Morgunblaðið - 15.01.2000, Blaðsíða 50

5Ö0 LAUGARDAGUR 15. JANÚAR 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Hermundur Þor-
steinsson frá Eg-
ilsstaðakoti í Villinga-
holtshreppi var fædd-
ur í Beijanesi í Land-
eyjum í Rangárvalla-
sýslu 8. október 1913.
Hann andaðist á
Sjúkrahúsi Suður-
lands hinn 31. desem-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Þorsteinn Einarsson,
f. 24.12. 1884, d. 2.12.
1894 og Guðbjörg
Þorsteinsdóttir, f.
29.3. 1894, d. 31.8.
1980. Hermann flutti 13 ára gamall
að Hnausi í Villingaholtshreppi
með móður sinni og stjúpföður,
Guðmundi Hannessyni. f. 25.6.
1891, d. 10.8. 1982. Hermundur
kvæntist 10. júlí 1943 eftirlifandi
eiginkonu sinni Laufeyju Guðmun-
dsdóttur húsmóður, f. 20. mars
Elsku afi minn. Það er svo ótal ótal
margt sem mig langar til að segja frá
í sambandi við okkar samfylgd und-
anfarið 31 ár. Minningarnar hrannast
- jupp, en þú varst alltaf svo hófsamur
og h'tillátur að ég ætla ekki að fara að
telja neitt upp, heldur geymi ég það
með sjálfri mér því þetta er hafsjór af
fróðleik og góðum minningum sem ég
veit að ég á eftir að leita í síðar.
Eg fékk ljóð frá ykkur ömmu þeg-
ar ég fermdist, það ljóð ortir þú. Eg
lærði það og hef reynt að hafa það að
leiðarljósi. Það er svo fallegt. Mig
langar til að kenna bömunum mínum
það, því betra veganesti er vart hægt
að hugsa sér til að halda með út í lífið
og það er svona:
Á fermingardaginn, ég færa þér vil
þá fegurstu ósk er mitt hjarta á tfl,
um farsæld á framtíðar vegj.
Gættu vel að, sum glaðheima mál
geta oft truflað hálf mótaða sái
þótt roði af rísandi degi.
Veldu þér örugga vini í ferð,
vísast þeir hafa misjafna gerð,
á mannlífsins iðandi mótum.
Hjálpa þeim brotnu að byggja á ný
þá berghöll er stendur og nemur við ský.
Hér Guðsríki betra ei hþótum.
Fetaðu áfram, í fógnuði leið
þitt fyrsta og jjúfasta minninga skeið,
en siturðu á foreldra setri.
Ogfyrirþérmyndinummanndómsinsár
misstu ei kjartónn þó tindur sé hár.
En gæfan er gullinu betri.
(Herm. Þorst.)
Á kveðjustund bið ég afgóðan Guð
að blessa ömmu og veita henni styrk,
því sorg hennar og söknuður er mik-
m.
Blessuð sé minning þín, elsku afí.
Þín dótturdóttir
Sigríður og fjölskylda.
Elsku afi. Nú þegar þú ert farinn
hlaðast minningarnar upp hjá okkur
systkinunum. Við erum svo lánsöm
að hafa fengið að alast upp í Egils-
staðahverfinu með afa og ömmu í
-»Koti og eigum við margar góðar
minningar um afa.
Alltaf var gott að koma í Kotið og
spjalla við afa um heima og geima. Þá
sat hann í hominu sínu við eldhús-
borðið, horfði út um gluggann, fékk
sér kaffisopa eða vatnsbland, fitlaði
við baukinn, þurrkaði tóbaksdropa af
nefinu og hlustaði af athygii eða sagði
okkur frá einhverju merkilegu sem
gerðist í gamla daga. Oft dró hann
upp dós eða poka með rauðum kónga-
brjóstsykri, sem var í sérstöku upp-
áhaldi, og spurði sporskur á svip:
v,Viltu ekki einn rauðan?" Það var líka
hefðfyrir því í Vesturbænum að gefa
afa rauðan kóng ásamt tóbaksdós og
tóbaksklút í afmælisgjöf, en þegar
amma var farin að býsnast yfir öllum
þessum rauðu og bláu vasaklútum í
skápnum minnkaði pakkinn svo eftir
varð rauður og tóbaksdós.
