Morgunblaðið - 19.11.2000, Síða 6

6 SUNNUDAGUR 19. NÓVEMBER 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Hæstiréttur Flórída frestaði úrslitum í kosningum o g tekur málið fyrir á mánudag
Vilji kjós-
enda og
ákvæði laga
P-U BAKSVIÐ
Allra augu beinast nú að Hæstarétti
Flórída sem ætlar að láta deiluna um
atkvæðatalninffli í ríkinu til sín taka á
mánudag. Ragnhildur Sverrisdóttir segir
ekki ólíklegt að rétturinn túlki kosningalög
rúmt og líti fremur til vilja kjósenda en
lagabókstafsins eins. AI Gore getur þó ekki
gengið að stuðningi dómstólsins vísum.
SAGAN langa í Flórída heldur
áfram. Urslit forsetakosn-
inganna þar réðust ekki í
gær, laugardag, eins og
Katherine Harris innanríkisráðherra
landsins hafði ætlað, heldur fer málið
fyrir Hæstarétt ríkisins á mánudag.
Akvörðun Hæstaréttar, um að taka
fyrir úrskurð undirréttar um að
Harris hafí verið í íullum rétti að neita
að líta til niðurstöðu handtalningar at-
kvæða í sumum sýslum Flórída, er
talin vera áfangasigur fyrir A1 Gore.
Þá hefur verið bent á, að sjö dómarar
Hæstaréttar voru allir skipaðir í emb-
ætti í tíð demókrata á stóii ríkisstjóra
Flórída. Þeir séu því líklegir til að líta
jákvæðum augum á þá málaleitan
Gore að úrskurði undirréttar verði
hrundið og ráðherranum verði gert að
líta til nýrrar niðurstöðu atkvæða-
talningar, þ.e. eftir handtalningu, í
stað þess að líta tii fyrri niðurstaðna
auk talningar utankjörstaðarat-
kvæða.
Hagur Gore í Flórída vænkaðist
verulega þegar farið var
að endurtelja atkvæði og
á tímabili munaði aðeins
300 atkvæðum á honum
og George W. Bush í rík-
inu. Þá fóru utankjörstað-
aratkvæðin að streyma inn og þar
reyndist Bush standa betur að vígi.
Þegar frestur til að skila inn utan-
kjörstaðaratkvæðum í Flórída rann
út á miðnætti að staðartíma hafði
Bush 760 fleiri atkvæði en Gore en þá
lágu fyrir óopinberar tölur frá 65 sýsl-
um af 67. Það er því ekki að furða þótt
Bush te^ji nú nóg komið. Ef repúblik-
aninn Katherine Harris hefði haft sitt
fram væri búið að lýsa hann næsta
forseta landsins.
Að sama skapi skyldi engan undra
þótt Gore sæki það stíft að lokið verði
við að handtelja atkvæði, þar sem
hann telur þá aðferð rétta mjög hlut
sinn. Það getur þó tekið drjúga stund.
Á fostudag ákváðu t.d. yfirvöld í fjöl-
mennustu sýslu Flórída, Miami-
Dade, að Iáta handtelja öll 650 þúsund
atkvæði sem þar féllu. Það gæti tekið
allt að einum mánuði. í tveimur öðr-
um sýslum, Broward og Palm Beach,
sitja menn sveittir við talninguna og
gengur ágætlega, alla vega ætlar
Palm Beach að ljúka talningu á
þriðjudag.
Reyndar fer því fjarri að menn séu
sáttir við afgreiðslu á utankjörstaðar-
atkvæðum sem beðið hafði verið eftir
en þau voru flest ýmist frá hermönn-
um erlendis eða fólki búsettu í Israel
sem hefur tvöfaldan ríkisborgararétt
og þar með kosningarétt í Bandaríkj-
unum.
Um eitt þúsund þess-
ara atkvæða Flórídabúa
erlendis voru úrskurðuð
ógild, sum vegna þess að
þau höfðu verið sett í póst
eftir að frestur til þess rann út, önnur
höfðu verið póstlögð innan Bandaríkj-
anna og á enn önnur vantaði áritun
vitna. Svo rammt kvað að þessu að í
einni sýslu Flórída, Dade-sýslu, var
204 af 307 utankjörstaðaratkvæðum
hafnað og í Broward-sýslu var 304 at-
kvæðum hafnað en aðeins 92 hlutu
Mörg póstlögð
atkvæði
dæmd ógild
Fulltrúar kjörstjórnar í Palm Beach grandskoða óvissuatkvæði.
Reuters
náð fyrir augum kjörnefndar. í mörg-
um tilfellum var um að ræða atkvæði
frá hermönnum sem höfðu verið flutt
til Flórída án þess að fenginn væri á
þau póststimpill. Þar sem Bush hefur
notið meira fylgis meðal hermanna en
Gore þykir hans fólki súrt í broti að
öllum þessum atkvæðum skuli kastað
á glæ en ekki er Ijóst hvort reynt
verður að þrýsta á um að fá þau talin
gild. Það ætti að skýrast fljótlega eftir
helgi.
Engin bein fordæmi
Á mánudag verður ekki eingöngu
tekist á um það fyrir Hæstarétti Flór-
ída hvort láta eigi endurtalningu gilda
við endanlegan úrskurð um niður-
stöðu forsetakosninganna þar. Sama
dag mun dómari í Palm Beach úr-
skurða hvort stjómarskrá Bandaríkj-
anna heimili honum að mæla fyrir um
að kosningamar í Flórída skuli end-
urteknar. Hvemig sem hann úr-
skurðar má telja víst að niðurstöðunni
verði áfrýjað til æðra dómstigs.
