Morgunblaðið - 25.08.2000, Blaðsíða 40

Morgunblaðið - 25.08.2000, Blaðsíða 40
/40 FÖSTUDAGUR 25. ÁGÚST 2000 MINNINGAR MORGUNB LAÐÍÐ + Ólafur fæddist í Reykjavík 8. maí 1930 og ólstþar upp í vesturbænum. Hann lést á heimili sínu að Hávallagötu 17 hinn 14. ágúst síðastlið- inn. Foreldrar hans voru Ólafur Helga- son, f. 14.1. 1903, d. 1.10. 1970, skurð- læknir við Landa- kotsspítala, skóla- læknir og heimilislæknir, og kona hans Kristín Þorvarðardóttir, f. 19.12. 1905, d. 31.10. 1977, hús- freyja. Systur Ólafs voru Margrét Ólafsdóttir, f. 30.6. 1937, d. 5.11. 1942 og Halla Ólafsdóttir, f. 3.2. 1945, d. 1994, læknaritari í Kefla- vík. Hún átti þrjú börn. Helstu og bestu minningamar um afa eru frá Landakoti, þar sem hann undi sér best. Það voru margar stundir sem ég sat á rúmstokknum hjá honum að spjalla. Hann sagði mér sögur, miðlaði mér af fróðleik sínum, bæði um forfeður, gamla tíma og líka nýjustu tækni. Það var fátt sem hann vissi ekki eða hafði ekki skoðun á. Ógleymanleg var ferðin okkar í Reykholt þar sem við skoð- uðum saman safnið um Snorra Sturluson. Afi var alltaf til staðar til að ræða málin, góður í að hlusta og líka að gefa góð ráð. Afi var skemmtilegur og hafði húmor, hon- um þótti gaman að syngja og var oft forsöngvari á kvöldvökunum okkar. Hans verður sárt saknað og held ég að „Malakoff ‘ verði aldrei sungið af eins mikilli gleði og innlifun eftir hans dag. Þó ég sakni afa mjög mikið þá er ég samt þakklát fyrir að hafa haft hann svona lengi og mun geyma minningu um góðan afa í hjarta mínu til æviloka. Júlía. Það var oft kátt á hjalla hjá okkur strákunum þegar við heimsóttum Landa vin okkar í Garðastræti 33. Hætt er við að núverandi íbúum þar yrði hverft við ef ómurinn af djassin- um okkar og þá sérstaklega einu uppáhaldinu, Spike Jones, yrði galdraður úr fortíðinni. En það eru nú löngu liðnir dagar að við vorum w heimagangar hjá Olafi lækni Helga- syni og Kristínu Þorvarðardóttur, foreldrum Ólafs Jóns sem í æsku var kallaður Landi. Þessa nafngift fékk hann af Vestur-íslendingum í heim- sókn á fæðingarári hans, alþingishá- tíðarárinu 1930. Gælunafnið festist innan fjölskyldu og meðal æskuvina. Við áttum samleið í Gagnfræða- skóla Reykvíkinga en á þeim árum vakti Ólafur athygli sem afbragðs- góður teiknari. Sem drátthagur húmoristi var hann því sjálfkjörinn til að sjá skólablaðinu fyrir skop- myndum af nemendum og kennur- um. Eftir gagnræðapróf hvarf vinur- inn af okkar sameiginlegu skólabekkjum en hóf nám í Hand- , íðaskólanum og í framhaldi af því í Listaakademíunni í Edinborg. Frá þeim tíma liggja eftir hann í olíu ágætis mannamyndir og landslags- málverk. Sjáist þar áhrif Jóhannesar Kjarval er ástæðan sú að meistarinn sá, sem var heimilisvinur hjá Ólafi lækni og Kristínu, tók hinn unga nema í læri í málunarferðum til Þingvalla. Sagðist Ólafur vera eini lærisveinn Kjarvals. Ekki fór þó svo að hann staðnæmdist á málarabraut- inni og urðu það okkur vinum hans nokkur vonbrigði. En þótt Ólafur hefði alla burði til langskólanáms eða ^listaferils var heilsufar hans bágbor- ið frá unglingsárum til æviloka. Hann starfaði við skrifstofuhald, birgðavörslu og erlend innkaup varahluta, lengst af hjá Flugfélagi íslands og Flugleiðum uns hann lét að mestu af störfum sökum van- heilsu á sextugsaldri. Annars er það að sjálfsögðu svo að skólaganga f tryggir okkur ekki tileinkun þjóð- legs eða annars menningarfróðleiks. Ólafur kvæntist 5.5. 1956 Stefönu Karls- dóttur, f. 19.8. 