Morgunblaðið - 08.02.2000, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Hugleiðing um áhrif
klámvæðingar á fjöl-
skylduheilbrigði
HEILBRIGÐ fjöl-
skyldutengsl eru okkur
öllum mikilvæg til að
við náum að þroskast
og halda heilsu, náum
að þekkja og virða okk-
ur sjálf, vogum að
mæta og vinna úr til-
fínningalegum sárs-
auka og áföllum sem á
veginum verða. Þetta
er forsenda þess að við
náum síðan að byggja
upp heilbrigð sam-
skipti við aðra. Fjöl-
skyldan er þannig það
lífstré sem við öll fæð-
umst af en ber í dag al-
varleg einkenni van-
rækslu og kreppu þrátt fyrir
vaxandi þekkingu nútímans á mikil-
vægi hennar, bæði fyrir heilsu og
velferð okkar sem einstaklinga og
fyrir samfélagið sem heild.
Vaxandi tilfínningaleg og félags-
leg vandamál, vaxandi ofbeldi, vax-
andi misnotkun á bæði áfengi, vímu-
efnum og manneskjum, meðal
annars í formi klámvæðingar, eru
allt erfíðir speglar fyrir okkar sjálf,
fyrir okkar samfélag sem við verð-
um að horfa vel í til að reyna að sjá
hvað það er sem hindrar okkur í að
geta betur hlúð að og virt okkur sjálf
og þetta lífstré okkar, fjölskylduna.
Fagfólk sem vinnur með fjöl-
skyldur og börn horfir almennt á
vanræksluna sem hina miklu mein-
semd nútímans, vanrækslu gagn-
vart börnum, foreldrum og fjöl-
skyldum sem birtist á ýmsan hátt í
menningu okkar og þjóðfélagsgerð.
Horft er á tilfinningalega vanrækslu
sem meginrót meinsins þar sem hún
orsakar afneitun og lokun á tilfinn-
ingalegan sársauka og skerðir um
leið getuna til að skilja bæði sjálfa
sig og aðra. Þessi tilfinningalega
blinda sem hefur fylgt okkur frá
myrkum miðöldum elur af sér sjúk-
dóma í margskonar mynd, skapar
óheilbrigða spennu og fíkn og van-
hæfni í samskiptum sem birtist með-
al annars í höfnun, hroka, kúgun, of-
beldi, misnotkun, þar á meðal klámi.
I markaðshyggju og hraða nútím-
ans verður þessi myrki arfur enn
flóknari við að eiga og hindrar okkur
í að verða nógu meðvituð um gildi
þess að þekkja og virða okkur sjálf
og þar með fjölskylduna, hindrar
okkur í að mynda okkur ábyrga
skoðun. í þessari firringu allri virk-
ar oft átakaminnst að láta sig fljóta
með straumnum og leyfa markaðs-
öflunum að mata sig á skoðunum. Ef
við erum ólæs á tilfinningar, bæði
okkar eigin og annarra, er hægt að
telja okkur trú um svo margt.
Manneskja sem er alin upp við til-
ftnningalega vanrækslu, kúgun eða
kynferðislega misnotkun upplifir
djúpa höfnun og lærir að hafna
sjálfri sér, frysta eigin tilfinningar.
Hún festist ósjaldan í niðurrifsvíta-
hring ef samfélagið býður ekki upp á
þann stuðning sem hún þarfnast til
að ná aftur tökum á tilverunni.
Rannsóknir hafa sýnt að margar af
þeim konum sem selja sig inn í
klámiðnað og vændi hafa verið mis-
notaðar eða illa vanræktar sem
börn. Rannsóknir sýna einnig að
börn sem hefur verið misboðið með
klámi sýna svipuð ein-
kenni og viðbrögð og
þolendur kynferðis-
legrar misnotkunar.
Við getum svo velt því
fyrii- okkur hvað það
gerir í raun barninu
hið innra og sjálfsvirð-
ingunni að misbjóða
sjálfum sér með klámi
þótt fullorðinn teljist
og hvaða sársauka og
niðurlægingu það veld-
ur aðstandendum,
maka, foreldrum og
börnum.
Klámvæðingin virð-
ist mér þannig enn eitt
birtingarformið á þess-
ari tilfinningablindu sem er ríkjandi
í samfélaginu, sem hefur gert það að
verkum að við höfum ekki náð að
kalla hlutina sínum réttu nöfnum,
lokum augunum fyrir að við erum að
misbjóða okkur sjálfum og því nána í
samskiptum kynjanna, vega að
möguleikum barna og unglinga til að
þroska með sér heilbrigða sjálfs-
mynd og siðferðiskennd.
