Morgunblaðið - 24.03.1999, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 24. MARZ 1999 29
List og
mál
MYNDLIST
LISTASAFN ASÍ
ismundarsalur við
Freyjugötu
TRÉRISTUR, EINÞRYKK
LEIRVERK
SIGRID VALTINGOJER
KRISTIN ÍSLEIFSDÓTTIR
Opið alla daga frá 14-18. Lokað
mánudaga. Til 28. mars. Aðgangur
200 krónur í allt húsið.
ÞEGAR þær stöllur Kristín ís-
leifsdóttir og Sigrid Valtingojer
sameinast um sýningu má búast við
einhverju óvenjulegu, í öllu falli
markverðu og fullgildu. Báðar eru
þær vel sjóaðar hvað menntun
snertir og klárlega meðvitaðar um
hinar ýmsu hræringar á sínum sér-
sviðum og myndlistarvettvangi yflr-
leitt. Svo við byrjum á hlut Sigríðar,
sem er fyrirferðarmestur, hefur
hún verið allra íslenzkra lista-
kvenna úthaldsömust í grafík. Fag-
ið er afar erfitt að stunda til lang-
frama á eigin vegum á landi hér,
bæði fyrir tæknina í sjálfu sér og
vegna þess hve markaðurinn er
smár og óskipulagður. Raunar hef-
ur kvenþjóðinni tekist að skipu-
leggja hlutina mun betur en upp-
hafsmennirnir og hefur hún verið
stórum dugmeiri við að koma verk-
um sínum á framfæri og sýna á al-
þjóðavettvangi, en þá má ekki
gleyma því að þær fengu sitthvað
upp í hendurnar sem ekki var til
staðar á árum áður. Þetta er svo
ekkert annað en kraftaverk litið til
þess að konurnar störfuðu í heima-
húsum, og að stórum hluta til á jafn
erfiðum og hættulegum vettvangi
og málmætingum, með öllum þeim
eitruðu sýi-um og óhreinindum sem
því fylgir. Flestar hafa því er svo er
komið snúið sér að öðrum geirum
myndlistar, eða grafíklistar eins og
tilfellið er með Sigrid, og nú er það
tréristan og einþrykkið sem at-
hafnasemi hennar beinist að. Drag-
bítur íslenzkrar grafíklistar og um
leið bókagerðar hefur annars
lengstum verið skortur á verkstæði
þar sem vel menntaðir fagmenn
taka að sér að útfæra hugmyndir
listamanna eftir að þær eru komnar
TOrVIJST
s a I u r i n ii
KÓRTÓNLEIKAR
Ymis lög og þjóðlög. Emil og Anna
Sigga (Anna Sigríður Helgadóttir
MS, Sigurður Halldórsson KT, Skarp-
héðinn Þór Hjartarson T, Sverrir
Guðmundsson T, Bergsteinn Björg-
úlfsson Bar., Ingólfur Helgason B.)
Ennfremur komu fram Brynhildur
Asgeirsdóttir á pianó, og Hildigunn-
ur Halldórsdóttir á fiðlu. Mánudagur-
inn 23. marz kl. 20.30.
ÆRIÐ langt er um liðið frá því er
maður heyrði síðast í sönghópnum
Emil og Önnu Siggu, sem mann
rámar í að hafí fyrst komið fram fyr-
ir a.m.k. áratug, ef ekki tveimur. Ef
marka má gagnasafn blaðsins, kom
hópurinn síðast fram á SV-horni
landsins sumarið 1997. Skv. munn-
mælaheimildum í hléi tónleikanna á
mánudagskvöldið var kvað mezzos-
ópran hópsins síðan verið í söng-
námi á Italíu og komið heim í des-
ember sl. Því þurfti að leita svona
fanga eftir krókaleiðum, að engar
slíkar upplýsingar þai- að lútandi var
að fínna í tónleikaskrá, þótt sjálf-
sagðar mætti kalla. Ekki sízt vegna
þess hversu blandaðir sönghópar
með „eina rödd á nef‘ eru enn fá-
gætir hér á landi, þó svo að upp-
sveifla virðist hafa orðið í kam-
merkórum á undanförnum misser-
um.
