00.
Á efnisskránni eru bæði íslensk og
erlend tónverk. Þar er að finna ís-
lenska tónlist eftir m.a. Hjálmar H.
Ragnarsson, Gunnar Reyni Sveins-
son, Hafliða Hallgrímsson o.fl. að
ógleymdum nýjum íslenskum tón-
verkum sem frumflutt verða á tón-
leikunum.
Selkórinn er 30 ára um þessar
mundir og í tilefni afmælisins voru
samin fyrir kórinn tvö verk sem
frumflutt verða á tónleikunum.
Hildigunnur Rúnarsdóttir samdi fyr-
ir kórinn tónverk við söguna um
Tristran og ísodd, en verkið er skrif-
að fyrir kór og blásarakvintett. Auk
söngkonurnar Margrét J. Pálma-
dóttir, Björk Jónsdóttir og Jó-
hanna V. Þórhallsdóttir og pí-
anóleikarinn Aðalheiður Þor-
steinsdóttir.
Söngskráin var fjölbreytt, alls
25 lög, þar sem söngkonurnar
skiptust á um að syngja einsöng
eða svo allar saman.
þess skrifaði John Speight verk fyrir
kórinn við lítið ástarljóð eftir Þor-
geir Sveinbjamarson, „Við Kína-
fljót“. Ljóðið segir frá tilhugalífi
skötuhjúanna Lí sú lú og Hó sí hú í
skjóli bambustrjáa.
Lúðrasveit Seltjarnarness mun
aðstoða kórinn við flutning í
nokkrum verkanna.
Selkórinn hefur nú starfað á Sel-
tjarnarnesi í 30 ár og eru tónleikar
þessir liður í afmælishaldi kórsins.
Framhald verður í sumar, en þá
heldur kórinn til Ítalíu. Næsta
haust eru svo fyrirhugaðir stórir
tónleikar með Sinfóníuhljómsveit
íslands.
Stjómandi Selkórsins er Jón Karl
Einarsson.
Skafti Þ. Halldórsson
Trúlega sjaldan
sungið betur
TOIVLIST
Laiijfliol tskiikja
KÓRTÓNLEIKAR
Karlakórinn Fóstbræður, ungir og
gamlir, flutti íslensk og erlend
söngverk. Píanóleikarar: Steinunn
Birna Ragnarsdóttir og Þorsteinn
Gauti Sigurðsson. Einsöngvari:
Auður Gunnarsdóttir. Stjórnendur:
Jónas Ingimundarson og Árni
Harðarson. Þriðjudaginn 28. april.
KARLAKÓRINN Fóstbræður
á sér langa sögu, fyrstu árin undir
nafninu Karlakór KFUM og Fóst-
bræður frá 1936. Einn af mikil-
virkustu stjórnendum kórsins var
Jón Þórarinsson tónskáld og vom
tónleikarnir að nokkra tileinkaðir
honum. Tónleikarnir hófust á fjór-
um norrænum lögum. Fyrst var
Olav Trygvason eftir Friedrich
August Reissiger (1809-83), þýsk-
norskt tónskáld er stendur í
skugga bróður síns er hét Karl
Gottlieb, þess er var eftirmaður
Webers í Dresden og samverka-
maður Wagners. Þetta hressilega
lag, er bengist dularfullum enda-
lokum Ólafs Tryggvasonar, var
mjög vel flutt og einnig annað lag
tónleikanna, Till havs eftir Sibeli-
us, sem er sérlega fallega gerð
tónsmíð. Tvö næstu viðfangsefni
voru finnsk og sænsk þjóðlög, í
frekar daufum útfærslum en mjög
vel flutt.