Öll þekkjum við söguna um nýju
fötin keisarans, höfum ef til vill hleg-
ið að heimsku fólksins að sjá ekki
blekkinguna, að láta plata sig. Dáðst
að sakleysi og ejnlægni barnsins
sem þorði að sjá. Á íslandi er bann-
að samkvæmt lögum að útbreiða
klám og vændi og vera með ósiðlegt
athæfi á opinberum stöðum. Flest
þekkjum við klám þegar við sjáum
klám og erum í raun meðvituð um að
það er afskræming á eðlilegu kynlífi.
Við þekkjum muninn á listdansi og
klámsýningum og erum meðvituð
um að nekt og erótík á í raun lítið
skylt við slíka hluti. Samt hefur
klæðskerum klámmarkaðarins á Is-
landi tekist að markaðssetja sína
vöru í gagnsæju dulargervi listdans.
Þegar það blasir einnig við að klám-
iðnaðurinn er að gera út á neyð
kvenna þurfum við alvarlega að fara
að velta fyrir okkur hvers konar
„menningu" og viðhorf við erum að
rækta með okkur í okkar samfélagi,
hvaða skilaboð við erum að gefa
börnum okkar og unglingum, hvers
konar jarðveg við erum að skapa
fyrir lífstréð okkar, fjölskylduna.
Allar fjölskyldur fá margskonar
þroskaverkefni, áföll og kreppur að
glíma við og hafa að einhverju leyti
mismunandi forsendur og mögu-
leika vegna innri og ytri aðstæðna til
að takast á við margþættan vanda
lífsins. Sem einstaklingar höfum við
fengið mismunandi veganesti með
okkur út í lífið og höfum þannig mis-
munandi forsendur til að fóta okkur
og halda jafnvægi á álagstímum og
læra að takast á við hin neikvæðu öfl
tilverunnar þannig að við lendum
ekki sjálf inn í niðurrifsvítahring
sjálfsniðurlægingar og flótta.
Við þörfnumst samfélags sem
styrkir okkur í að læra að taka
ábyrgð á okkur sjálfum, auka okkar
lífshæfni, þ.e. getunnar til skapandi
starfs, getunnar til að læra að elska
okkur sjálf og aðra, þróa djúp og ná-
in tilfinningatengsl við aðra mann-
eskju, njóta heilbrigðra ásta og
gleði, taka ábyrgð á eigin heilsu. Við
þörfnumst samfélags sem kennir
okkur að virða bæði kynin jafnt,
Karólfna
Stefánsdóttir
Byggingaplatan WÖIM)©®
sem allir hafa beðið eftir
VlROC®byggingaplatan er fyrir VIROC*byggingaplatan er platan
veggi, loft og gólf sem verkfræðingurinn getur
VIROC®byggingaplatan er eldþolin, fyrirskrifað blint.
vatnsþolin, höggþolin, frostþolin og
hljóðeinangrandi
VlROCbyggingaplötuna er hægt
að nota úti sem inni
ViROC®byggingaplatan
er umhverfisvæn
PÞ
&CO
Leitið frekari upplýsinga
Þ.ÞORGRÍMSSON & CO
ÁRMÚLA 29 S: 553 8640 1 568 6100
Klám
Skoðanakannanir sýna
að meirihluti lands-
manna er á móti klám-
væðingu, segir Karóhna
Stefánsdóttir, en það
þarf samstillt átak
og aukna meðvitund
til að snúa þessari
óheillaþróun við.
hvort sem er til launa, ásta eða ann-
arra þátta tilverunnar.
I viðskiptaheimi klámsins virðast
engin siðferðileg lögmál gilda. Kon-
ur og kvenleikinn er notaður á nið-
urlægjandi hátt í gróðaskyni sem
söluvara í nafni frelsis. Kynlífið og
hið nána í samskiptum kynjanna af-
skræmt og niðurlægt. Það alvarleg-
asta er þó kannski að þeim skoðun-
um er óspart komið á markað að
þetta sé það sem nútíminn kjósi,
þetta sé löglegt, konurnar velji þetta
sjálfar og að eftirspurnin réttlæti og
sanni ágæti þessa alls.
Klámvæðingin og hugarfarið sem
henni fylgir er farið að menga allt
okkar líf og hefur auðvitað alvarleg-
ustu áhrifin þar sem síst skyldi, á
óþroskaða, unga eða veika einstakl-
inga og inn í fjölskyldutengsl þar
sem ærinn uppsafnaður vandi er
fýrir.
