Skírnir - 01.04.1907, Blaðsíða 63

Darwinskenniiig og í'ramþróunarkenning.
15»
síöar, er ástand hennar hið innra hefir um skeið verið í
óstöðugu jafnvægi, koma skyndilega í ljós ný afbrigði er
samsvara nýju jafnvægi. Ef þessar stökkbreytingar leiða
ekki allar til nýrra tegunda, þá kemur það af því að af-
brigðin standa ekki öll jafnvel að vígi í lífsbaráttunnL
Náttúruvalið er mjög víðtækt lögmál og mikilsvarðandi,
sem varðveitir eftir á þau afbrigðin sem bezt eru löguð
eftir lífsskilyrðunum. Það skapar ekki breytinguna, en
styður að myndun nýrra tegunda.
Sú kenningasamsteypa (Cuviers-framþróunar-
kenning ogWeissmanns-Lamarckskenning)
sem herra Berthelot stakk upp á í hinni hugðnæmu ræðu
sinni, er að minni hyggju all-óaðgengileg. Hið skyndilega
hvarf tegunda, sem Cuvier furðaði á, má nú á timum
skýra á ýmsan hátt. H. Osborn hefir sýnt fram á, að ef
til vill liefði ekki annað þurft til tortímingar hinum risa-
vöxnu skriðdýrum, dinosárunum, en að upp kæmi smá-
vaxin spendýr er æti egg. Hin minsta breyting um-
hverfisins getur haft í för með sér skjóta tortímingu teg-
unda, er þær þrýtur hæfileikann til að laga sig eftir lífs-
kjörunum. Tegundir deyja eins og einstaklingar, og þessi
dauði mælir ekki þeirri reglu í gegn, að sambandið slitni
ekki. Cuvierskenning er frá rótum jafnvægiskenning,
ósamþýðanleg hverri kenningu um lögbundna framþróun
lifandi vera.
Hugmyndir Weissmanns virðast mér ósamþýðanlegar
hugmyndum Lamarcks.
Að því er við kemur uppruna tegundanna, þá leysir
kenning Weissmanns ekki úr vandræðunum, heldur ýtir
þeim frá sér. Afbrigðin koma fram um leið og getnaður-
inn á sér stað, og eiga rót sína í breytingum, er frymi
foreldranna tekur; en hvernig hefir frymi foreldranna
breyzt? Þar koma alt af aftur til greina þau atriðin sem
Lamarck heldur fram. Kenning Weissmanns snertir ekk-
ert meygetnað af manna völdum. Það atriði sem kemur
til greina í tilraunum Loeb’s og mín, á ekkert skylt við
frjóvgun, það æsir vöxtinn, en samgetnaður fer þar ekki