Morgunblaðið - 04.07.2000, Qupperneq 55

MORGUNBLAÐIÐ
HESTAR
ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚLÍ 2000 5 5
Lokapunktur á kynbóta-
mati Orra og Kolfinns
Orri frá Þúfu fær nú Sleipnisbikarinn eftir glæstan feril. Knapi er
Gunnar Arnarsson.
Morgunblaðið/Valdimar
Rýmisbankinn Kolfinnur hefur oftsinnis heillað menn með skörulegri
framgöngu og er nú að sjá hvort afkvæmi hans standist fóðurnum snún-
ing en mikið þarf til þess að svo verði. Knapi er Olil Amble.
HRYGGJARSTYKKI landsmót-
anna er án nokkurs vafa sýning kyn-
bótahrossa. Hrossaræktin er grund-
völlur hinna góðu stunda hesta-
manna bæði hér á landi og erlendis.
Landsmótin eru mælistika úrvalsins
og hestamennska flestra endar með
áhuga og skoðun á því sem er að ger-
ast í ræktun á þeirri skepnu sem
veitir þeim jmdisstundirnar í hvíld
frá erli hversdagsins.
Það sem breyst hefur í kynbóta-
þætti landsmóta er helst það að
þeirri miklu leynd og dulúð sem um-
lék kynbótasýninguna fyiir mót hef-
ur nú verið svipt af og menn vita
nokkum veginn hvemig röð hross-
anna kemur til með að verða í dóm-
um og röð afkvæmahrossanna er al-
veg klár fyrir mót þar sem hún ræðst
af nýjasta útreikningi kynbótamats
Bændasamtakanna sem er fram-
kvæmd að afloknum sýningum vors-
ins.
Óslökkvandi áhugi á ræktun
Þrátt fyrir þetta greiða upplýs-
ingaflæði virðist áhugi og spennan
fyrir kynbótahrossunum ekki hafa
minnkað nema síður sé og meira
segja virðast afkvæmasýningamar
frekar vera að auka vinsældir ef eitt-
hvað er. Það hefur lengi veiið vitað
að Orri frá Þúfu myndi verða efstur
heiðursverðlaunahesta og lengi vel
talið að hann myndi einn prýða þann
flokk en á elleftu stundu stökk fram á
sjónarsviðið Magnús bóndi í Kjarn-
holtum, ræktandi og fyrrverandi eig-
andi Kolfmns frá Kjarnholtum og
skráði klárinn í heiðursverðlauna-
flokkinn með Orra. Það verða því
tveir hestar sem hljóta heiðursverð-
laun á mótinu og er það endapunkt-
minn í kynbótamati þessara hesta.
Eftir að hafa barið afkvæmi þeirra
augum á landsmótinu bæði þau sem
fylgja klárunum í afkvæmasýning-
unni og annarra sem fram koma ættu
menn að vera búnir að kortleggja
gaumgæfilega hvað þessir hestar
geta best af sér gefið.
Kóngurinn Orri
Sú ákvörðun Orrafélagsins fyrir
rúmum tveimur áram að fresta sýn-
ingu hans til heiðursverðlauna til
þessa móts virðist mjög skynsamleg
í ljósi þeirrar staðreyndar að á þess-
um vettvangi er aðeins eitt tækifæri
og eftir á að hyggja virðist þessi vett-
vangur mun betri auk þess sem úrval
hrossa til að fylgja klámum er nú
mun meira. Tímasetning er afar mik-
ilvæg, bæði er það vettvangurinn,
staðurinn og stundin svo úrval hross-
anna.
Orri undirstrikar mjög sterka
stöðu sína á þessu móti, ekki aðeins
með því að hljóta Sleipnisbikarinn
14.00-15.15 Yfirlitssýning kynbóta-
hrossa 6 vetra og eldri stóðhestar
I 15.30-17.00 Afkvæmasýnd hross.