1931, kaupmanni. Hún er dóttir Karls Leós Guð- mundssonar, sýslu- skrifara í Borgamesi, og Maríu Ásmunds- dóttur, myndlistar- konu frá Krossum í Staðarsveit. Böm Ól- afs og Stefönu em Ás- mundur Karl, f. 2.9. 1952, rekstrarfræð- ingur í Reykjavík, sambýliskona hans er Guðbjörg Eggerts- dóttir, hann á þijú börn; Arin- björn, f. 16.12.1958, d. 17.12.1958; Olafur Kristinn, f. 18.12. 1959, framkvæmdastjóri í Reykjavík, sambýliskona hans er Ásta Unnur Jónsdóttir, hann á tvö börn; Mar- Ólafur var einn þeirra gæfumanna sem naut þess alla ævina að bæta við sig í kunnáttu á margvíslegustu svið- um. Þar áttu íslandssagan og ætt- fræði sinn höfuðsess en það síðasta sem hann las og ræddi var kosmól- ógía. Hann, stórfatlaður maður, virt- ist manni á ferð og flugi um víðan heim, en hann hafði tileinkað sér mikla leikni á tölvusviðinu og notaði Netið meir og betur en gengur og gerist. Örlögin höguðu því svo að Ólafs Jóns Ólafssonar beið það að gegna miklu hlutverki í lífinu eftir að heilsu hans tók að hraka á miðjum aldri. Við þessir æskuvinir sem svo margir aðrir samferðamenn áttum snemma okkar gleðistundir við vínskálina við- sjárverðu. Við vorum þó einnig í þeim hópi sem kynntist því hver ráð væru við sjúkdómnum alkóhólisma. Það má segja að í AA-samtökunum hafi Ólafur unnið heilt ævistarf og honum sem öðrum til heilla. Þó um alla þátttöku og starf á þeim mikla vettvangi hvíli nafnleynd, verður ekld hjá því komist að nefna að hann gegndi lykilhlutverki í því mikla verki sem þeir þrír félagar unnu við að þýða á íslensku Tuttugu og fjög- urra stunda bókina, sem er dagleg lesning fjölda kai'la og kvenna. Hans verður saknað af fjölda fólks sem hann hjálpaði og mjög gengu um garð á heimilinu. Ólafur kvæntist 1955 eftirlifandi konu sinni, Stefönu Karlsdóttur. Þau eignuðust þijú böm, synina Ásmund og Ólaf og dótturina Margréti. Öll eru þau mannvænleg og hafa ásamt börnum sínum, veitt foreidrum sín- um ánægju og styrk í gegnum árin. Stefana hefur, auk móður- og heimil- isstarfa, rekið eigið íyrirtæki. Allt þetta hefur hún unnið af dugnaði og fyrirhyggju. Þau hjónin bjuggu lengst af á föðurleifð Olafs, Hávalla- götu 17. Var þar ætíð gott að koma, heimilið fallegt og húsráðendur ræðnir og skemmtilegir. Þá var ekki síðra að koma til þeirra í sumarhúsið að Þórgautsstöðum í Hvítársíðu. Guðmundur heitinn Jónsson var vin- ur og velgjörðarmaður Ólafs og arf- leiddi hann að gamla íbúðarhúsinu á Þórgautsstöðum. Þau hjónin létu haldast útlit húsanna innra sem ytra og gerðu þar mikinn unaðsreit. Ólaf- ur undi sér vel í fegurð Hvítársíð- unnar og dvaldi þar flest sumur. Ól- afur átti til merkra að telja í báðar ættir. Faðir hans, Ólafur Helgason, var yfirlæknir á Landakotsspítala. Hann var sonur Helga Guðmunds- sonar málara í Reykjavík. Ættin var úr Amessýslunni og var hann kom- inn af Ófeigi ríka Vigfússyni á Fjalli. Kristín Þorvarðardóttir móðir Ólafs, var dóttir Þorvarðar G. Þorvarðs- sonar, útvegsmanns í Keflavík, Þor- varðar Helgasonar beykis í Keflavík, sem var við Duusverslunina þar. Þegar við nú kveðjum þig , kæri vinur, Landi, er það með þökk í huga fyrir að hafa notið þinnar miklu vin- áttu frá bemskudögum. Betri vin gátum við ekki átt. Við vottum Stefönu, bömum og afabömum dýpstu samúð. Pétur og Einar. grét Ólafsdóttir, f. 1.5. 