Morgunblaðið - 16.12.2000, Qupperneq 71

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ

jafnmikil því ásókn í þjónustuna eykst
stöðugt sem varla gerðist ef gagn-
semin væri minni. Hins vegar er ekk-
ert sem bendir til að draga muni úr
eftirspum á næstu árum heldur þvert
á móti líklegt að hún muni enn aukast
því enn eru aðeins um 0,7% barna- og
unglinga sem fá þjónustu á BUGL en
nágrannaþjóðir okkar miða við að
sambærileg þjónusta og BUGL veitir
þurfí að geta náð til a.m.k. til 2%
þeirra. Það er því ljóst að þær 254
milljónir sem rekstur BUGL kostar í
ár (sem em tæp 17% af kostnaði geð-
sviðs spítalans þegar þjónustan í
Fossvogi er ekki talin með) dugar
engan veginn til að mæta aukinni
þjónustuþöi-f. Hafa þarf í huga að ís-
lenska þjóðin er auk þess mun yngri
en nágrannaþjóðimar, tæp 28% em
17 ára og yngri hér á meðan sama
hlutfall í Noregi er rúm 23% og í Dan-
mörku rúmt 21%. Rétt er taka það
fram að umræða um aukin geðheil-
brigðisvanda bama er síður en svo
séríslenskt íyiirbæri, á Norðurlönd-
unum og í Bretlandi hefur orðið mikil
fjölgun tilfella sem leitað er eftir þjón-
ustu fyrir og umræða um vandann og
kröfur um úmæði verið teknar upp í
fjölmiðlum.
Það er ekki eingöngu BUGL Dal-
braut sem efla þarf til að mæta þess-
ari þörf fyrir þjónustu en vandséð er
að aðrir hafi þá sérþekkingu sem þarf
til að geta sinnt þeim minnihluta sem
Sinnuleysi ráðamanna veldur þvi
að sú hugsun verður stöðugt áleitn-
ari að vísvitandi sé verið að ryðja
brautina fyrir einkaskóla á fram-
haldsskólastigi. Eftir því sem rík-
isskólarnir verða veikari sökum fjár-
sveltis styrkjast raddii- efnaðra
foreldra sem krefjast sómasamlegr-
ar menntunar fyrir böm sín. Og þá
má búast við því að upp spretti
einkaskólar sem geta keypt til sín
hæfa og vel menntaða kennara
vegna þess að auk ríkisstyrkja fá
sli'kir skólar fé frá nemendum sín-
um, sem gætu þurft að greiða ein-
hver hundrað þúsunda fyrir hvert
skólaár.
i
I
Jafnrétti til náms
Ég leyfi mér að efast um að meiri-
hluti þjóðarinnar vilji tvískipt skóla-
kerfi; góða skóla fyrir böm og ung-
linga hinna ríku en lélega skóla fyrir
börn hinna efnaminni, þeirra á með-
al margra ASÍ-félaga. Sem foreldri
framhaldsskólanema krefst ég þess
að ríkisstjórnin gegni skyldu sinni
gagnvart núverandi nemendum og
semji við kennara án frekari tafa.
Þeir samningar verða að snúa við
þeirri öfugþróun sem verið hefur í
framhaldsskólum okkar allmörg
undanfarin ár. Jafnframt mótmæli
ég því sem íslenskur þegn, að skóla-
kerfi okkar verði leitt inn á braut
einkavæðingar þar sem íslensk
æska væri svipt jafnrétti til náms.
Höfim dur er móðir
framlmldsskólunenm.
verst er staddur. Aðrir þurfa líka að
koma að eftirfylgd, stuðningi og nauð-
synlegum sérúrræðum auk þess að
geta sinnt meirihluta bama með væg-
ari geð- og þroskaraskanir en þann
hóp má áætla um 10% bama á hverj-
um tíma. Þessir aðilar em heilsugæsl-
an, félagsþjónustan, sálfræði- og sér-
kennsluþjónusta skólakerfisins ásamt
ýmsum öðmm sérúrræðum sveitar-
félaga auk margs konar sérfræði-
þjónustu á einkastofum. Þessir ofan-
töldu aðilar em margir lítt í stakk
búnir í dag til að sinna þessum hópi
þannig að eðlileg verkaskipting er
ekki til staðar. Hér getur BUGL því
haft þýðingarmiklu hlutverki að
gegna við að miðla sérþekkingu og
veita þessum aðilum nauðsynlega
handleiðslu við uppbyggingu sinnar
þjónustu í þessum málaflokki. Því
þurfa stjómvöld heilbrigðismála og
Landspítala að gera upp við sig hvert
hlutverk BUGL á að vera í þjónustu-
keðjunni og hvort rekstrarfyrirkomu-
lag og staða deildarinnar innan
stjómkerfis Landspítalans sé með
þeim hætti að hún þjóni tilætluðu
hlutverld.