Hryssur með afkvæmum, heiðurs-
verðlaun. Stóðhestar með afkvæm-
um, 1. verðlaun. Stóðhestar með af-
kvæmum, heiðursverðlaun
18.30- 19.10 Unglingaflokkur - A-
úrslit
19.30- 20.10 Ungmennaflokkur - A-
úrslit
20.30- 21.10 Tölt - A-úrslit
Skeiðvöllur:
21.30- 22.15 Úrslit kappreiða
23.00-3.00 Reiðhöll, Hljómsveit
Geirmundar Valtýssonar
Sunnudagur 9. júlí 2000
Brekkuvöllur:
12.00-12.40 B-flokkur gæðinga - A-
úrslit
13.00-13.40 Barnaflokkur - A-úrslit
14.00-17.00 Kynbótahross, verð-
launaafhending 4, 5, 6, 7 vetra og
eldri hryssur. 4, 5, 6 vetra og eldri
stóðhestar
17.15-18.00 A-flokkur gæðinga - A-
úrslit
18.00 Mótsslit
heldur einnig þeirri staðreynd að í
hópi einstaklingssýndra hrossa á
hann 34 afkvæmi. Ekki er þar með
öll sagan sögð því í gæðingakeppn-
inni á hann fjölda afkvæma. Er þessi
útkoma Orra einstök í sinni röð og
óhætt að segja að hann sé kóngurinn
á mótinu.
Orri var sýndur með afkvæmum á
fjórðungsmóti 1996 og stóð þar efst-
ur þar sem hann kom fram sjálfur
með ungum afkvæmum. Þótt sá hóp-
ur væri góður þótti sá gamli skyggja
mjög á þau enda fremstur klárhesta
á landinu um þær mundir. Síðan hef-
ur Orri verið að styrkja stöðu sína í
kynbótamatinu og þegar skoðuð er
röð efstu stóðhesta fyrir einstaka
eiginleika er staða hans hreint útrú-
leg. í flestum verðmætustu eiginleik-
unum skipar hann efstu sætin og ef
hann er ekki efstur er einhver sona
hans þar efstur og margir þeirra í
næstu sætum. Forvitnilegt verður að
sjá Orrahópinn og vissulega yrði
fengur að því ef hægt væri að hóa
saman öllum þessum 34 kynbóta-
hrossum sem undan honum eru á
mótinu. Yrði það vissulega sögulegur
viðburður sem aldrei verður mögu-
leiki að endurtaka.
Hrossin sem koma fram með Orra
era á aldrinum fjögra til níu vetra og
er þeirra elst Orða frá Víðivöllum
fremri. Þá koma næst Birta og Kvist-
ur frá Hvolsvelli átta og sjö vetra.
Sex vetra era Dynur frá Hvammi,
Bringa frá Feti og Stjarni frá Dals-
mynni og fimm vetra hrossin era
Stæll frá Miðkoti og hryssurnar frá
Auðsholtshjáleigu þær Gígja, Fljóð
og Trú. Að síðustu eru tvö fjögra
vetra hross Spyrna frá Holtsmúla og
nagli frá Þúfu sem era mjög líkleg til
að verma efsta sæti í sínum flokki í
einstaklingssýningu. En það er úr
stóram hópi að velja þegar afkvæmi
Orra era annars vegar og má nefna
að snillingur eins og Ormur frá Dal-
landi verður að líkindum ekki með
hópnum þar sem hann mun keppa í
A-flokki gæðinga á mótinu og sama
gildir um Markús frá Langholtsparti
en báðir þessir hestar era taldir eiga
góða möguleika á sigri. Ormur í A-
flokki og Markús í B-flokki.
Nýr og betri Kolfínnur
Kolfinnur frá Kjarnholtum hefur
nú þegar hlotið heiðursverðlaunatign
en þar sem það var á fjórðungsmóti
heftir hann rétt á að koma fram á
landsmóti í sömu erindagjörðum.
Sýning Kolfinns á Kaldármelum
1997 var gott dæmi um ótímabæra
sýningu til heiðursverðlauna. Erfið-
lega gekk að fylla þann tólf hesta hóp
sem þurfti að fylgja klárnum til að
markinu væri náð. Þótti vanta þar
úrvals tölthross í hópinn, nokkuð bar
á skeiðtölti og einnig má segja að að-
stæður á Kaldármelum hafi heldur
ekki boðið upp á þá umgjörð sem
þarf til að vel takist til. Nú virðist
annað upp á teningnum frá þessari
sýningu á Kaldármelum enda hefur
Kolfinnur verið að styrkja stöðu sína
með góðum toppum og svo aftur sé
vikið að töltinu þá hagar nú svo til að
íslandsmeistarinn í tölti, Blæja frá
Hólum, er dóttir hans og sömuleiðis
Glóð frá Hömluholti sem á að baki
góðan feril í töltkeppnum víða um
land. Eins má segja að athygli hafi
vakið hversu vel Kolfinnur hefur
blandast hinum svokölluð Þ-hryssum
frá Hólum. Fjögur hross frá Hólum
munu fylgja honum að þessu sinni en
þó ekki hin frábæra Blæja.