Afi var hæglátur maður, lét oft
ijmmu eftir að tala en kom inn á milli
með skemmtileg, hnyttin gullkom.
Það var mjög stutt í brosið og stríðn-
1920, frá Egilsstöðum
í sömu sveit. Hermun-
dur og Laufey eign-
uðust fjögur böra; 1)
Helga Elín, f. 22.10.
1944, maki Halldór G.
Sigurþósson og eiga
þau tvo syni. 2) Sigur-
björg f. 6.6. 1947,
maki Árni Guðmun-
dsson og eiga þau tvö
böm. 3) Guðsteinn
Frosti f. 25.8. 1953,
maki Kristín Tómas-
dóttir og eiga þau
ijögur börn. 4) Einar
f. 23.11. 1955, maki
Bjarnveig Ehn Sveinsdóttir og eiga
þau fimm börn. Hermundur og
Laufey bjuggu allan sinn búskap í
Egijsstaðakoti.
Utför Hermundar fer fram frá
Selfosskirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 13. Jarðsett verður í
Villingaholtskirkjugarði.
ina hjá honum og hafði hann gaman
af því að gantast í ömmu, sérstaklega
í spilum. Þegar við vomm að spila vist
við afa og ömmu beið hann oft með ás
til að geta drepið kóng frá ömmu og
ef hann sá fram á að tapa, tók hann
stundum upp á því með stríðnis-
glampa í augum að svíkja lit en gætti
þess þó alltaf að amma tæki eftir því.
Hjá afa kynntumst við vinnubrögð-
um sem hann ólst upp við. Hann sló
iðulega garðinn með orfi og ljá og á
haustin kom hann daglega á hlaðið
hjá okkur í Vesturbænum til að
kveikja upp í reykkofanum. Einnig
var afi fróður og víðlesinn og var oft
hægt að leita tíl hans ef mann vantaði
vitneskju fyrir skólaverkefni. Hann
var alltaf tilbúinn að fræða mann um
hitt og þetta svo sem ættfræði og
kveðskap.
Blóm eru ódauðleg. Þú klippir þau í haust
og þau vaxa aftur í vor, - einhversstaóar.
(Halldór Laxness: Atómstöðin.)
Elsku afi. Við vitum að þú munt
áfram líta eftir okkur. Við þökkum
þér fyrir allt, það er ógleymanlegt að
hafa fengið að alast upp í návist þinni.
Guð geymi þig.
Margrét Harpa, Hermundur,
Benna Laufey og Tómas Karl.
Elsku afi í Sveit. Við söknum þín
svo mikið, en við trúum því að Guð
hafi vantað svona góðan, fallegan
engil eins og þig til að vaka yfir okkur
og passa í framtíðinni.
Elsku amma, við biðjum Guð að
styðja þig á þessum erfiðu tímamót-
um. Við vitum að afi hefði viljað að við
héldum ótrauð áfram, því hann mun
verða með okkur í anda.
Við sem eftir lifum munum styðja
við bakið hvert á öðm og hjálpa hvert
öðra í sorginni sem við eigum öll við
að glíma.
Þín langafaböm
Árni Felix og Sigurbjörg Agla.