1961, rekstrarfræðingur, búsett á Akur- eyri, gift Einari Eyland, hún á tvö börn. Ólafur lauk gagnfræðaprófi 1945 og stundaði myndlistarnám hjá þekktum myndlistarmönnum í Reykjavík þar á meðal þeim Jó- hannesi Kjarval, Ásgeiri Bjarn- þórssyni og Waistel Cooper. Þá var hann í Myndlistarskóla Reykjavík- ur 1946-48 er hann fór í listnám í Edinburgh College of Art í Skot- landi 1948-49. Við heimkomuna málaði Ólafur undir listamanns- nafninu „Landi“. Hann starfaði hjá Sameinuðum verktökum 1952-54, hjá Rafmagnsveitu Reykjavikur 1954-60 og var síðan fulltrúi hjá Flugfélagi Islands og síðan Flug- leiðum í nítján ár. Síðustu árin hef- ur hann einkum unnið við þýðing- ar og útgáfu eftir því sem heilsan hefur leyft. Auk þess hefur hann unnið mikið að félags- og hags- munamálum mannúðarfélaga. Útför Ólafs fer fram frá Foss- vogskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 13.30. „Sumarið er bráðum liðið. Haustið kemur með liti og málar náttúruna rauðbrúna. Laufið fellur af trjánum og blómin gráta sumarið og sólina." (A.J.Á.) Það er sárt að sjá á bak nánum ættingjum og vinum. Við spyrjum, en fáum engin svör. Davíð Stefáns- son, skáld, segir að ekkert sé betra en eiga vini, sem aldrei svíkja. Þann- ig var vinátta Ólafs frá okkar fyrstu kynnum. Hann, roskinn maður, kenndi mér svo mörg dýrmæt lífssannindi, sem reynsluþekking hans hafði fært hon- um. Eg var ekki sú eina, sem naut hinnar falslausu vináttu hans. Hon- um var einstaklega lagið að benda vinum á, að það að vera öðrum ein- lægur og góður væri í raun að vaxa inn í himin, þar sem kærleikurinn býr. Nokkrum dögum áður en hann dó sátum við á tali saman og seinnipart dags hinn 14. þ.m. talaði hann við Heimi, sambýlismann minn, og skýrði frá fyrirhugaðri spítalainn- lögn vegna hjartans. Það kvöld var hann allur. Svo sviplega var hann kallaður frá jarðlífi. Þótt ættingjar og vinir vissu um heilsuleysi hans var sem haustaði að og sól hyrfi sjónum. En svo kemur þessi hugsun, að það eru til ljós sem lýsa inn í æðri heima - ljós kærleik- ans - sem Ólafur benti okkur svo oft á. Að hans vilja ættum við því að ganga glöð móti því sem við hvorki skiljum né ráðum í tilverunni. Innilegar samúðarkveðjur til ást- vina og annarra, sem syrgja þennan góða mann. Ásdís Jenna Ástráðsdóttir. Dularlög semur stjamastjómin, með stranga dóma í eigin sök. Skammvinna ævi, þú verst í vök, þitt verðmæti gegnum lífið er fómin. En til þess veit eilífðin aiein rök. (EinarBen.) Ólafur Jón Ólafsson var marg- slunginn og sterkur persónuleiki með fjölþætta sköpunarhæfni og ríka samkennd og mannúðarhugsjón sem hann fylgdi eftir. Á yngri árum stundaði hann listnám og náði um- talsverðum tökum á málverkinu, lagði það ekki fyrir sig en hafði alla tíð yndi af myndlist og öðrum list- greinum. Söngrödd hafði hann ágæta en flíkaði því lítt hin síðari ár. Öll framganga hans var látlaus en virðuleg. Langt innan við miðjan aldur varð Ólafur fyrir alvarlegum heilsufars- legum áföllum sem urðu fylgjur hans æ síðan og háði hann við þær marga harða rimmuna. Sum erfiðustu til- vikin urðu að óborganlegum gaman- sögum í meðförum hans. Ólafur var alvöru- og gleðimaður sem sló ekki hendinni gegn dýrum veigum þar til hann fyrir rúmum tveimur áratugum söðlaði skyndi- lega um og lifði síðan eftir kennisetn- ingum AA. Hann aflaði sér brátt mikillar þekkingar á hugmynda- og aðferðafræði, hugsjónum og stefnu- skrá AA- samtakanna, bakgrunni þeirra, þróun og sögu, hér á landi og erlendis. Hann var tvívegis fulltrúi íslands á heimsþingi samtakanna, í New York og Quatemala, og nýtti ferðirn- ar vel. Hann vann mikið að þýðing- um og útgáfustarfsemi fyrir samtök- in. Hann stofnaði sjálfur mjög starfsama AA-deild og var sam- ferðafólki sínu þar