Morgunblaðið - 19.10.1999, Blaðsíða 50

50 ÞRIÐJUDAGUR 19. OKTÓBER 1999
----------------------------
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Þung' og ósann-
gjörn skattbyrði
FULL ástæða er til
á ári aldraðra að taka
undir óánægju og rétt-
indakröfu eldra fólks
vegna óhóflegrar og
ósanngjarnrar skatt-
heimtu sem látin er
„ dynja á þeim vamar-
T'lausum og nær hrein-
lega ekki neinni átt.
Margsköttuð sömu
launin, það er að segja
lífeyrisgreiðslur sem
fyrir löngu var búið að
greiða tekjuskatt af,
þungbær og fáránleg-
ur ekknaskattur og
einkennilega útreikn-
aður eignaskattur af
litlum eignum, kannski skuldlitlum
en sem gefa ekkert af sér.
Ofaná bætist oft afar lágur lífeyr-
ir úr lífeyrissjóðum og smánarlegur
ellilífeyrir sem gerir öldruðu fólki
oft á tíðum mjög erfitt með að fram-
fleyta sér með eðlilegum hætti án
'þess að þurfa hreinlega að selja of-
an af sér. Og hvert eiga þau þá að
hverfa? Hvað tekur við?
Aldraðir njóti réttlætis
Það er engin lausn fólgin í því að
hvetja aldrað fólk til þess að selja
ofan af sér því aðeins tekur við enn
dýrari kostur og óraunhæfari fyrir
flesta.
Aðstæður, saga og greiðslugeta
eldra fólks er misjöfn af eðlilegum
ástæðum en til þess er ekki tekið
*-----------------------------------
nokkurt tillit. Þokka-
legar aðfarir að því
góða fólki sem byggði
landið upp og ól núver-
andi kynslóð ráða-
manna upp.
Mætti réttlæti, frið-
ur og þakklæti ríkja í
hjörtum okkar í garð
þess fólks sem náð
hefur að komast á efri
ár. Sýnum því sjálf-
sagða sanngimi,
mannúð, umhyggju,
virðingu og kærleika
sem það á að sjálfsögu
skilið enda fullgildir
þegnar í þjóðfélaginu
þótt það vilji reyndar
stundum verða homreka og gleym-
ast.
Nýtt líf á efri árum
Þrátt fyrir að ég hafi dregið upp
nokkuð dökkar staðreyndir hér að
ofan reyna sem betur fer margir
aldraðir að láta ytri aðstæður ekki
hafa áhrif á sig um of og reyna að
líta björtum og jákvæðum augum á
lífið og framtíðina. Já, framtíðina.
Jafnvel eignast lífið á gamals aldri.
Sjálft lífið, hið raunverulega líf sem
aldrei tekur enda.
Um tólf ára skeið var ég þeirra
forréttinda og náðar aðnjótandi að
fá að starfa sem frarn kvæmdastj óri
Gídeonfélagsins á íslandi. í gegn-
um það starf átti ég samtöl við
fjölda fólks sem fann þörf hjá sér til
Aldraðir
Mætti réttlæti, friður og
þakklæti ríkja í hjörtum
okkar, segir Sigurbjörn
Þorkelsson, í garð þess
fólks, sem náð hefur að
komast á efri ár.
þess að segja mér frá því hvað
Biblían, Guðs orð, hefði verið því og
hef ég ekki orðið samur maður eftir
mörg slík samtöl.
Eitt sinn kom eldri kona að máli
við mig sem sagði mér athyglis-
verða sögu sem mér finnst við hæfi
að rifja upp á ári aldraðra. Hún
sagðist nú búa á dvalarheimili aldr-
aðra þótt ég ætlaði nú varla að trúa
því, því mér fannst konan svo ung-
Íeg og létt á sér. Hún sagði:
„Eg verð að fá að segja þér hvað
ég er ánægð með að hafa eignast
Nýja testamentið með stóra letrinu.
Við erum fimm vinkonurnar bú-
settar á sama dvalarheimilinu sem
komum saman vikulega til að lesa í
Nýja testamentinu og biðja saman
fyrir hver annarri, fjölskyldum okk-
ar og þjóðinni okkar.
Við eigum það meðal annars sam-
eiginlegt að sjón okkar hefur heldur
daprast með aldrinum eins og
Sigurbjörn
Þorkelsson
kannski eðlilegt er. Því eigum við
ekki eins auðvelt og áður með að
lesa bækur eða blöð með smáu letri.
