Morgunblaðið - 10.09.2000, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 10.09.2000, Blaðsíða 6
6 SUNNUDAGUR 10. SEPTEMBER 2000 ERLENT MORGUNBLAÐIÐ Herforingjastjórnin í Búrma þaggar niður í stjórnarandstöðunni Telja sig vera örugga / • i sessi Herforingjaeinræði hefur ríkt í Búrma í áratugum saman og eru ráðamenn sagðir flæktir í fíkniefnasmygl en atvinnulíf er allt á brauðfótum. Leiðtogar stjórnar- andstöðunnar eru múlbundnir og blá- fátækur og kúgaður almenningur eygir litla von um að úr rætist. IN RÆÐISSTJÓRN hefur verið við völd óslitið síðan á sjöunda áratugnum í Búrma sem einnig er nefnt Myanmar. Stjómin hefur ávallt boðað sósíalisma af einhverju tagi, í reynd hefur stjómarstefnan undanfarinn áratug einkennst af því að einstakir ráðamenn hafa notað tækifærið til að auðgast með hvers kyns spillingu og glæpastarfsemi en atvinnuvegirnar hafa drabbast nið- ur. Búrma er nú eitt af fátækustu löndum Asíu. Lífskjör em afar slæm, menntun, mannréttindi og allir innviðir samfé- lagsins með þeim hætti að örvænting ríkir meðal unga fólksins sem hvergi sér vonarglætu nema í hæglátri konu á sextugsáldri, Aung San Suu Kyi. Hún er leiðtogi stjómarand- stöðunnar og hefur frá því að hún hóf afskipti af stjómmálum þjóðar sinn- ar á níunda áratugnum alltaf beðið stuðningsmenn sína um að beita frið- samlegu andófi. Enn sem komið er hefur árangurinn enginn órðið, her- foringjar sitja sem fastast og telja sig ömgga í sessi. Umheimurinn virðist ekki á þeim buxunum að stugga við þeim. Jafnvel Evrópusambandið íhugar að draga úr andstöðu við einræðisstjórnina. í Bmssel ræða menn um að áhrifarík- ara geti verið að vinna traust herfor- ingjanna og auka samskipti við þá í von um að þeir dragi úr kúguninni og geri umbætur í efnahagsmálum. Ekki em nein merki um að sú von rætist. En eitt helsta áhyggjuefnið er að nokkur hémð í Búrma em mik- ilvægasti hlutinn af hinum svonefnda Gullna þríhymingi ÍTkniefnanna í Suðaustur-Asíu, svæðinu þar sem mikið af heimsframleiðslunni á fíkni- efnum eins og ópíumi og heróíni fer fram og er síðan dreift um allan heim. Varan streymir í vaxandi mæli um Miðausturlönd til Evrópu. Fíkniefnasmygl óáreitt Tekist hefur að fá grannþjóð Búrmamanna, Taflendinga, til að berjast gegn fíkniefnahringunum en herforingjarnir í Búrma hafna í reynd allri samvinnu. Þeir hafa fyrir því gildar ástæður; margir þeirra em sagðir flæktir í fíkniefnaviðskipti en auk þess era beinar og óbeinar gjaldeyristekjur landsins af þessum viðskiptum miklar. Aðrar atvinnugreinar í Búrma era svo aftarlega á merinni að þær era illa samkeppnishæfar á alþjóðlegum mörkuðum og vegna stjórnarfarsins og meðferðarinnar á Suu Kyi gengur hægt að fá ferðaþjónustu til að blómstra. Fjárfesting erlendra fyrir- tækja er einnig mun minni en í öðr- um Asíulöndum. Stjórrtarandstaðan hefur beitt sér gegn þeim á þeirri forsendu að þær styrki herforingj- ana í sessi. Samtök Suðaustur-Asíuríkja, AS- EAN, veittu Búrma aðild fyrir þrem ámm og herforingjarnir hafa ára- tugum saman átt afar vinsamleg samskipti við Kínverska alþýðulýð- veldið og Indland. Að auki hafa her- foringjamir sýnt mikil klókindi í að notfæra sér landfræðilega legu landsins, á mörkum Indlands og Kína. Þeim hefur oft tekist að etja þessum stórveldum saman, hafa stýrt atburðarásinni. Nú mun að sögn tímaritsins The Economist Reuters Yfirmaður leyniþjónustu Búrma, Khin Nyunt hershöfð- ingi, sést