Skírnir - 01.04.1907, Blaðsíða 13

Tómas Sæmundsson.
109
Jm', sem kynni að hafa komið sér of illa eður verið ekki hættu-
laust, og hefir mig aldrei iðrað þess; enda var því jafnan varpað
fram í því skyni, að þið skylduð strika þær út aftur, ef ykkur
svo litist. Ekki er eg svo kvíöandi fyrir, að sá höggstaðurinn
verði mér að bana, sem óvinirnir fá af orðfæri mínu, ef annað væri
þeim mun skárra, því ef illa ætti að fara, »hræðist eg ekki þá,
sem líkamann deyða, en geta þó ekki líflátið sálina«. E g
vildi, aö Islendingar lærðu að lnigsa! þ á m u n
þeim skjótt lærast að tala«.
Engu að síður hefir hann hugsað mikið um meðferð
móðurmálsins, og í bréfum til Konráðs rökræðir hann af
miklum áhuga stafsetningarnýmæli hans, og eru athuga-
semdir hans um þau mjög skynsamlegar og ljóst liugsað-
ar; honum þykir Konráð þar of einhliða, gera of mikið
veður af stafsetningunni einni saman, enda séu aðrar
hliðar málfræðinnar alþýðlegra umtalsefni:
»Skrifaðu annaðhvort e k k e r t um málfræði eður láttu okkur
fá mátulega langa þætti, annaðhvort um íslenzkaorðsmíði
-eður um réttilega í s 1 e n z k a orðskipun, og gefðu okkur um
leið dálítið synishorn af dönsku orðaskipuninni, sem farin er að
tíðkast í ritgerðum okkar«.
Hann bendir hér skýrt einmitt á þau atriðin sem
mest á ríður þeim sem vill nota málið samkvæmt eðli
þess; hann hefir í því sem öðru glögga sjón á því sem
þarf til framkvæmdanna, og setur það í íyrirrúmið. Og
•ekki er það honum að kenna, að íslenzkir málfræðingar
til þessa dags hafa látið þessa hlið málsins að mestu liggja
í þagnargildi.
Ef vér nú lítum á efni bréfanna, þá kennir þar
margra grasa. Tómas Sæmundsson skrifar aldrei út í blá-
inn, hugsanir hans fá aldrei að reika tilgangslaust, eins
og skýhnoðrarnir sem hvarfla þangað sem blærinn ber
þá; hann á alt af eitthvert erindi við þann sem hann
skrifar, annað hvort að fræða hann, eða hvetja hann, eða
leggja á ráðin til framkvæmda, eða að rökræða eitthvert
áhugamál. Og hvað sem efnið er, þá er hann þar með