Skoðanakannanir sýna að mikill
meirihluti landsmanna er á móti
þessari klámvæðingu, en það þarf
samstillt átak og aukna meðvitund
til að snúa þessari óheillaþróun við.
Þagnai-múrinn var rofinn á síðustu
mánuðum liðins árs, en það er mér
áhyggjuefni að sú umræða sem þá
fór vel af stað er aftur orðin afar lág-
róma. Mér finnst mikilvægt að við
reynum að taka heildstætt á þessu
máli og gerum okkur grein fyrir að
hér er um viðfangsefni að ræða sem
reynir verulega á hæfni okkar og
getu til að stuðla að framtíðarheil-
brigði í samfélaginu.
Höfundur er félagsráðgjafí og vinn-
ur sem fjölskylduráðgjafi á Heilsu-
gæslustöðinni á Akureyri.
Folic Xdd
400 mcg
1 250 TABLETS
Fólinsýra fyrir
barnshafandi konur
Apótekið Smáratorgi ♦ Apófekíó Spðnginni
Apólekió Kringíufini* Apótekið Smiðjuveyí
Apótakið Suðuratrðnd* Apótekið iðufeili
Apótekíó Hagkaup Sksifunni
Apótekið Hagkaup Akureyri
Hainatfjaróðr Apótek
Apótekið Nýkaupum Mosfclisbos
ÞRIÐJUDAGUR 8. FEBRÚAR 2000 45 .
QQQS
„Change is out - Charge is in“
Ray Jutkins slaer í gegn hvar sem hann kemur. Með ræðusnilld
sinni, orðaleikjum og eldmóði naer hann óskiptri athygli
gesta sinna og veitir þeim innblástur, hvatningu og ómælda
skemmtan.
Á þessum fyrirlestri mun Ray meðal annars fjalla um breyttar
og auknar kröfur markaðsins og markhópanna „Change is
out - Charge is in“. Hvernig „árásin" eða áhlaupið hefur
tekið við sem aðaláhersla í stað áherslunnar á slfelldar
breydngar. Einnig fræðir hann okkur um gæða- og þjónustu-
stjórnun á 21. öldinni „Quality & Service Customer Care
into the 2lst Century" og margt fleira.
Það verður enginn svikinn af fyrirlestri sem er framreiddur
af Ray Jutkins.
Dagskrá 25.febrúar
9.00-9.30
Afhending ráðstefnugagna.
9.30-9.40
Ráðstefnan sett
Ingólfur Guðmundsson.formaður ÍMARK.
9.40-11.30
Quality & Service Customer Care into the 21 st Century
(Gæða- og þjónustustjórnun).
Ray Jutkins
11.30- 13.00
Hádegisverður á Radisson SAS Hótel Sögu.
Gunnar Kristjánsson, forstjóri SÍF, segir frá markaðsstarfi
fyrirtækisins.
13.00-16.00
Change is out - Charge is in (Árás 2000).
New media, market trends, who profits?
(Framtíðin í gagnvirkri miðlun).
Ray Jutkins
16.30- 18.00
Athyglisverðustu auglýsingar ársins (AAÁ).
18.00-19.00
Léttar veitingar í anddyri
í boði Sól-Víking ogVífilfells.
Fyrirtækjakynning og sýning.
Þátttökugjald er 15.900 kr. fyrir félaga í ÍMARK
og 21.900 kr. fyrir aðra.
Innifalinn er hádegisverður, kaffiveitingar og vegleg
fundartaska.
Þátttökugjald má greiða með VISA eða EURO.
Til að fá aðgöngumiða á félagsverði þarf við-
komandi að hafa greitt félagsgjöld ÍMARK. Unnt
er að greiða félagsgjöld við skráningu eða við
innganginn.
Nánari upplýsingar og skráning á skrifetofu ÍMARK
í síma 511 4888 og 899 0689. Einnig má tilkynna
þátttöku með því að skrá sig á heimasíðu:
www.imark.is
eða senda tölvupóst:
imark@imark.is
Athugið að tilkynna þátttöku sem fyrst þar sem
sætafjöldi er takmarkaður.

♦

I M A R K
FElAG ISIENSKS MARKADSFÓLKS

Radisson S4S
HkA.NP„H„OlT..K,l V.K.j.AV.f Kj
ArmúU 9 108 Rcykjtvfk krlimd
iW
Margt smátt
OPIN KERFI HF
rPTSIISZESIIEl
UKjaBHBwi
LmdsbanKi Iskimis
4:SVANS2
|3
f » r . , ‘‘ •vs' í * . •»