I Nýja testamentinu með stóra
letrinu eigum við hins vegar auð-
veldara með að lesa og gerum það
líka og njótum þess sannarlega.
Við getum varla beðið eftir þeim
dýrmætu stundum er við komum
saman til að lesa saman í Nýja
testamentinu, ræða textann og fela
okkur Guði.
Það kemur alltaf eitthvað nýtt
upp. Eitthvað fróðlegt og spenn-
andi okkur til uppöi-vunar og bless-
unar, jafnvel þótt við höfum lesið
suma textana upp aftur og aftur. Þú
mátt vita að þetta eru algjörlega
ómissandi stundir í tilveru okkar.
Þær íylla líf okkar tilgangi,
bjartsýni og von.
Það er meira að segja orðið þann-
ig að við lesum varla nokkuð annað
en Nýja testamentið því þar er svo
mikinn og ferskan fjársjóð að finna.
Orð sem gefa okkur sálarró og frið.
Við kvíðum ekki framtíðinni,
heldur er hver dagur spennandi
ævintýri með Guði. Við eigum allar
lífið í frelsaranum Jesú Kristi sem
hefur heitið að vera með okkur allt
til enda veraldar.
Bara að ég hefði byrjað fyrr á
ævinni að lesa í Nýja testamentinu.
Því miður átti það ekki fyrir mér að
liggja fyrr en á ævikvöldinu og því
má segja að líf mitt sé nú rétt að
hefjast eftir að ég kynntist sjálfum
lífgjafanum, frelsaranum Jesú
Kristi, af eigin raun, á nýjan og á
meðvitaðan hátt. Ja, hver hefði
trúað að þetta ætti eftir að gerast?
Að ég ætti eftir að eignast svo góð-
ar vinkonur svona seint á ævinni,
konur sem ég hafði ekkert þekkt
áður og að ég ætti eftir að kynnast
Guðs orði og frelsaranum Jesú á
þennan dásamlega hátt.
A milli þess sem við komum sam-
an til okkar sameiginlega lesturs,
Að sitja við sama borð
SKATTSTJOR-
INN í Reykjavík,
Gestur Steinþórsson,
sagði í viðtali í Ríkis-
útvarpinu hinn 21.
september sl. í sam-
bandi við skattlag-
ningu slysadagpen-
inga frá
tryggingafélögunum
að nauðsynlegt hefði
verið að fara út í að-
"gerðir til að tryggja að
allir sætu við sama
borð hvað skattalega
meðferð þessara
greiðslna varðaði.
Undirritaður hefur
um nokkuð langt skeið
Örn
Gunniaugsson
átt í baráttu við skattyfirvöld vegna
þess hve mjög mismunandi með-
höndlun dagpeningaþegar þurfa að
þola af skattyfirvöldum háð búsetu
og starfsstétt. Hér er að vísu um
annars konar dagpeninga að ræða
en þá sem Gestur svaraði fyrir í við-
talinu, nefnilega dagpeninga sem
starfsmenn fyrirtækja
fá greidda vegna
ferðalaga í þágu
vinnuveitenda sinna.
Það breytir því hins
vegar ekki að í baráttu
undimtaðs hefur ekki
gætt þess skilnings
skattyfirvalda að allir
eigi að sitja við sama
borð hvað skattalega
meðferð hinna ýmsu
greiðslna varðar. I
stjórnarskrá lýðveld-
isins er kveðið á um að
þegnar þess skuli
njóta jafnræðis. Und-
irritaður getur ekki
annað en fagnað þess-
ari stefnubreytingu skattstjórans í
Reykjavík en embættinu hefur ekki
verið svo mikilvægt fram að þessu
að skattþegnarnir sitji við sama
borð hvað skattalega meðferð
hinna ýmsu greiðslna varðar. Batn-
andi mönnum er best að lifa og
fregnir af því að skattstjóri stærsta
jPjl ~\ Eru rimlugardínurnar óhreinar1 h VEb hretnsum: ' RimJa, strímia, plísenjð og sólargluggatjöJd. Setjum afrafmagnandi bónhúð. 3vV Saakjum og sendum ef óskað ar. % «« Míja gSit, U tstíknlhrdnsunin 9 SMMmar 35 • Sfanit 533 9634 • GSM: 897 3634

Skattlagning
Ég vænti þess að fá svar
við spurningum mínum,
segir Orn Gunnlaugs-
son í opnu bréfí til skatt-
stjórans í Reykjavík.