Kæri vinur, þegar þú kveður þetta
líf á síðasta degi ársins og ný öld er að
byrja hrannast upp minningar. Þú
varst 20. aldar barn sem lifðir þær
miklar umbreytingar sem þar áttu
sér stað, þegar öll sveitastörf vora
unnin með hörðum höndum og hey-
inu snúið og rakað með hrífum. Þetta
vora oft langir vinnudagar. Fyrstu
kynni mín af Hermundi vora þau að
hann kom til móður minnar og falað-
ist eftir dreng til snúninga. Fyrir val-
inu varð Gunnar bróðir minn sem nú
er látinn. Hann var þar nokkur sum-
ur og talaði hann oft um það hvað sér
hefði liðið vel þar. Seinna kom svo
Erla systir mín. Ég var aldrei sumar-
bam í Egilsstaðakoti en Laufey og
Hermundur buðu mér oft að koma
sem ég þáði með þökkum. Þó að húsa-
kynnin væru ekki stór á þeim tíma
vorum við alltaf velkomnar. Það var
um jól þegar ég kom íyrst í Egilsst-
aðakot. Þeim jólum gleymi ég aldrei
þegar Hermundur sótti okkur syst-
umar á hestakerra frá kaupfélaginu
á Selfossi og við keyrðum að Egilsst-
aðakoti. Þessi ferð var eins og í ævin-
týri. Það var að byija að snjóa, jólin
vora að koma og eplalyktin angað úr
kerranni. Ég man að ég grét af heim-
þrá fyrsta kvöldið en Laufey var fljót
að þurrka þau tár enda áttu þau hjón-
in stórt hjarta til að miðla af til ann-
arra, ekki síst til bama. Þetta vora
yndisleg ár enda þau hjónin samhent
við að byggja upp bú og ala upp börn
sem þau geta verið stolt af. Þessi
fyrstu kynni hafa varað í mörg ár og
hef ég og mín fjölskylda allaf verið
velkomin í EgÚsstaðakot. Það er
margs að minnast af yndislegum
manni og góðum vini.
Eg þakka allt frá okkar fyrstu kynnum.
Það yrði margt, ef teþa skyldi það.
í lífsins bók það lifir samt í minnum,
er letrað skýrt á eitthvert hennar blað.
Eg fann í þínu heita stóra hjarta,
þá helgu tryggð og vináttunnar (jós,
er gerir jafnvel dimma daga bjarta,
úr dufti lætur spretta lifsins rós.
(Margrét Jónsdóttir.)
Stella Guðvarðardóttir.
Mig langar að minnast góðs vinar
sem ég hef þekkt allt frá árinu 1956.
Þá var ég svo heppinn að ráða mig í
sveit í Egilsstaðakot, sem kaupamað-
ur í tvö sumur, og hélst vinátta okkar
óslitin alla tíð síðan.
Mundi var ákaflega hlýr og góður
maður sem gott var að tala við, hann
var „drengur góður“, en það er æðsta
hrósyrði sem til er, segir í gömlum
fræðum. Það er erfitt að fjalla um
æviferil Munda án þess að minnast á
hans góðu konu, Laufeyju
Guðmundsdóttir, en svo vora æviveg-
ir þeirra samofnir. Þeirra mesta gifta
á lífsleiðinni era böm þeirra fjögur,
Helga, Sigurbjörg, Guðsteinn og Ein-
ar, ásamt bama, bamabamabömum
og tengdabömum.
Ailtaf þegar maður kom í Kotið
vora fagnaðarfundir og alltaf var tek-
ið jafnvel á móti mér og síðar konu
minni, börnum og barnabörnum.
Ósjaldan vora gestir í Kotinu enda
kunnu þau hjón svo sannarlega að
taka á móti gestum og veita þeim góð-
ar veitingar. Ég veit ekki til þess að
nokkur manneskja hafi yfirgefið Kot-
ið án þess að fá hlýjar kveðjur, en
flestir fengu faðmlag, kossa og óskir
um að koma sem fyrst aftur í Kotið.
Það hefur verið ákaflega gaman að
fylgjast með þróun landbúnaðarins
með því að koma af og til í Kotið, en
þar hefur ávallt verið fylgst með nýj-
ungum. Fyrst af Guðmundi Hannes-
syni, en hann lést 10. ágúst 1982, og
Guðbjörgu Þorsteinsdóttur, móður
Hermundar, sem lést 31. ágúst 1980.