gríðarmikill stuðningur. Einnig lét hann sig miklu varða málefni, mannréttindi og meðferð ýmissa minnihlutahópa, svo sem ör- yrkja og aldraðra, fatlaðra og síðast en ekki síst fanga, á hljóðlátan en oft áhrifamikinn hátt - í verki - á bak við tjöldin. Þar munu margir sakna vinar í raun. Hann var um skeið í stjórn Verndar og fylgdist af virkum áhuga með baráttu Óryrkjabanda- lagsins og var í talsambandi við helstu forvígismenn þess. Svo vikið sé að öðru hafði hann mikinn áhuga á starfi landafundanefndarog þannig mætti lengi telja. í stuttu máli hafði Ólafur sérstaka innsýn og hæfni á sviði félagsmála almennt en heilsu- brestur hamlaði því að þeir eiginleik- ar nýttust sem skyldi. Ólafur var náttúruunnandi og ferðalangur í eðli sínu. Hann var af- bragðs samræðu- og frásagnamað- urmeð persónulegan stíl, stórfróður um ólíkustu málaflokka frá tækni og vísindum til ættfræði og þjóðlegs fróðleiks, frá bílum og tölvum til bókmennta og lista. Hann var kröfu- harður íslenskumaður, prýðilegur yfirlesari texta, útsmoginn í enskri tungu, spyrjandi og leitandi þekk- ingar og skilnings, í símenntun hjá sjálfum sér og breiðum vinahópi, ýmist á Vefnum eða sflesandi og nú undir það síðasta lærð rit um afstæð- is- og skammtakenninguna, eðli geimsins og tímans. Lesandi góður, Ólafur Jón Ólafs- son var ekki einhamur, hugsanir hans og tilfinningar geystust og sveifluðust en jarðsambandið var traust og kímnigáfan brást ekki. Næstsíðastliðinn þriðjudagsmorgun hugðust virtir lyflæknar taka á móti honum til meðferðar og greiðfært sýndist framundan. En kvöldið áður valdi æðri máttur honum aðra skor. Þessi síungi, litríki, tveggja metra brosmildi rumur hefur vikið sér frá- en í hugum okkar, fjölmargra vina hans, hefur hann blessunarlega hreiðrað um sig, Ijóslifandi. Það eni forréttindi að hafa notið vináttu Ólafs og hans fólks öll þessi hraðfleygu ár. Megi auðmýkt og þakklátur hugur gera okkur lífsins og dauðans fáránleika bærilegan. Magnús Skúlason. Það er mér mikill heiður að fá að skrifa hér fáeinar línur um fráfallinn vin. Ólafur var besti vinur minn og ég fékk að njóta vináttu hans og leið- sagnar í gegnum 16 ár af lífi mínu. Það voru 26 ár sem skildu okkur að- en aldrei fundum við fyrir því. Á Há- vallagötunni og uppi í Hvítársíðu tóku Ólafur og Stefana alltaf jafn-vel á móti mér og ósjaldan leið mér sem einum af yndislegri fjölskyldu þeirra. Þegar fundum okkar Óla bar fyrst saman var ég að feta mig áfram í samtökunum, óöruggur og hræddur við heiminn og tækifærin sem biðu fram undan. Öli stóri, eins og við kölluðum hann í vonardeildinni, tók mig að sér og umvafði mig í faðm sinn sem var nú engin smásmíði. Hann sá í mér manninn sem ég átti eftir að verða og hann hvatti mig áfram. Hann leiddi mig í gegnum reynslusporin af kostgæfni og af mikilli þolinmæði og var alltaf til- búinn að hlusta á mig og mínar hug- renningar. Hann var til staðar öll þessi ár hvað sem á gekk og mikið var gott að geta kallað í hann í stöðina eða seinna meir hringt í hann í GSM sím- ann þegar mikið lá við. Það voru ófáar nætumar sem við sátum uppi í Hvítársíðu og töluðum saman eða ég hlustaði á hann segja frá gömlu dögunum eða frá því sem hann var að lesa og hugleiða þá stundina. Hann var sflesandi og var alltaf að fræðast meir og meir um heiminn og líka um geiminn sem um- ÓLAFURJÓN ÓLAFSSON lykur okkur. Já, oft settist sólin og kom svo upp aftur að morgni og við enn þá að. Eg horfði á vin minn hjálpa svo mörgum í samtökunum. Hann var alltaf reiðubúinn