Morgunblaðið - 10.09.2000, Blaðsíða 26

Morgunblaðið - 10.09.2000, Blaðsíða 26
26 SUNNUDAGUR 10. SEPTEMBER 2000 MORGUNBLAÐIÐ Morgunblaðið/Þorkell Emökc segir landslagið á Islandi minna sig um margt á landslagið í Norðvestur-Kanada. Tengsl Manitoba-háskóla við Island LIFANDIHJARTA HÁSKÓL ALÍFSIN S Manitoba-háskóli hefur ætíð haft sérstök tengsl við ísland. Anna G. Ólafsddttir króaði rektorinn Emöke — - Szathmáry af í stuttri Islandsheimsókn og vildi fá að vita meira um háskólann, samskiptin við ✓ / Háskóla Islands og Island almennt. MANITOBA-háskóli þarf eins og Háskóli fslands að standa sig vel á öllum sviðum. Einna helst væri hægt að segja að sérstök áhersla væri lögð á raunvísindasviðið. Raunvísindi stuðla að framförum og þar með betra lífi fyrir okkur öll. Á hinn bóginn væri lífíð lítils virði án hins mannlega. Tengslin við ísland sjá háskólalíf- inu fyrir lifandi hjarta,“ segir Emöke J.E. Szathmáry, rektor Manitoba-háskóla, áköf á svip og lítur út um gluggann á Jarðfræðihúsi Háskóla íslands. Hingað kom hún í boði rekt- ors Háskóla íslands til að vera viðstödd há- skólahátíð á föstudag. Emöke var fyrst spurð að því hvaðan hið fjarræna nafn væri komið. „Foreldrar mínir voru Ungverjar og komu til Kanada árið 1951. Eg var sjö ára og talaði fyrst um sinn aðeins ungversku því við byrj- uðum á því að flytja í flóttamannabúðir og töluðum litla ensku. Eins og gerist og gengur með börn var ég fljót að ná tungumálunum og var bæði orðin altalandi og skrifandi á enska tungu þremur árum síðar. Hin íslenska arf- leifð var kynnt fyrir okkur krökkunum í skól- anum um svipað leyti. Við vorum látin lesa frásagnir af köppum á borð við Eirík rauða og Leif heppna og sagt að þar færu víkingar. Nokkur ár liðu þar til mér varð Ijóst að verið var að fjalla um íslendinga." Almennur áhugi á fslandi Emöke segir talsvert hafa verið sótt í ís- landsdeild Manitoba-háskóla undanfarin ár. „Deildarstjórinn, Kirsten Wolf, hefur unnið lofsverða rannsóknarvinnu við deildina und- anfarin ár. Annars skiptist námið gróflega í tvö sviði, þ.e. íslenskunám og bókmenntir. Nemendahópurinn í íslensku hefur verið frekar fámennur en stöðugur undanfarin ár. Áhuginn á bókmenntunum kemur meira í sveiflum. Núna er hægt að segja að áhuginn sé í uppsveiflu, enda er talsvert fjallað um ísland í fjölmiðlum í Kanada í tengslum við landafundaafmælið. Yngri kynslóðin hefur áhuga á lifandi tengslum í gegnum bókmennt- irnar og óneitanlega kemur sér vel að búið er að þýða Islendingasögurnar á enska tungu. Annars er áhuginn á Islandi mjög almennur. Almenningur hefur ekki aðeins áhuga á að kynnast íslenskri menningu. ísland nútímans heillar, næturlífið, jarðfræðin og sjálfbær nýt- ing náttúruauðlinda, svo fátt eitt sé talið.“ Islenska bókasafnið við Manitoba-háskóla er næststærsta íslenska bókasafnið í Norður- Ameríku, aðeins íslenska bókasafnið við Cornell-háskóla er stærra. „Bókakosturinn fer hraðvaxandi og ekki hvað síst vegna góðra gjafa frá íslandi. Bókasafninu hafa borist bókagjafír frá íslenska ríkinu, Háskóla Is- lands og Eimskipafélaginu fyrir meira en 55 milljónir íslenskra króna á síðustu þremur ár- um. Nú er svo komið að bókasafnið hefur sprengt utan af sér húsnæðið og er unnið að því að innrétta meira rými undir bókakostinn. Með þvi móti vonumst við til að geta tekið betur á móti gestum safnsins og ekki bara stúdentum því safnið er töluvert sótt af al- menningi." Emöke segist reyndar eiga von á góðum ís- lenskum gesti til að opna nýja safnið í októ- ber. „Davíð Oddsson forsætisráðherra verður sæmdur heiðursdoktorsnafnbót