Morgunblaðið - 03.02.1999, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 3. FEBRÚAR 1999 23
LISTIR
Morgunblaðið/Þorkell
ALASTAIR Rolfe, útgáfustjóri Penguin, og Jóhann Sigurðsson hjá Bókaútgáfu Leifs Eiríkssonar skrif-
uðu undir samninginn um „vandaða og aðgengilega“ útgáfu Islendingasagna á ensku. Með þeim á
myndinni er Einar Benediktsson, framkvæmdastjóri land-fundanefndar, sem var meðal þeirra sem
fögnuðu framtakinu.
s
Islendingasögur á heimsmarkað
FORRÁÐAMENN Bókaútgáfu
Leifs Eiríkssonar og Penguin-
Press-útgáfunnar í London
skrifuðu í gær undir samning
um útgáfu Islendingasagn-
anna á ensku. Samningurinn
felur í sér mikla útbreiðslu
sagnanna um allan heim og
væntanlega aukinn áhuga á
þeim.
Utgáfa Islendingasagna á
ensku stendur á gömlum merg
því að breskir rithöfundar og
fræðimenn hafa löngum sýnt
sögunum áhuga, allt frá Willi-
am Morris á nítjándu öld til
samtímaskáldanna Seamus
Heaneys og Teds Hughes, eins
og Alastair Rolfe, útgáfustjóri
Penguin, minnti á í ávarpi sínu
við undirritun samningsins um
leið og hann tíundaði mikil-
vægi íslenskra bókmennta fyrr
og nú.
Langur og góður Brahms
TÓNLIST
Bustaðakirkja
KAMMERTÓNLEIKAR
A fjórðu tónleikum Kammermús-
ikklúbbsins léku Tríó Reykjavíkur og
Sigurbjörn Bernharðsson verk eftir
Beethoven, Ravel og Brahms. Sunnu-
daginn 31. janúar.
ÞRÍRADDA ritháttur hefur ávallt
verið freistandi viðfangsefni en þó
fylgir sá böggull skammrifí, að
hljómar eru oftlega gjörðir af fleiri
nótum en þremur, þótt á móti komi
raddlegt frjálsræði, enda eru mörg
tríóin sérlega skemmtilegar og lif-
andi tónsmíðar.
I raun má segja að Beethoven
hæfí tónsmíðaferil sinn með útgáfu
þriggja tríóverka fyrir píanó, fiðlu og
selló og númeraði þau ópus 1, 2 og 3.
I raun var Beethoven sjálfur útgef-
andi verkanna, sem komu út 1795,
þótt Artaria-útgáfufyrirtækið prent-
aði þau. Haydn var hrifinn af verk-
unum, sem hann sagði vera góð,
„þótt hann hefði vissar efasemdir
varðandi djai'fleika síðasta verksins
og réði Beethoven frá því að gefa
það út óbreytt". Beethoven fór ekki
að ráðum Haydns en það var einmitt
síðasta tríóið, op. 1 nr. 3, sem var
flutt af Tríói Reykjavíkur sl. sunnu-
dag í Bústaðakirkju. Þetta glæsilega
og æskufjöruga verk var mjög vel
flutt, en þar fer saman stefrænn ein-
faldleiki og dramatískt óþol þess sem
liggur mjög á að segja hug sinn.
Fyrsti kaflinn er viðamikið verk, til-
brigðin elskuleg, menúettinn
hrynskarpur eins og skersóin m’ðu
síðar, en síðasti kaflinn, sem Haydn
gagnrýndi aðallega, er lausastur í
sér en uppfullur af æskuákafa. Allir
kaflarnir voni mjög vel fluttir af
Guðnýju, Gunnari og Maté, með
þeim kammermúsíkantísku einkenn-
um samspils og samhygðar í tóntaki,
sem er að verða aðal tríósins.
Annað viðfangsefni tónleikanna
var tríó eftir Ravel. Þetta meistara-
verk er sérlega skýrt í formi og rit-
hætti, allt að því gegnsætt, en bestu
kaflarnir eru fyrsti og þriðji, er voru
sérlega vel leiknir, sérstaklega
„passakalían", sem er undarleg og
dulúðug útfærsla á þessu gamla
formi. Fyrsti kaflinn var í hægara
lagi og íyrir bragðið svolítið laus í
formi en í þeim síðasta, sem er sér-
lega efiður fyiúr píanóið, var píanóið
of sterkt, sem að nokkru er sök tón-
skáldsins, því rithátturinn er á köfl-
um sérlega þykkur.
Tónleikunum lauk með píanókvar-
tett op. 26 eftir Brahms og þar bætt-
ist í hópinn Sigurbjörn Bernharðs-
son. Brahms mun hafa haldið innreið
sína í Vínarborg með tveimur píanó-
kvartettum (op. 25. í g-moll og op. 26
í A-dúr) og til flutnings þeirra fengið
með sér félaga úr Hellmesberger-
kvartettinum. Áheyrendur munu
hafa haft meii’i áhuga á pianóleik-
tækninni hjá Brahms en verkunum
sjálfum og fannst mörgum síðari pí-
anókvartettinn vera „drungalegur,
torskilinn og illa saminn“. Það mun
aðallega hafa verið hægi þátturinn
sem fólki fannst drungalegur. Fyi’sti
þátturinn er „wagnerískur“ að bygg-
ingu og þar var leikur Tríós Reykja-
víkur glæsilegur. Skersóið, sem var
flutt af mikilli reisn, er byggt á
tveimur stefjum, og í tríó-þættinum
er unnið með kanón-raddskipan.
