Morgunblaðið - 15.01.2000, Blaðsíða 68
68 LAUGARDAGUR 15. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Morgunblaðið/Ásdís
Að munnhöggva
mann og annan
UMRÆÐUÞATTURINN
Silfur Egils á sjónvarps-
stöðinni Skjá einum hefur
vaMð mikla athygli í vet-
ur. Þættinum er stýrt af Agli Helga-
syni og nafn hans vísar í írumlegar
hugmyndir Egils Skallagrímssonar
um hvemig lífga mætti upp á urnræð-
umar á alþingi hinu foma, en þrátt
fyrir að þáttastjómandinn kasti ekki
fram silfursjóðum í sjónvarpssal
tekst honum að skapa líflegar og
skemmtilegar umræður í þáttunum
og sker hann sig því frá flestum sam-
bærilegum þáttum sem sýndir hafa
verið gegnum tíðina. Umræðan, sem
flestir ,4ntellektúalar“ íslands hafa
svo miklar áhyggjur af, á a.m.k. einn
hauk í homi þar sem þáttur Egils er.
Egill segir ástæðuna fyrir velgengni
þáttanna vera að hann reyni eftir
fremsta megni að velja skemmtilegt
fólk í þáttinn sem hefur eitthvað að
segja. „Ég nenni ekki að tala við fólk
sem em fulltrúar einhverra hópa eða
stofnana. Ég vil tala við fólk sem ein-
staklinga en ekki einhveijar málpípur
hagsmunaaðila. Það em margir al-
þingismenn sem ég myndi aldei
nenna að fá í þáttinn en sem betur fer
em til nokkrir stjómmálamenn sem
em skemmtilegir og klárir og hægt
eraðspjallavið."
Kunni aldrei vel við að
vera í sjónvarpi
Egill hóf störf á Skjá einum síðasta
vor en þá sá hann um umfjöllun stöðv-
arinnar um væntanlegar alþingis-
kosningar. Egill segir að hann hafí
aldrei kunnað vel við að vera í sjón-
varpi. „Þegar ég vann sem fréttamað-
ur í sjónvarpi var ég svo feiminn og
óömggur að ég átti eriitt með mig.
ÍJegar mér var boðið að vera með
þennan þátt á Skjá einum hugsaði ég
með sjáifum mér: Þetta get ég, ég
verð ekkert taugaóstyrkur vegna
þess að það er enginn að horfa. Ég er
ennþá með þá tilfinningu að það sé
enginn að horfa og það hentar mér
ágætlega. Ég hef enga sérstaka þörf
til þess að maðurinn sem afgreiðir í
kaupfélaginu á Kópaskeri viti einhver
deili á mér. Hinar sjónvarpsstöðvam-
ar hafa verið að bjóða mér að koma
yfir og stundum er reynt að höfða til
Nœturqatinn
í kvöld leika Hilmar Sverrisson og
Anna Vilhjálms. Sími 587 6080. _
Egill Helgason hefur komið víða við í fjöl-
miðlaheiminum. Örn Arnarson tók hann
tali og komst að því að hann er, líkt og nafni
hans Skallagrímsson, stríðinn með endem-
um en þó öllu blíðari á manninn.
sagt: Egill, langar þig nokkuð að
vinna á Morgunblaðinu? Eftir stutta
umhugsun svaraði ég neitandi. Ég er
maður á útjaðrinum. Hef gaman af
því að vera úti á kanti að stríða
mönnum og af þeim sökum hefði ég
ekki enst lengi á Mogganum."
