Morgunblaðið - 13.10.2000, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HOFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Búist er við að umferð muni aukast um 40-50% á næstu 24 árum á höfuðborgarsvæðinu
Mosfell
SELTJARNARNES
Ifarsfell
Grafarholt
Elliðbvatn
Vífilsstaða■
vatn
Urríðavatn
Um 90 millj-
arðar í upp-
byggingu nýs
vegakerfis
A höfuðborgarsvæðinu eru um 570
bílar á hverja 1.000 íbúa og er talið
að þetta hlutfall muni aukast veru-
lega á næstu árum. Til þess að
bregðast við aukinni umferð hefur
samvinnunefnd um svæðisskipulag
höfuðborgarsvæðisins gert drög að
tillögum um nýjar vegaframkvæmd-
ir og stefnu í umferðarmálum til
ársins 2024. Trausti Hafliðason
kynnti sér vinnu nefndarinnar.
ÁÆTLAÐ er að bflaeign íbúa
á höfuðborgarsvæðinu muni
aukast um 20% á næstu 24 ár-
um og að bflaumferð muni
aukast um 40 til 50%, sam-
kvæmt skýrslu um drög að til-
lögum fyrir svæðisskipuiag
höfuðborgarsvæðisins. Vegna
þessa er stefnt að því að
byggja upp vegakerfi fyrir 83
milljarða króna á tímabilinu,
en það er talinn vera heildar-
stofnkostnaður framkvæmda-
nna. Til viðbótar þarf 6 millj-
arða vegna frekari endurbóta
á vegakerfinu ef halda á uppi
núverandi þjónustustigi þess.
Vegna dreifðrar byggðar
mun ekin vegalengd á skipu-
lagstímanum, sem nær til árs-
ins 2024, aukast um 60% og
meðallengd hverrar bílferðar
á höfuðborgarsvæðinu mun
aukast úr 6 km í 6,9 km. M.a.
vegna þessa þykir þörf á
bættu vegakerfi.
Fjögxirra akreina
Sundabraut
í fyrsta áfanga skipulags-
ins, sem nær til ársins 2018,
er ráðgert að byggja þrjár
nýjar stofnbrautir, en það
þykir nauðsynlegt ef halda á
uppi svipuðu þjónustustigi í
umferð og nú er.
I fyrsta lagi er stefnt að
byggingu Sundabrautar með
fjórum akreinum yfir Klepps-
víkina og áfram upp í Geld-
inganes. Eftir 2018 er síðan
ste/nt að lengingu hennar upp
á Álfsnes, þar sem hún mun
tengjast Vesturlandsvegi við
mynni Kollafjarðar. Þessi
framkvæmd þykir forsenda
fyrir nýrri byggð í norðan-
verðri Reykjavík. Bygging
Sundabrautar er viðamikið
verkefni, því byggja þarf brú
yfir Kleppsvíkina, sem og úr
Grafarvogi út á Geldinganes
og frá Geldinganesi og upp á
Alfsnes.
í öðru lagi þykir nauðsyn-
legt að ráðast í byggingu
Hlíðarfótar vestan Öskjuhlíð-
ar. Það er fjögurra akreina
vegur sem mun tengja Hring-
braut við Kringlumýrarbraut,
en líklega verður hann að
hluta til í jarðgöngum undir
Öskjuhlíðinni. Tilkoma vegar-
ins myndi, að talið er, létta á
allri umferð um Miklubraut-
ina, þar sem umferð frá mið-
samgangna, sem komi til með
að þjóna öllu höfuðborgar-
svæðinu. Lagt er til að gjald-
taka verði samræmd og að
akstur verði aukinn og leiða-
kerfið endurskipulagt.
Sporvagnakerfi
kostar 1 til 2 milljarða
Fjallað er um fleiri mögu-
leika en strætisvagnasam-
göngur í skýrslunni, t.d. spor-
vagna, en um kostnaðinn
segir:
„Stofnkostnaður yrði tölu-
vert meiri en ef um hágæða
strætisvagnaþjónustu væri að
ræða. Aftur á móti mætti
áætla ef tekið er mið af
reynslu erlendis frá að ferð-
um frá einkabflum yfir í al-
menningssamgöngur myndi
fjölga. Rekstrarkostnaður
myndi minnka og umhverfisá-
lagið yrði töluvert minna en ef
um strætisvagna væri að
ræða.“
Áætlaður stofnkostnaður
við uppsetningu á nýju spor-
vagnakerfi er talinn vera á
bilinu 1 til 2 milljarðar á með-
an stofnkostnaður við hágæða
strætisvagnaþjónustu er á
bilinu 30 til 50 milljónir króna.