umdæmis landsins hyggist nú virða
jafnræðisákvæði stjómarskrárinn-
ar hljóta að gleðja hinn almenna
skattþegn. Nú beini ég þeirri
spumingu til Gests, skattstjóra í
Reykjavík, hvort hann hyggist
beita sér á sama hátt í öðmm mál-
um s.s. málefnum þeirra sem hing-
að til hafa fengið viðurkenndan frá-
drátt á móti dagpeningum þrátt
fyrir gagnstætt álit og túlkun
skattyfirvalda varðandi skattalega
meðferð slíkra greiðslna. Starfs-
mönnum íslenskra sjávarafurða hf.
sem störfuðu að verkefni þeirra í
Rússlandi á árinu 1996 var hafnað
um frádrátt á móti fengnum dag-
peningum. Meginrök skattyfir-
valda vom að venjulegur vinnu-
staður hefði verið í Rússlandi og því
ekki hægt að fallast á frádrátt á
móti fengnum dagpeningum. Gegn-
;i Negro
Skólavörðustíg 21 a
101 Reykjavík
Sími/fax 552 1220
Netfang:
blanco@itn.is
Veffang:
www.blanco.ehf.is
umgangandi í kröfugerðum ríkis-
skattstjóra fyrir hönd gjaldkrefj-
enda til yfirskattanefndar voru
meginrökm fyrir því að hafna frá-
drætti á móti fengnum dagpening-
um þau að frádráttur á móti fengn-
um dagpeningum ætti ekki við
nema í tilfallandi ferðum á vegum
vinnuveitanda utan venjulegs
vinnustaðar. Yfirskattanefnd stað-
festi í flestum tilvikum úrskurð
skattstjóra en þó ekki öllum. I bréfi
embættis ríkisskattstjóra hinn 27.
apríl 1999 til undirritaðs kemur
sama sjónarmið skattyfirvalda
fram. Undanfari þessa bréfs var
fyrirspurn undirritaðs til ríkis-
skattstjóra um skattalega meðferð
dagpeninga sem sjómaður fengi
greidda meðan hann sinnti störfum
fyrir vinnuveitanda sinn um borð í
flutningaskipi fjarri heimili sínu. I
bréfi embættis ríkisskattstjóra
segir orðrétt: „Ekki verður litið svo
á að störf sjómanns um borð í skipi
séu ferð á vegum vinnuveitanda í
skilningi 1. tölul. A-liðar 1. mgr. 30.
gr. laga nr. 75/1981 og því ekki
heimilt að færa ferðakostnað til frá-
dráttar dagpeningum sem kunna
að vera greiddir. Alit ríkisskatt-
stjóra er því að ekki séu forsendur
til frádráttar frá dagpeninga-
greiðslum vegna sjómanna sem eru
sérstaklega ráðnir til að vera á sjó,
enda ekki um að ræða tilfallandi
ferðir utan venjulegs vinnustaðar."
Rauði þráðurinn í málflutningi
skattyfirvalda hefur ávallt verið að
frádráttur á móti fengnum dagpen-
ingum eigi ekki við nema í tilfall-
andi ferðum utan venjulegs vinnu-
staðar. Þrátt fyrir ofangreindan
rökstuðning skattyfirvalda fyrir
skattalegri meðhöndlun dagpen-
ingagreiðslna hafa skattyfirvöld
samþykkt frádrátt á móti dagpen-
ingum sem starfsmenn sérstaklega
ráðnir til starfa um borð í för Flug-
leiða hf. hafa fengið greidda í ára-
raðir. Þessir aðilar eru sérstaklega
ráðnir til að sinna störfum sínum
um borð í flugförunum og þeirra
venjulegi vinnustaður því um borð í
flugförunum. Ferðir þeirra eru
bænahalds og spjalls, lesum við
ákveðna kafla einar og sér svo við
séum betur búnar undir umræð-
umar þegar að fundum okkar kem-
ur. Við merkjum við atriði sem við
viljum ræða og deila með hver ann-
arri og styrkjumst þannig í lífinu og
í samfélaginu við Guð.
