Morgunblaðið - 08.02.2000, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 8. FEBRÚAR 2000 471
UMRÆÐAN
Þjófnaður undirskrifta-
lista aðferð til áhrifa?
í UMRÆÐUM og skrifum um
Fljótsdalsvirkjun og byggingu ál-
vers á Reyðarfirði hafa menn yfir-
leitt haft greiðan aðgang að fjölmiðl-
um til þess að tjá hug sinn í þeim
hörðu deilum sem verið hafa um mál-
ið. Tugir þúsunda hafa og tekið þátt í
undirskriftasöfnun Umhverfisvina
um lögformlegt um-
hverfismat til þess að
þeir sem völdin hafa
geti gert sér grein fyrir
því að hér er um fjölda-
hreyfingu að ræða en
ekki áhugamál fáeinna
sérvitringa. Þetta er
lýðræðislegur réttur
okkar og enginn má
taka hann frá okkur.
Lýðræði og að
stjórna
fyrir fólkið
Að sjálfsögðu er
þessum fjöldavilja
komið á framfæri í
trausti þess að stjórn-
endur séu minnugir
þess að þeir eru kjörnir til að stjórna
fyrir fólkið jafnvel þótt það sé ekki í
samræmi við þeirra eigin óskir. Slík-
ir stjómunarhættir eru fremur í
anda lýðræðis en hitt að nota meiri-
hlutaaðstöðu sína á alþingi til þess að
þvinga fram vilja sinn þvert ofan í
þekktan vilja meirihluta þjóðarinnar
og skoðun fjölda mætra manna sem
af þekkingu hafa skrifað um málið.
Rán á lýðræðislegum rétti
Því miður hefur komið í Ijós að til
eru menn með aðra skoðun en þeir
fjölmörgu sem skrifað hafa nöfn sín á
lista Umhverfisvina sem hafa tekið
sér vald til að fjarlæga listana.
Mér er kunnugt um það að í
læknamiðstöð í Reykjavík hurfu sex
undirskriftalistar. Leiða má líkur að
því að með þessum gerðum hafi, í
þessu eina húsi, tugir manna verið
rændir lýðræðislegum rétti sínum til
þess að tjá hug sinn. Umhverfisvinir
hafa sagt mér að sambærileg atvik
hafi átt sér stað í miklum mæli um
land allt. Enginn veit enn og líklega
aldrei hversu margir listar voru fjar-
lægðir og því síður hve mörg nöfn
hurfu með þeim en þau kunna að
skipta þúsundum. Það er því full
ástæða til þess að vekja athygli á
þessu þó ekki væri nema til þess að
íhuga hvort og/eða hvemig á að
bregðastvið þessu.
Nafnlaus myrkraverk
Með einni undantekningu munu
listamir hafa verið fjarlægðir svo
enginn sá til.
Sagt hefur verið að íslenskan eigi
orð yfir alla hluti. Þannig á hún orð
yfir þá sem taka eigur annarra
ófrjálsri hendi eða ræna menn ær-
unni en hún mun ekki eiga orð yfir
Sigmundur
Magnússon
þá sem ræna menn lýðræðislegum
rétti sínum til að tjá sig. Hér virðist
því komið upp tilefni iyrir orðhaga
menn til að leggjast undir feld og
leysa úr þeim vanda.
Undirskriftalistar era tiltölulega
nýtt fyrirbæri en þjófnaður á þeim
til þess að hafa áhrif á gang mála er
enn nýrra fyrirbæri.
Líklega er þar að finna
skýringuna á orðfæð ís-
lenskunnar til að lýsa
því.
Menntun, upp-
lýsingabylting,
vilji til áhrifa
Islendingar era vel
menntuð þjóð, fjölmiðl-
ar og „upplýsingabylt-
ingin“ hafa fært þjóð-
málin inn á hvers
manns borð og eiga eft-
ir að gera það í enn rík-
ara mæli. Menn hafa
því enn betri forsendur
en áður til að mynda
sér skoðun og tjá hana í
fjölmiðlum, fundum og manna á
meðal. Það er ekki lengur stætt á því
að afskrifa viljayfirlýsingar á borð
við undirskriftalista Umhverfisvina
vegna þekkingarleysis þjóðarinnar.
Undirskriftir
Undirskriftalistar eru
tiltölulega nýtt fyrir-
bæri, segir Sigmundur
Magnússon, en þjófnað-
ur á þeimtilþessað
hafa áhrif á gang mála
er enn nýrra fyrirbæri.
Fjárfestar athugið!
Öll almenn verðbréfaviðskipti með
skráð og óskráð verðbréf.
.iVerðbréfamiðlunin
Ahnafhf
Verðbréf
Löggilt óháð fyrirtæki í verðbréfaþjónustu
• Aðili að Verðbréfaþingi íslands •
Suðurlandsbraut 46 • Sími: 568 10 20
FÉLAG llFASTEIGNASALA
EIGNASALAN

© p30 1500 !
HUSAKAUP
LÆKJASMÁRI60 - KÓPAVOGI
Stór 2ja herbergja íbúð með
sérinngangi frá svölum.
Sérþvottahús. Parket, flísar og
góðar innréttingar. Yfirbyggðar
suðursvalir.Skemmtileg stað-
setning í dalnum niður við læk.