Sex radda blandaður a eappella
sönghópur er kröfuharður hljóm-
listarmiðill og litlu eða engu auð-
KRISTÍN
ísleifsdóttir og Sigrid Valtingojer hjá gólfverki
fyrrnefndu í gryfju Listasafns ASI.
hinnar
á miðilinn, - málminn, steininn,
tréð, en það puð getur verið allt að
80% verklegu vinnunnar! Að ósekju
má enn einu sinni minna á, að fagið
eitt útheimtir margra ára nám vilji
menn öðlast full réttindi og til eru
þeir sem hafa orðið heimsfrægir
fyrir snillitakta sína og andríki inn-
an þess. Þessar hugleiðingar sóttu á
lýninn vegna þess að hann getur
ekki annað en tekið ofan íyrir þeirri
þi-ykktækni sem við blasir á veggj-
unum, en þá vaknar líka sú stóra
spurning hvort þrykkið í sjálfu sér
sé að verða aðalatriðið í grafíklist-
inni, jafnvel meðal gróinna lista-
manna. Það má að öllu samanlögðu
slá því föstu að lítil upplög og ein-
þrykk í ýmsum tilbrigðum séu ráð-
andi á markaðnum í dag, í öllu falli
meðal yngri kynslóðar, ásamt ýms-
um þeim áhrifameðulum sem fyiT-
um þóttu ófín og óekta, gott ef ekki
svindl. Allt þetta er þó fullgilt í
höndum hins menntaða listamanns
og fyrir kom að hinir færustu gripu
til þeirra, en óskandi að ferlið verði
ekki aðalatriðið um langa framtíð.
Lífheildir Sigrid Valtingojer eni í
senn fullgildar og áhugaverðar þeg-
ar best lætur, en nokkuð ber á end-
urtekningum forma í einþrykki, og
finnst mér satt að segja að listakon-
an mætti huga meir að því að
þrykkja heildstæðasta árangurinn í
stærri upplögum eins og t.d. mynd-
ina „Samleið" sem er í gangi uppi
og illu heilli er einþrykk, en þar eru
saman komnir margir bestu eigin-
leikar hennar. Hin sterku japönsku
áhrif sem lengi hafa einkennt
myndheim listakonunnar eru vel
merkjanleg og hún nær enn bestum
tökum á viðfangsefnunum þegar
hún heldur tryggð við þau.
Kristín Isleifsdóttir einbeitir
sér sem fyrr að mjög afmörkuðum
verkefnum í anda japanskrar hefð-
ar, en hún sótti menntun sína til
þeirra fjarlægu slóða í austri. Held-
ur góðu sambandi við allt sem jap-
anskt er og til hámenningar horfír.
Einfold og opin viðhorf til viðfangs-
efnanna er meginveigurinn í sköp-
unarferli verka hennar, svona líkt
og í táknum kalligrafíunnar og svo
mörgu öðru sem þessi fjölmenna
þjóð hefur tileinkað sér til að halda
velli á takmörkuðu landsvæði. Tákn
og tungumál eru hér eitt og sömu-
leiðis myndlist og tungumál, hvor
tveggja sjónmenntir. Megum við ís-
lendingar margt af þeim í austrinu
nema, sem höfum lengi einblínt full-
mikið á bókmálið og söguna í ljósi
fomritanna, en handverkið að baki
og lýsing þeirra mætt afgangi, þótt
hvort tveggja sé einnig af hárri
gráðu. Það er dýpri lífsspeki falin í
þessum leik Kristínar með form,
efni, áferð og ritmál en í fljótu
bragði virðist. Ritmálið verður
næstum að táknum á ytri og innri
byrði sumra verkanna, ber í sér vís-
anir til spakmæla, sem eru þó ekki
aðalatriðið f sjálfu sér, einungis
árétting um skyldleika og þannig
gæti gólfverkið í gryfjunni táknað
brunn viskunnar og sem slíkur allt
eins átt heima á Árnastofnun. Felur
nefnilega í sér rammíslenzkar skír-
skotanir hvað sem öllum japönskum
áhrifum líður.
