Skírnir - 01.01.1895, Síða 36

36 Vafningar og viðsjár.
ast í liendur Japansmönnum, og þeir að hafa töglin og bagldirnar meðál
Kínverja.
Og svo tókst Kússum að fá tvö Norðurálfustórveldin önnur — Frakk-
land, sem vitanlega var hægur vandi, og Þýzkaland, sem menn furðaði
meira á — til að mótmæla því atriði í friðarkostunum, að Japansmenn á-
skildu sjer nokkurn skika af landi Kínverja. Kváðu hagsmunum Norður-
álfuþjóðanna hina mestu hættu búna af slíkum yfirgangi. Japansmenn
tóku þessum mótmælum með stillingu og hógværð, og kváðu sjer ekkert
að vanbúnaði með áð skila aptur Líao-tang og Port Arthur, þegar gjaldið
væri greitt.
Svo var það, að ítússar ljeku þann leik í taliinu, sem margir hafa
dáðst að og mörgum gramizt. Leikurinn var sá, að útvega Kínverjum
það fje, sem þeir áttu að greiða Japansmönnum og verða þannig lánar-
drottnar þeirra sjálfir, í stað þess að láta Japansmenn verða það. Orð
leikur á því, að fyrir þenna greiða hafi þeir fengið loforð um part af
Mansjúríinu og góða höfn handa járnbraut sinni. Þeir ná með öðrum orð-
um í þau hiunnindi, sem Japansmenn voru búnir að leggja upp í hendurn-
urnar á sjálfum sjer. Það eru Bússar, sem nú fá tilefni til að hlutast
til um mál Kínverja, af því að þeir eiga hjá þeim stórfje, on ekki Japans-
menn. Og það eru Rússar, sem eru líklegastir tii að hafa byggistöðu sína
í Port Arthur meðan skuldin er ógreidd. Og þegar Rússar hafa yfirráðin
yfir Port Arthur og Mansjúriinu, er nokkuð undir hælinn lagt, hvort Jap-
ansmenn geta til lengdar haldið yfirráðunum yfir Kóreu. Þeir halda ept-
ir peningunum og eyjunum, en Rússar njóta fyrirhafnarlaust sigursins,
að því leyti, sem mest og bezt var í hann varið.
Það er fyrir fylgi Prakka, að Rússar hafa komið þannig ár sinni fyr-
ir borð. Sjálfir hafa þeir ekkert fje að lána Kínverjum, heldur útvega
það hjá Frökkum og ganga í ábyrgð fyrir Kínvorja, ábyrgð, sem annars
er ekki talin mikils virði. Reyndar er lán þetta ekki meira en bvo, að
Kínverjar gátu borgað Japansmönnum fyrstu upphæðina, er þeir áttu að
greiða þeim. En almesnt mun litið svo á, sem Rússar oigi að útvega allt
fjeð. Stjórn Kínverja virðist hafa litið svo á, að úr því að hún yrði að
verða skjólstæðingur einhvers rikis á annað borð, þá væri betra að vera
undir verndarhendi Rússa en Japansmanna. — Um tíma þótti ekki með
öllu ólíklegt, að Japansmenn mundu segja Rússum stríð á hendur. Svo
mjög fundu menn til þess, hve afskiptir þeir væru eptir aliar sigurvinn-
ingarnar. En þeir tóku öllu með stillingu — hvort sem þeim nú kann