Morgunblaðið - 19.10.1999, Blaðsíða 1

237. TBL. 87. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 19. OKTÓBER 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Pakistönum vísað úr nefndum Samveldisins vegna valdaráns hersins
Herlið flutt á brott frá
landamærum Indlands
Islamabad, London, Nýja-Delhí, Washington. Reuters, AFP, AP.
PAKISTAN var í gær vísað úr ðllum nefnd-
um Samveldisins, samtaka fyrrverandi ný-
lendna Breta, vegna valdaráns hersins í síð-
ustu viku. Hefur fulltrúum landsins verið
meinað að sækja leiðtogafund aðildarríkj-
anna, sem fara mun fram í Suður-Afríku í
næsta mánuði, verði lýðræði ekki komið aftur
á í landinu. Herstjórnin í Pakistan gaf í gær
fyrirskipun um að brottflutningur herliðs frá
landamærunum að Indlandi skyldi hafínn.
Pervez Musharraf hershöfðingi hafði heit-
ið því í sjónvarpsávarpi á sunnudag að pak-
istönskum hermönnum við indversku landa-
mærin yrði fækkað til að draga úr spennu
milli þjóðanna. Pakistanskir embættismenn
sögðu í gær að það ætti þó einungis við um
viðurkennd landamæri ríkjanna og að herlið
yrði ekki kallað á brott frá vopnahléslínunni
í Kasmír-héraði, sem bæði löndin gera til-
kall til.
Indversk stjórnvöld létu sér fátt um brott-
flutninginn finnast og ítrekuðu ásakanir um að
stjómin í Islamabad stæði að baki hryðjuverk-
um innan landamæra Indlands. Bandaríkja-
stjóm fagnaði hins vegar tilskipun Musharrafs
um fækkun hermanna við landamærin.
Skýr skilaboð
I yfirlýsingu, sem utanríkisráðherrar sam-
veldislandanna sendu frá sér í gær, segir að
þeir „fordæmi einróma brottvikningu lýð-
ræðislega kjörinnar ríkisstjórnar í Pakistan,
sem gangi í berhögg við stjórnarskrá lands-
ins“. Samþykktu þeir á fundi sínum að skora
á herstjómina að skýra frá því hvenær stefnt
væri að því að koma lýðræði á að nýju. Auk
þess var ákveðið að senda sérstaka nefnd til
Pakistans til að knýja á um þetta.
Akvörðun utanríkisráðherranna gæti leitt
til þess að Pakistönum yrði vikið algerlega úr
Samveldinu, en hvort svo færi kæmi í ljós á
fundi leiðtoga aðildarríkjanna í nóvember.
Robin Cook, utanríkisráðherra Bretlands,
sagði í gær að herstjóminni í Paldstan hefðu
verið send „ákveðin, skýr og sterk“ skUaboð.
Sagði Cook að markmið samveldisríkjanna
væri að leggja sitt af mörkum til að gera paki-
stönsku þjóðinni aftur kleift að kjósa sér vald-
Reuters
Pervez Musharraf, yfírmaður herafla
Pakistans, stillir sér upp við heimili sitt í
Islamabad i gær, ásamt eiginkonu sinni,
Seba, og dótturdótturinni Marriam.
hafa. Fullyrti hann að ef Pakistönum ætti að
takast að koma efnahagslífinu aftur á réttan
kjöl, væri nauðsynlegt fyrir stjórnvöld að
hafa víðtækan stuðning meðal þjóðarinnar.
■ Viðbrögð/28
Solana tekur við hjá
Evrópusambandinu
Heitir
betri sam-
ræmingu
Brusscl. Reuters.
JAVIER Solana, íyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Atlantshafsbandalags-
ins, hóf í gær störf í nýju embætti
talsmanns Evrópusambandsins
(ESB) í utanríkis- og öryggismálum.
Hét hann því við þetta tækifæri að
gera það sem í sínu
valdi stæði til að
ESB-ríkjunum 15
tækist að taka upp
sameiginlega utan-
ríkis- og öryggis-
málastefnu, sem
stæði undir nafni
sem slík.
Solana átti stutt-
an fund með
Romano Prodi, for-
seta framkvæmdastjórnar ESB, og
Chris Patten, sem fer með utanríkis-
mál í íramkvæmdastjórninni, í Bruss-
el í gærmorgun. Hétu þeir því opin-
berlega eftir fundinn að vinna náið
saman, en með slíkri yfirlýsingu
voru þeir að bregðast við vangavelt-
um um að milli þeirra mundi ríkja
mikil togstreita um það hver hefði
mest að segja um utanríkismál ESB.
Þremenningarnir svöruðu ekki
spurningu blaðamanns um hver
þeirra yrði opinber forsvarsmaður
utanríkismála og sögðu ekki hvemig
verkaskiptingu milli þeirra yrði hag-
að. A leiðtogafundi ESB í Helsinki í
desember stendur til að taka ákvörð-
un um nánari skilgreiningu á starfs-
sviði Solanas og þar með um verka-
skiptingu milli hins nýja embættis
hans og embætta Prodis og Pattens.