Bragi Ásgeirsson
Djarflega
teflt
veldari viðfangs en blandaður söng-
kvartett, sem reynslan hefur sýnt
að útheimti áralanga stöðuga
ástundun til að ná sannfærandi ár-
angri. Gildir það jafnvel enn frekar
um „létt“ eða djössuð viðfangsefni,
sem mátti sjá nokkur dæmi um á
dagskránni. Þetta vita músíkalskir
meðlimir hópsins, sem flestir eru
þaulreyndir hljómlistarmenn og
tveir þeirra auk þess flinkir útsetj-
arar, væntanlega mætavel, og því
var nokkuð djarflega teflt að koma
fram eftir hálfs annars árs hlé með í
mesta lagi þriggja mánaða samæf-
ingu að baki, enda vantaði stundum
þónokkuð upp á að flutningurinn
„sæti“ af þeim krafti, sannfæringu
og sveiflu er til þarf, sérstaklega í
djössuðum útsetningum. Var hin
skemmtilega en vandasama útsetn-
ing Sigurðar Halldórssonar á „Mað-
ur hefur nú“ Gunnars Reynis
Sveinssonar ekki eina dæmið um
það, né heldur bráðfyndin útlegging
Skarphéðins Þórs Hjartarsonar á
Simba sjómanni Hauks Morthens
(samanfléttuðum við James Bond-
stef Monty Normanns og
negrasálminn Go Down Moses).
Þessi lög, og nokkur fleiri, hefðu
auðheyranlega þurft á tölvert meiri
samæfingu að halda, einkum hvað
varðar inntónun og snerpu, til að
skila öllu sínu.
Brezku þjóðlögin úr söngbók The
King’s Singers í fyrsta hluta runnu
betur niður, enda sléttari útsetning-
ar og meðfærilegri. Báru þar af hið
undurljúfa Early One Morning (úts.
Jeremys Jackmans kontratenórs í
King’s Singers), frábær útsetning
Johns Rutters á Barbara Allen við
sérkennilegan chaconnukenndan pí-
anóundirleik og skozki gikkurinn
Nae Luck about the House við lipr-
an fíðlusamleik Hildigunnar Hall-
dórsdóttur, sem hefði þó mátt vera
með aðeins þorpsfiðluiegri tón.
Af vandskiljanlegum ástæðum
virtist söngurinn í íslenzku lögunum
heldur stirðari en í þeim ensku,
bæði þarnæst („Hættu að gráta“ í
fremur alþjóðlegri útsetningu SH,
hið fyrrgetna „Maður hefur nú“ og
Austurstræti hans Ladda (með líf-
legu guiro-skafí, claves-
/bongóslætti og sandhristuskaki) og
í dagskrárlok, nema þá hafí valdið
naumari æfíngartími. Einsöngur 2.
tenórs í Blackbird McCartneys (úts.
Runswisck) var fremur daufur, en
Stuð á Skaganum
LEIKLIST
ItfóliiilIin, Akranesi
í TÍVOLÍ
Söngleikur í uppfærslu Leiklistar-
klúbbsins NFFA og Skagaleikflokks-
ins. Höfundar: Guðjón Sigvaldason,
Steingrímur Guöjónsson og leikhóp-
urinn. Tónlist og söngtextar: Stuð-
menn. Leikstjóri: Guðjón Sigvalda-
son. Tónlistarstjóri: Flosi Einarsson.
Sýningarstjóri: Steingrímur Guðjóns-
son. Hárgreiðsla: Stefa og Sossa.
Leikendur: Bjarki Guðmundsson,
Þórdís Ingibjartsdóttir, Steingrímur
Guðjónsson, Júlíana Ómarsdóttir,
Sveinbjörn Hafsteinsson, Hermann
Guðmundsson, Davíð Stefánsson,
Gunnar Hervarsson, Andrea Guð-
mundsdóttir, Ólöf Guðmundsdóttir,
Elsa Kiesel, Vera Knútsdóttir, Bára
Daðadóttir, Elfa Hermannsdóttir og
fjölmargir fleiri. Laugardagur 20.
mars.
STEINGRÍMUR Guðjónsson
segir frá því í leikskrá að hann hafi
fengið hugmyndina að þessum
söngleik þegar hann var við vinnu
sína að rafsjóða eitthvað... í öllu
þessu söngleikjafári sem búið er að
ganga yfír landið undanfarin ár,
segir Steingrímur, hefur enginn
sett upp söngleik í kringum hljóm-
plötu Stuðmanna, „Tívolí“. Þess
vegna var það að Steingrímur bauð
stjórn Skagaleikflokksins heim upp
á kók í gleri og appelsínulímonaði
með lakkrísrörum og spilaði
„Tívolí" fyrir þau.
Skemmst er frá því að segja að
þessi bráðgóða hugmynd er orðin
að veruleika og er nú hægt að sjá
afraksturinn í Bíóhöllinni á Akra-
nesi, en það er hús sem ekki var
stofnað til eða byggt af kotungs-
hætti. Skagaleikflokkurinn og leik-
listarklúbbur Fjölbrautaskólans
unnu saman í fyrsta sinn að þessari
uppsetningu og er að því samstarfi
styrkur fyrir báða og ávinningur
fyrir leiksýninguna.
