Morgunblaðið - 26.04.2000, Blaðsíða 46

46 MIÐVIKUDAGUR 26. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Það er löglegt að mis-
muna þegnum landsins
FISKVEIÐILOG-
GJÖFIN er pólitískt
viðfangsefni er fyrir-
sögn greinar sem Einar
K. Guðflnnsson, for-
maður sjávarútvegs-
nefndar Alþingis, skrif-
ar í Morgunblaðið hinn
14. apríl.
Þetta er og hefur
.auðvitað alltaf verið
rétt.
Og þetta hefur okkur
í Samíylkingunni verið
fullkomlega ljóst. Það
var þess vegna sem við
lögðum okkar frumvarp
um stjórn fískveiða
fram áður en dómur
Hæstaréttar var kveðinn upp.
Það gerðum við vegna þess að
dómurinn gat engu breytt um okkar
afstöðu í málinu. Við viljum afnema
þá mismunun og óréttlæti sem nú
ríkir í útgerð á íslandi. Stjórnar-
flokkamir hins vegar vildu bíða nið-
urstöðu Hæstaréttar. Ástæðan fyrir
því getur ekki verið nema ein. Þeir
vildu sjá hvort það væri löglegt að
mismuna þegnum landsins með þeim
hætti sem gert er með núgildandi
kvótaúthlutun áður en þeir tælgu af-
stöðu til breytinga á fiskveiðilöggjöf-
inni.
Það verður varla skilið öðruvísi en
að stjómarflokkamir vilji halda upp-
teknum hætti og standa að áfram-
haldandi mismunun. Það er rétt hjá
Einari að við Samfylkingarmenn
töldum rökrétt miðað við dóminn frá
3. desember 1998 í
Valdimarsmálinu að
Vatneyrardómurínn
yrði staðfestur. En ég
held að það hljóti að
mega virða okkur þenn-
an skilning til vorkunn-
ar úr því að tveir af
þeim dómuram sem
kváðu upp þann dóm
em á nákvæmlega
sömu skoðun og við og
þriðji dómarinn telur að
7. gr. laga um stjórn
fiskveiða standist ekki
til lengdar. Ef dómara
Hæstaréttar greinir
svo alvarlega á um sína
eigin dóma hljóta fleiri
að efast. En niðurstaða meirihluta
Hæstaréttar, þ.e. fjögurra af sjö
dómurum, varð sú að 7. gr. laganna
stæðist ákvæði stjórnarskrárinnar
og valdhafarnir hafa því fengið sinn
dóm. Aðferðin er lögleg. En hún er
siðlaus og óréttlát og í andstöðu við
fólkið í landinu. Undiirituðum finnst
hending úr gömlum húsgangi lýsa
best framgangi þess meirihluta á Al-
þingi sem enn fer sínu fram eftir
þessi úrslit: „Ekki gekk hann glæpa-
veg en götuna meðfram honum.“ Mín
skoðun og meirihluta þjóðarinnar
breytist ekki við þennan dóm.
Mikilvægar ábendingar
Hæstaréttar
Ábendingar Hæstaréttar um það
að Alþingi geti hvenær sem er breytt
úthlutun aflaheimilda eða gripið til
Fiskveiðilöggjöf
✓
Abendingar Hæstarétt-
ar um það, segir Jdhann
Ársælsson, að Alþingi
geti hvenær sem er
breytt úthlutun afla-
heimilda eða gripið til
gjaldtöku eru mjög
merkilegar.
gjaldtöku em mjög merkilegar.