Afkastageta afkvæma Kolfinns
virðist þróast nokkuð svipað og hans
sjálfs á sínum tíma. Fjögra vetra á
fjórðungsmóti í Reykjavík þótti hann
vel frambærilegur þótt ekki vekti
hana neina sérstaka stjömudrauma í
huga manna. Árið eftir á landsmóti
má segja að hann hafi fallið nokkuð í
fjölda þeirra fimm vetra stóðhesta
sem þar komu fram en níu vetra vora
tekin af öll tvímæli um það hvaða
rýmisskörangur væri þarna á ferð
þegar hann stóð efstur stóðhesta sex
vetra og eldri á landsmóti 1990. Frá
þeim tíma hefur Kolfinnur og reynd-
ar Kjamholtahrossin mörg verið
ímynd mikils rýmis og afkasta, al-
vöra hross fyrir hestamenn sem
kjósa að vera í fýlkingarbrjósti í
formlegri sem óformlegri samreið.
Má því gera sér góðar vonir um sýn-
ingu gripamikilla hrossa þar sem lít-
ið skilur á milli í hraða hvort farið er
á tölti brokki eða skeiði. Ætla má því
að sól Kolfinns muni rísa á nýjan leik
í hæstu hæðir eftir afkvæmasýningu
hans á mótinu.
Hrossin sem fylgja Kolfinni era
frá sextán vetra aldri niður í fjögra
vetra. Elstur er Dagur frá Kjam-
holtum sem virðist reyndar vera til
vara en það era tólf afkvæmi sem
eiga að fylgja hvorki fleiri né færri.
Frá Hólum era fjögur hross Þilja,
Þula og ÞejT sem eru átta vetra og
Þota sem er fimm vetra og sömuleið-
is Aría frá Steinnesi. Léttir frá
Stóra-Ási og ísbjörg frá Ólafsvík eru
átta vetra og Kylja frá Steinnesi sjö
vetra, Brynjar frá Árgerði níu vetra,
Glóð frá Hömluholti tíu vetra og
Dagur frá Búlandi fimmtán vetra.
Gustur enn á toppnum
En eftirvæntingin er ekki minni
þegai’ kemur að þeim stóðhestum
sem sækja á íyrstu verðlaun fyrir af-
kvæmi. Þar er fyrstan að nefna Gust
frá Hóli II sem hefur skilað hveiju
efnishrossinu á fætur öðra. Hann
mun nú fylgja eftir góðri frammi-
stöðu á landsmótinu 1994 þegar hann
stóð efstur hesta sex vetra og eldri.
Þrátt fyrir að Gustur hafi alltaf verið
viðurkenndur sem frábærlega góður
hestur hlaut hann aldrei þá athygli
og aðdáun sem honum bar. Þótti
frambygging hans heldur snubbótt
og því borið við að stóðhestar í
fremstu röð yrðu að hafa betri fram-
byggingu. Á daginn hefur komið að
þessi líkamspartur afkvæma hans er
í góðu lagi, oftast betri en á honum
sjálfum og í ótrúlega mörgum tilvik-
um hefur mátt sjá prýðilega fram-
byggingu. Um hæfileika afkvæm-
anna þarf ekki að spyrja, Gustur
gefur þá í ríkum mæli og nú stendur
spurningin um það hvort hann verð-
ur kominn yfir heiðursverðlauna-
lágmarkið fyrir næsta landsmót að
tveimur árum liðnum. Aðrir hestar í
þessum flokki era Óður frá Brán sem
einnig mun koma fram í gæðinga-
keppni mótsins, Þorri frá Þúfu sem
er aðeins 11 vetra gamall og skilaði
góðum afkvæmum á þessu vori.
Galdur frá Laugarvatni kemur fram
með sex heimafæddum hrossum frá
Laugarvatni og Þóroddsstöðum. Þá
er að síðustu að nefna þá Kveik frá
Miðsitju og Pilt frá Sperðli en báðir
þessir hestar stóðu efstir í sínum
flokkum á landsmótinu 1990.
