Morgunblaðið - 03.02.1999, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 3. FEBRÚAR 1999 25
EITT af verkum Ásgerðar Búadóttur í Ingólfsstræti 8.
Ofín myndverk
MYJVPLIST
Ingólfsstræti 8
VEFLIST
ÁSGERDLK
bCádóttir
Til 14. febrúar. Opið frá fimmtudegi
til sunnudags kl. 14-18.
Aðgangur ókeypis.
ÁSGERÐUR segir það vissa
ögrun og áskorun að sýna í salnum
Ingólfsstræti 8, vegna þeirra já-
kvæðu skilyrða sem rýmið setji
henni varðandi hlutföll og lýsingu.
Hún hefur ávallt verið sér á báti í
íslenskri myndlist vegna tækni
sinnar og afstöðu sinnar til hennar.
Asgerður vill nefnilega ekki láta
flokka sig sem vefara í faglegri
merkingu orðsins. Hún lítur á sig
sem myndlistarmann sem nýtir sér
vefnað sem miðil, líkt og aðrir velja
sér oh'uliti og striga ellegar leir og
gips.
Það mætti kalla slíka afstöðu
postmóderníska því hún sýnir hve
rækilega Ásgerður dregur í efa
réttmæti módernískrar hólfunar,
einkum hvað varðar deilingu listar-
innar í svokallaða „frjálsa"
akademíska tjáningu og „fagbund-
inn“ listiðnað. Hún hikar ekki við að
kalla hefðina og söguna til vitnis um
það að núverandi skipting sé raka-
laus. En í staðinn fyrir að skoða sig
sem hluta af mengi íslenskra
Tímarit
• SKAFTFELLINGUR -
Þættír úr Austur-Skaftafells-
sýsJu, 12. árgangur, er kom-
inn út. Sturlaugur Þorsteins-
son bæjarstjóri ritar foiTnála.
Bjarni F. Einarsson skrifar
grein er nefnist Víkingaaldar-
býlið Hólmur í Laxárdal; Sig-
urður Björnsson ritar grein er
nefnist Skeiðará og Skeiðar-
ársandur; Benedikt Sigur-
jónsson skrifar um skipasmíð-
ar og sjósókn; grein Flosa
Björnssonar nefnist Land-
mælingar í Oræfum 1902 og
1904; Guðrún Karlsdóttir
skrifar um ferð til Austurríkis
í júní 1966 og grein Unnar
Ki-istjánsdóttur nefnist
Ferðalag á vörubíl 1947.
Auk þess eru í ritinu endur-
minningar frá árdögum byggð-
ar á Höfn eftir Stefán Guðna-
son og Björn Pálsson, annálar
sveitarfélaga og greinar um
látna Austur-Skaftfellinga.
Útgefandi er Sýslusafn
Austur-Skaftfellinga á Höfn.
Ritstjóri er Sigurður Björns-
son á Kvískerjum. Ritið er
240 bls. og fæst á Sýslusafn-
inu. Þar fást einnig eldri ár-
gangar.
textíllistamanna rekur Ásgerður
upphaf sitt til almennrar myndlist-
armenntunar og hvikar ekki frá
þeirri afstöðu að vefnaður sinn sé
jafn „frjálsrar“ tegundar og hvað-
eina sem hengt er á veggi Ingólfs-
strætis 8.
En hví skyldum við dvelja við
þessa afstöðu Ásgerðar; skiptir
nokkru máli hvernig list hennar er
flokkuð? í fljótu bragði virðist það
ekki breyta miklu um ágæti verka
hennar. Annað kemur þó á daginn.
Með því að hafna viðtekinni skipt-
ingu listgreina innan almennrar
myndlistar blæs Ásgerður mikil-
vægum ferskleik og styrk í verk sín.
Inntak þeirra verður mun ákveðn-
ara en ella. Það stafar ekki af því að
vefnaður sé veikburða listgi’ein,
heldur hitt að tímabundin staða
hans - líkt og svo margra annarra
handverksgreina - er veik.