Síðan af Hermundi og Laufeyju en
þau hófu búskap 1943 með Guðmundi
og Guðbjörgu en tóku að fullu við
jörðinni 1968. Eftir það tók Einar
sonur þeirra við ásamt Elínu Bjam-
veigu Sveinsdóttir 1979.
Þegar ég kom fyrst í Kotið var eina
vélknúna tækið Farmall traktor með
sláttuvél, en gamall og góður vagn-
hestur, sem Gulltoppur hét sá um að
draga snúningsvél og rakstrarvél, en
Farmallinn notaður til að slá og
draga heyvagninn að hlöðunni og
Willisinn hans Steina dró síðan heyið
af honum og inn í hlöðu með köðlum
og kraftblökk og var þetta sú mesta
tækni, sem þá þekktist. Eftir að Her-
mundur og Laufey tóku við 1968
byggðu þau af miklum myndarskap
ný gripahús og hlöðu og gerðu ýmsar
jarðarbætur. Það þarf vart að taka
það fram að ég á ákaflega góðar
minningar frá vera minni í Kotinu og
áttum við Mundi margar góðar
stundir saman. Ég man t.d. hvað ég
var glaður þegar Mundi treysti mér
til að keyra Farmallinn en það var
stuttu eftir að ég kom fyrst í Kotið.
Ég og fjölskylda mín sendum
Laufeyju, bömum og öllum öðram
aðstandendum okkar dýpstu samúð-
arkveðjur. Guð veri með ykkur öllum.
Ég er þess fullviss að almættið tekur
vel á móti Hermundi Þorsteinssyni.
Sigurður V. Magnússon.
Ég vil í örfáum orðum minnast
frænda míns og vinar, Hermundar í
Egilsstaðakoti.
Það era viss forréttindi í lífsgöng-
unni að hafa fengið að vera í góðu vin-
fengi við þau hjónin. Þegar kom að
því að velja sér kvonfang fór Her-
mundur svo sannarlega ekki yfir læk-
inn að sækja vatnið. Heimasætan á
næsta bæ, hún Laufey Guðmunds-
dóttir frá Egilsstöðum, varð fyrir val-
inu. Og samhentari og elskulegri hjón
er vart hægt að hugsa sér.
í gagnkvæmum heimsóknum lið-
inna ára eða þegar fundum okkar hef-
ur á einhvern hátt borið saman hafa
tískuorðin hæ og bæ verið einskonar
bannorð.
Þau Hermundur og Laufey hafa
kunnað betur við að hafa annan hátt
á. Fast handtak, fólk tekið í faðminn
og heilsast innilega, tveir, þrír, jafn-
vel fjórir kossar fljóta með, svona til
öryggis, til að innsigla vináttuna.
Rammíslenskur og góður sveitasiður,
sem vonandi verður sem lengst til í
samkennd fólksins. Hver kannast
ekki við brosið, glaðlegt viðmót og
hlýjuna sem frá þeim stafar.
Gestrisni þeirra átti sér engin tak-
mörk. Ég minnist þess ekki að hafa
komið svo í heimsókn til þeirra, að
ekki væri þar einhver gestkomandi
fyrir eða kæmi á meðan við stoppuð-
um þar. Enda bera gestabækurnar í
Egilsstaðakoti því glöggt vitni.
Hermundar minnist ég fyrst og
fremst sem góðs bónda, sem naut
þess að rækta jörðina. Láta alla um-
gengni bera vott um snyrtimennsku
og keppikeflið var alltaf, að búpen-
ingurinn væri í sæld.
Aðdáunarvert hefur verið að fylgj-
ast með dugnaði þeirra að sækja
hvers konar mannamót, enda bæði
félagslynd.