Þrátt fyrir að vera jaðarmaður,
eins og hann orðar það, segir hann
það vera einhvern leiðinlegan mis-
skilning að hann sé vinstrisinnað-
ur. „Ég veit ekki af hveiju fólk
heldur þetta. Ef til vill vegna þess
að ég var eitt sinn með sítt hár og
gekk í svipuðum fötum og vinstri-
menn. En í raun er ég mjög markaðs-
sinnaður og mikill áhugamaður um
einstaklingslrelsi. En ég hef aldrei
verið í neinum stjórnmálaflokki, en
það er eins og sumum finnist það vera
til marks um eitthvert óeðli. Annars
frétti ég af því um daginn að einhveij-
ir háttsettir aðilar innan Sjálfstæðis-
flokksins voru að ræða um þáttinn
minn. Þeir komust að því að ég væri
ekki með þeim, en væri samt í lagi
vegna þess að ég væri ekki á móti
þeim.“
Bændur kynntir fyrir Eliot,
Beckett og Baader-Meinhof
Egill hóf blaðamannaferil sinn
rúmlega tvítugur á Tímanum. Hann
segir að af einhverjum einkennileg-
um ástæðum hafi hann og Illugi Jök-
ulsson verið fengnir til þess að rit-
stýra helgarútgáfu blaðsins. „Þetta
var allt mjög einkennilegt. Við skrif-
uðum aðallega um áhugamál okkar.
Ég um T.S. Eliot og Illugi um Samuel
Beckett. Einnig var umfjöllun um
róttæka þýska hryðjuverkahópa fyr-
irferðarmikil. Þetta var svo sent til
bænda þessa lands og þótti þeim
sumum þetta vera skrýtnar sending-
ar. En síðan þá hefur mér alltaf þótt
vænt um Framsóknarílokkinn íyrir
þetta tækifæri. En annars ætlaði ég
aldrei að verða blaðamaður."
Fréttamennska í sjónvarpi
ekki góður skóli
Egill segir að blöðin á þessum tíma
hafí verið einkennilegar útungunar-
stöðvar fyrir blaðamenn. „Það er
furðulega mikið af góðu fjölmiðlafólki
sem hóf sinn feril á þessum blöðum.
Það þurfti að læra fagið með því að
vera stöðugt að reka sig á. Menn læra
mín á þeim forsendum að þá nái ég til
allrar þjóðarinnar. En ég held að því
fylgi ekki eins mikið frelsi.“
Frelsið er afar mikilvægt fyrir Egil
og hann segir að hann hafi fijálsar
hendur með þáttinn. „Það er enginn á
sjónvarpsstöðinni að skipta sér af
hvemig ég haga þáttunum. Það eru
engin pólitísk afskipti af þáttunum,
ég er einráður um hverjir koma í
þáttinn og ég má hafa þáttinn eins
langan og ég vil. Ég braut til að
mynda blað í íslenskri fjölmiðlun þeg-
ar þátturinn endaði einungis vegna
þess að annar gesturinn þurfti að fara
á skákmót og hinn í afmæli. Ég hefði
getað haldið áfram endalaust. Svona
frelsi fengi maður aldrei á stóru
stöðvunum. Þess vegna vona ég að ég
geti verið sem lengst á Skjá einum.“
Vill vera á kantinum
Egill á að baki langan feril í blaða-
mennsku og hefur komið víða við.
„Ég hef unnið nánast á öllum fjölmiðl-
um landsins, nema Morgunblaðinu.
Ég man að ég sótti eitt sinn um vinnu
á blaðinu. Ég fór á fund hjá öðrum rit-
stjóranum og spjallaði við hann. I lok
spjallsins minnir mig að hann hafi
mest á því. Ég held að fréttamennska
í sjónvarpi sé ekki góður skóh fyrir
blaðamenn. Ég var eitt sinn frétta-
maður á sjónvarpsstöð og ég held að
það sé einhver ómerkilegasta vinna
sem ég hef unnið. Maður labbai-
manna á milli með míkrófón og legg-
ur enga vinnu í fréttina sjálfur. Þess
vegna finnst mér leiðinlegt hversu
ráðandi sjónvarpsmennska er í okkar
samtíma. Það eru margir menn sem
hafa orðið dugandi sjónvarpsmenn
sem voru áður vonlausir blaðamenn."
