Morgunblaðið - 08.03.2000, Qupperneq 6

6 MIÐVIKUDAGUR 8. MARS 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Þjófidajir
Strútur
fjajlkirkja;
Hrútfell
Þursaborgir.
Húsaféll
Ceitlands-
Leiðir skiljast og hér fannst
Guðmundur á Langjökli
Þórísjökull
10 km
Bláfell
Skolla-,^
hvilftí M
Aætluð útlína
flóðsins án
varnargarðs
Útlínur snjóflóðsins frá 1995
Snjóflóðið úr Bæjargili fyrir ofan Flateyri í síðustu viku
Snjóflóðið fór 11
metra upp á garðinn
Snjóflóðavamargarðamir á Flat-
eyri sönnuðu tvímælalaust gildi sitt í
snjóflóðinu sem féll úr Innra-Bæjar-
gili fyrir ofan Flateyri í síðustu viku,
að sögn Tómasar Jóhannessonar,
jarðeðlisfræðings á Veðurstofu ís-
lands, en ef garðsins hefði ekki notið
við eru líkur til þess að snjóflóðið
hefði náð til efstu húsanna í þorpinu.
Snjóflóðið er eitt það allra stærsta
sem fallið hefur úr Bæjargili, en þó
er talið að það sé ekki alveg eins
stórt og flóð sem féll úr gilinu árið
1974 og er það stærsta sem vitað er
til að fallið hafi á þessum stað.
Tómas sagði að varnargarðurinn
hefði beint flóðinu alveg frá byggð-
inni. Hann breytti stefnu þess um 25
gráður og beindi því út í sjó. Það fór
hæst 11 metra upp á garðinn og eru
þá ennþá 6-7 metrar eftir upp á
garðinn.
Snjóflóðið sem
féll mánudaginn
28. febrúar 2000
Snjofloðið sem fell
21. febrúar 1999
Menn geta bjargað lífí sínu
með því að grafa sig rétt í fönn
Holan þarf
helst að vera
íhvolf að innan
hæð (m.y.s.)
120
/— Garðtoppur
\ /— Ummerki eftir flóðið
Hlíð-//vX<,.
Lengd samsiða garði (m)
0 100 200 300
FLATEYRI
Rekstur björgunartækja skattlagður eins og atvinnurekstur
Björgunarsveitarmenn ósáttir
við skattlagningu ríkisins
Nær yfir 90 þúsund
fermetra svæði
Flóðtungan nær yfir 90 þúsund
fermetra svæði og telur Veðurstofan
að um 108 þúsund rúmmetrar eða
um 43 þúsund tonn af snjó hafi skrið-
ið fram. Flóðið er um 200 metra
breitt þegar það skellur á vestari
snjóflóðavarnagarðinum, en með-
fram garðinum er það um 50 metrar
á breidd. Það er 2-3 metra þykkt við
garðinn, en þynnist í átt frá garðin-
um, að sögn Tómasar og áætlað er að
hraði þess við garðinn hafi verið um
30 metrar á sekúndu eða um 110 km
á klukkustund.
Talið er að flóðið hafi fallið milli
klukkan 1 og 2 eftir hádegi á mánu-
daginn í síðustu viku. Svo virðist sem
ekkert kóf hafi farið yfir garðinn og
því urðu menn þess ekki varir fyrr
en komið var að því.
Sigurður
sýnir
myndir
af hestum
SIGURÐUR Sigmundsson frá
Syðra-Langholti hefur opnað Ijós-
myndasýningu í nýrri aðstöðu ís-
hesta skammt frá Kaldárselsvegi í
Hafnarfirði. Sigurður hefur tekið
hestamyndir um langt árabil. Á
sýningunni eru 17 myndir sem
Sigurður hefur tekið af hestum,
jafnt í haga sem og í reið, víðs
vegar um landið. Flestar eru
myndirnar teknar á síðastliðnu
ári. Myndirnar verða til sýnis fram
í maí og eru þær aliar til sölu.
Myndin sýnir Sigurð standa við
stærstu myndina sína á sýning-
unni, sem var tekin á Horni í
Hornafirði. Sýningin er opin frá
kl. 8-17 alla daga vikunnar.
SAMKVÆMT upplýsingum úr
gögnum Landsstjórnar björgunar-
sveita má ætla að farið hafi verið í
um 50 björgunaraðgerðir stórar
sém smáar frá áramótum víða um
land. Stærstu aðgerðirnar eru
mönnum enn í fersku minni og er
þar skemmst að minnast þess er
1500 manns var bjargað úr
Þrengslum þar sem allir snjóbílar
og jeppar á Suðvesturlandi voru
virkjaðir. Þá eru ótaldar ýmsar að-
gerðir vegna óveðursútkalla á ár-
inu og umfangsmikil leit að vél-
sleðamanni á Langjökli þar sem
300 manns tóku þátt í leitinni. Alls
17 snjóbílar, 72 vélsleðar og tugir
jeppa voru notaðir við leitina.
Dregið verði
úr skattlagningu
Þrátt fyrir að talsmenn Slysa-
varnafélagsins Landsbjargar telji
samstarf við yfirvöld gott, að því
er varðar ívilnanir vegna innflutn-
ings á nýjum björgunartækjum,
telja þeir engu síður að yfirvöld
þurfi að koma enn frekar til móts
við þarfir sveitanna einkum með
því að draga úr skattlagningu á
sjálfum rekstri björgunartækj-
anna.