Menn hljóta að velta því fyrir sér
hvaða erindi þessar ábendingar eigi
inn í rökstuðning fyrn- þeirri niður-
stöðu að núgildandi kvótaúthlutun
standist ákvæði stjórnarskrár. Ég tel
að ástæður þess að dómararnir koma
þessum ábendingum á framfæri
hljóti að vera þær að þeir vilji eyða
öllum vafa um það að Alþingi geti
gert breytingar á úthlutun veiðiheim-
ilda og/eða aukið gjaldtöku fyrir nýt-
ingu fiskistofnanna án þess að nokk-
ur bótaréttur myndist hjá
handhöfum kvótans. Einar telur
þessa ábendingu ekki mikilvæga
vegna þess að það hafi alltaf legið fyr-
ir að Álþingi gæti gert breytingar á
úthlutun veiðiheimilda. En þeir sem
vilja óbreytt kerfi hafa haldið því
fram að ef leið Samfylkingarinnar
verði farin muni þeir sem nú em
handhafar kvótans eignast skaða-
bótarétt vegna tapaðra réttinda. Nú
hefur Hæstiréttur tekið af öll tvímæli
um það að tillögur okkar Samfylking-
armanna um að innkalla veiðiheimild-
imar á 10 áram og setja þær á leigu-
markað valda ekki bótarétti af neinu
tagi. Þetta er sannanlega mikilvæg
niðurstaða og auðveldar mönnum það
pólitíska viðfangsefni sem enn er
óleyst - að koma á sanngjömum og
réttlátum leikreglum við nýtingu á
undirstöðuauðlind þjóðarinnar.
Höfundur er alþingismaður og á sæti
í sjávarútvegsnefnd Alþingis.
Vinalína Rauða krossins
Ókeypis símaþjónusta
þegar þér er uandi á höndum
■ Ert þú 18 ára eða eldri og þarft
að ræða uið einhuern í trúnaði?
~ Uinalínan sími 800 6464
frá kl. 20-23 öll kuöld
Jöhann
Ársælsson
í Ármúla 23
SÍÐUSTU DAGAR
Þrjú verð: kr. 495, 995 og 1.995
Opið mán.-fös. kl. 12-18, lau. kl. 10-16
Skór frá Skæði og Skóverslun Kópavogs
Það sem
tungunni er
tamast...
í MBL. hinn 7. apríl
sl. ritar Egill Jónsson,
fyrrv. alþm. grein sem
er aðallega svar við
grein minni í Mbl. 5.
apríl sl. í grein Egils 7.
apríl forðast hann að
ræða það sem máli
skiptir, svo sem eins og
aðdraganda og raun-
verulegt innihald og
markmið nýs sauðfjár-
samnings en leggur
þess í stað aðaláherslu
á „forsjárhyggju"
samningsins og að gera
lítið úr undirrituðum,
m.a. þar sem hann seg-
ir að ég hafi „rangfært
og ekki skilið" álit Byggðastofnunar
sem fram kom í ritinu Byggðir á Is-
landi, sem út kom í nóv. sl. og ég
vitnaði til í grein minni í Mbl. 5. apríl.
Landbúnaður
Þykir mér koma úr
hörðustu átt sú skömm,
segir Lárus Sigurðsson,
sem Egill virðist allt í
einu hafa á forsjár-
hyggju, en vissulega
geta menn frelsast.
Ekki get ég sagt að mér komi þetta á
óvart, þó mér finnist bændahöfðing-
inn seilast eftir ódýmm rökstuðningi
við sitt mál, þegar hann beinir orðum
sínum til mín. Egill segir í grein sinni
7. apríl sl. að hann hafi ekki viljað að
þögn af hans hálfu um sauðfjársamn-
ing yrði skilin sem samþykki. Það
skil ég vel. Mér þykir samt ótrúlegt
að hann skuli nánast rífa niður allt
það sem samningsaðilar hafa orðið
ásáttir um. Þarna vill hann sýna
ákveðið frumkvæði í andstöðu við
samninginn, ákveðna forsjárhyggju
fyrir óákveðna eða óánægða bænd-
ur.
Eftir að hafa lesið þrjár
Mbl.greinar Egils um sauðfjársamn-
inginn er tvennt sem stendur upp úr.
I fyrsta lagi sér hann ekkert já-
kvætt við samninginn, sem er alveg
með ólíkindum og í öðra lagi snúast
öll hans skrif um forsjárhyggju. Það
á vel við hér sem máltækið segir:
„Það sem tungunni er tamast er
hjartanu kærast." Ef ég sný mér
fyrst aðeins að fyrri liðnum, þá velti
ég því fyrir mér hvort Egill hafi ein-
ungis litið lauslega á samninginn en
ekki kynnt sér hann til hlítar. Þetta
hugleiði ég út frá mörgu sem hann
segir en m.a. talar hann ýmist um
sölu framleiðsluréttar eða sölu
greiðslumarks. Þetta er beinlínis
villandi, því í raun fylgir ekki fram-
leiðsluréttur þegar beingreiðslurétt-
urinn er seldur. Þá aðeins að forsjár-
hyggjunni sem Agli er svo kær. Eftir
að hafa til langs tíma fylgst með
störfum Egils varðandi málefni
dreifbýlisins, þá þykir mér það koma
úr hörðustu átt sú skömm sem hann
virðist allt í einu hafa á
forsjárhyggju, en
vissulega geta menn
frelsast.