A undanförnum árum og misser-
um hefur það íti-ekað sýnt sig, að
ESB-ríkin hafa átt erfitt með að tala
einni röddu í utanríkismálum. Stofn-
un hins nýja embættis sérstaks utan-
ríkismálatalsmanns, sem ákveðin var
í Amsterdam-sáttmálanum 1997, er
liður í viðleitni til að breyta þessu, en
eftir á að koma í ljós hvernig til
tekst.
Svefnvana
í 32 ár
Hanoi. Reuters.
ELDRI konu í Víetnam hefur ekki
komið dúr á auga í 32 ár, en er
hún þó fær um að sinna öllum dag-
legum störfum, að því er opinbera
dagblaðið Khoa Hoc <6 Doi Song
skýrði frá í gær.
I frétt blaðsins segir að Nguyen
Thi Tu hafi verið ófær um að festa
svefn sfðan eiginmaður hennar lést
árið 1967, vegna þess að hún hafí
verið haldin þrálátum ótta við inn-
brotsþjófa. Hafi hún reynt að nota
róandi lyf, án árangurs. Tu er á
sjötugsaldri og býr í héraðinu Ca
Mau í suðurhluta landsins. I frétt-
inni kemur fram að hún lifi venju-
legu lífi og leggi sig þegar hún
finni fyrir þreytu, en sé fyrirmun-
að að sofna. „Hún borðar og
drekkur eðlilega og sinnir meira
að segja húsverkunum á degi
hverjum," segir í blaðinu.
Clinton tekst á við repúblikana um erlenda aðstoð
Hafnar frumvarpi
„ einangrunarsinna
U
Washington. Reuters.
Jarðneskar
leifar
Nyereres
til Tansaníu
Dar es Salaam. Reuters.
HUNDRUÐ þúsunda Tansaníu-
manna vottuðu Juliusi Nyerere
virðingu sína er jarðneskar leifar
forsetans fyrrverandi, sem lést á
sjúkrahúsi í London í síðustu
viku, voru fluttar til höfuðborg-
arinnar Dar es Salaam í gær.
Kista Nyereres var flutt á við-
hafnarvagni í gegnum höfuð-
borgina í heiðursfylgd hers og
lögreglu, og var hvarvetna mikill
mannfjöldi meðfram götunum.
Sjá mátti konur í kjólurn með
áprentuðum myndum af forset-
anum og hópar manna sungu lag
sem samið var í minningu hans.
Julius Nyerere leiddi barátt-
una fyrir stofnun sjálfstæðs ríkis
í Tansaníu, og eftir að Bretar
hurfu á brott árið 1961 varð
hann fyrsti forseti landsins.
Nyerere lét af völdum árið 1985.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti
ákvað í gær að beita neitunarvaldi
gegn frumvarpi um fjármögnun er-
lendra verkefna og lýsti því sem
nýju dæmi um „einangrunarstefnu“
þingmanna repúblikana í utanríkis-
málum. Repbúblikanar gagnrýndu
þessa ákvörðun forsetans harðlega.
I frumvarpirtu er gert ráð fyrir því
að 12,6 milljörðum dala, andvirði
rúmra 880 milljarða króna, verði
varið til erlendra verkefna og fjár-
hagsaðstoðar við önnur ríki. Þetta er
tveimur milljörðum dala minna en
forsetinn hafði óskað eftir og 2,7
milljörðum dala minna en í sams
konar frumvarpi fyrir fjárhagsárið
sem lauk 30. september.
Clinton beitti neitunarvaldi eftir
að hafa beðið ósigur fyrir
repúblikönum í vikunni sem leið þeg-
ar öldungadeild þingsins hafnaði al-
þjóðlegum samningi um allsherjar-
bann við kjarnorkusprengingum í til-
raunaskyni.
Hagsmunir skattgreiðenda
gangi fyrir
Dennis Hastert, forseti fulltrúa-
deildar þingsins, kvaðst harma
ákvörðun Clintons. „Forsetinn vill
meira fé í erlenda aðstoð - en hvaðan
hyggst hann taka peningana,“ spurði
Hastert. „Forsetinn vill annaðhvort
hækka skattana eða ráðast á sjóði al-
mannatryggingakerfisins, snúa sér
síðan við og gefa erlendum þjóðum
peningana."
Repúblikaninn Sonny Callahan,
formaður nefndar fulltrúadeildarinn-
ar sem fjallar um aðstoðina við er-
lend ríki, tók í sama streng og sagði
að þingið þyrfti að setja hagsmuni
bandarískra skattgreiðenda ofar
hagsmunum annarra ríkja.
Clinton kvaðst hafna frumvarpinu
vegna þess að í því væri ekki gert
ráð fyrir fé til að koma síðasta friðar-
samkomulagi ísraela og Palestínu-
manna í framkvæmd eða til að halda
áfram samstarfi við Rússa um að
draga úr hættunni á útbreiðslu
kjarnavopna.
Forsetinn bætti við að samkvæmt
frumvarpinu yrði ekkert fé notað til
að „hjálpa okkur að minnka skuldir
fátækustu ríkjanna í Rómönsku Am-
eríku og Asíu og takast á við önnur
vandamál".
Clinton kvaðst tilbúinn að hefja við-
ræður við repúblikana um deiluna.
■ Hafnar frumvarpi/31