hér (t.v.) með Sai Lin héraðshöfðingja, sem talinn er stunda fíkniefnaviðskipti. Búrma ■ Stærð: 6676.552 ferkílómetrar. ■ íbúar: 45.570.000 (skv. manntali 1996) ■Stjórnarfar: Hervald. ■ Höfuðborg: Rangoon (Yangon). ■ Efnahagur: Landbúnaður er helsta atvinnugreinin, og starfa 66% vinnandi fólks við hana. ■ Saga: Bretar gerðu Búrma að nýlendu sinni á 19. öld og heyrði hún undir stjórn þeirra á Indlandi til 1937 þegar Búrma fékk eigin stjórn. Það fékk sjálfstæði frá breska heimsveldinu 1948. Ne Win, hershöfðingi, réði lögum og lofum í stjórnmálum frá 1962 til 1988, er hann lét af völdum eftir miklar mótmælaaðgerðir gegn stjórnvöldum. Náinn samstarfs- maður hans, Saw Maung, hers- höfðingi, tók við stjórnartaumum. Fyrstu fjölflokkakosningar í 30 ár fóru fram 1990. Helsti stjórnarand- stöðuflokkurinn, sem Aung San Suu Kyi fylgdi að málum, vann afgerandi sigur, en herstjórnin virti kosningaúrslitin að vettugi. KRT og Mbl. Reuters Andstæðingur herforingjanna heldur á spjaldi mcð mynd af leiðtoga stjórnarandstöðunnar í Búrma, Aung San Suu Kyi. Maðurinn tók þátt í mótmælum í liðinni viku við sendiráð Búrma í Bangkok í Taílandi. vera í bígerð að Kínverjar selji Búrmavopn. Blóðugar minningar Árið 1988 kom til mikilla mótmæla á götum úti í höfuðborginni, Rangún og fleiri borgum og vom stúdentar þar fremstir í flokki. Milljónir manna tóku þátt í aðgerðunum og kröfðust lýðræðis, allsherjarverkfall lamaði landið, hvarvetna vom á lofti myndir af Aúng San Suu Kyi. En nokkrir herforingjar ákváðu að nóg væri komið, þeir stofnuðu nýtt ráð er stjórna skyldi landinu. Sett vom her- lög og vopnaðar sveitir sendar gegn fólkinu. Þúsundir manna féllu enda andstæðingar herforingjanna vopn- lausir; á hinn bóginn hafa lengi verið virkir skæraliðahópar í austurhluta landsins. Arið 1990 vora stjórnarherrarnir samt orðnir svo sjálfsöruggir að þeir leyfðu fólki að kjósa. Niðurstaðan varð yfirburðasigur stjórnar- andstöðunnar sem fékk um 90% at- kvæða. Meginfylking hennar er Þjóðarhreyfingin fyrir lýðræði, NLD. Herforingjamir, sem undan- farin þrjú ár hafa nefnt stjórn sína Ráð stöðugleika og friðar, ákváðu að hundsa úrslitin og sitja áfram. Síðan hefur herforingjastjómin beitt ýmsum ráðum til að þagga nið- ur í andstæðingum sínum. Suu Kyi hlaut friðarverðlaun Nóbels árið 1991 og virðist sem þeir hafi ákveðið að ekki dygði að storka umheiminum um of. Látið var duga að halda henni í stofufangelsi fram til 1995, síðan hefur hún haft nokkur ferðafrelsi en innan ákveðinna takmarka. Kom það í ljós 1998 er hún reyndi að hitta stuðningsmenn sína á lands- byggðinni og aftur núna í ágúst er hún reyndi að leika sama leikinn. Þykir líklegt að hún hafi viljað nota tækifærið er haldinn var mesti leið- togafundur sögunnar í New York og vekja athygli á ástandi mála í Búrma. Hún hafi viljað minna á að enn væra öll mannréttindi þar fótum troðin og ekkert bólaði á lýðræði. Fulltrúar ASEAN vora á fundi í Manila á Filippseyjum er Suu Kyi hóf aðgerðir sínar og gagnrýndu Taí- lendingar og Filippseyingar hart framferði herforingjanna og reyndu ekki að leyna andstyggð sinni. En samkvæmt reglum samtakanna eru á hinn bóginn innanlandsmál aðild- ari'íkjanna ekki gagnrýnd á sjálfum fundunum. Annað sem menn velta fyrir sér er hvort Suu Kyi hafi viljað kanna hvort hún gæti nýtt sér misklíð í röðum herforingjanna en Than Shwe hers- höfðingi, sem er talinn æðstur, er