MÖRG dæmi eru þess hérlendis að
villtir menn til fjalla hafi bjargað
lífi sínu með því að grafa sig í fonn í
aftakaveðri. Nýlegasta dæmið er
frá síðustu helgi þegar vélsleða-
maðurinn Guðmundur Skúlason
gróf sig í fönn á Langjökli. Hann
varð eins og kunnugt er viðskila við
félaga sinn á jöklinum um hádegið
á laugardag í óveðri og hafðist við í
fönninni til klukkan 15 í gær eða f
um 50 klukkustundir.
Guðmundur sagði er hann bjarg-
aðist, að nóg hefði verið að sýsla við
að moka snjó úr holunni og halda
öndunaropinu hreinu, en það mun
vera eitt það mikilvægasta sem
huga þarf að í slíkum aðstæðum.
Loginn segir til um súrefnið
Þegar Morgunblaðið leitaði eftir
því hjá Snævari Guðmundssyni
fjallalciðsögumanni, hvernig best
væri að haga holugreftri og tryggja
sem skásta vist f holunni, sagði
hann að menn styddust gjarnan við
þá þumalfíngursreglu að kveikja á
kerti inni í holunni ef það væri við
höndina og fylgjast með loganum,
sem segði til um súrefnismagnið.
„Þessi þumalfingursregla hefur
gagnast ýmsum. Ef fólk sér að týr-
an fer að dofna þá má af því ráða að
súrefnið fer minnkandi inni í hol-
unni,“ segir Snævarr. Hann segir
að ef holan sé rétt grafin ætti ekki
að væsa um fólk ef það er vel klætt,
en til þess að vistin verði fólki bæri-
leg þarf að hafa nokkur mikilvæg
atriði í huga. „Fyrsta Iykilatriðið er
að ganga þannig frá holunni þannig
að hún sé íhvolf að innan svo þakið
sigi ekki niður og rakinn sem safn-
ast fyrir f loftinu renni niður með
veggjum. Þá er mjög mikilvægt að
hvfldarstallur í holunni sé ofar
Að sögn Kristbjörns Óla Guð-
mundssonar, framkvæmdastjóra
Slysavarnafélagsins Landsbjargar,
eru menn mjög ósáttir við að þungi
björgunartækja skuli vera skatt-
lagður eins og um atvinnurekstur
væri að ræða. „Sem dæmi má
nefna að á síðasta ári komu til ný
gjöld á vöruflutningatæki yfir
ákveðinni stærð sem gerir það að
verkum að nú þarf að greiða um
100 þúsund krónur á ári í skatt af
þeim,“ segir Kristbjörn. „Þessi
tæki eru mjög lítið notuð eða að-
eins til að flytja snjóbfla og það
íþyngir mönnum mjög þegar svo
innganginum vegna þess áð kuld-
inn leitar niður á við.“
Snævarr bendir einnig á mikil-
vægi þess að að halda innganginum
opnum svo súrefnið gangi ekki til
þurrðar. „Snjór safnast mjög hratt.
fyrir framan við munnann í vondu
veðri og því þarf að vera mjög vak-
andi yfir því að holan lokist ekki.
Þótt ekki þurfi að væsa um fólk í
vel gerðri holu er engu að síður
nauðsynlegt að vera vel klæddur,
helst i vatnsheld föt til að verjast
rakanum sem myndast inni í hol-
unni. Búast má við að hitinn sé við
frostmark í holunni og ef svefnpoki
er ekki meðferðis má t.d. nota bak-
poka til að setjast á og einangra sig
firá snjónum. Einnig má stinga fót-
unum ofan í bakpokann til að halda
hita á þeim og þá er best að losa
skóreimar til að tryggja óhindrað
blóðstreymi til fótanna," segir
Snævarr Guðmundsson.
Aldraðri
konu
bjargað
ALDRAÐRI konu var bjargað
úr íbúð sinni við Vatnsstíg í
gær og henni komið á sjúkra-
hús með minniháttar reykeitr-
un eftir að reykur fór um íbúð-
ina vegna pönnu sem gleymdist
á eldavél sem kveikt var á.
Enginn eldur varð þó laus.
Lögreglumenn úr lögregl-
unni í Reykjavík náðu konunni
út úr íbúðinni. Slökkvilið
Reykjavíkur var kvatt á vett-
vang og reykræstu slökkviliðs-
menn íbúðina á skammri stund.
há rekstrartala leggst ofan á
venjulegan rekstur."
Kristbjörn segir ennfremur að
björgunarsveitir í landinu þurfi að
auki að kaupa eldsneyti og al-
mennar rekstrarvörur á fullu verði
að meðtöldum þeim tollum og
gjöldum sem hvíla á þeim.
„Við höfum alltaf vakið athygli á
því þegar við lendum í skattlagn-
ingu, sem er í rauninni ætluð öðr-
um. Það er hins vegar mjög erfitt
að vera með eilíf undantekning-
arákvæði þar að lútandi enda þarf
mikla vinnu til að gera slíkar und-
antekningar."