Heiðursverðlaunhryssumar verða
fjórar, allt kunnar hryssur, þær Þrá
frá Hólum sem eftirminnilega stóð
efst í flokki fjögra vetra hryssna á
landsmóti 1982, Ósk frá Brán, Gola
frá Brekkum og Hugmynd frá Ket-
ilsstöðum. Allar hafa þessar hryssur
skilað frábæram gæðingum og kyn-
bótahrossum og víst er að ekki verð-
ur síður spennandi að sjá þeirra hópa
en stóðhestanna.
LM punktar
Mótsskrá
Ekki er rétt að allt upplag mdts-
skrárinnar verði innbundið eins og
kom fram í síðasta hestaþætti.
Stærstur hluti upplagsins verður
áfram í kiljuformi og mun kosta
1500 krónur en lítill hluti þess verð-
ur innbundinn, aðallega hugsaður
fyrir þá sem safna mótaskrám.
Litasýning
Vegleg litasýning verður á flöt-
inni skammt fýrir innan aðalhliðið.
Þar verður reynt að sýna sem flesta
hrossaliti sem finnast í íslenska
hrossakyninu og hafa hestaeigend-
ur brugðist vel við. Landsmótsgest-
um gefst því einstakt tækifæri til að
sjá litadýrð íslenska hestsins á einu
bretti.
Útlendingar
Á undanfömum landsmótum hafa
ýmsar tölur heyrst um fjölda út-
lendinga sem sækja mótin. Áætlanir
um íjölda hafa sjaldan staðist og
erfitt hefur reynst að fá nákvæmar
tölur. Nú ætla forsvarsmenn LM
2000 og Landssamband hesta-
mannafélaga að reyna að gera
könnun á hve margir koma á mótið
og afhenda sérstök eyðublöð við
innganginn.
Myndband
Landsmót 2000 verður kvikmynd-
að og efnið gefið út á myndbandi
eftir mót. Samið hefur verið við
hina margreyndu hestakvikmynda-
tökumenn Svein M. Sveinsson i Plús
film og Bjama Þór Sigurðsson um
að sjá um kvikmyndatökuna.
Hópreið
Þrátt fyrir tilmæli stjórnenda LM
2000 til aðildarfélaga Landssam-
bands hestamannafélaga um að
skipuleggja þátttöku félaga sinna í
hópreiðinni miklu sem fer af stað kl.
15.30 í dag frá skeiðvellinum hefur
fátt verið um svör. Er því á þessari
stundu alveg rennt blint í sjóinn
hvað varðar þátttöku. Þeir sem ætla
að taka þátt í hópreiðinni þurfa að
mæta kl. 13.30 og hafa samband við
forsvarsmenn síns félags. Fyrir hóp-
reiðinni ríður kona í söðli en síðan
kemur forreið með forseta íslands,
borgarstjóra, ráðherrum og fleir-
um. Félagar í Fáki koma þar næst
og á eftir þeim koma félögin í staf-
rófsröð. Mælst var til þess að hvert
félag væri í samræmdum búningum.
Keilir frá Miðsitju úr leik
Ljóst er að stóðhesturinn Keilir
frá Miðsilju mun ekki mæta í kyn-
bótasýningu landsmótsins þar sem
hann heltist fyrir skömmu og er
ekki orðinn góður. Fyrir allnokkru
sfðan virtist sem klárinn hafi tognað
í nára þegar hann var að gagnast
hryssu en hafði jafnað sig á þvf. Á
mánudagsmorgni fyrir rúmri viku
var hins vegar komið að honum
draghöltum á framfæti í stíu sinni
og nú mun Ijdst að hann mun ekki
mæta til leiks. Er Keilir kominn
austur í Árbæ í Landsveit þar sem
hann er byijaður að sinna skyldu-
störfum í litlum mæli en verður sett-
ur í girðingu um leið og haiin verð-
ur búinn að jafna sig að fullu.
LM 2000 á mbl.is
Fjallað verður jafnóðum um at-
burði á LM 2000 á Fréttavef Morg-
unblaðsins. Hægt verður að nálgast
fréttimar frá forsíðu mbl.is eða frá
íþróttavef mbl.is undir Hestar.