Fjölmiðlar eiga ekki
að vera hlutlausir
Þeir eru fáir sem sjá á eftir gömlu
flokksblöðunum. Egill er ekki einn
þeirra. Hann telur það vera hroðaleg-
an misskilning hjá fólki að blöð eigi að
vera hlutlaus. „Þetta er einhver pæl-
ing sprottin upp úr félagsvísindunum,
að það sé hægt að skoða heiminn hlut-
laust. Ég held að það sé ekki rétt - ef
það er hægt er slík blaðamennska
ekki mjög áhugaverð. Það það þarf
ekki annað en að líta til Bretlands,
þar styðja blöðin flokkana og það litar
fréttaflutning blaðanna og gerir þau
betri fyrir vikið. Hinsvegar eru þau
blöð sem reyna að finna einhvem
skoðanalausan meðalveg ekki góð.
Þess vegna sakna ég flokksblað-
anna.“
Eftir langa útlistun á því hvemig
góð blaðamennska eigi að vera upp-
lýsir hann að hann eigi sér draum.
„Mig langar að gefa út tímarit með
vitsmunalegri umræðu, ekki ósvipað
The Spectator, þar sem gáfaðir menn
fá vettvang til þess að viðra skoðanir
á öllu milli himins og jarðar. Þannig
að ég auglýsi eftir góðhjörtuðum kap-
ítalistum sem vi]ja láta mig fá pening
til að gefa út svona blað. Ég skal rit-
stýra því og þeir geta borgað."
Er ekki rannsóknarblaðamaður
Egill er ólíkur flestum þeim sem
hafa stjórnað umræðuþáttum í ís-
lensku sjónvarpi gegnum tíðina.
Hann setur fram sínar eigin skoðanir,
sem em oft á skjön við það sem flokk-
ast undir pólitískan rétttrúnað sam-
tímans, til móts við það sem viðmæl-
endur hans halda fram. Hann segist
þrátt fyrir það ekki fá mikið af
skömmum., ,Að vísu kvörtuðu vinstri-
sinnaðir menn við mig eftir að Davíð
Oddsson var í viðtali hjá mér um dag-
inn um að ég hafi ekki verið nógu
harður við hann - að ég hafi ekki ver-
ið með nógu mikla rannsóknarblaða-
mennsku. En þessi gagnrýni er
byggð á misskilningi, ég er ekki rann-
sóknarblaðamaður og er ekki að
reyna það. Ég fer bara mínar leiðir og
ég held að fólki líki það. Ef það á að fá
einhvem til þess að hálshöggva
stjómmálamenn í beinni er best að fá
einhvem annan en mig til verksins,
ég er nefnilega alltof vel innrættur til
þess ama.“
Egill segist ekki mikið velta fyrir
sér hvemig hann komi fyrir í sjón-
varpinu. „Eg reyndi að vísu að horfa á
mig í gær en sá bara einhvem hlæj-
andi kall. Ég er annars ekkert að
stúdera það hvernig ég á að hegða
mér í sjónvarpinu. Ég reyni bara að
hafa þetta einsog ég hafði í kosninga-
sjónvarpinu. Ég hef að vísu sagt
margt móðgandi gegnum tíðina en ég
held að fólk taki almennt ekki mark á
mér. Ég flyt þetta með þjósti og held-
ur galgopalega og þess vegna held ég
að fólk hafi ekkert fyrir því að móðg-
ast af ummælum rnínurn."
Hef ekki áhyggjur
af umræðunni
Egill er ekki einn af þeim íslend-
ingum sem hefur áhyggjur af umræð-
unni, eða umræðuleysinu, hér á landi.
Hann segist ekki vera sammála þeim
sem segja að pólitísk orðræða sam-
tímans sé í skötulíki. „Þessi stóra mál
sem hafa verið í brennidepli undan-
farin misseri hafa sýnt fram á að það
þarf ekki að hafa áhyggjur af umræð-
unni hér á landi. Að vísu era öfgamar,
eins og í Eyjabakkaumræðunni, vit-
lausar. En það sem er á milli er ágætt
og ber vott um ákveðna hugsun í
stjómmálum hér á landi. Það er líka
gaman að þvi að listamenn hafa mikl-
ar áhyggjur af þessum málum. Þeir
sækja margir sama kaffihús og ég
geri og þar ræða þeir þessi mál. Þeir
era að vísu með vondar og illa ígrand-
aðar röksemdir en það er svo sem allt
ílagi."