A tímamótum er ekki aðeins litið
yfir farinn veg heldur líka horft til
framtíðar. Eitt brýnasta verkefnið nú
er að efla unglingaþjónustu BUGL en
eins og fram kom í frétt Morgun-
blaðsins 29. nóvember sl. hefur orðið
vemleg aukning á innlögnum í haust í
kjölfar þjónustusamnings, þannig að
endurtekið hefur orðið að leita ófull-
nægjandi neyðarlausna. Aukningin í
ár hefur gert þrönga stöðu að a.m.k.
tímabundnu ófremdarástandi en
ítrekað hefur verið bent á nauðsyn
hæfingardeildar fyrir unglinga m.a. í
skýrslu um stefnumótun í málefnum
geðsjúkra frá 10. október 1998.
Loks ber að geta að ýmsar nýjung-
ar hafa verið teknar upp í meðferð-
arstarfinu á síðustu ámm og fjöl-
breytni úrræða því aukist til muna.
Þannig hefur verið lögð aukin áhersla
á hópmeðferð t.d. fyrir foreldra of-
virkra bama, félagsfæmiþjálfun í ný-
stofnaðri iðjuþjálfun og hópmeðferð
fyrir þunglynda unglinga svo fátt eitt
sé nefnt. A þessu ári hefur verksviðið
svo verið stækkað enn með tilkomu
þjónustusamnings BUGL við Bama-
vemdarstofu og Vog. Með þeim
samningi er stigið mikilvægt skref til
frekari samhæfingar á þjónustu þess-
ara aðila við unglinga í geðrænum,
félagslegum ogvímuefnavanda.
Það hefur lengi verið Ijóst að brýn
þörf er á að endurmeta hlutverk og
stöðu BUGL í íslensku heilbrigðis-
kerfi og nú 30 ámm eftir að deildin
tók til starfa er sú þörf orðin knýj-
andi.
Höfundur er yfirlæknir á Barna- og
unglingageðdeild Landspítala,
BUGL.
Jólasýning
á aðventu
í dag kl. 16-19 opnar
jólasýning á nýjum
verkum á vinnustofu
minni „Gallerí Örnólfur",
sem er á horni Snorra-
brautar og Njálsgötu.
Sýningin er opin alla
daga fram að jólum milli
kl. 16-18. Allirvelkomnir.
Pétur Gautur
Vinnustofa Njálsgötu 86
slmi 898 7172
i
Sígræna Jólatróð
-eéa/tf'é á/' e/fá' á/1
Síðustu ár hefur skátahreyjingin selt sígræn
eðaltré, í hæsta gœðaflokki og prýða þau nú
mörg hundruð íslensk heimili
► 10 ára ábyrgð ► Eldtraust
► 12 stœrðir, 90 - 500 cm ► Þarfekki að vökva - tr/Ppð yS-*! (jl
► Stálfóturjýlgir ► íslenskar leiðbeiningar ^ Pér trQ/
► Ekkert barr að ryksuga ► TYaustur söluaðili
► Trufiar ekki stqfublómin ► SkynsamlegJ)árfesting —°9 nú .
■--^J9tdQnr> • - ^
Q Bandalag fslenskraskáta lika /R.. ajólatréð
a,/afc>ú<g o
FJARSTYRÐUR PORSCHE 911 TURBO
NÚ GETA ALLIR EIGNAST PORSCHE!
Magnað leikfang sem nær <
allt að 25 km hámarkshraða,
Verð kr. 10.900
TAKMARKAÐ MAGN!
Kringlunni
gjafavöruverslun
4
LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2000 7
HEIMSMYNDIR
AGFA
Heimsmyndir Lækjargötu, 5691550 « Heimsmyndir Mjódd, 5691570
Hann veröur til viötals
| í NESTI í dag!
NESTI Lækiarg. Hafnarf.,
kl. 10-12,
NESTI Geirsgötu,
kl. 13-15,
NESTI Ártúnshöföa,
kl. 16-18
Olíufélagiðhf
Laugavegi 61,sími 552 4910
Bílabúð Benna • Vagnhöfða 23 & Kringlunni • Sími 587 O 587
www.benni.is