við háskólann 19. október nk. Hann ætlar að opna nýja bókasafnið daginn eftir. Ekki kæmi heldur á óvart að hann yrði viðstaddur hátíðarhöld í tilefni af 125 ára afmæli landnáms Islendinga við Winnipeg-vatn í Gimli þriðja daginn. Saga fyrstu Islendinganna í Manitoba er reyndar talsvert átakanleg. Hópurinn hraktist hingað eftir eldsumbrot á vestanverðu íslandi rétt fyrir vetrarbyrjun. Rétt eftir að lagt var að landi á Winnipeg-vatni fæddist fyrsti íslend- ingurinn í Manitoba, hinn 21. október árið 1875. Eflaust hefur líf barnsins ekki verið neitt sældarbrauð fyrstu árin. Hins vegar var töggur í hópnum og afkomendurnir hafa orðið ófáir í gegnum tíðina. Islendingarnir gleyma ekki forferðum sínum og halda upp á Islend- ingadaginn á hveiju ári. Hátíðarhöldin vekja alltaf talsverða athygli og vekja með íslend- ingunum stolt í brjósti." Stúdenta- og kennaraskipti Emöke vekur athygli á því að íbúar í Manitoba séu 1,3 milljónir og búi tveir af hverjum þremur í Winnipeg. Ræturnar liggja víðar en á íslandi. Innflytjendur hafa sótt til Manitoba frá löndum eins og Rússlandi og Ukraínu og fleiri löndum. Forvitnilegt er að 160.000 íbúanna geta rakið ættir sínar til Úkraínu. Háskólinn býður upp á vítt námsval og hefur náð góðum árangri í vísindarann- sóknum. „Bestum árangri höfum við náð við tvö rannsóknarverkefni. Fyrri rannsóknin er frá árinu 1968. Með rannsókninni var unnið að aðferð til að koma í veg fyrir alvarlegar af- leiðingar blóðflokkamisræmis móður á nýbura. Að hinni rannsókninni stóð ásamt öðrum Vestur-íslendingurinn Baldur Stef- ánsson á árabilinu 1970 til 1975. Með henni tókst að útiloka eiturefni úr repjufræi í þeim tilgangi að búa til repjuolíu (canola-olíu). Uppgötvunin hefur haft geipilega þýðingu fyrir efnahag Manitoba undanfarin ár.“ Undirritaður var sérstakur samstarfs- samningur á milli Manitoba-háskóla og Há- skóla Islands í nóvember í fyrra. „Samning- urinn er afar þýðingarmikill fyrir Manitoba- háskóla og felur m.a. í sér bæði stúdenta- og kennaraskipti. Stúdentaskiptin fela í sér að ár hvert fá tveir stúdentar við Háskóla íslands tækifæri til að stunda hluta af námi sínu við Manitoba-háskóla og öfugt. Annar liður í samningnum felur í sér að háskólamir halda ráðstefnu um sameiginleg hugðarefni annað hvert ár. Fyrsta sameiginlega ráðstefnan verður haldin um menningartengsl íslands og Manitoba í Manitoba í október,“ segir Emöke og tekur fram að hún hafi áhuga á því að fjallað verði um hin aðskiljanlegstu málefni á ráðstefnunni, t.d. í tengslum við læknavísindi og erðafræði. Emöke er sjálf líffræðilegur mann- fræðingur. Hún var spurð að því hvort hún hefði fylgst með umræðum um íslenska gagnagrunninn á heilbrigðissviðinu. Hún kinkar kolli. „Sú staðreynd að lítil blöndun hefur orðið meðal þjóðarinnar gerir Island að frábæru landi til rannsókna á orsökum og þar með lækningu á sjúkdómum. Núna skilst mér að umræðurnar snúist einkum um hvort afla eigi upplýsts samþykkis eða ekki. Ég held ég láti vera að blanda mér inn í þær umræður," segir hún áður en hún heldur ásamt eigin- manni sínum, dr. George A. Reilly, áfram skoðunarferð sinni um háskólann. Emöke flutti hátíðarávarp á háskólahátiðinni á föstu- dag. Gunnlaugur Scheving. Sigling. Olía á striga. LISTMUNAUPPBOÐ í KVÖLD KL. 20.00 Á RADISSON SAS, HÓTEL SÖGU, SÚLNASAL Verið velkomin að skoða verkin í Galleríi Fold, Rauðarárstíg 14-16, í dag kl. 12.00-17.00. SELD VERÐA UM 100 VERK, ÞAR Á MEÐAL FJÖLMÖRG VERK GÖMLU MEISTARANNA. Rauðarárstíg 14 sími 551 0400 www.myndlist.is
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.