Merkingar á götum
fyrir hjólaumferð
í skýrslunni er einnig lagt
til að stígakerfi höfuðborgar-
svæðisins verði bætt til þess
að stuðla að því að reiðhjól
verði notuð í frekara mæli
sem samgöngutæki. Lagt er
til að skipulagðir verði sjálf-
stæðir hjólastígar á aðalleið-
um, en annars staðar verði
stefnt að því að koma upp
fjögurra metra breiðum stíg-
um, sem einnig þjóni gang-
andi umferð. Þá er lagt til að í
miðborginni verði merkingar
á götum fyrir hjólaumferð.
Samkvæmt skýrslunni er
lagt til að aðstæður hesta-
manna innan höfuðborgar-
svæðisins verði bættar til
muna. Lagt er til að lagðir
verði reiðvegir í útjaðri
byggðar sem tengi saman
hesthúsabyggðir austur-
svæðanna.
Störfum fj ölgar um
600% í Mosfellsbæ
STÖRFUM í Mosfellsbæ mun fjölga um
600% á næstu 18 árum, eða úr 1.000 í
7.000, samkvæmt skýrslu samvinnu-
nefndar um svæðisskipulag á höfuð-
borgarsvæðinu en í henni er að finna
drög að tillögum að sjálfu skipulaginu.
Gert er ráð fyrir að störfum í Bessa-
staðahreppi muni fjölga um 300% eða úr
100 í 400 á sama tímabili og í Garðabæ
um 267% eða úr 2.100 í 7.700.
íbúðum f Mosfellsbæ mun fjölga um
269% á næstu 18 árum, eða úr 1.600 í
5.900. Aukningin í Garðabæ verður
216% og 100% aukning verður í Bessa-
staðahreppi.
í Reykjavík mun störfum fjölga úr
74.300 í 84.100 eða um 13%. Ibúðum
mun fjölga úr 41.900 í 52.400 eða um
25%.
Störfum í Kópavogi mun fjölga um
70% eða úr 8.100 í 13.800. Ibúðum á
svæðinu mun fjölga um 45% eða úr
8.000 í 11.600.
í Hafnarfirði mun störfum fjölga úr
9.200 í 12.700 eða um 38%. íbúðum mun
fjölga um 27% eða úr 5.900 í 7.500.
Á Seltjarnarnesi verður einna
minnsta breytingin, en þar mun störfuin
þó fjölga um 25% eða úr 800 í 1.000 og
íbúðum um 13% eða úr 1.600 í 1.800.
bænum til Kópavogs og Hafn-
arfjarðar myndi að miklu leyti
fara um þennan nýja veg.
Jarðgöng undir Kópavog
í þriðja lagi er gert ráð fyr-
ir fjögurra akreina vegi í jarð-
göngum undir Kópavog í
fyrsta áfanga skipulagsins.
Vegurinn mun koma sem
einskonar framhald af Hlíðar-
fætinum og tengja miðborg-
ina við Smárann í Kópavogi.
Auk þessara þriggja stóru
verkefna sýna umferðar-
reikningar fram á það að þörf
verður fyrir breikkun Vestur-
landsvegar, Reykja-
nesbrautar, Hafnarfjarðar-
vegar, Mýrargötu og
Sæbrautar næst miðbænum í
fyrsta áfanga skipulagsins.
Ef viðhalda á núverandi
þjónustustigi stofnbrauta,
sýna umferðarreikningar
einnig að þörf getur orðið á
frekari stórframkvæmdum í
síðari áfanga skipulagsins,
sem nær frá árinu 2018 til
2024. Þær framkvæmdir
verða hins vegar háðar
byggðaþróuninni.
Nýr vejgur yfir
Skerjafjörð
í síðari áfanga skipulagsins
er eins og áður gat um gert
ráð fyrir lengingu Sunda-
brautar upp á Alfsnes og mun
Geldinganesið þannig tengj-
ast Vesturlandsveginum á
Kjalamesi. Þá er einnig gert
ráð fyrir sérstökum Ofan-
byggðavegi, sem mun liggja
eins og núverandi Vatnsenda-
vegur og tengja Vífilsstaða-
veg við Breiðholtsbraut. Á
opnum fundi á Grand Hótel í
fyrradag, þar sem svæðis-
skipulagið var kynnt, kom
fram að vegurinn yrði ekki
stofnbraut heldur tengibraut
þ.e. tvær akreinar.