þrátt fyrir mikið heilsuleysi sitt að gefa áfram það sem hann hafði sjálfur þegið. Ég er svo ríkur af því að hafa kynnst Ólafi, hann hjálpaði mér að breyta h'fi mínu og minning hans mun alltaf lifa í hjarta mínu og huga mínum. Ég bið Guð að blessa ykkur Stef- ana, Ólafur, Ásmundur og Margrét í sorg ykkar. Þorsteinn Haukur. Við kynntumst að Sogni fyrir meir en tuttugu árum. Ég þá orðinn edrú. Hann að verða það. Úpp úr þessum kynnum spannst ævilöng vinátta. Óli var ekkert öðruvísi en gengur og gerist um aðrar afturbatabyttur. En tryggð hans var sérstök. Við áttum það sameiginlegt að hafa brennandi áhuga á vandræðum annarra alkóhóhsta. Ég var að vísu orðinn nokkuð volgur í þeim efnum, en það sauð og kraumaði i Óla, og ef ég dottaði þá skaraði hann í uns bál- aði og allt hrökk í gang. Annars var Óli dálítið merkilegur maður, svolítið öðruvísi. Án þess að hann reyndi að láta á því bera þá geislaði frá honum einhver hlýja, alvörulaus alvara og smitandi löngun til að bjarga ein- hverju, eða redda öðrum. Sá þáttur sem mér fannst mest áberandi í fari hans var kærleikur. Óeigingjarn kærleikur. Oft stakk hann upp á svo furðulegum hlutum að ástæða var til að taka hann ekki alvarlega. En fyrr en varði vaknaði maður upp við það að hann var far- inn að undirbúa og jafnvel fram- kvæma vonleysið - og aðdráttarafl hans togaði uns maður var kominn á kaf í verkefnið með honum. Þannig var það þegar hann fór að þýða eina tuttugu og fjögurra stunda bókina. Hann stakk upp á því að ég pikkaði þetta fyrir sig á tölvuna því hann átti svo erfitt með að láta puttana fylgja hraða hugsunarinnar. Hann sagðist svo oft missa þráðinn við að beina at- hyglinni að lyklaborðinu. Auðvitað lét ég til leiðast, ég gat ekki annað, og fyrr en varði vorum við famir að þýða þetta saman. Hann naut reynslu minnar, svo sagði hann, en ég flaut á afburða færni hans í skylmingunum við að snúa sérvisku- skotnum skoðunum hinna mörgu höfunda bókarinnar á íslensku. Oft hringdi síminn hjá mér milli sex og sjö á kvöldin. „Sæll vinur, þetta er Óli.“ Síðasta hingingin var daginn sem hann lézt. Yfirleitt sagði hann: „Ég hringi bara svona til að heyra í þér“, en símtalinu lauk, held ég bara, aldrei án þess að eitthvað markvert í hinum alkóhólíska heimi bæri ekki á góma. Hann fylgdist svo einkennilega vel með öllu sem gerð- ist á þessum vettvangi án þess þó að vera að safna efni í skítkast. Þar var hann ólíkur mörgum ágætismannin- um öðrum. En hann safnaði ekki bara slúðrinu, heldur safnaði hann líka mönnum, mönnum sem þurftu á hjálp að halda, mönnum sem grétu í laumi. Ég sakna þín, Óli, en ég syrgi þig ekki - enda var okkur báðum ljóst að líklegra væri að ég fengi að skrifa eftir þig en þú eftir mig, en hvemig þú fórst að tóra svona lengi með all- an þinn krankleika hefur oft verið mér mikið undrunarefni og ég tel að forsjónin hafi verið okkur báðum hliðholl með því að við skyldum fá að snerta hvor annan í síma á síðasta kvöldinu þínu hérna megin. Því sím- tali lauk eins og öllum hinum: „Ég bið að heilsa Jönu“ - og nú biður Jana að heilsa þér. Steinar. Vitur maður sagði einhvern tím- ann„að heilsast og kveðjast er lífsins saga.“ Nú kveðjum við Ólaf Ólafsson með söknuði en umfram allt þakklæti. Það var okkur mikið lán að kynnast honum því þar fór maður með lífs- reynslu, visku og óþrjótandi baráttu- þrek. Við gátum alltaf leitað til hans til að fá ráð, leiðbeiningar og aðstoð, hvort sem var við greinaskrif,
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.