Skírnir - 01.01.1895, Qupperneq 50

50
Ítalía.
Hátíðahaldið stðð marga daga, og aðaldaginn, 20. sept., var minnisvarði
Qaríbalda afhjúpaður. Crispi hjelt sjálfur aðalræðuna, og sagði meðal
annars, að sá dagur hefði jafnvel orðið páfanum til upphefðar. Áður hefði
hann, sökum síns veraldlega valds, verið mörgum höfðingjum háður, en
nú væri hann orðinn öllum höfðingjum æðri og ætti engan yfir sjer, nema
guð á hirnnum. Hvort sem hann kann að hafa fengið áheyrendur sína á
það mál, þá er það víst, að páfann sannfærði hann ekki. Því að Leó 13.
ritaði skömmu síðar brjef til Iiampolla, kardinálaformannsins, kvað allar
fagnaðarræðurnar út af þessu afmæli hina hörmulegustu ósvífni gegn guðs-
ríkí og heilagri kirkju og spáði Itölum hegningarrauna mikilla, ef þeir
rjettu ekki hlut páfans.
í janúarmánuði unnu ítalir sigur í mannskæðri orustu við Araba við
landamæri Abessiníu i Afríku.. ítalir voru liðfleiri, 10,000 manna móti
3540. En 400 fjellu eða særðust af ítaiska liðinu, áður hinir lögðu áflótta
eptir að hafa beðið afarmikið manntjón.
Örðugar gekk ítölum undir árslokin í viðureign við Menelek Abess-
iníukeisara. Við bæ, er Ambra Aladsjá heitir, lendi ítalskur herforingi,
Tosselli að nafni, í bardaga við ofureflisher frá Menelek. Þar fjell Toss-
elli með 900 mönnum, en 300 komust undan á flótta.
Austurríld og Ungverjaland. Keisarinn þar varð að skipta um
kanzlara snemma á sumrinu, og stóð svo á þvi, að Agliardi, sendiboði
páfans i Vínarborg, hafði haldið einskonar yfirreið um Ungverjaland, litið
þar eptir kirkjumálum og gerzt afskiptasamari en stjórn Ungverja líkaði.
Útúr þeim málum fór Banffy, stjórnarformaður Ungverja, að finna Kalnoky
ríkiskanzlara, og virðist svo, sem þeir hafi verið vel sammála. En eptir
á kom sundurþykkja upp milli þeirra út af því, hvað þeim hefði komið
ásamt um, og vildi Banffy halda sem fastast fram sjálfstæði Ungverja-
lands gegn klerkdóminum. Keisari reyndi að sætta, en tókst ekki, og að
lokum sagði Kalnoky af sjer, en var annars borið gott orð fyrir embætt-
isfærslu sína. í hans stað kom greifi einn, Goluchowski að nafni.
Um haustið urðu stjórnarskipti í Austurríki, og heitir stjórnarformað-
urinn Badeni. Skömmu eptir að hann tók við völdum, sýndi hann af sjer
rögg mikla og jók sóma sinn meðal sanngjarnra manna. í Vín var kos-
inn fyrir borgarstjóra maður, sem Dr. Lueger heitir, leiðtogi Gyðingafjand-
anna þar. Hann og fylgismenn hans halda því fram, að upptækar eigi
að gera eignir Gyðinga og að því fje eigi að skipta meðal kristinna manna.