Kórinn er sérlega vel mannaður
og hefúr sjaldan verið fjölmenn-
ari, 65 félagar, enda er hljómurinn
einstaklega þéttur og jafn en ten-
órinn þó áberandi betri en oft áð-
ur. Eftir lag Helga Helgasonar,
Skarphéðinn í brennunni, komu
tvö lög sem era að upprana til
dægurlög, Dagur að rísa eftir Egil
Ólafsson og Vestmannaeyjar eftir
Jakob Frímann Magnússon, er öll
vora ágætlega flutt. Varðandi lög-
in eftir Egil og Jakob er rétt að
geta þess að tónsmíð er ekki að-
eins fólgin í því að semja laglínu,
heldur er allur umbúnaðurinn,
raddskipan, formun lagsins og
túlkun, fólginn í heildargerðinni,
svo að ef þessir þættir eru ann-
arra manna verk er tónsmíðin í
raun tvískipt og eiga útsetjararn-
ir, Arni Harðarson og Ríkarður
Örn Pálsson, í raun meira í tón-
smíðinni en höfundar laglínunnar.
Fram að hléi vora eingöngu
flutt söngverk eftir Jón Þórarins-
son. Þrjú fyrstu lögin vora Lát
sönginn óma, líklega eitt af eldri
lögum Jóns, og Blómarósir,
skemmtilega unnið og gamansamt
lag við texta eftir Helga Sæ-
mundsson. Þriðja lagið var ný út-
færsla fyrir karlakór á laginu
góða Fuglinn í fjöranni, sem flutt
var við undirleik Jónasar Ingi-
mundarsonar.
Nýja söngstjarnan Auður
Gunnarsdóttir söng þrjú af vin-
sælustu einsöngslögum Jóns, Is-
lenskt vögguljóð á Höi-pu, Jeg
fandt í morges og Jeg elsker dig.
Auður er sérlega vel kunnandi og
söng lögin mjög vel, svolítið yfir-
vegað en með sérlega jöfnum tón-
blæ yfir allt tónsviðið. Fyrri hluta
tónleikanna lauk með syrpu stúd-
entasöngva er Jón útsetti fyrir
karlakór stúdenta. Undirleikurinn
er unninn fyrir tvo píanóleikara
og það vora Steinunn Birna Ragn-
arsdóttir og Þorsteinn Gauti Sig-
urðsson er léku á píanóið. Syrpan
er sérlega skemmtilega unninn og
var flutningurinn í heild mjög góð-
ur og sérstaklega píanóleikur
Steinunnar og Þorsteins.
Gamlir Fóstbræður, undir
stjórn Jónasar Ingimundarsonar,
sungu einstaklega fallega þrjú af
vinsælustu karlakórslögunum,
nefnilega Sefúr sól hjá ægi eftir
Sigfús Einarsson, Kirkjuhvol eftir
Bjarna Þorsteinsson og sænska
hvellinn Hæ, tröllum. Fjórar bæn-
ir eftir Poulenc voru einstaklega
vel fluttar af aðalkórnum en í síð-
asta hluta tónleikanna voru við-
fangsefni sótt í óperur eftir Verdi,
Mozart og Wagner. Undirleikinn
annaðist Steinunn Birna Ragnars-
dóttir og þar mátti á stundum
heyra glampandi falleg tilþrif.
Auður Gunnarsdóttir sá um ein-
sönginn í Maríubæninni úr Valdi
örlaganna eftir Verdi, en eftir
hann söng kórinn einnig Va pensi-
ero úr Nabucco og kvennakórinn
úr La Traviata. Tvö síðustu verk-
efnin vora flutt af eldri og yngri
kórfélögum og stjórnaði Jónas
Ingimundar prestakórnum úr
Töfraflautunni eftir Mozart og
tónleikunum lauk með glæsilegum
söng kóranna á Pflagrímakór
Wagners, undir stjórn Árna Harð-
arsonar. Tónleikarinr í heild vora
sérlega glæsilegir og Fóstbræður
trúlega sjaldan sungið betur.
Jón Ásgeirsson
Ingibjörg Elín Sig-
urbjömsdóttir
Selkórinn í íslensku óperunni