Eins og venja er um skersó og
menúetta eru allir kaflarnii’ endur-
teknir, sem gerir þáttinn sérlega
langan, og í lokaþættinum, sem er
viðamesti kafli verksins, reynir bæði
á flytjendur og áheyrendur og má
því segja, að þarna hafi gefist tæki-
færi til að heyra bæði „langan og
góðan“ Brahms. Nokkur þreyta var
farin að gera vart við sig í lokaþætt-
inum, þótt flestu væri þar vel til
haga haldið og flutningur kaflans í
heild góður.
Þetta voru langir tónleikar, en
flutningurinn í heild góður og ein-
staka kaflar afburða vel fluttir, eins
og t.d. passakalían í verki Ravels,
fyrsti þátturinn í Brahms og allir
kaflai'nh’ í hinu æskuglaða verki
Beethovens. I flutningi kammer-
verka í þessum gæðaflokki þarf að
mörgu að hyggja, því í þessum verk-
um er dregin saman margþætt
kunnátta og listreynsla mikilla lista-
manna, sem ekki verður vel um búið,
nema í höndum þeirra sem eru vel
kunnandi, eins og Tríó Reykjavíkur
er og finnst glögglega í stöðugri leit
hópsins að því sem aðeins verður
skynjað en aldrei skilgi’eint.
Jón Ásgeirsson
Helga Arnalds í hlutverki Isafoldar
Það sem allar
konur þrá
LEIKLIST
Tjarnarbío
LciklidsiA 10 fingiir
KETILS SAGA FLATNEFS
eftir Helgu Arnalds. Leikstjórn: Þór-
hallur Sigurðsson. Leikmyiid: Petr
Matásek. Brúður og leikur: Helga
Arnalds. Verndari sýningarinnar:
Vigdfs Finnbogadóttir. Sunnudaginn
31. janúar.
SÖGUSMETTAN ísafold bjástr-
ar við þvottasnúru, hlustar á út-
varpið, spjallar við vinkonu sína í
símann og segir áhorfendum sögu
spunna út frá aðaláhugamáli henn-
ar, íslendingasögum. Söguna nefnir
hún Ketils sögu flatnefs og er það
dagsönn lygasaga, að hennar sögn.
Þetta er umgjörð leiksýningar
Helgu Ai’nalds sem hún nú ferðast
um með milli skóla og sýndi síðast-
liðinn sunnudag í Tjarnarbíói. Sýn-
ingin er n.k. einþáttungur þar sem
blandað er saman ýmsum tegund-
um brúðuleikhúss og er Helga sjálf
í hlutverki Isafoldar, sem síðan aft-
ur bregður sér í gervi annarra per-
sóna sem við sögu koma.
Sagan sem ísafold segir og leikur
af húmor og hugvitssemi snýst um
Ketil flatnef sem fer á fund hinnar
tröllkynjuðu Yngvildar frá Hringa-
ríki til að fá svar við spurningunni
áleitnu: Hvað er það sem allar kon-
ur þrá? Eftir nokkarar hremmingar
fær Ketill svarið, sem er bæði
skemmtilegt og felur í sér boðskap
verksins, svo að segja, en verður að
sjálfsögðu ekki gefið upp hér. En
saga Isafoldar um Ketil og Yngveldi
hefur ýmsa útúrdúra sem auka
skemmtun áhorfenda til muna.
Helga Arnalds nýtur hér aðstoð-
ar Petr Matáseks, sem er höfundur
vel útfærðrar og færanlegrar leik-
myndar, svo og Þórhalls Sigurðs-
sonar, sem leikstýrir Helgu með
góðum árangi’i. Þau þremenningar
geta verið hæstánægð með útkom-
una því hér er um bráðskemmtilega
sýningu að ræða og fór Helga á
kostum í öllum þeim gervum sem
hún bregður sér í. Leikmynd Petr
Matáseks samanstendur af þvotta-
snúrum á hringpalli sem má snúa
eftir þörfum og klæðin sem hanga á
snúrunum breytast í brúður og tröll
þegar sagan krefst þess.
Sýningin ætti að höfða til breiðs
áhorfendahóps, allt frá börnum í
yngstu bekkjum gi-unnskólans til
fullorðinna áhorfenda. Ég vona að
sem flestir skólar landsins sjái sér
fært að bjóða nemendum sínum að
njóta þeirrar skemmtilegu stundar
sem Helga býður hér fram.
Soffía Auður Birgisdóttir
IÍTCAI AM
uiununn í fullum gangi
r.'y Litir: Hvítir oq bláir % Tegund: 382900

.
Innanhússportskór á útsölu
Póstsendum samdægurs
r loppskórinn L VELTUSUNDI V/INGÓLFSTORG SÍMI 552 1212
SIÐUSTU DAGAR
ÚTSÖLUNNAR
Mikill afsláttur af öllum vörum
inrQarion
Reykjavíkurvegi 64, sími 565 1147
LAGERUTSALAN
Allur fatnaður
frá kr. 500-1.500