Á meðan listiðnaðarmenn sætta
sig við skör lægri sess en starfsfé-
lagarnir í „frjálsu“ listunum
vænkast vart hagur strympu. Verk
Ásgerðar eru fullkomin andstæða
slíkrar nauðhyggju. Sýningin í Ing-
ólfsstræti 8 er sýning listamanns
sem finnur styrk sinn í hvívetna.
Hún nýtur þess að hafa mótað sér
einfaldan og kröftugan stíl, ríkan af
möguleikum en snauðan af bruðli,
þar sem hver þráður ber vott um
hæfileika hennar, hugmyndaauðgi
og vandvirkni.
Halldór Björn Runólfsson
„Hefðar-
kona“ píanó-
leiksins látin
FRANSKI pfanóleikarinn Jeanne-
Marie Darre, sem bandarískir
gagnrýnendur nefndu eitt sinn
„hefðarkonu" pfanóleiksins, lóst
nýlega, 93 ára að aldri.
Darre átti langan feril að baki
sem píanóleikari og leiðbeinandi
og þótti hafa yfir að ráða afar
góðri tækni. „Stíll hennar var í
anda franska skólans,“ sagði
Marcel Weiss, talsmaður Tónlistar-
skólans í Pan's, „hreinn tónn og
heiðarlegur, án allrar væmni“.
Darre lærði á píanó af móður
sinni áður en hún hóf nám við Tón-
listarskólann í París. Á si'num fyrstu
tónleikum er hún var 21 árs flutti
hún fimm pi'anókonserta Camilles
Síiint-Saens sem þykir gera miklar
lfkamlegar og andlegar kröfur til
flutningsmaims. Frumflutningur
hennar vestanhafs var hins vegar
árið 1962 er hún lék með Boston-
symfóníunm í Carnegie-höllinni.
Darre kenndi við Tónlistarskól-
ann í París árin 1958-1975 og varð
ýmiss konar heiðurs aðnjótandi í
heimalandi sínu. Munu upptökur
af flutningi hennar á verkum ým-
issa iistamanna, s.s. Chopins, vera
til á geislaplötum.
Góðar tilraunir
BÆKUR
Ritgerðasafn
SMÁSMÍÐAR: TILRAUNIR UM
BÓKLIST OG MYNDMENNTIR
eftir Gunnar Harðarson.
Bjartur 1998 - 128 bls.
ATHYGLIS- og umhugsunar-
vert er hvað nærri tveggja ára-
tuga gamlar ritgerðir Gunnars
Harðarsonar um íslenska mynd-
list og nýlist sérstaklega hafa
haldið gildi sínu: Af kostulegri og
heiftúðugri umræðu sem spannst
út af myndlistarsýningunni
„Ground" á Listasafni Akureyrar
síðastliðið sumar er augljóst að
mörgu nátttröllinu veitti ekki af
að lesa skilgreiningar Gunnars á
(ný)list í greininni „List um list er
list“ sem birtist upprunalega í
Dagblaðinu árið 1980. Andskotar
nýlistar 1998 eru enn við sama
heygarðshornið.
Smásmíðar Gunnars er safn tíu
ritgerða sem flestar varða „sjón-
menntir eða bóklistir með ein-
hverjum hætti“ eins og segir í for-
mála. Ritsmíðarnar tíu eru áður
birtar greinar eða fluttir fyrirlestr-
ar; sú elsta er frá 1979 en sú
nýjasta 1991. Safnið var gefið út í
fyrrasumar hjá Bjarti í samvinnu
við Nýlistasafnið í tengslum við
tuttugu ára afmælissýningu safns-
ins á bókverkum úr eigu þess.
Helsta gildi safnsins liggur
kannski einmitt í umfjöllun höfund-
ar á bóklist. Fyrsta greinin í safn-
inu og jafnframt sú veigamesta er
„Trönurnar fljúga! Um bókagerð
íslenskra myndlistarmanna". En
hún og greinin „Staðan í íslenskri
bóklist“, báðar skrifað-
ar 1985, eru ágætar og
fróðlegar heimildir um
fyrirbærið.