Augu allra beinast að Hæstarétti
Flórída en allir sjö dómarar hans
ákváðu samhljóða að taka málið fyrir,
meira að segja áður en rétturinn hafði
tekið afstöðu til áfrýjunar Gore.
Fréttaskýrendur segja að dómstóll-
inn muni án efa líta til vilja kjósenda
fremur en að túlka bókstaf kosninga-
laga þröngt. Dómstóllinn hafí áður
túlkað kosningalög á þennan hátt þótt
auðvitað sé engin bein fordæmi að
finna fyrir slíkri og þvílíkri þráskák í
forsetakosningum. Slík rúm túlkun
laganna ætti að koma A1 Gore vel því
hann hefur haldið því fram að Kather-
ine Harris, innanríkisráðherra Flór-
ída, hafí gengið lengra en vilji lög-
gjafans laut að þegar hún túlkaði
kosningalögin á þann veg að henni
bæri ekki skylda til að líta til endur-
talningar atkvæða.
Það þykir einnig til marks um vilja
Hæstaréttar Flórída til að leysa málið
að rétturinn ákvað að láta það strax til
sín taka þótt augljóst væri að Gore
myndi leita til dómstóla ef Harris
staðfesti opinberar niðurstöður kosn-
inganna. Rétturinn hefði hins vegar
átt miklu erfiðara með að ógilda slíka
ákvörðun, eftir að hún lá fyrir, enda
býður dómahefð Flórída ekki upp á að
opinberar og staðfestar niðurstöður
kosninga séu hraktar.
Misjafn stjórnendastíll
Á meðan lögmannaskari Bush og
Gore leggur á ráðin um næstu skref
fyrir dómstólum eru frambjóðend-
umir tveir önnum kafnir að láta eins
og ekkert hafí í skorist og að þeir séu
alveg sallarólegir. Stjómmálaskýr-
endur hafa reynt að skyggnast á bak
við tjöldin og segja að viðbrögð fram-
bjóðendanna nú sýni hvemig þeir
myndu starfa á forsetastóli.
Gore sést varla fyrir framan
myndavélamar þessa dagana nema í
fótbolta með ættingjum og vinum eða
á leið í kvikmyndahús. Bush lætur
fara lítið fyrir sér á búgarði sínum í
Texas, kveðst stytta sér
stundir við lestur og læt-
ur sjónvarpsfréttimar
eiga sig. Heimildir herma
hins vegar að Gore leggi
nótt við dag, vopnaður
nýjasta tölvubúnaði, sendi tölvupóst
til aðstoðarmanna sinna og stjómi
lögfræðingahópi sínum af hörku þótt
ekki sé hann lögfræðimenntaður
sjálfur. Hann kemur einstaka sinnum
fram í sjónvarpi, aðallega til að minna
almenning enn á ný á að deilumar í
Flórída snúist fyrst og fremst um
hvort virða eigi vilja kjósenda eða
ekki. Sagan segir að eftir eitt slíkt
ávarpið hafi Bush vaknað upp við
vondan draum og flýtt sér að flytja
eigið ávarp sem var auðvitað yfirlýs-
ing um að niðurstaða fengist ekki í
kosningamar með einhveijum klækj-
um eða tilraunum til að móta almenn-
ingsálitið.
Bush byijaði strax eftir kosningar
að setja sig í forsetastellingar. Hann
kallaði til sín ýmsa þá sem vitað var að
hann hefði augastað á í ráðhema-
embætti. Sú framkoma hans þótti
hins vegar lýsa hroka á meðan ekki
var skýrt að hann næði kjöri og hann
dró sig í hlé. Hann virðist nú láta að-
stoðarmenn sína að mestu um allt
fjaðrafokið í Flórída þótt vissulega sé
hann í símasambandi við þá. Hans að-
ferð til að vinna bug á streitunni felst
hins vegar ekki í að vopnast fartölv-
um, senda tölvupóst og hringja um
allar jarðir heldur hefur hann stimdað
líkamsrækt af miklum móð.
Þverrandi þolinmæði
Almenningur í Bandaríkjunum
virðist enn bíða hinn þolinmóðasti eft-
ir úrslitunum í Flórída. Hins vegar
telja ýmsir sig sjá þar blikur á lofti.
Þeir benda á, að nú falli
hver úrskurðurinn á fæt-
ur öðrum um hvemig eigi
að telja, hverjir megi end-
urtelja og hvort þau at-
kvæði fái inni í heildar-
atkvæðatölu. Almenningur sé hættur
að hafa tölu á þessum úrskurðum,
hvað þá að hann nái að fylgjast ná-
kvæmlega með framvindu mála. Lík-
lega sé hann fús til að bíða úrskurðar
sjálfs Hæstaréttar Flórída en þegar
hann liggi fyrir verði þolinmæðin á
þrotum.
Frambjóðend-
urnir reyna að
sýnast rólegir

[
konan
LEIKUR OQ SYMOUH
yUOMUNPSSON
Laugavegi 18 • Sími 515
Þríkynja
skáldsaga
Ný bók eftir
Sigurð Guðmundsson,
höfund Tabúlarasa,
um konuna,
kallinn og hulstríð
í okkur öllum - fyndin,
djúp og Ijóðræn.
Mál og menning jlygj
malogmenning.is I |fj *
2500 • Slðumúla 7 • Sfml 510 2500
AP
Fyrsta heimsþing arabakvenna
SUHA Arafat, ciginkona Palestínumannalciðtogans,
situr hér á fyrstu heimsráðstefnu arabakvenna sem
hdfst í Kaíró í gær. Auk þess að afla stuðnings vð sjálf-
stæðisbaráttu Palestinumanna er tilgangur þingsins að
ræða vandamál og horfur varðandi þróun arabaland-
anna, sóð frá sjónarhóli kvenna frá þessum löndum.