Stutt {alla þjónustu og skóla.
Áhv. 4,8 millj. í hagstæðum
lánum. Verð 7,5 millj.
Ótti aflvaki virðingarleysis?
Flestir virða rétt náungans til að
tjá skoðanir sínar en ekki þeir sem
hér hafa verið að verki. En af
hverju? Virðingarleysi fyrir rétti
samborgaranna getur vart eitt verið
næg ástæða fyrir framkomu þeirra
en eigi að síður nauðsynleg forsenda.
Gæti það verið að í huga þeirra
leyndust efasemdir um að rök ein
nægðu máli þeirra til framgangs eða
ótti um að þeir sem endanlega fá
undirskriftirnar kynnu réttilega að
taka tillit til þeirrar fjöldahreyfingar
sem stendur að baki undirskriftun-
um og vilja landsmanna eins og hann
hefur komið fram í skoðanakönnun-
um. I slíku tilviki hafa þeir efalaust
talið fækkun listanna kjörna aðferð
til að draga úr slagkrafti þeirra en
gæta þess ekki að nú hafa þeir sjálfir
kveðið yfir sér dóm fyrirlitningar
með myrkraverkum sínum sem í
Ijósi almennrar vitneskju um þau
verða máttlaus til þeirra áhrifa sem
þeir þó væntu. Að vissu leyti má þó
líta á aðgerðir þeirra sem viðurkenn-
ingu á hugsanlegum áhrifamætti
undirskriftalistanna og þeim við-
horfum sem þar koma fram.
Höfundur er fyrrverandi for-
stöðulæknir blóðfræðideildar Land-
spítalans og dósent við læknadeild
Háskóla ísiands.
I

Gleraugnasalan,
Laugavegi 65.
ddidas
VÖRN FYRIR AUGUN
Gleraugu fyrir unga fólkið
Þróunin verður efalaust sú að hún
muni taka æ ríkari þátt í ákvarðana-
töku stjómvalda, beint eða óbeint,
hvort sem stjórnmálamönnum líkar
það betur eða verr. Það er því óþol-
andi að óprúttnir menn skuli „í skjóli
nætur“ vísvitandi rjúfa lýðræðisleg-
ar boðleiðir samtaka og almennings
til stjómvalda með því að fjarlæga
listana.
Ný gerð afbrota, lög
og dómstólar
Mér er ekki kunnugt um að
löggjafinn eða dómstólar hafi fjallað
um sambærilegt afbrot, enda er að-
ferðin til áhrifa ný og tilefni ekki ver-
ið fyrir hendi. Á því er þó full þörf í
Ijósi vaxandi þekkingar og afskipta
almennings af þjóðmálum. Það væri
því fróðlegt og nauðsynlegt að heyra
viðhorf löglærðra til þessa nýja fyr-
irbæris í þjóðmálaumræðu okkar.
A
íslenskra
stjórnmála
Fjölskylda
Afv:
Opnirfundir
þingmanna
Framsóknarflokksins
Miðvikudagur 9. febrúar Mónudagur 14. febrúar
Framsóknarhúsinu,
Digranesvegi 12, Kópavogi
kl. 20.00
• Siv FriSleifsdóttir
• Valgerður Sverrisdóttir
• ísólfur Gylfi Púlmason
• OlafurÖrn Haraldsson
Fundarstjóri: Ómar Stefánsson
Fimmtudagur 10. febrúur
Félagsheimilinu, Bolungarvík
kl. 20.30
• Halldór Ásgrímsson
• Kristinn H. Gunnarsson
• HjdlmarÁrnason
• Jónína Bjartmarz
Fundarstjóri: Ketill Elíasson
Egilsbúð, Neskaupstað
kl. 20.30
• Ingibjörg Pálmadóttir
• Siv Friðleifsdóttir
• Valgerður Sverrisdóttir
Fundarstjóri: Jón Kristjánsson
Þriðjudagur 15. februar
Miðgarði, Varmahlíð
kl. 20.30 ,
• HalldórÁsgrímsson
• Páll Pétursson
• Kristinn H. Gunnarsson
• Jón Kristjónsson
Fundarstjóri: Herdís Sæmundard.
Þriðjudagur 15. febrúar
Grand Hótel v/Sigtún, Reykjavík
ki 20.00
• ÓlafurÖrn Haraldsson
• Ingibjörg Pálmadóttir
• Valgerður Sverrisdóttir
• Jónína Bjartmarz
Fundarstjóri: Vigdís Hauksdóttir
Miðvikudagur 16. febrúar
Kaffimenningu, Dalvík
kl. 20.30
• Valgerður Sverrisdóttir
• Kristinn H. Gunnarsson
• Guðni Ágústsson
• Jón Kristjónsson
Fundarstjóri: Hilmar Daníelsson
Fimmtudagur 17. febrúar
Hótel Selfossi, Selfossi
kl. 20.30 ,
• HalldórÁsgrímsson
• Guðni Ágústsson
• ísólfur Gylfi Pdlmason
• HjdlmarÁrnason
Fundarstjóri: Kristjón Einarsson
FRAMSOKNARFLOKKURINN
Með fólk t fyrirrúmi