Skírnir - 01.04.1907, Blaðsíða 52

148
Þjóðleibhús.
Rómverjuin, og Lope de Vega og aðra síðar hjá Spán-
verjum. Hjá Englum komu Shakspere og hans sam-
tíðarmenn eftir fullan sigur á þeim ægilegasta óvini, sem
England hafði átt til þess tíma. Þeir _eru blómstrið á
þjóðernstilfinningu Engla í þá daga. Er nokkur slík til-
finning til hér á landi? Án hennar vaxa ekki fegurstu
blómin. Á 18. öld vekur Eggert Ólafsson þjóðernistil-
finningu landsmanna með kveðskap og ættjarðarkvæðum.
Skúli fógeti framkvæmir í verkinu alt, sem ættjarðarást
gat unnið í þá daga, þegar alt hér var ytra valdi
háð. Þegar þeir eru fallnir í valinn, er Magnús Stephen-
sen konferentsráð — eftir dómi Jóns Sigurðssonar sjálfs
— ímynd alls, sem íslenzkt er. Hann er það i 40 ár.
1830 vekur Baldvin Einarsson þjóðina með »Ármanni á
alþingi«, þá koma Fjölnismennirnir, og vekja málið upp
úr kviksetningu, þá Jón Sigurðsson og Ný Félagsrit, sem
vekja Islendinga til að hugsa um sjálfstæði sitt. 1851
vakna Islendingar og eru þá þjóð. 1873 finnur þetta
þjóðerni að það hefir sál, og vonandi hefir það aldrei
gleymt því eftir það.
„Lyft vorri þjóðsál um þúsund ár
upp mót sólu“,
syngur skáldið um það leyti. Allra síðasti votturinn um
að þjóðernistilfinningin á landinu sé í fullu fjöri eru sam-
þyktir um land alt um að taka upp íslenzkan fána.
Að þjóðernistilfinningin er til mun engum blandast
hugur um. Það vita allir. Að hún er sterk, getur hver
maður vitað, sem sér eða heyrir hvað við ber hér á landi,
og að hún er ekki komin upp í gær eða, í t'yrra dag vita
allir, sem þekkja viðburðina hér á fvrri öld. Allar listir
og mentir, sem íslenzkir menn iðka, ber hún á herðum
sér, og fyrir hennar aðstoð náum vér innan skamms efstu
riminni í menningarstiganum, eða fáum þjóðleikhús, og
fyr en það er fengið eru íslendingar ekki orðnir menta-
Þjóð.