I heimsóknum til þeirra sumarið
’95 veitti ég athygli stórum bikar sem
prýddi stofu þeirra. Hér var um að
ræða farandgrip, sem Búnaðarfélag
Villingaholtshrepps fékk að gjöf á 100
ára afmælinu frá Búnaðarsambandi
Suðurlands og búið var að afhenda í
fyrsta sinn. Á fylgiskjali stóð: Fyrir
langan og farsælan búskap, og að
taka ávallt virkan þátt í félagslífi í
sveitinni.
Hermundur var skýr, og hafði
ákveðnar skoðanir á mönnum og mál-
efnum. Hann gat auðveldlega sett
fram hugsanir sínar í bundnu máli ef
hann vildi hafa þann háttinn á. Hann
var oft glettinn í tali, og hafði gaman
af meinlausri stríðni.
Ég minnist Hermundar í Egils-
staðakoti með virðingu og þökk.
Elsku Laufey, böm ykkar, tengda-
böm, bamabörn og aðrir ástvinir.
Við hjónin sendum ykkur okkar
bestu samúðarkveðjur.
Þráinn Þorvaldsson.
Síðastliðinn gamlársdag kvaddi
Hermundur Þorsteinssonn, bóndi í
Egilsstaðakoti, þennan heim. Þrátt
fyrir háan aldur kom brottför hans á
óvart. Hann var hress og glaður fram
til hins síðasta. Eina viku varði undir-
búningur fyrir ferðina miklu. Við
hjónin kveðjum hann með miklum
trega, þennan öðling sem bæði
fræddi og gladdi þá sem hann um-
gekkst. Hann var sérlega ljúfur og
varkár í framkomu, án feimni og
brosið og handtakið náði manni í
hjartastað. Hann var einn þessara fá-
gætu manna, sem afla sér víðtækrar
menntunnar og fróðleiks án þess að
fara af bæ. „Spurðu Hermund um
þetta eða hitt“ og hann átti svör við
flestu sem um var spurt frá liðinni öld
og þó lengra væri leitað. Hann hafði
áhuga á öllum fróðleik, fylgdist með
fólki og atburðum af ólíklegasta tagi.
Hann var vel hagmæltur og áreiðan-
lega er til töluvert af ljóðum og lausa-
vísum eftir hann. Hann var töluvert
kostbær á að láta slíkt heyrast. Hann
átti feikna mikið og gott bókasafn,
þar á meðal Ijóð allra gömlu snilling-
anna og kunni mörg þeirra. Hann
naut að grúska í þeim og velta fyrir
sér orðsnilld þeirra. Greiðasemi og
grannavinátta var rík í fari Hermun-
dar og má með einsdæmum telja
hvað hann og Laufey kona hans vora
gjafmild og hjálpfús við samferðafólk
sitt. Heimili þeirra var alltaf mann-
margt, jafnvel eftir að börnin þeirra
fjögur vora flogin úr hreiðrinu. Allir
sem bágt áttu og þau hjónin fréttu af
áttu hjá þeim griðarstað og mörg eru
„sumarbörnin" frá Egilsstaðakoti,
sem reyndar era nú flest rígfullorðið
fólk, sem alla tíð halda tryggð við sína
gömlu húsbændur og hafa við þá
reglulegt samband í gleði og sorg í
áranna rás.
Við hjónin tengdumst þessu sóma-
HERMUNDUR
' ÞORS TEINSSON
fólki þegar sonur okkar giftist dóttur
þeirra. Þau tengsl hafa svo sannar-
lega orðið gæfurík og leitt til órjúf-
andi vináttu af beggja hálfu. Alla þá
samfylgd viljum við nú þakka Her-
mundi að leiðarlokum og óskum hon-
um góðrar ferðar til fegri heims.
Heimkoman hlýtur að verða ljúf, því
svo uppsker maðurinn sem hann sáir.
Fjölskyldu hans og öðram syrgj-
endum sendum við samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Hermundar
Þorsteinssonar.
Auður og Guðmundur.
Einn kemur þá annar fer. Svona er
víst lífsins gangur. Ekki reiknaði ég
með því 11. nóvember þegar yngri
sonur minn fæddist að þú afi minn
Hermundur yrðir dáinn áður en hann
yrði skírður. En sú varð nú raunin.