MYNDBOND
Minningar
Zeffirellis
Tedrykkja með Mússólíní
(Tea With Mussolini)
I) r a in a
★★★
Leikstjóri: Franco Zeffirelli. Hand-
rit: John Mortimer og Franco Zeff-
irelli (byggt, á sjálfsævisögu hans).
Kvikmyndataka: David Watkin. Að-
alhlutverk: Joan Plowright, Maggie
Smith, Judi Dench og Cher. (116
mín.) Bretland/Ítalía. CIC-
myndbönd, desember 1999. Bönnuð
innan 12 ára.
ÍTALSKI leikstjórinn Franco
Zeffirelli er líklegast frægastur fyi-ir
kvikmyndaútfærslur sínar á verkum
meistara Shakespeares. Hér hverfur
hann hins vegar aftur til æskuslóða
sinna. Sögusviðið
er hin fagra Flór-
ens í árdaga fyrri
heimsstyijaldar-
innar. Þar segir af
litlu samfélagi
breskra og banda-
rískra yfirstéttar-
kvenna sem taka að
sér uppeldi móður-
leysingjans Luca,
en sú persóna á samsvöran í Zeffir-
elli sjálfum. Þegar fasistar herða
tökin í landinu er rólyndislegri til-
vera kvennanna ógnað en í stað þess
að hrekjast á flótta halda þær kyrra
fyrir í sinni heittelskuðu borg. Kvik-
myndin nýtur Uðsinnis frábærra
leikkvenna á borð við Judi Dench,
Maggie Smith, Joan Plowi-ight og
Cher, sem gæða kostulegar persón-
ur sínar lífi. Umfjöllunai'efnið er
áhugavert en atburðarásin nokkuð
ójöfn og hlaupið er yfir löng tímabil.
En þótt myndin sé af þeim sökum
dálítið sérkennileg er hún bæði ljúf
og skemmtileg, svo ekki sé minnst á
glæsilega umgjörð hennai'.
Heiða Jóhannsdóttir
Rómantískt
glæpaævintýri
Gildran
(Entrapment)
Spennumynd
★★%
Leikstjóri: Jon Amiel. Handrit:
Ronald Bass og William Broyles Jr.
Kvikmyndataka: Phil Meheux. Að-
alhlutverk: Sean Connery, Cather-
ine Zeta-Jones og Ving Rhames.
(113 mín.) Bandaríkin. Skífan, des-
ember 1999. Bönnuð innan 12 ára.
HÉR leikur gamla kempan Sean
Connery listaverkaþjófinn Mac á
móti nýstirninu Catherine Zeta-
Jones. Hún leikur unga konu sem
starfar hjá rann-
sóknardeild trygg-
ingafyrirtækis. í
von um að hafa
hendur í hári
þjófsins bregður
hún sér í gervi
innbrotsþjófs og
leggur í mikil
ránsáform með
Mac. Persónu-
sköpun og sögudýpt eru reyndar
ekki meðal helstu áhersluatriða
myndarinnar en fléttan er þeim
mun flóknari og kemur á óvart allt
til loka. Veruleikalögmál eru víða
látin fjúka til að þjóna tilgangi
myndarinnar, sem er að skapa
rómantískt glæpaævintýri.Ymsar
gloppur eru þó alvarlegri en svo að
þær megi skrifa á reikning
skemmtunar, einn gagnrýnandi
benti til dæmis á alvarlega stærð-
fræðivillu í tölvusvikum þjófanna,
sem gerir ráð fyrir að klukku-
stundin samanstandi af hundrað
mínútum í stað sextíu. Þess utan á
straumurinn það til að detta niður
á köflum í myndinni, sem engu að
síður er sæmilegasta skemmtun.
Heiða Jóhannsdóttir