í grein sinni 7. aprfl
gerir Egill mikið úr því
að ég hafi ekki skýrt
hvað ég ætti við um þau
sóknarfæri sem samn-
ingurinn gæfi. Þarna
kemur enn einu sinni
fram að hann annað-
hvort hefur ekki kynnt
sér samninginn ítar-
lega ennþá, eða vilj
ekki skiýa hann. I
Bændablaðinu 28. mars
sl. á bls. 20 era skýring-
ar með töflum sem
sýna m.a. vel þann tekjuauka sem
bændur geta náð gegnum jöfnunar-
greiðslur og álagsgreiðslur gæða-
stýringar. Þar liggja sóknarfærin
sem ég nefndi. Ég á hins vegar bágt
með að skilja rök gamla ráðunauts-
ins Egils Jónssonar þegar hann telur
gæðastýiingu í sauðfjárrækt afleita
forsjárhyggju. Fyrir mig og væntan-
lega fleiri sauðfjárbændur skiptir
aðalmáli hvaða tekjuaukningu og af-
komubata hægt er að ná út úr bú-
rekstrinum. Þá skiptir minna máli
hvort einhverjir pólitíkusar geti
fundið það út að það stafi af forsjár-
eða frjálshyggju. Slík hugtakaþvæla
er íþrótt sem stjórnmálamenn dunda
sér afloft við en breytir litlu fyrir
aðra. í mínum huga er gæðastýring
nauðsynleg í rekstri yfirleitt. Sauð-
fjárbændur eiga ekki að vera þar
nein undantekning. Nákvæmni og
vandvirkni í framleiðslu og rekstri
sem hægt er að sýna fram á og stað-
festa, verður styrkur búgreinarinnar
þegar þar að kemur og mun bæta
ímynd sauðfjárbænda.
Þegar ég hugleiði enn einu sinni
þau greinarskrif Egils Jónssonar
sem mér hefur orðið tíðrætt um, þá
er ofarlega í huga mér að við eram
sammála um bág kjör og alltof lágar
tekjur sauðfjárbænda. Þegar ég held
svo áfram að velta þessum málum
fyrir mér, s.s. langvarandi sam-
drætti í landbúnaði, fólksflótta af
landsbyggðinni og víða versnandi
stöðu dreifbýlisins, þá fer ekki hjá
því að ég hugleiði hvaða menn hafi
verið í lykilstöðu í þessum málum
undanfarin ár. Þá kemur upp í hug-
ann að Egill Jónsson var fonnaður
landbúnaðarnefndar Alþingis um
nokkurt skeið, eða þar til á síðasta
ári, auk þess formaður Byggðastofn-
unar þar til um síðustu áramót. Nú
er fjarri mér að álykta sem svo að
hann einn beri ábyrgð á hvernig
komið er fyrir sauðfjárbændum og
dreifbýlinu í heild, en hann er heldur
ekki stikkfrír og oft mátti skilja á yf-
irlýsingum hans að hann hefði „vald“
á málunum.
Það hefur ekki verið ætlun mín að
standa í blaðadeilum við einn né
neinn. Því er rétt að taka það fram að
lokum að ég hef þegar sagt það sem
mér liggur á hjarta og hygg ekki á
frekari greinaskrif að sinni.
Höfundur er bóndi og búnaðar-
þingsfulltrúi á Austurlandi.
Lárus
Sigurðsson
ÞÞ
&co
Þ.ÞORGRÍMSSON & CO
ÁRMÚLA 29 S: 5S3 8640 t 568 6100
Rutland þáttir,
bætir og kætir
þegar þakið
fer að leka
Rutland er einn
helsti framleiðandi
þakviðgerðarefna í
Bandaríkjunum
Veldu rétta efnið - veldu Rutland!