Það vora mikil forréttiridi hjá sonum
mínum að eiga fimm sett af „orginal"
ömmum og öfum. Hópurinn stór og
því hlaut að koma að því að höggvið
yrði skarð í hann. Það var gert á
gamlársdag þegar þú, afi minn, varst
kallaður til starfa á æðra tilverastigi.
Þá hefur vantað einn rólegan og
traustan sem seiglaðist hægt en ör-
ugglega þama hinum megin. Kannski
þá hafi vantað alvöra framsóknar-
mann í efra? Við andlát þitt, afi minn,
missti ég ekki bara „afa í sveitinni"
heldur missti ég góðan vin. Þú varst
númer eitt vinur minn, félagi, jafningi
og mikill viskubrunnur. Enda undr-
aðist þú oft á skólakerfi landsins þeg-
ar þú sem gekkst í lítinn sem engan
skóla og rakst samt okkur afkomend-
ur þína og aðra á gat aftur og aftur.
Mig langa, afi minn, að þakka þér
fyrir mig. Það hefur verið dýrmætt
að fá að kynnast þér. Ég á oft eftir að
minnast þín á minni ævi. Guð geymi
þig-
Elsku amma Laufey og öll þið hin.
Við stöndum saman og hjálpumst að
nú sem áður. Ég ætla að enda þetta á
vinalaginu sem hann Ami minn syng-
ur svo oft. Guð styrki okkur öll
Allir þurfá að eiga vin
allir þurfá að eiga vin.
Leggjum núna hönd í hönd
og hnýtum okkarvinarbönd.
Þegar bjátar eitthvað á
alltþaðsegjavinimá,
ýtasorgumöllumfrá
ogafturgleðisinniná.
Vináttan hún færir frið
friður bætir mannkynið.
Oðrum sínum ást og trú
ogeflumvináttunanú.
Guðmundur Árnason.
Heiðursmaður er fallinn,
Hermundur í Egilsstaðakoti er allur.
Þetta er svolítið undarlegt, Mundi
hefur alla mína ævi verið einn af jarð-
föstu mönnunum í lífi okkar á Fossi.
Alla mína tíð hefur hann verið eins í
mínum augum, gamli gráhærði, góð-
legi öðlingurinn á næsta bæ. Mér
fannst að hann hlyti að vera alltaf til
staðar. Mundi sagði eitt sinn við mig
að hann myndi ekki vilja liggja rúmf-
astur lengi og vera upp á aðra kominn
og fékk þá bón uppfyllta. Hress og
kátur var hann fram að þeim degi er
hann veiktist skyndilega, skömmu
fyrir jól. Og nú er víst komið að óum-
flýjanlegri kveðjustund.
Kynni við Munda og Laufeyjar í
Koti stóðu frá því fyrir 1950. Þau
kynni leiddu af sér einstaka sam-
vinnu utanhúss sem innan. Kleinu-
dagar og flatkökubakstur móður
minnar og Laufeyjar og allir snún-
ingamir hans Munda og ómetanleg
hjálp á alla lund. Og spilavistin kring-
um hver áramót var eftirminnileg,
spilað af hörku og sigurvilja. Góðlegt
sigurbros og síðan hlátur Munda þeg-
ar heil eða hálf var staðin á tóma
hunda eða ásinn sleginn með smelli.
Upp úr þessu og fleira spratt einlæg
og djúp vinátta sem aldrei bar
skugga á. Og það var okkur hjónun-
um mikils virði hve vel þau reyndust
okkur allt frá þvi Lilja kom til sög-
unnar. Þá skipti sko ekki máli þó að
aldursmunurinn væri kringum 50 ár.
Hermundur var gæfumaður og
sannur bóndi. Hann bjó yfir ham-
ingju hins hógværa íslenska bónda
sem brýtur land og býr í hag fyrir
komandi kynslóðir, fór vel með allar