Þetta er alveg meiriháttar, eins
og unga fólkið mundi segja. Þetta
gefur lífi okkar tilgang."
Svo mörg voru orð þessarar lífs-
glöðu konu sem hafði greinilega
eignast eitthvað sem var henni mik-
ils virði. Eitthvað sem skiptir sköp-
um í lífi sem dauða.
Hvatning og kveðja
Mættu eldri borgarar sem og all-
ir aðrir í okkar þjóðfélagi temja sér
að lesa í Guðs orði svo þeir fái þegið
styrk til að takast á við lífið og geti
þannig einnig þegið lífið sem er
Jesús Kristur, sonur Guðs, lífið sem
mun vara um alla eilífð.
A ári aldraðra leyfi ég mér að
vekja athygli á Biblíunni, hinu lífs-
vekjandi og kröftuga orði Guðs og
kristninni í landinu vegna 1000 ára
afmæli hennar og kristninni í heim-
inum öllum í tengslum við 2000 ára
fæðingarhátíð frelsarans. Kristn-
inni sem hinir eldri hafa borið til
okkar sem yngri erum og eiga þeir
sannarlega þakkir, heiðm’ og bless-
un skilið fyrir það.
Tileinkum okkur Guðs orð og lífið
sem hún boðar. Líf í faðmi frels-
arans. Svo við getum gengið
áhyggjulaus inn til lífsins eilífa hjá
og með Guði föður skapara okkar.
„Fagnaðarerindi vort kom eigi til
yðar í orðum einum heldur einnig í
krafti og í heilögum anda og með
fullkominni sannfæringu." (I.
Þessaloníkubréf 1:5)
Höfundur er rithöfundur og fram-
kvæmdastjóri KFUM og KFUK í
Reykjavík.
heldur ekki tilfallandi. Ég spyr
Gest, skattstjóra í Reykjavík, því
að því hvort að hans mati skipti
sköpum hvað varðar skattalega
meðhöndlun dagpeningagreiðslna
hvort starfsmaðurinn sem fær dag-
peningana greidda sinni starfi sínu
um borð í fari sem klýfur loftið eða
fari sem flýtur á sjó eða vatni? Rík-
isskattstjóri, Indriði H. Þorláks-
son, hefur kosið að svara fyrir-
spurnum undirritaðs með þvílíkum
skætingi að ekki þarf mikið hug-
myndaflug til að skilja að merking-
in bak við svörin er einfaldlega:
„Haltu kjafti - þér kemur þetta
ekki við.“ Fjármálaráðherra, Geir
H. Haarde, hefur kosið að svara
engu um þetta og svör frá undir-
tyllum hans eru ekki efnisleg.
Efnahags- og viðskiptanefnd al-
þingis hefur einnig kosið að þegja
þunnu hljóði. Ávallt hefur þó komið
íram að forréttindi flugliða hjá
Flugleiðum hf. þykja í hæsta máta
óeðlileg. Reyndar er ekki um að
ræða nein forréttindi heldur er hér
um að ræða skattsvik sem stunduð
eru með vernd þein-a sem þó eiga
að gæta hagsmuna ríkissjóðs. Fjár-
málaráðherra og starfsmönnum
fjármálaráðuneytisins svo og emb-
ætti ríkisskattstjóra hefur margoft
verið bent á að skattaleg meðhöndl-
un dagpeningagreiðslna til flugliða
hjá Flugleiðum hf. sé ekki í sam-
ræmi við túlkun skattyfirvalda
varðandi frádrátt á móti dagpen-
ingum. Þriðja spurning mín til
Gests er hvort ekki sé það alvarleg-
ur glæpur þegar þeir embættis-
menn sem sinna eiga álagningu op-
inberra gjalda ákveða að „sleppa“
sumum starfsstéttum með skatt-
svik þegar bent hefur verið á að þau
eiga sér stað? Þar sem Gesti Stein-
þórssyni, skattstjóra í Reykjavík,
virðist skyndilega svo annt um að
allir sitji við sama borð vænti ég
þess að hann sýni skattborgurun-
um þá virðingu að svara efnislega
og á opinberum vettvangi þeim
spurningum sem beint hefur verið
til hans í þessari gi-ein. Undirritað-
ur er fjarri því einn á báti um að
þyrsta í svör skattyfirvalda hvað
þetta varðar.
Höfundur er verktaki og fv. inn■
kaupastjóri á Kamtsjatka.