„Tívolí" er að mörgu leyti áhuga-
verð sýning. Þeir sem eldri eru
muna eftir þessum skemmtigarði í
Vatnsmýrinni og líka eftir Vetrar-
garðinum, en af þeim dansstað fór
það orð að siðprúðar stúlkur vildu
helst ekki sjást þar innan dyra og
fóru því heimullega og piltarnir
slógust af miklum krafti utan dyra
því þar var svo mjúkt að detta. Þeir
yngri sjá í svipinn hvernig afí og
amma skemmtu sér, og það út af
hið labbandi „vamp“ í Girl Talk
(Hefty, úts. SH) komst skemmtilega
til skila.
Anna Sigga hafði þá þegar afrek-
að það sem skóluðum óperusöngvur-
um er næsta fátítt, að jafna
víðgelmisvíbratóið niður svo félli vel
að heildarsamhljómi hópsins, og var
það nýtt í eyrum undirritaðs. Nú
sýndi hún á sér enn nýja hlið í göml-
um smelli Pointer-systra, „Fire“
(Springsteen), sem opinberaði lygi-
lega sannfærandi dimmsvai'ta blús-
söngkonu í vaggandi útsetningu
Skarphéðins, og var sá einsöngur
meðal hápunkta kvöldsins. Hin vel-
þekkta blökkulokka ‘Round
Midnight (Williams/Monk, úts. SH)
bauð einnig upp á skemmtilegan
einsöng hennar, nú án texta og í stíl
við gúm-dempað trompet.
Islenzku lögin í tónleikalok voru
hins vegar frekar dauf í flutningi.
Eftir predikun Valgeirs Guðjónsson-
ar var of hægt, í Gegnum holt og
hæðir úr söngleiknum Gretti (Egill
Ólafsson, úts. SÞH) var nokkrum
hljómum breytt til hins verra, og sí-
græn Ástarsæla Gunnars Þórðar-
sonar var of óhrein til að annars
glimrandi útsetning Sigurðar Hall-
dórssonar fengi notið sín að fullu.
Ljóst var þó af öllu, að sextettinn
hefur upp á mikið að bjóða. Lagaval-
ið var fjölbreytt, skemmtilegt, víða
metnaðarfullt og oftast vel útsett, og
söngfólkið músíkalskt. Hið eina sem
vantar að svo stöddu er það sem gall
í Bessa Bjarnasyni um árið: „Vinna,
vinna! Æfa, æfa!“
Ríkarður Ö. Pálsson
fyrir sig er skemmtilegt, en ekki
alltaf til eftirbreytni.
Oft eru margir á sviðinu í hópat-
riðum, og hefur Guðjón Sigvaldason
sett þau vel á svið og víxlar oft talinu
innbyrðis milli félaga í þvögunni, en
það gerir talsverðar kröfur til leik-
aranna ef vel á að vera. Margir taka
hér lagið og af öi-yggi, og bíóatriðið,
þegar sýnt er frá sýningu í
Tripolíbíói, er einkar vel útfært.
Persónusköpun er nokkur, þótt
eðli málsins samkvæmt risti hún
ekki djúpt. Þar ber einkum að geta
ágætrar frammistöðu Bjarka Guð-
mundssonar sem Elmars (Bjarki á
framtíðina fyrir sér á leiksviðinu, ef
honum svo sýnist), Steingríms Guð-
jónssonar sem Þormars, og Gunn-
ars Sturlu Hervarssonar sem
Frímanns eldri.
Tónlistin í meðfórum hljómsveit-
arinnar undir leikinni stjórn Flosa
Einarssonar er áheyrileg og góð
eins og við er að búast. Þá eru bún-
ingarnir í takt við tímann, hallæris-
legir. Sýningin sjálf er það hins veg-
ar ekki. Hún er lífleg og ágætis af-
þreying, bæði fyrir áhorfendur og
aðstandendur og gott dæmi þess
hve mikil vítamínsprauta það er fyr-
ir leiklistarlífið á einum stað þegar
allir leggjast á eitt, burtséð frá því
hvaða ártal er á kennitölu þeirra.
Guðbrandur Gíslason
húsgögn í úrvali
Blaðagrindur
Blómasúlur
Gólfspeglar
Stólar
Púðar
og margt
fleira.
‘Dafía
Fákafenill sími 568 9120