Samkvæmt drögum að nýju
svæðisskipulagi kemur til
greina að gera nýjan veg yfir
Skeijafjörð og Kópavog í
tengslum við hugsanlega
byggð í Vatnsmýrinni, á flug-
vallarsvæðinu. Þar sem veg-
urinn mun tengja Hlíðarfót
við Hafnarfjarðarveg liggur
ljóst fyrir að annaðhvort þarf
að gera jarðgöng undir
Skerjafjörðinn eða byggja
brú.
Arðbær fjárfesting
Áætlaður stofnkostnaður
við allar þessar vegafram-
kvæmdir er um 83 milljarðar
króna, en áætlaður stofn-
kostnaður við þær fram-
kvæmdir sem fyrirhugaðar
eru í fyrsta áfanga skipulag-
sins er um 37 milljarðar
króna. I skýrslunni kemur
fram að framkvæmdirnar séu
arðbær fjárfesting og muni
mæta þörfum atvinnulífsins
fyrir samkeppnishæft sam-
göngukerfi. Þar segir:
„Ef valin yrði sú leið að
draga markvisst úr þjónustu-
stigi bflaumferðar, mætti
búast við auknum umferðar-
töfum á álagstímum, sérstak-
lega við stofnbrautir að kjöm-
unum. Þetta hefur þau áhrif
að ferðatíminn á álagstímum
eykst til muna. Áhrif á fjölda
umferðaróhappa eru óviss,
því tíðni umferðaróhappa
gæti hækkað, en á móti drægi
úr bflaumferð. Heildarum-
hverfisálagið myndi minnka
óverulega, en fjárfesting í
vegaframkvæmdum myndi
rninnka."
Mikilvægt að efla al-
menningssamgöngur
í skýrslunni um svæðis-
skipulagið er bent á mikil-
vægi þess að efla almennings-
samgöngur. Þar kemur fram
að í dag eru um 570 einkabflar
á hverja 1.000 íbúa. Á höfuð-
borgarsvæðinu eru famar
u.þ.b. 700 þúsund einstakl-
ingsferðir á dag með einkabif-
reiðum og almenningsvögn-
um, en skiptingin er mjög
ójöfn. Um 96% ferðanna em
með einkabflum en um 4%
með almenningsvögnum.
í skýrslunni segir:
„Þar sem umrædd umferð-
armannvirki eru mjög dýr má
búast við að erfitt verði að
viðhalda núverandi þjónustu-
stigi, sem kemur m.a. fram í
lækkun á umferðarhraða og
þar með lengri ferðatíma á
álagstímum.
Til að mæta slíkri þróun er
lagt til að almenningssam-
göngur verði efldar í framtíð-
inni. Lagt er til að þetta verði
gert með hágæða almenn-
ingssamgöngum á sérstökum
völdum leiðum milli miðborg-
ar Reykjavíkur og stærri
þéttbýlli svæða. Á þessum
leiðum verði hugað sérstak-
lega að lausnum fyrir almenn-
ingsvagna."
Lagt til að SVR
og AV sameinist
Lagt er til að almennings-
samgöngur verði styrktar af
þremur ástæðum:
• Almenningssamgöngur
eru taldar skipta miklu máli
fyrir þá sem ekki hafa bfl til
afnota, ekki geta notað bíl af
einhverjum ástæðum eða
kjósa almenningssamgöngur í
stað einkabfls. Þá er talið að á
stórum hluta heimila á höfuð-
borgarsvæðinu sé einhver
sem sé háður reglulegri þjón-
ustu almenningsvagna.
• Vegna umhverfisað-
stæðna, þ.e. aukinna þrengsla
í umferðinni og skorts á bfl-
astæðum á miðsvæðum, er
talið að almenningssamgöng-
ur þurfi að geta tekið til sín
stærri hluta af þeirri auknu
umferð sem búist er við á höf-
uðborgarsvæðinu á næstu ár-
um.
• Þá er talið að með þétt-
ingu byggðar muni eftirspum
eftir ferðum með almennings-
samgöngum aukast.
í skýrslunni er m.a. mælt
með samruna SVR og AV í
eitt stórt félag almennings-
Höfuðborgarsvæðið
Umferðarmannvirki
til ársins 2024
Brimnes
Kollafjörður
Sundabraut
Geldinganes
Engey
Hliðarfotur
er
/o0ó~
itraums
vík
5km
Höfudborgarsvæði