I þessum ritgerðum
er m.a. gerð grein iyr-
ir upprunalegri hug-
mynd að baki bóklist-
inni: hún skyldi vera
list fyrir alla, óbundin
söfnum og galleríum;
frumkvöðlum hennar
hér á landi: Dieter
Roth og Magnúsi Páls-
syni; og Gunnar leggur
fram hjálplegar skil-
greiningar á bókverk-
um og gerir grein fyrir
„mismunandi flokkum
bókverka“ og tiltekur „einkenni ís-
lenskrar bókagerðar“.
Bóklist er nátengd hugmyndlist
(konsept- eða hugtakalist) og þar
með nýlist en allar ofangreindar
greinar og ritgerðin „Fáeinar at-
hugasemdir um Listina" eiga sam-
an og eru tilraunir til að nálgast
fyrirbærið „list“ - tilgang hennar
og eðli - án þess að lögð séu fram
einhlít svör.
Greinin „Abstrakt málverk og ís-
lensk hefð“ er skrifuð í tilefni af
umdeildri yfirlitssýningu á ís-
lenskri abstraktlist á KjarvalsstÖð-
um 1987. Athugasemdir Gunnars
um sýninguna eru fræðandi sem og
pæhngar um hugtakið „óhlutstæð
myndlist". Gunnar telur íslenska
abstraktlist einkennast af sterkri
tjáningu og veltir því fyrir sér
hvort ekki væri nær að kenna hana
við „íslenska tjástefnu".
Greinarnar „Mósaík myndað úr
orðum“, um skáldskap Gyrðis Elí-
assonar; „I spegli aldarfarsins",
hugleiðingar um
gott/vont eðli manns-
ins; og „Rökræður í
Skarðsbók", um gagn-
rýna hugsun Islend-
inga, eða skort á henni
öllu heldur, tengjast
síst yfirlýstu umfjöll-
unarefni bókarinnar
og síðarnefndu grein-
arnar tvær hefðu jafn-
vel mátt missa sín.
„Rökræður í Skarðs-
bók“ er helsti yfirlýs-
ingakennd og að
nokkru leyti seld undir
þá sök sem greinin
þykist vera að gagn-
rýna.
Síðasta grein bókarinnar „Að
byggja upp á nýtt“ og jafnframt
nýjasta greinin fjallar um bygging-
arlist og er ágætt framlag til um-
ræðunnar um átök módernískra og
póstmódemískra viðhorfa í arki-
tektúr. Þar er gerð grein fyrir
,jarðýtukomplexinum“ sem ein-
sýnt er að hrjáð hafi þær kynslóðir
sem hafa haldið um valdataumana
seinni hluta aldarinnar, haldnir
„útilokunartilhneigingum nútíma-
stefnunnar". (Ekki er laust við að
,jarðýtar“ fyrirfinnist enn í æðstu
valdastöðum.)
Þótt greinarnar í Smásmíðum
hafi birst áður er fengur að því að
fá þær saman á einum stað í lát-
lausri og vandaðri útgáfu. Einkar
læsilegar greinar Gunnars Harðar-
sonar era í senn fræðandi og
skemmtilegar. Forlögin mættu
gera meira af því að gefa út viðlíka
ritgerðasöfn.
Geir Svansson
Gunnar
Harðarson
GlASGQW'
GLASGOW sofi, klæddur glæsilegu efni, lausar
sessur, bólstraður með kaldsteyptum svampi.
Fæst í ýmsum litum og gerðum áklæða.
3ja sæta sófi L220 sm kr. 79.920,-
2ja sæta sófi L200 sm kr. 71.960,-
BANGALORE skápur með glerhurð úr
fornfáðum býflugnavaxbornum seesham-viði
B90 x H165 x D40 sm kr. 49.860,-
COLOBA sófaborð ur fornfáðum, býflugnavax-
bornum seesham-viði B75 x L135 sm kr. 29.970
29.970
GLASGQW
71.960

-
í
HÚSGAGNAHÖLUN

-þar sem úrvaliS er meiroJ
Bíldshöfði 20-112 Reykjavík Sími 510 8000