orðinn mjög aldraður og ekki búið að velja arftaka. Eftir meira en viku þóf var beitt valdi og Suu Kyi og samferðamenn hennar þvinguð til að aka á ný til Rangún. Síðustu daga hefur verið þjarmað enn meira að stjómar- andstöðunni og hún sökuð um að vera leiguþý erlendra undirróðurs- afla, einkum Breta, einnig er hún sögð stunda undirróður og eiga sam- starf við hryðjuverkahópa. Leiðtog- ar stjórnarandstöðunnar eru nú í reynd allir í stofufangelsi og ekki hægt að ná við þá símasambandi. Móðir og tákn andófsins Helst vildu ráðamenn að Su Kyi yfirgæfi landið og gerðist útlagi. Hún er 55 ára gömul, dóttir þjóðhetj- unnar Aung San sem var myrtur skömmu eftir strið. Hann barðist á sínum tíma fyrir sjálfstæði landsins en Búrma var lengi bresk nýlenda. Suu Kyi hlaut háskólamenntun í Bretlandi, giftist þarlendum menntamanni, Michael Aris og eign- uðust þau tvo syni. Aris er nú látinn. Suu Kyi ákvað á sínum tíma að þiggja ekki boð herforingjanna um að fara til Bretlands þegar búið var að berja niður mótmæli stjórnarand- stöðunnar og kosningaúrslitin voru hundsuð. Hún taldi hlutverk sitt meðal þjóðarinnar svo mikilvægt að hún yrði að fórna samskiptunum við fjölskylduna, gæti ekki yfirgefið þjóð sína. I Glæsileg og vönduð bók Rh'v'IQAMK MALAKANN* RnKJAVÍK OF riF PyNlTiM Hér birtast 40 myndverk eftir 34 Listamenn sem túlka margvislegar ásjónur borgarinnar í hundrað ár. Myndunum fylgir fróðleg umsögn á íslensku, ensku og þýsku. Kynningarverð 4.990 kr. [XyVKlAVÍK iFR ððAL® Mál og menning malogmenning.is n Laugavegi 18 • Sími 515 2500 • Síöumúla 7 • Sími 510 2500 Dularfullur sjúkdómur í kjölfar uppgraftar Rakinn til veiru í gömlu líki á Svalbarða Þrándheimi. Morgunblaðið. NORSK kona telur sig liafa smitast af alvarlegri veiru af 100-300 ára göinlu líki er hún tók þátt í forn- leifauppgrcftri á Svalbarða árið 1984. Frá þessu var sagt á vefsíðu norska dagblaðsins Verdens Gang. Fimm árum eftir leiðangurinn til Svalbarða fannst alvarleg sýking í taugakerfi konunnar sem veldur nokkurs konar flogaveikiseinkenn- um. Málið hefur verið tekið alvar- lega af læknum og hefur Norska flogaveikimiðstöðin beðið um að kannað verði hvort að konan hafi verið í smithættu í leiðangrinum fyr- ir sextán árum. Konan fullyrðir að hún hafi ekki komist 1 beina snert- ingu við lík á meðan á leiðangrinum stóð. En á þeim slóðura sem upp- gröfturinn fór fram eru nokkur af férnarlömbum hinnar svokölluðu spænsku vciki grafin og hefur kon- an ýmis einkenni dæmigerð fyrir þá banvænu innflúensu. Enn hefur ekki tekist að sjúkdómsgreina konuna eða slá því föstu að hún hafl smitast á Svalbarða. Áður þarf að rannsaka aðra sem þátt tóku í leiðangrinum. Norska heilbrigðiseftirlitið hefur gefíð út tilkynningu þess efnis að ekki sé vitað til þess að bakteríur og veirur geti verið lifandi eftir 300 ár en að öllum likindum verði sá mögu- leiki nú kannaður til hlítar. Árið 1998 var fariim leiðangur til Svalbarða f þeim tilgangi að taka vefsýni úr Iikum manna sem létust úr spænsku veikinni ogiárangurs- laust leitað veirunnar sem olli inflú- ensufaraldri í Evrópu árið 1918. Tom Bergen, einn leiðangursmanna efast um að konan sé smituð af þeirri veiru er olli spænsku veikinni. „Ef uppgröfturiim hafði sýkinguna í för með sér er mun líklegra að hún hafi smitast af einhverju sníkjudýri sem valdi þessum einkennum," segir Bergan.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.